Dinlediğini Anlama ve Dinlemeye Etki Eden Faktörler Arasındaki İlişkiler

Ayşe Dilek YEKELER, (Giresun Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Temel Eğitim Bölümü, Giresun, Türkiye)
Mustafa ULUSOY (Gazi Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Temel Eğitim Bölümü, Ankara, Türkiye)
Eğitim ve Bilim
33 8
Yıl: 2021 Cilt: 46 Sayı: 205 Sayfa Aralığı: 1 - 17 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.15390/EB.2020.9066 İndeks Tarihi: 08-06-2021

Dinlediğini Anlama ve Dinlemeye Etki Eden Faktörler Arasındaki İlişkiler

Öz:
Dinleme konuşulanların işitildiği ve anlamlandırıldığı bir süreçtir. Bu sürece etki edebilecek pek çok bilişsel, duyuşsal ve psikolojik faktör bulunmaktadır. Psikolojik faktörlerden biri olan kaygı; bireyden kaynaklanan tedirgin edici bir duygudur ve dinlediğini anlama becerisine doğrudan etki eder. Bu araştırmanın amacı; ilkokul öğrencilerinin dinlediğini anlama becerileri ile dinlemeye etki eden faktörler arasındaki ilişkilerin incelenmesidir. Araştırma nedensel karşılaştırma yöntemi çerçevesinde tasarlanıp yürütülmüştür. Araştırmanın çalışma grubunu, 130 ilkokul dördüncü sınıf öğrencisi oluşturmaktadır. Araştırma kapsamında araştırmacılar tarafından geliştirilerek geçerlik ve güvenirlik çalışmaları yapılan dinlediğini anlama testi, dinleme kaygısı ölçeği ve dinlemeye etki eden diğer faktörler formu veri toplama araçları olarak kullanılmıştır.Araştırma sonuçlarına göre; öğrencilerin dinleme kaygılarının ve dinleme süreçlerine etki eden diğer faktörlerin dinlediğini anlama becerilerini olumsuz etkilediği bulunmuştur. Dinlemeye etki eden diğer faktörlerin dinleme kaygısı ile birlikte öğrencilerindinlediğini anlama becerisindeki varyansın yarısından fazlasını açıkladığı belirlenmiştir.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Ackerman, T. A. (2005). Multidimensional item response theory modeling. A. Maydeu-Olivares ve J. J. McArdle (Ed.), Contemporary psychometrics içinde (s. 3-26). Mahwah, New Jersey: Lawrence Erlbaum.
  • Akyol, H. (2008). Yeni programa uygun Türkçe öğretim yöntemleri. Ankara: Kök Yayınları.
  • Allen, M. J. ve Yen, W. M. (2001). Introduction to measurement theory. USA: Wavel and Press.
  • Andringa, S., Olsthoorn, N., van Beuningen, C., Schoonen, R. ve Hulstijn, J. (2012). Determinants of success in native and non-native listening comprehension: An individual differences approach. Language Learning, 62(s2), 49-78.
  • Atılgan, H. (2009). Eğitimde ölçme ve değerlendirme. Ankara: Anı Yayıncılık.
  • Bandura, A. (1997). Self-efficacy: The exercise of control. Macmillan.
  • Bird, D. E. (1953). Teaching listening comprehension. Journal of Communication, 3(2), 127.
  • Bulut, B. ve Karasakaloğlu, N. (2018). Etkin dinleme eğitiminin dinlediğini ve okuduğunu anlama üzerine etkisi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 26(5), 1407-1417.
  • Burley-Allen, M. (1995). Listening: The forgotten skill (2. bs.). Canada: John Wiley and Sons.
  • Büyüköztürk, Ş. (2013). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı: İstatistik, araştırma deseni, SPSS uygulamaları ve yorum. Ankara: Pegem Akademi.
  • Can, A. (2013). SPSS ile bilimsel araştırma sürecinde veri analizi. Ankara: Pegem Akademi.
  • Cattell, R. B. (1966). The scree test for the number of factors. Multivariate Behavioral Research, 1(2), 245- 276.
  • Center, Y., Freeman, L., Robertson, G. ve Outhred, L. (1999). The effect of visual training on the reading and listening comprehension of low listening comprehenders in year 2. Journal of Research in Reading, 22(2), 241-256.
  • Chang, A., Chang, S. ve Read, J. (2008). Reducing listening test anxiety through various forms of listening support. TESL-EJ, 12(1), 1-25.
  • Chang, A. C. S. (2008). Sources of listening anxiety in learning English as a foreign language. Perceptual and Motor Skills, 106(1), 21-34.
  • Conway, J. M. ve Huffcutt, A. I. (2003). A review and evaluation of exploratory factor analysis practices in organizational research. Organizational Research Methods, 6(2), 147-168.
  • Crocker, L. ve Algina, J. (2006). Introduction to classical and modern test theory. USA: Cengage Learning.
  • Çifçi, M. (2001). Dinleme eğitimi ve dinlemeyi etkileyen faktörler. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 2(2), 165-177.
  • Dalgleish, T. ve Power, M. (2015). Cognition and emotion: From order to disorder. London: Psychology Press.
  • Dickinson, D. K., Golinkoff, R. M. ve Hirsh-Pasek, K. (2010). Speaking out for language: Why language is central to reading development. Educational Researcher, 39(4), 305-310.
  • Doğan, Y. (2016). Dinleme eğitimi (4. bs.). Ankara: Pegem Akademi.
  • Domino, G. ve Domino, M. L. (2006). Psychological testing: An introduction. Cambridge: Cambridge University Press.
  • Dowhower, S. L. (1991). Speaking of prosody: Fluency’s unattended bedfellow. Theory into Practice, 30(3), 165-175.
  • Dunkel, P. (1991). Listening in the native and second/foreign language: Toward an integration of research and practice. TESOL Quarterly, 25(3), 431-457.
  • Ebel, R. L. (1965). Measuring educational achievement. New Jersey: Englewood Cliffs.
  • Elkhafaifi, H. (2005). Listening comprehension and anxiety in the Arabic language classroom. The Modern Language Journal, 89(2), 206-220.
  • Enç, M. (1974). Ruhbilim terimleri sözlüğü. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
  • Ergin, A. (1998). Öğretim teknolojisi: İletişim. Ankara: Anı Yayıncılık.
  • Erkuş, A. (2016). Psikolojide ölçme ve ölçek geliştirme. Ankara: Pegem Akademi.
  • Feyten, C. M. (1991). The power of listening ability: An over looked dimension in language acquisition. The Modern Language Journal, 75(2), 173-180.
  • Fong, C. Y. C. ve Ho, C. S. H. (2017). What are the contributing cognitive-linguistic skills for early Chinese listening comprehension?. Learning and Individual Differences, 59, 78-85.
  • Fraenkel, J. R., Wallend, N. E. ve Hyun, H. H. (2012). How to design and evaluate research in education. New York: McGrawHill.
  • Gardner, R. C., Lalonde, R. N., Moorcroft, R. ve Evers, F. T. (1987). Second language attrition: The role of motivation and use. Journal of Language and Social Psychology, 6(1), 29-47.
  • Goh, C. (1999). How much do learners know about the factors that influence their listening comprehension?. Hong Kong Journal of Applied Linguistics, 4(1), 17-42.
  • Golchi, M. M. (2012). Listening anxiety and its relationship with listening strategy use and listening comprehension among İranian IELTS learners. International Journal of English Linguistics, 2(4), 115- 128.
  • Güneş, F. (2013). Türkçe öğretimi yaklaşım ve modeller. Ankara: Pegem Akademi.
  • Gürbüz, S. ve Şahin, F. (2015). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
  • Harmankaya, M. Ö. (2016). Üstbiliş stratejileri eğitiminin ortaokul öğrencilerinin dinlediğini anlama becerilerine, dinlemeye yönelik tutumlarına ve dinleme kaygılarına etkisi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Kırıkkale Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kırıkkale.
  • Harmankaya, Ö. M. ve Melanlıoğlu, D. (2017). Üstbiliş stratejileri eğitiminin ortaokul öğrencilerinin dinlediğini anlama becerilerine, dinlemeye yönelik tutumlarına ve dinleme kaygılarına etkisi. Turkish Studies International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 12(18), 339-360.
  • Hilgard, E., Atkinson, R. C., Atkinson, R. L. ve Lambert, W. W. (1971). Introduction to psychology. New York: Harcourt Brace Jovanovich.
  • Kaiser, H. F. (1960). The application of electronic computers to factor analysis. Educational and Psychological Measurement, 20(1), 141-151.
  • Kalat, J. W. (2015). Introduction to psychology (8. bs.). Boston: Nelson Education.
  • Karasar, N. (2012). Bilimsel araştırma yöntemi. Ankara: Nobel Yayıncılık.
  • Katrancı, M. ve Yangın, B. (2013). Üstbiliş stratejileri öğretiminin dinlediğini anlama becerisine ve dinlemeye yönelik tutuma etkisi. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 11, 733-771.
  • Kılıç, M. (2007). The sources and relations of foreign language listening anxiety with respect to text type and learnervariables: A case study at Gaziantep University (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Gaziantep Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Gaziantep.
  • Kılıç, M. ve Uçkun, B. (2013). Listening text type as a variable affecting listening comprehension anxiety. English Language Teaching, 6(2), 55-62.
  • Kim, J. H. (2000). Foreign language listening anxiety: A study of Korean students learning English (Yayımlanmamış doktora tezi). University of Texas, Austin.
  • Kim, J. O. ve Mueller, C. W. (1978). Factor analysis: Statistical methods and practical issues. Beverly Hills, USA: Sage.
  • Kimura, H. (2011). A self-presentational perspective on foreign language listening anxiety (Yayımlanmamış doktora tezi). Temple University, Philadelphia, USA.
  • Kline, R. B. (2015). Principles and practice of structural equation modeling. New York: The Guilford Press.
  • MacCallum, R. C., Widaman, K. F., Zhang, S. ve Hong, S. (1999). Sample size in factor analysis. Psychological Methods, 4(1), 84-99.
  • MacIntyre, P. D. ve Gardner, R. C. (1989). Anxiety and second‐language learning: Toward a theoretical clarification. Language Learning, 39(2), 251-275.
  • Melanlıoğlu, D. (2013). Ortaokul öğrencileri için dinleme kaygısı ölçeğinin geçerlik ve güvenirlik çalışması, Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6(11), 851-876.
  • Mills, N., Pajares, F. ve Herron, C. (2006). A reevaluation of the role of anxiety: Self‐efficacy, anxiety and their relation to reading and listening proficiency. Foreign Language Annals, 39(2), 276-295.
  • Orhunbilge, N. (2017). Uygulamalı regresyon ve korelasyon analizi. Ankara: Nobel Yayıncılık.
  • Oxford, R. L. (1993). Research update on teaching L2 listening. System, 21(2), 205-211.
  • Scarcella, R. C. ve Oxford, R. L. (1992). The tapestry of language learning: The individual in the Communicative Classroom. Boston: Heinle and Heinle.
  • Scherer, R. F., Luther, D. C., Wiebe, F. A. ve Adams, J. S. (1988). Dimensionality of coping: Factor stability using the ways of coping questionnaire. Psychological Reports, 62(3), 763-770.
  • Scovel, T. (1978). The effect of affect on foreign language learning: A review of the anxiety research. Language Learning, 28(1), 129-142.
  • Sharif, M. Y. ve Ferdous, F. (2012). Sources and suggestions to lower listening comprehension anxiety in the EFL classroom: A case study. English Language Teaching, 5(10), 92-105.
  • Selam, Ç. (2019). Ortaokul öğrencilerinin dinleme kaygılarının kullandıkları öğrenme stilleri ve çeşitli değişkenler açısından incelenmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Çanakkale Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü. Çanakkale.
  • Tabachnick, B. G. ve Fidell, L. S. (2015). Çok değişkenli istatistiklerin kullanımı (M. Baloğlu, Çev.). Ankara: Nobel Yayıncılık.
  • Tan, Ş. (2014). Öğretimde ölçme ve değerlendirme. Ankara: Pegem Akademi.
  • Tavşancıl, E. (2018). Tutumların ölçülmesi ve SPSS ile veri analizi (6. bs.). Ankara: Nobel Yayıncılık.
  • Tobias, S. (2013). Anxiety and cognitive processing of instruction. R. Schwarzer (Ed.), Self-related cognitions in anxiety and motivation içinde (s. 45-64). New Jersey: Psychology Press.
  • Turgut, M. F. ve Baykul, Y. (2011). Eğitimde ölçme ve değerlendirme (3. bs.). Ankara: Pegem Akademi.
  • Ulusoy, M. (2017). İlkokul öğrencilerinin resimli çocuk kitaplarını sözlü olarak anlatma becerilerinin değerlendirilmesi. Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 3(1), 29-43.
  • Ungan, S. (2009). Dinleme eğitimi. A. Kırkkılıç ve H. Akyol (Ed.), İlköğretimde Türkçe öğretimi içinde (s. 135-161). Ankara: Pegem Akademi.
  • Vandergrift, L. (1999). Facilitating second language listening comprehension: Acquiring successful strategies. ELT Journal, 53(3), 168-176.
  • Vandergrift, L. (2007). Recent developments in second and foreign language listening comprehension research. Language Teaching, 40(3), 191-210.
  • Vogely, A. J. (1998). Listening comprehension anxiety: Students' reported sources and solutions. Foreign Language Annals, 31(1), 67-80.
  • Yıldırım, K., Yıldız, M., Ateş, S. ve Rasinski, T. (2010). İlköğretim beşinci sınıf Türk öğrencilerin metin türlerine göre okuduğunu ve dinlediğini anlama düzeyleri. Educational Sciences: Theory & Practice, 10(3), 1855-1891.
  • Young, D. J. (1992). Language anxiety from the foreign language specialist's perspective: Interviews with Krashen, Omaggio Hadley, Terrell, and Rardin. Foreign Language Annals, 25(2), 157-172.
APA Yekeler D, ulusoy M (2021). Dinlediğini Anlama ve Dinlemeye Etki Eden Faktörler Arasındaki İlişkiler. , 1 - 17. 10.15390/EB.2020.9066
Chicago Yekeler Dilek,ulusoy Mustafa Dinlediğini Anlama ve Dinlemeye Etki Eden Faktörler Arasındaki İlişkiler. (2021): 1 - 17. 10.15390/EB.2020.9066
MLA Yekeler Dilek,ulusoy Mustafa Dinlediğini Anlama ve Dinlemeye Etki Eden Faktörler Arasındaki İlişkiler. , 2021, ss.1 - 17. 10.15390/EB.2020.9066
AMA Yekeler D,ulusoy M Dinlediğini Anlama ve Dinlemeye Etki Eden Faktörler Arasındaki İlişkiler. . 2021; 1 - 17. 10.15390/EB.2020.9066
Vancouver Yekeler D,ulusoy M Dinlediğini Anlama ve Dinlemeye Etki Eden Faktörler Arasındaki İlişkiler. . 2021; 1 - 17. 10.15390/EB.2020.9066
IEEE Yekeler D,ulusoy M "Dinlediğini Anlama ve Dinlemeye Etki Eden Faktörler Arasındaki İlişkiler." , ss.1 - 17, 2021. 10.15390/EB.2020.9066
ISNAD Yekeler, Dilek - ulusoy, Mustafa. "Dinlediğini Anlama ve Dinlemeye Etki Eden Faktörler Arasındaki İlişkiler". (2021), 1-17. https://doi.org/10.15390/EB.2020.9066
APA Yekeler D, ulusoy M (2021). Dinlediğini Anlama ve Dinlemeye Etki Eden Faktörler Arasındaki İlişkiler. Eğitim ve Bilim, 46(205), 1 - 17. 10.15390/EB.2020.9066
Chicago Yekeler Dilek,ulusoy Mustafa Dinlediğini Anlama ve Dinlemeye Etki Eden Faktörler Arasındaki İlişkiler. Eğitim ve Bilim 46, no.205 (2021): 1 - 17. 10.15390/EB.2020.9066
MLA Yekeler Dilek,ulusoy Mustafa Dinlediğini Anlama ve Dinlemeye Etki Eden Faktörler Arasındaki İlişkiler. Eğitim ve Bilim, vol.46, no.205, 2021, ss.1 - 17. 10.15390/EB.2020.9066
AMA Yekeler D,ulusoy M Dinlediğini Anlama ve Dinlemeye Etki Eden Faktörler Arasındaki İlişkiler. Eğitim ve Bilim. 2021; 46(205): 1 - 17. 10.15390/EB.2020.9066
Vancouver Yekeler D,ulusoy M Dinlediğini Anlama ve Dinlemeye Etki Eden Faktörler Arasındaki İlişkiler. Eğitim ve Bilim. 2021; 46(205): 1 - 17. 10.15390/EB.2020.9066
IEEE Yekeler D,ulusoy M "Dinlediğini Anlama ve Dinlemeye Etki Eden Faktörler Arasındaki İlişkiler." Eğitim ve Bilim, 46, ss.1 - 17, 2021. 10.15390/EB.2020.9066
ISNAD Yekeler, Dilek - ulusoy, Mustafa. "Dinlediğini Anlama ve Dinlemeye Etki Eden Faktörler Arasındaki İlişkiler". Eğitim ve Bilim 46/205 (2021), 1-17. https://doi.org/10.15390/EB.2020.9066
Sayfa Oluşturulma Tarihi
23-04-2024 18:10

İLETİŞİM

TÜBİTAK ULAKBİM TR Dizin

Yüzüncüyıl, İşçi Blokları Mahallesi

Muhsin Yazıcıoğlu Caddesi No:51/C

06530 Çankaya / ANKARA +90 (312) 298 92 00

trdizin@tubitak.gov.tr

TÜBİTAK ULAKBİM Ulusal Akademik Ağ ve Bilgi Merkezi Cahit Arf Bilgi Merkezi © Tüm Hakları Saklıdır. Gizlilik Politikası Kullanım Şartları