Güneydoğu Anadolu Bölgesinde tarımsal mekanizasyon düzeyinin 2010-2019 yıllarındaki değişimi ve gelecek yıllar için trend analizi ile belirlenmesi
Yıl: 2021 Cilt: 26 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 41 - 62 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.37908/mkutbd.767567 İndeks Tarihi: 12-05-2021
Güneydoğu Anadolu Bölgesinde tarımsal mekanizasyon düzeyinin 2010-2019 yıllarındaki değişimi ve gelecek yıllar için trend analizi ile belirlenmesi
Öz: Amaç: Tarım işletmelerinde daha sağlıklı üretimplanlamalarının yapılması, verimliliğin arttırılması vegeleceğe yönelik projeksiyonlar oluşturulması içinbölgenin mekanizasyon düzeyinin belirlenmesi veirdelenmesi amaçlanmıştır.Yöntem ve Bulgular: Bu çalışmada, Türkiye’nin önemlibir tarım bölgesi olan Güneydoğu Anadolu Bölgesi’niniller bazında mekanizasyon düzeyi gösterge değerleri(kW ha-1, traktör sayısı 1000 ha-1, ha traktör-1, makinatraktör-1), 2010-2019 yılları için belirlenmiş ve 2020-2030yılları için ise kW ha-1 değeri trend analizi yardımıylatahmin edilmiş ve değerlendirilmiştir. Veriler, Türkiyeİstatistik Kurumundan alınmıştır.Genel Yorum: Bölge genelinde yıllara göre kW ha-1,traktör 1000 ha-1gösterge değerleri artmış (0.70-0.99kW ha-1; 17.45-24.63 traktör 1000 ha-1), ha traktör-1vemakina traktör-1gösterge değerleri ise azalmıştır (57.29-40.60 ha traktör-1; 5.17-5.04 makina traktör-1). kW ha-1değeri; en yüksek Adıyaman ilinde (1.81-2.47 kW ha-1),en düşük ise Diyarbakır ilinde (0.60-0.74 kW ha-1)gerçekleşmiş ve bölge genelinde on yılda ortalama %3.70artış göstererek 0.70-0.99 kW ha-1 olmuştur. kW ha-1gösterge değeri; bölge genelinde 2020-2030 yıllarınınortalama artış değerinin %2.47 olması tahmin edilmiş vebu değerin de Türkiye ortalamasının (%2.22) üzerindegerçekleştiği görülmüştür. kW ha-1 değeri; bölge geneliiçin 2020 yılında 1.02, 2025 yılında 1.16 ve 2030 yılında1.31 olması tahmin edilmektedir. Bölgede mekanizasyondüzeyinin yıllara göre iyileşme sağladığı, ancak budüzeyin iyileşme hızının düşük olduğu belirlenmiştir.Çalışmanın Önemi ve Etkisi: Tarımsal mekanizasyondüzeyinin bölgesel/iller bazında kapsamlı olarak güncelverilerle ortaya konulması, tarımsal kalkınma planlarınakatkı sağlayarak geleceğe yönelik doğru kararlarınalınmasını sağlayabilecektir. Böylece tarımişletmelerinin; daha sağlıklı üretim planlamasıyapılabilecek, işletmeye optimum traktör ve makinaseçimi gerçekleştirilebilecek, verimlilik arttırılabilecek vegeleceğe yönelik projeksiyonlar oluşturulabilecektir.
Anahtar Kelime: The changes of agricultural mechanization level in Southeastern Anatolia Region between 2010-2019 and determination of the trends for the next decade using trend analysis
Öz: Aims: It is aimed to determine the level of mechanization in the Southeastern Anatolia Region in order to make better production planning, increase productivity and create projections for the future in agricultural enterprises. Methods and Results: In this study, mechanization level indicator values (kW ha-1 , number of tractors 1000 ha-1 , ha tractor-1 , machine tractor-1 ) in the provinces of Southeastern Anatolia Region in Turkey were determined for the years 2010-2019 and the trends in the kW ha-1 value were predicted to using trend analysis for the years 2020-2030. The data were obtained from the Turkey Statistical Institute and the mechanization level indicators were calculated. Conclusions: Throughout the region by years, kW ha-1 and tractor 1000 ha1 indicator values increased (0.70-0.99 kW ha-1 ; 17.45-24.63 tractor 1000 ha-1 ), but ha tractor-1 and machine tractor-1 values decreased (57.29-40.60 ha tractor-1 ; 5.17-5.04 machine tractor-1 ). The highest kW ha-1 value was in the province of Adıyaman (1.81-2.47 kW ha-1 ) and the lowest was in Diyarbakır province (0.60-0.74 kW ha-1 ). This indicator reached 0.70-0.99 kW ha-1 with an average increase of 3.70% in ten years throughout the region. An average increase of 2.47% was found in kW ha-1 value for the period 2020-2030 for the whole region. This indicator was 2.2% greater than the average of Turkey. kW ha-1 value for the whole region was estimated to be 1.02 in 2020, 1.16 in 2025 and 1.31 in 2030. The level of mechanization in the region has improved over the years, but this level of recovery rate was determined to be low. Significance and Impact of the Study: Comprehensive identification of the level of agricultural mechanization on a regional/provincial basis with current data will be able to contribute to agricultural development plans and ensure that the correct decisions are made for the future. In this way, agricultural enterprises will be able to make healthier production planning, select optimum tractor and machine sizes, increase productivity and create projections for the future.
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- Abdikoğlu Dİ (2019) Trakya Bölgesinde Tarımsal Mekanizasyon Düzeyinin İllere Göre Belirlenmesi. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Tarım ve Doğa Dergisi 22(6): 865-871.
- Allen RGD (1964) Statics for Economists, Mc-Millan, UK. pp 133-152.
- Altıkat S, Çelik A (2009) Erzurum İlinin Mekanizasyon Özellikleri. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi 40(2): 57-70.
- Altuntaş E (2016) Türkiye’nin Tarımsal Mekanizasyon Düzeyinin Coğrafik Bölgeler Açısından Değerlendirilmesi. Türk Tarım - Gıda Bilim ve Teknoloji Dergisi 4(12): 1157-1164.
- Anonim (2020a) T.C. Kalkınma Bakanlığı Güneydoğu Anadolu Projesi Kalkınma İdaresi Başkanlığı. http://www.gap.gov.tr/tarim-sayfa-15.html
- Anonim (2020b) Türkiye İstatistik Kurumu. Bitkisel Üretim İstatistikleri. http://www.tuik.gov.tr (Erişim tarihi: Şubat-Nisan 2020).
- Anonim (2020c) Türkiye İstatistik Kurumu. Tarımsal Alet ve Makine İstatistikleri. http://www.tuik.gov.tr (Erişim tarihi: Ocak-Mart 2020).
- Aybek A, Boz I (2006) The Influence of Various Factors on Tractor Selection. Agricultural Mechanization in Asia, Africa and Latin America (AMA), 37(2): 58-61. The Shin-Norinsha Co., Ltd. and The International Farm Mechanization Research Service, Tokyo-Japan.
- Bayram M, Altuntaş E (2016) Tokat İli’nin 2003 ve 2013 Yılları için Mekanizasyon Özelliklerindeki Değişiminin İncelenmesi. Tarım Makinaları Bilimi Dergisi 12(3): 213-220.
- Benek S (2006) Şanlıurfa ilinin tarımsal yapısı, sorunları ve çözüm önerileri. Coğrafi Bilimler Dergisi 4(1): 67- 91.
- Bilim C, Korucu T, Semerci T (2014) Gaziantep İlinin Tarımsal Mekanizasyon Özellikleri. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Doğa Bilimleri Dergisi 17(2): 14-23.
- Bozkurt M, Aybek A (2016) Şanlıurfa İli Harran Ovasının Tarımsal Yapı ve Mekanizasyon Özellikleri. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Doğa Bilimleri Dergisi 19(3): 319-331.
- Bölükoğlu H, Tüzün AM, Mutlu N, Yenigün R, Pekcan İ (2001) Gap Bölgesinde Ortak Makina Kullanım Organizasyonlarının Önemi ve Yönetimi. Tarımsal Mekanizasyon 20. Ulusal Kongresi, 13-15 Eylül, Şanlıurfa, 598-604.
- Dağ A (2018) Mardin İli ve İlçelerinde Tarımsal Mekanizasyon Düzeyinin ve Traktörlerin Durumunun Belirlenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Tekirdağ Namık Kemal Üniversitesi, Fen Bil. Ens., Biyosistem Mühendisliği ABD, 38s.
- Evcim HÜ, Ulusoy E, Gülsoylu E, Tekin AB (2010) Tarımsal mekanizasyon durumu sorunları ve çözüm önerileri. Türkiye Ziraat Mühendisleri VII. Teknik Kongresi, 11 - 15 Ocak, Ankara, 989-1007.
- Evcim HÜ, Tekin AB, Gülsoylu E, Demir V, Yürdem H, Güler H, Bilgen H, Alayunt F, Evrenosoğlu M (2015) Tarımsal Mekanizasyon Durumu, Sorunları ve Çözüm Önerileri. Türkiye Ziraat Mühendisliği VIII. Teknik Kongresi, 12-16 Ocak, Ankara, 1080-1106.
- Gökdoğan O (2012) Türkiye ve Avrupa Birliği’nin Tarımsal Mekanizasyon Düzeyi Göstergelerinin Karşılaştırılması. Adnan Menderes Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi 9(2): 1-4.
- Güler İ, Yaylagül H (1997) Harran Ovası İşletmelerinde Makina Kullanma Durumu Ve Geliştirme Olanakları Üzerine Bir Araştırma. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi 28(3): 354-368.
- Gürsoy S (2012) Güneydoğu Anadolu Bölgesinde Tarımsal Üretimin Gelişmesinde Mekanizasyonun Rolü. Batman Üniversitesi Yaşam Bilimleri Dergisi 1(2): 339-346.
- Gürsoy S (2013) Batman İlinin Tarımsal Mekanizasyon Düzeyinin İlçeler Bazında Değerlendirilmesi. Batman Üniversitesi Yaşam Bilimleri Dergisi 3(2): 146-158.
- İleri MS (2010) Tarımsal Mekanizasyon Sektör Raporu, TARMAKBİR, Ankara.
- Işık A (1988) Sulu Tarımda Kullanılan Mekanizasyon Araçlarının Optimum Makina ve Güç Seçimine Yönelik İşletme Değerlerinin Belirlenmesi ve Uygun Seçim Modellerinin Oluşturulması Üzerinde Bir Araştırma. Doktora Tezi, Çukurova Üniversitesi, Fen Bil. Ens., Tarımsal Mekanizasyon ABD, 210s.
- Işık A, Atun İ (1998) Agricultural Structure and Mechanisation Characteristics of the ŞanlıurfaHarran Plain. Turkish Agriculture and Forrestry Bulletin 22(2): 151-160.
- Işık A, Akıncı İ, Sabancı A (1995) GAP Bölgesine Uygun Tarım Makinaları Seçimi Ve 2000’li Yıllarda Park Talebi. Tarımsal Mekanizasyon 16. Ulusal Kongresi, 5- 7 Eylül, Bursa, 45-54.
- Koçtürk D, Onurbaş Avcıoğlu A (2007) Türkiye’de bölgelere ve illere göre tarımsal mekanizasyon düzeyinin belirlenmesi. Tarım Makinaları Bilimi Dergisi 3(1): 17-24.
- Korucu T, Aybek A, Sivrikaya F (2015) Türkiye’nin Tarım Bölgeleri Bazında Mekanizasyon Düzeyinin Yersel Değişim Haritalarının Oluşturulması ve Değerlendirilmesi. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Doğa Bilimleri Dergisi 18(4): 77-90.
- Landers A (2000) Resource management. Farm Machinery: Selection, Investmen and Management. Farming pres, UK. pp 149.
- Malaslı MZ, Çelik A, Çelik Ş (2015) Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nin Toprak İşleme Alet Ve Makinaları Projeksiyonunun Regresyon Analizi Yöntemiyle Belirlenmesi. Türk Tarım ve Doğa Bilimleri Dergisi 2(1): 126-132.
- Maxwell SE, Delaney HD (2004) Designing experiments and analyzing data: A model comparison perspective (2nd ed.). Mahwah, NJ: Lawrence Erlbaum Associates.
- Newbold P (2000) İşletme ve İktisat için İstatistik, (çev. Ümit Şenesen). Literatür Yayıncılık İstanbul. 777-785 s.
- Özel R (2015) Harran Ovasında Pamuk Hasadında Makina Kullanımı. Harran Tarım ve Gıda Bilimleri Dergisi 17(1): 7-13.
- Özpınar S (2001) Marmara Bölgesi’nin Tarımsal Mekanizasyon Özelliklerinin Belirlenmesi. Tarımsal Mekanizasyon 20. Ulusal Kongresi Bildiri Kitabı, 13-15 Eylül, Şanlıurfa, 41-46.
- Polat R, Sağlam R (2001) GAP Bölgesinin Mekanizasyon Durumu ve Sorunları. Tarımsal Mekanizasyon 20. Ulusal Kongresi Bildiri Kitabı, 13-15 Eylül, Şanlıurfa 617-621.
- Ruiyin H, Wenqingv Y, Yadong Z, Van Sonsbeek G (1999) Improving management system of agricultural machinery in jiangsu. Proceedings of 99 International Conference on Agri. Engine, Beijing, China, pp I-42-45.
- Sağlam C, Çevik M (2014) Şanlıurfa'daki Çiftçilerin Traktör Satın Alma Davranışlarına Etkili Faktörlerin Belirlenmesi. Harran Tarım ve Gıda Bilimleri Dergisi 16(1): 1-8.
- Sağlam R, Şen Ş, Tobi İ (2014) Şanlıurfa Bozova–Yaylak Pompaj Sulama Alanında Sulama Öncesi Ve Sonrası Çiftçi Düzeyinde Tarım Makinalarında Ortak Makine Kullanım Eğilimlerinin Araştırılması. Harran Tarım Ve Gıda Bilimleri Dergisi 15(3): 45-54.
- Say SM, Sabancı A, Başçetinçelik A, Özgüven F, Öztürk HH (2010) Tarım Makinaları 1. Nobel Kitapevi, Adana.
- Sayın C, Gülçubuk B, Bozoğlu M, Koçak A, Özalp A, Sav O, İlbasmış E, Ceylan M (2015) Türkiye’de Tarımsal Yapıda Değişim Ve İzlenen Politikalar. Türkiye Ziraat Mühendisliği VIII. Teknik Kongresi, 12-16 Ocak, Ankara, 9-32.
- Semerci A, Özer S (2011) Türkiye’de Ayçiçeği Ekim Alanı, Üretim Miktarı Ve Verim Değerinde Olası Değişimler. Tekirdağ Ziraat Fakültesi Dergisi 8(3): 46-52.
- Sessiz A, Turgut MM, Pekitkan FG, Esgici R (2006) Diyarbakır ilindeki tarım işletmelerinin tarımsal yapı ve mekanizasyon özellikleri. Tarım Makinaları Bilimi Dergisi 2(1): 87-93.
- Solmaz M, Saltuk B, Baran MF (2019) Siirt Tarımında Alet Ve Makina Kullanım Projeksiyonu. ISPEC Uluslararası Tarım ve Kırsal Kalkınma Kongresi, 10-12 Haziran, Siirt, 71-79.
- Ulusoy E, Türkay B, Has M, Dönder Ö, İleri S, Canoğlu S, Önal Ş, Bilgen H, Demir V, Yazgı A (2020) Tarım Makinaları Sanayinde Mevcut Durum ve Gelecek. Türkiye Ziraat Mühendisliği IX. Teknik Kongresi, 13-17 Ocak, Ankara, 233-256.
- Vurarak Y, Sağlam C, Çıkman A (2007) Şanlıurfa İlinde Bulunan Büyük Tarım İşletmelerinin Mekanizasyon Düzeyi. Tarımsal Mekanizasyon 24. Ulusal Kongresi, 5-6 Eylül, Kahramanmaraş, 98-107.
- Witt SF, Witt CA (1992) Modeling and Forecasting Demand in Tourism. Academic Press, London. pp 208.
- Yavuz H (2016) Hayvancılık Destekleme Politikalarının Tarımsal İşletmeler Açısından Değerlendirilmesi: Amasya İli Örneği. Yüksek Lisans Tezi , Gaziosmanpaşa Üniversitesi, Fen Bil. Ens., Tarım Ekonomisi ABD, 124s.
- Yılmaz S, Sümer SK (2018) Güney Marmara Kalkınma Bölgesinin Tarımsal Mekanizasyon Düzeyinin Belirlenmesi. 2. Çanakkale Tarımı Sempozyumu, 7-9 Şubat, Çanakkale, 80-80.
| APA | KUZU H, Karadöl H, Aybek A (2021). Güneydoğu Anadolu Bölgesinde tarımsal mekanizasyon düzeyinin 2010-2019 yıllarındaki değişimi ve gelecek yıllar için trend analizi ile belirlenmesi. , 41 - 62. 10.37908/mkutbd.767567 |
| Chicago | KUZU Hamza,Karadöl Hayrettin,Aybek Ali Güneydoğu Anadolu Bölgesinde tarımsal mekanizasyon düzeyinin 2010-2019 yıllarındaki değişimi ve gelecek yıllar için trend analizi ile belirlenmesi. (2021): 41 - 62. 10.37908/mkutbd.767567 |
| MLA | KUZU Hamza,Karadöl Hayrettin,Aybek Ali Güneydoğu Anadolu Bölgesinde tarımsal mekanizasyon düzeyinin 2010-2019 yıllarındaki değişimi ve gelecek yıllar için trend analizi ile belirlenmesi. , 2021, ss.41 - 62. 10.37908/mkutbd.767567 |
| AMA | KUZU H,Karadöl H,Aybek A Güneydoğu Anadolu Bölgesinde tarımsal mekanizasyon düzeyinin 2010-2019 yıllarındaki değişimi ve gelecek yıllar için trend analizi ile belirlenmesi. . 2021; 41 - 62. 10.37908/mkutbd.767567 |
| Vancouver | KUZU H,Karadöl H,Aybek A Güneydoğu Anadolu Bölgesinde tarımsal mekanizasyon düzeyinin 2010-2019 yıllarındaki değişimi ve gelecek yıllar için trend analizi ile belirlenmesi. . 2021; 41 - 62. 10.37908/mkutbd.767567 |
| IEEE | KUZU H,Karadöl H,Aybek A "Güneydoğu Anadolu Bölgesinde tarımsal mekanizasyon düzeyinin 2010-2019 yıllarındaki değişimi ve gelecek yıllar için trend analizi ile belirlenmesi." , ss.41 - 62, 2021. 10.37908/mkutbd.767567 |
| ISNAD | KUZU, Hamza vd. "Güneydoğu Anadolu Bölgesinde tarımsal mekanizasyon düzeyinin 2010-2019 yıllarındaki değişimi ve gelecek yıllar için trend analizi ile belirlenmesi". (2021), 41-62. https://doi.org/10.37908/mkutbd.767567 |
| APA | KUZU H, Karadöl H, Aybek A (2021). Güneydoğu Anadolu Bölgesinde tarımsal mekanizasyon düzeyinin 2010-2019 yıllarındaki değişimi ve gelecek yıllar için trend analizi ile belirlenmesi. Mustafa Kemal Üniversitesi tarım bilimleri dergisi (online), 26(1), 41 - 62. 10.37908/mkutbd.767567 |
| Chicago | KUZU Hamza,Karadöl Hayrettin,Aybek Ali Güneydoğu Anadolu Bölgesinde tarımsal mekanizasyon düzeyinin 2010-2019 yıllarındaki değişimi ve gelecek yıllar için trend analizi ile belirlenmesi. Mustafa Kemal Üniversitesi tarım bilimleri dergisi (online) 26, no.1 (2021): 41 - 62. 10.37908/mkutbd.767567 |
| MLA | KUZU Hamza,Karadöl Hayrettin,Aybek Ali Güneydoğu Anadolu Bölgesinde tarımsal mekanizasyon düzeyinin 2010-2019 yıllarındaki değişimi ve gelecek yıllar için trend analizi ile belirlenmesi. Mustafa Kemal Üniversitesi tarım bilimleri dergisi (online), vol.26, no.1, 2021, ss.41 - 62. 10.37908/mkutbd.767567 |
| AMA | KUZU H,Karadöl H,Aybek A Güneydoğu Anadolu Bölgesinde tarımsal mekanizasyon düzeyinin 2010-2019 yıllarındaki değişimi ve gelecek yıllar için trend analizi ile belirlenmesi. Mustafa Kemal Üniversitesi tarım bilimleri dergisi (online). 2021; 26(1): 41 - 62. 10.37908/mkutbd.767567 |
| Vancouver | KUZU H,Karadöl H,Aybek A Güneydoğu Anadolu Bölgesinde tarımsal mekanizasyon düzeyinin 2010-2019 yıllarındaki değişimi ve gelecek yıllar için trend analizi ile belirlenmesi. Mustafa Kemal Üniversitesi tarım bilimleri dergisi (online). 2021; 26(1): 41 - 62. 10.37908/mkutbd.767567 |
| IEEE | KUZU H,Karadöl H,Aybek A "Güneydoğu Anadolu Bölgesinde tarımsal mekanizasyon düzeyinin 2010-2019 yıllarındaki değişimi ve gelecek yıllar için trend analizi ile belirlenmesi." Mustafa Kemal Üniversitesi tarım bilimleri dergisi (online), 26, ss.41 - 62, 2021. 10.37908/mkutbd.767567 |
| ISNAD | KUZU, Hamza vd. "Güneydoğu Anadolu Bölgesinde tarımsal mekanizasyon düzeyinin 2010-2019 yıllarındaki değişimi ve gelecek yıllar için trend analizi ile belirlenmesi". Mustafa Kemal Üniversitesi tarım bilimleri dergisi (online) 26/1 (2021), 41-62. https://doi.org/10.37908/mkutbd.767567 |
