CUMHURBAŞKANLIĞI HÜKÜMET SİSTEMİİLE DEĞİŞEN KAMU MALİ YÖNETİM SİSTEMİNDEPROGRAM BAZLI BÜTÇE SİSTEMİNE YÖNELİK BİRYAPILANDIRMA ÖNERİSİ
Yıl: 2020 Cilt: 32 Sayı: 117 Sayfa Aralığı: 87 - 114 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 13-05-2021
CUMHURBAŞKANLIĞI HÜKÜMET SİSTEMİİLE DEĞİŞEN KAMU MALİ YÖNETİM SİSTEMİNDEPROGRAM BAZLI BÜTÇE SİSTEMİNE YÖNELİK BİRYAPILANDIRMA ÖNERİSİ
Öz: Türkiye, ekonomik krizlerin yarattığı ortamda 2000’li yılların başında kamu mali yönetim sistemini kapsamlı bir reforma tabi tutmuştur. 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu ile yasal zemine oturan bu reform ile 2006 yılından itibaren Performans Esaslı Bütçeleme Sistemi uygulanmaya başlanmıştır. Uygulamada belli bir başarıya ulaşılmasına rağmen özellikle politikaların bütçelere yansıması, plan-program-bütçe ilişkisinin kurulması ile bütçe hazırlık ve uygulama sürecinin etkin yürütülmesi konularında hedeflenen bütçesel sonuçlara ulaşılamamıştır. Türkiye 2018 yılında Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi modeline geçmiştir. Uygulamasına geçilen yeni hükümet sistemi ile birlikte kamu yönetiminde olduğu gibi mali yönetim sisteminde de önemli değişiklikler olmuştur. Yeni hükümet sistemi ile ortaya çıkan değişiklikler de dikkate alınarak bütçe sisteminin değişen yapıya uygun sonuçlar üretecek şekilde yeniden yapılandırılması gerekmektedir. Özellikle mevcut sistemdeki geleneksel sorunlar dikkate alındığında bütçe açısından bu gereklilik çok daha önemli hale gelmiştir. Bu tespitlerden hareketle çalışmada kamuda politika üretme kapasitesinin artırılması, politika-plan-bütçe ilişkisinin güçlendirilmesi, performans esaslı iş ve hizmet üreten kamu yönetiminin oluşturulması ve bütçe hakkının etkin bir şekilde kullanılabilmesi açısından program bazlı bütçe sistemine yönelik bir yapılandırma önerisi geliştirilmiştir. Önerilen program bütçe modeli ile kamu politikalarının öncelikler ve ihtiyaçlar temelinde belirlenmesi ve hayata geçirilmesi sürecinde kaynaklarının etkin kullanımı, saydamlık ve hesap verebilirlik ile bütçe hakkının güçlendirilmesi hedeflenmektedir.
Anahtar Kelime: A RESTRUCTURING PROPOSAL FOR PROGRAM BASED BUDGET SYSTEM IN PUBLIC FISCAL MANAGEMENT CHANGING WITH THE PRESIDENTIAL GOVERNMENT SYSTEM
Öz: Turkey’s public financial management system in the early 2000s in an environmentdriven by the economic crisis has been subjected to a comprehensive reform. With thisreform, which has a legal basis with the Public Financial Management and Control Lawcode 5018, the Performance Based Budgeting System has been implemented since 2006.Despite achieving a certain success, targeted budgetary results have not been achievedespecially in the reflection of policies on budgets, the establishment of plan-program-budgetlinkage, and effective execution of budget preparation and implementation process. Turkeyhas moved to the Presidential System model in 2018. Along with the new governmentsystem, there have been significant changes in the financial management system as well asin public administration. The budget system needs to be restructured to produce results inline with the changes. Especially considering conventional problems in the current system,this requirement has become more important in terms of budget. Based on these findings,a restructuring proposal for the program based budget the system has been developed inorder to increase the capacity of policymaking in the public, strengthen the policy-plan budget linkage, establish the public administration producing performance-based publicservices and use the power of the purse effectively. The proposed program budget modelaims to strengthen the power of the purse through effective use of resources, transparencyand accountability in the process of determining and implementing public policies basedon priorities and needs
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- Akdeniz, İbrahim, (2020), “Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sisteminde Politikaların Bütçeye Yansıtılması: Program Bütçe Sistemine Yönelik Bir Yapılandırma Önerisi”, AÜ SBE Yüksek Lisans Tezi.
- Comprehensive Spending Review: Public Service Agreements 1999-2002 (1998), Public Services for the Future: Modernisation, Reform, Accountability, Published by The Stationery Office
- Edizdoğan, Nihat (1989), Kamu Bütçesi, Bursa: Uludağ Üniversitesi Basımevi.
- Erat, Veysel (2015), “Türkiye’de Cumhurbaşkanının Halk Tarafından Seçilmesinin Hükümet Üzerindeki Etkileri”, Yönetim Bilimleri Dergisi, C.13, Sayı 25, s. 325-355
- Karatepe, Şükrü (2013), “Hükümet Sistemleri ve Türkiye”, Yeni Türkiye Dergisi, Sayı: 51
- Köse, Hacı Ömer (2019), “Başkanlık Sisteminde Denge Ve Denetim: Parlamentonun Yürütmeyi Denetleme İşlevi Ve Parlamento Adına Yürütülen Sayıştay Denetiminin Önemi”, Sayıştay Dergisi, Sayı: 114
- Lee, Robert D., Hohnson, Jr. Ronald W., Joyce, Philip G., (2013), Public Budgeting Systems, Ninth Edition, by Jones and Bartlett Publishers,
- OECD (2004), DAC Evaluation Network.
- OECD (2017), Government at a Glance 2017, Paris: OECD Publishing.
- Özbudun, Ergun (2002), Türk Anayasa Hukuku, Ankara: Yetkin Yayınları.
- Robinson, Marc (2007), Linking Funding and Results, New York: IMF.
- SBB (2018), 11. Kalkınma Planı (2019-2023) Özel İhtisas Komisyonu Raporu, Kamu Harcamalarında Etkinlik Çalışma Grubu Raporu, Ankara.
- SBB (2019), 11. Kalkınma Planı, TC. Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı, Ankara.
- Schick, Allen (2002), “Can National Legislatures Regain An Effective Voice In Budget Policy?” OECD Journal On Budgeting, Vol:1, No: 3.
- Stourm, Rene (1917), The Budget, (T. Plazinski, Translation, W. Flavıus McCaleb, Editör.) (seventh edition), Paris: D. Appleton and Company
- TBMM Araştırma Hizmetleri Başkanlığı (2019), ABD Kongresinde Yasama, Denetim ve Bütçe Süreçleri, Ankara: TBMM Basımevi, 1. Baskı.
- TEPAV (2006), Mali İzleme Raporu (Haziran 2006 Bütçe Sonuçları), TEPAV.
- UNEG (2017), Norms and Standards for Evaluation, The United Nations Evaluation Group.
- Yılmaz, H. Hakan (1999), Kamu Mali Yönetiminin Yeniden Yapılandırılması: Dünya Bankası Orta Vadeli Harcama Sistemi, DPT, Ankara.
- Yılmaz, H. Hakan ve Biçer, Mustafa (2010), “Türkiye’de Mali Reformlar Sonrası Değişen Politika Oluşturma, Planlama, Bütçeleme Süreci ve Orta Vadeli Harcama Sisteminin Uygulanabilirliği,” İktisat İşletme Finans, 25 (287).
- Yılmaz, H. Hakan ve Emil, Ferhat (2013), Türk Bütçe Sisteminde Program Bütçe Anlayışına Geçiş Bir Model Önerisi: Faaliyet Esaslı İş Yönetim Model Önerisi, Ankara (https://www.researchgate.net/publication/323295073_Turk_ Butce_Sisteminde_Program_Butce_Anlayisina_Gecis_Bir_Model_Onerisi_-_ Faaliyet_Esasli_Is_Yonetim_Modeli_Onerisi) (Erişim Tarihi: 13/10/2018).
- Yılmaz, H. Hakan ve Biçer, Mustafa (2018), Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi: Kamu Yönetiminde Değişim (Editör: Yüksel Demirkaya),“Başkanlık ve Parlamenter Hükümet Sistemlerinde Bütçe Sürecinde Hesap Verebilirlik: Anayasa Değişikliği İle Türkiye’de Öngörülen Yeni Yapı”, Hiperyayın, İstanbul.
| APA | yilmaz h, AKDENİZ İ (2020). CUMHURBAŞKANLIĞI HÜKÜMET SİSTEMİİLE DEĞİŞEN KAMU MALİ YÖNETİM SİSTEMİNDEPROGRAM BAZLI BÜTÇE SİSTEMİNE YÖNELİK BİRYAPILANDIRMA ÖNERİSİ. , 87 - 114. |
| Chicago | yilmaz hakki hakan,AKDENİZ İBRAHİM CUMHURBAŞKANLIĞI HÜKÜMET SİSTEMİİLE DEĞİŞEN KAMU MALİ YÖNETİM SİSTEMİNDEPROGRAM BAZLI BÜTÇE SİSTEMİNE YÖNELİK BİRYAPILANDIRMA ÖNERİSİ. (2020): 87 - 114. |
| MLA | yilmaz hakki hakan,AKDENİZ İBRAHİM CUMHURBAŞKANLIĞI HÜKÜMET SİSTEMİİLE DEĞİŞEN KAMU MALİ YÖNETİM SİSTEMİNDEPROGRAM BAZLI BÜTÇE SİSTEMİNE YÖNELİK BİRYAPILANDIRMA ÖNERİSİ. , 2020, ss.87 - 114. |
| AMA | yilmaz h,AKDENİZ İ CUMHURBAŞKANLIĞI HÜKÜMET SİSTEMİİLE DEĞİŞEN KAMU MALİ YÖNETİM SİSTEMİNDEPROGRAM BAZLI BÜTÇE SİSTEMİNE YÖNELİK BİRYAPILANDIRMA ÖNERİSİ. . 2020; 87 - 114. |
| Vancouver | yilmaz h,AKDENİZ İ CUMHURBAŞKANLIĞI HÜKÜMET SİSTEMİİLE DEĞİŞEN KAMU MALİ YÖNETİM SİSTEMİNDEPROGRAM BAZLI BÜTÇE SİSTEMİNE YÖNELİK BİRYAPILANDIRMA ÖNERİSİ. . 2020; 87 - 114. |
| IEEE | yilmaz h,AKDENİZ İ "CUMHURBAŞKANLIĞI HÜKÜMET SİSTEMİİLE DEĞİŞEN KAMU MALİ YÖNETİM SİSTEMİNDEPROGRAM BAZLI BÜTÇE SİSTEMİNE YÖNELİK BİRYAPILANDIRMA ÖNERİSİ." , ss.87 - 114, 2020. |
| ISNAD | yilmaz, hakki hakan - AKDENİZ, İBRAHİM. "CUMHURBAŞKANLIĞI HÜKÜMET SİSTEMİİLE DEĞİŞEN KAMU MALİ YÖNETİM SİSTEMİNDEPROGRAM BAZLI BÜTÇE SİSTEMİNE YÖNELİK BİRYAPILANDIRMA ÖNERİSİ". (2020), 87-114. |
| APA | yilmaz h, AKDENİZ İ (2020). CUMHURBAŞKANLIĞI HÜKÜMET SİSTEMİİLE DEĞİŞEN KAMU MALİ YÖNETİM SİSTEMİNDEPROGRAM BAZLI BÜTÇE SİSTEMİNE YÖNELİK BİRYAPILANDIRMA ÖNERİSİ. Sayıştay Dergisi, 32(117), 87 - 114. |
| Chicago | yilmaz hakki hakan,AKDENİZ İBRAHİM CUMHURBAŞKANLIĞI HÜKÜMET SİSTEMİİLE DEĞİŞEN KAMU MALİ YÖNETİM SİSTEMİNDEPROGRAM BAZLI BÜTÇE SİSTEMİNE YÖNELİK BİRYAPILANDIRMA ÖNERİSİ. Sayıştay Dergisi 32, no.117 (2020): 87 - 114. |
| MLA | yilmaz hakki hakan,AKDENİZ İBRAHİM CUMHURBAŞKANLIĞI HÜKÜMET SİSTEMİİLE DEĞİŞEN KAMU MALİ YÖNETİM SİSTEMİNDEPROGRAM BAZLI BÜTÇE SİSTEMİNE YÖNELİK BİRYAPILANDIRMA ÖNERİSİ. Sayıştay Dergisi, vol.32, no.117, 2020, ss.87 - 114. |
| AMA | yilmaz h,AKDENİZ İ CUMHURBAŞKANLIĞI HÜKÜMET SİSTEMİİLE DEĞİŞEN KAMU MALİ YÖNETİM SİSTEMİNDEPROGRAM BAZLI BÜTÇE SİSTEMİNE YÖNELİK BİRYAPILANDIRMA ÖNERİSİ. Sayıştay Dergisi. 2020; 32(117): 87 - 114. |
| Vancouver | yilmaz h,AKDENİZ İ CUMHURBAŞKANLIĞI HÜKÜMET SİSTEMİİLE DEĞİŞEN KAMU MALİ YÖNETİM SİSTEMİNDEPROGRAM BAZLI BÜTÇE SİSTEMİNE YÖNELİK BİRYAPILANDIRMA ÖNERİSİ. Sayıştay Dergisi. 2020; 32(117): 87 - 114. |
| IEEE | yilmaz h,AKDENİZ İ "CUMHURBAŞKANLIĞI HÜKÜMET SİSTEMİİLE DEĞİŞEN KAMU MALİ YÖNETİM SİSTEMİNDEPROGRAM BAZLI BÜTÇE SİSTEMİNE YÖNELİK BİRYAPILANDIRMA ÖNERİSİ." Sayıştay Dergisi, 32, ss.87 - 114, 2020. |
| ISNAD | yilmaz, hakki hakan - AKDENİZ, İBRAHİM. "CUMHURBAŞKANLIĞI HÜKÜMET SİSTEMİİLE DEĞİŞEN KAMU MALİ YÖNETİM SİSTEMİNDEPROGRAM BAZLI BÜTÇE SİSTEMİNE YÖNELİK BİRYAPILANDIRMA ÖNERİSİ". Sayıştay Dergisi 32/117 (2020), 87-114. |
