Yıl: 2020 Cilt: 20 Sayı: Özel Sayı (30.04.2020 tarihli yükleme) Sayfa Aralığı: 89 - 106 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 12-05-2021

Avustralya Basınında Türkiye’de Milli Egemenlik (1920-1924)

Öz:
Milli Mücadele sürecinde ümmetin yerini “millet”, padişahın tartışılmaz kudreti yerini de “millihâkimiyet” düşüncesi almaya başlamıştır. 23 Nisan 1920 tarihinde Türkiye Büyük MilletMeclisinin açılması ise, egemenliğin ulusa ait olması ilkesinin tasdiki açısından bir dönümnoktası olmuştur. Milli egemenlik ilkesi, 20 Ocak 1921 tarihli Teşkilat-ı Esasiye Kanunu ilebirlikte vazgeçilmez bir anayasal kural haline gelmiş,1 Kasım 1922 tarihinde saltanatınkaldırılması; 29 Ekim 1923 tarihinde Cumhuriyet’in ilanı; 3 Mart 1924 tarihinde hilafetinkaldırılması ile pekiştirilmiştir. Bu gelişmelerle Dünya basını yakından ilgilenmiş, kendikamuoylarına aksettirmek için yoğun çaba sarf etmişlerdir. Bu ülkelerden biri de askerleriBirinci Dünya Savaşı’nda Çanakkale’de Türklere karşı savaşmış olan Avustralya’dır.Avustralya basınının milli egemenliğe dayalı yeni Türk devletinin ortaya çıkışına gösterdiği ilgibir hayli seçici olmuştur. TBMM’nin açılışı, 1921 Teşkilat-ı Esasiye kanununun ilanı basıntarafından görülmemiş, Cumhuriyetin ilanı ise yorumsuz haberlerle geçiştirilmiştir. Bununlabirlikte, kendi ülkelerini doğrudan ya da dolaylı şekilde etkilediğini düşündükleri saltanatın vehilafetin kaldırılması gibi konulara yoğun ilgi göstermişlerdir.Çalışmamızda Avustralya Milli Kütüphanesi (National Library of Australia)’ndeki gazetearşivinden yararlanılmak suretiyle, Avustralya basınının Türkiye’de milli egemenlik süreciningelişimine yaklaşımı irdelenecektir.
Anahtar Kelime:

Turkey National Sovereignty in the Australia Press (1920-1924)

Öz:
In the process of National Struggle, the idea of “nation” and the “indisputable power” of the sultan began to be replaced by the idea of “national domination”. April 23, 1920 at the opening of the Grand National Assembly of Turkey, in terms of approval of the principle of sovereignty belongs to the nation has been a turning point. The principle of national sovereignty has become an indispensable constitutional rule with the Organization Law on January 20, 1921, the abolition of the reign on November 1, 1922; The proclamation of the Republic on 29 October 1923; It was reinforced by the abolition of the caliphate on March 3, 1924. The world press was closely interested in these developments and they made an intense effort to reflect on their public opinion. One of these countries is Australia, whose soldiers fought against the Turks in Çanakkale during the First World War. The attention of the Australian press to the emergence of the new Turkish state based on national sovereignty has been highly selective. The opening of the Turkish Grand National Assembly, the declaration of the 1921 Organization Law was not seen by the press, and the announcement of the Republic was overlaid with news without comments. However, they showed great interest in issues such as the abolition of the sultanate and caliphate, which they thought were directly or indirectly affecting their own country. In our study, Australian National Library (National Library of Australia) to exploit in through the newspaper archives, approach to the development process of the national sovereignty of the Australian press in Turkey will be discussed.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Derleme Erişim Türü: Erişime Açık
  • Arıkan, Z. (2005). Lozan görüşmeleri ve Türkiye Büyük Millet Meclisi: 80. yılında 2003 penceresinden Lozan sempozyum bildirileri, Ankara: AKDTYK ATAM.
  • Armaoğlu, F. (1975). Siyasi tarih 1789-1960, Ankara: AÜ SBF.
  • Atatürk, M. K. (2007). Nutuk 1919-1927, Haz. Zeynep Korkmaz, Ankara: Atatürk Araştırma Merkezi.
  • Bean, E. (1941). The Story of Anzac: the first phase, First World War Official Histories, London.
  • Bulut, M. (Aralık 2019). Türk anayasal gelişme tarihinde egemenlik kavramının geçirdiği dönüşümün ana hatları, Uyuşmazlık Mahkemesi Dergisi, 14, 67-136.
  • Medlicott, W. N., Dauglas, D., Lambert, M. E. (1972). Greece and Turkey: Documents on British foreign policy (C. XVIII.). London.
  • Müderrisoğlu, A. (1981) Kurtuluş Savaşı’nın mali kaynakları, Ankara.
  • Sarıkoyuncu, A., Sarıkoyuncu Değerli, E. (Mart 2010). Avustralya basınında Çanakkale muharebeleri. Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi Çanakkale Özel Sayısı, 73, 39-62.
  • Smith, L. (1980). The aboriginal population of Australia, Canberra: Australian National University.
  • Armidale Express and New England General Advertiser, 30 Ekim 1923:1
  • Avustralian Dailly Herald, 3 Mart 1924:1
  • Daily Mail, 10 Mart 1924:6.
  • Daily News, 20 Kasım 1922:1
  • Daily Standard, 8 Kasım 1922:5
  • Daily Telegraph 10 Kasım 1922:3; 3 Kasım 1922:5; 31 Ekim 1923.
  • Dawn Gazzette, 11 Kasım 1922:1
  • Express, 8 Kasım 1922:1
  • Hobart, 3 Kasım 1922:5
  • Kalgoorlie Miner, 3 Kasım 1922:5
  • Mercury, 30 Ekim 1923:1
  • Mirror, 30 Ekim 1923:1
  • Morning Bulletin, 3 Kasım 1922:9; 9 Kasım 1922:9
  • Murchhison Times, 30 Ekim 1923:1; 5 Kasım:5
  • Narracoorte Herald, 30 Ekim 1923:1
  • Newcastle Sun, 6 Mart 1924:1
  • Northern Territory Times and Gazzette, 3 Mart 1924:1
  • Northern Times, 3 Mart 1924:1; 6 Kasım 1922:3
  • Pilbarra Gazzette, 3 Mart 1924:1
  • Pilbarra Goldfield ve Queendland Times,3 Mart 1924:1
  • Sydney Morning Herald, 3 Mart 1924:1; 3 Mart 1924:1
  • Telegraph, 2 Kasım 1923:1
  • The Advertiser, 7 Kasım1922:8, 20 Kasım 1922:1
  • The Age, 3 Kasım 1922:9, 7 Kasım 1922:2
  • The Albany Advertiser, 7 Kasım 1922:3
  • The Argus 3 Kasım 1922:11, 3 Mart 1924:1
  • The Bundaberg Mail, 9 Kasım 1922:1
  • The Daily News, 4 Kasım 1922:1
  • The Daily Telegraph, 9 Kasım 1922:1
  • The Express and Telegraph, 2 Kasım 1922:1
  • The Newcastle Sun, 8 Kasım 1922:8
  • The News, 3 Mart 1924:1; 8 Mart 1924:1
  • The Sun, 7 Kasım 1922:1
  • The Syney Morning Herald, 6 Kasım 1922:7
  • Warwick Daily News, 30 Ekim 1923:4
  • Western Avustrilian, 3 Mart 1924:1
  • Zeehan and Dundas Herald, 3 Mart 1924:1
APA Sarıkoyuncu Değerli E (2020). Avustralya Basınında Türkiye’de Milli Egemenlik (1920-1924). , 89 - 106.
Chicago Sarıkoyuncu Değerli Esra Avustralya Basınında Türkiye’de Milli Egemenlik (1920-1924). (2020): 89 - 106.
MLA Sarıkoyuncu Değerli Esra Avustralya Basınında Türkiye’de Milli Egemenlik (1920-1924). , 2020, ss.89 - 106.
AMA Sarıkoyuncu Değerli E Avustralya Basınında Türkiye’de Milli Egemenlik (1920-1924). . 2020; 89 - 106.
Vancouver Sarıkoyuncu Değerli E Avustralya Basınında Türkiye’de Milli Egemenlik (1920-1924). . 2020; 89 - 106.
IEEE Sarıkoyuncu Değerli E "Avustralya Basınında Türkiye’de Milli Egemenlik (1920-1924)." , ss.89 - 106, 2020.
ISNAD Sarıkoyuncu Değerli, Esra. "Avustralya Basınında Türkiye’de Milli Egemenlik (1920-1924)". (2020), 89-106.
APA Sarıkoyuncu Değerli E (2020). Avustralya Basınında Türkiye’de Milli Egemenlik (1920-1924). Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 20(Özel Sayı (30.04.2020 tarihli yükleme)), 89 - 106.
Chicago Sarıkoyuncu Değerli Esra Avustralya Basınında Türkiye’de Milli Egemenlik (1920-1924). Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 20, no.Özel Sayı (30.04.2020 tarihli yükleme) (2020): 89 - 106.
MLA Sarıkoyuncu Değerli Esra Avustralya Basınında Türkiye’de Milli Egemenlik (1920-1924). Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, vol.20, no.Özel Sayı (30.04.2020 tarihli yükleme), 2020, ss.89 - 106.
AMA Sarıkoyuncu Değerli E Avustralya Basınında Türkiye’de Milli Egemenlik (1920-1924). Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 2020; 20(Özel Sayı (30.04.2020 tarihli yükleme)): 89 - 106.
Vancouver Sarıkoyuncu Değerli E Avustralya Basınında Türkiye’de Milli Egemenlik (1920-1924). Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 2020; 20(Özel Sayı (30.04.2020 tarihli yükleme)): 89 - 106.
IEEE Sarıkoyuncu Değerli E "Avustralya Basınında Türkiye’de Milli Egemenlik (1920-1924)." Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 20, ss.89 - 106, 2020.
ISNAD Sarıkoyuncu Değerli, Esra. "Avustralya Basınında Türkiye’de Milli Egemenlik (1920-1924)". Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 20/Özel Sayı (30.04.2020 tarihli yükleme) (2020), 89-106.