Coğrafi İşaretli Ürünlerin Gastronomi Turizmi Kapsamında Değerlendirilmesi
Yıl: 2020 Cilt: 8 Sayı: 4 Sayfa Aralığı: 2507 - 2522 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.21325/jotags.2020.724 İndeks Tarihi: 13-05-2021
Coğrafi İşaretli Ürünlerin Gastronomi Turizmi Kapsamında Değerlendirilmesi
Öz: Yöresel değerler, turistlerin destinasyon tercihlerini etkilemektedir. Bu değerlerin tanıtılması ve tescil edilmesi ise onların korunması için önemlidir. Coğrafi işaretlerin tescil edilmesinin yanı sıra yiyecek içecek işletmelerinde sunulması ise destinasyonun imajını artırarak ekonomik kalkınmasını sağlayacaktır. Akdeniz Bölgesi’nde Osmaniye; Doğu Anadolu Bölgesi’nde Bitlis, Elâzığ ve Erzincan, Kars, Malatya ve Ardahan; Ege Bölgesi’nde Uşak, İç Anadolu Bölgesi’nde Nevşehir ve Karaman; Karadeniz Bölgesi’nde Giresun, Zonguldak ve Bartın; Marmara Bölgesi’nde ise Çanakkale, İstanbul, Kocaeli, Tekirdağ ve Yalova ise tescilli mahreç işareti bulunmaması nedeniyle araştırma kapsamında yer almamaktadır. Diğer coğrafi bölgelerden farklı olarak Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde bulunan tüm illerde tescilli mahreç işareti bulunmaktadır. Akdeniz Bölgesi’nde70, Doğu Anadolu Bölgesi’nde 80, Ege Bölgesi’nde 70, Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde 90, İç Anadolu Bölgesi’nde 110, Karadeniz Bölgesi’nde 150, Marmara Bölgesi’nde ise 60 olmak üzere toplam 630 yiyecek içecek işletmesinin menüsü incelenmiştir. Araştırma kapsamında Türkiye’nin yedi coğrafi bölgesinde yer alan illerde www.tripadvisor.com.tr’ye göre ilk on sırada bulunan yiyecek içecek işletmelerinin menülerinde tescilli mahreç işareti bulundurma durumları incelenmiştir. İncelenen 630 işletmeden yalnızca 21 işletmenin menüsünde tescilli mahreç işareti sunulmaktadır.
Anahtar Kelime: (Evaluation of Geographically Indicated Products within the Scope of Gastronomy Tourism)
Öz: Local values affect the destination preferences of tourists. The promotion and registration of these values is important for their protection. In addition to the registration of geographical indications, their presentation in food and beverage establishments might increase the image of the destination and provide economic development. Osmaniye in the Mediterranean Region; Bitlis, Elazığ and Erzincan, Kars, Malatya and Ardahan in the Eastern Anatolia Region; Uşak in the Aegean Region, Nevşehir and Karaman inthe Central Anatolia Region; Giresun, Zonguldak and Bartın in the Black Sea Region; Çanakkale, Istanbul, Kocaeli, Tekirdağ and Yalova in the Marmara Region, were not included in the study because they do not have any registered indications of source. Unlike other geographical regions, all provinces in the Southeastern Anatolia Region have a registered indication of source. The menus of a total of 630 food and beverage establishments were examined, including 70 in the Mediterranean region, 80 in the EasternAnatolia region, 70 in the Aegean region, 90 in the Southeastern Anatolia region, 110 in the Central Anatolia region, 150 in the Black Sea region and 60 in the Marmara region. As part of the study, the top ten food and beverage establishments according tothe website of Tripadvisor (www.tripadvisor.com.tr) located in the provinces of seven geographical regions of Turkey were examined in terms of their status of having registered indications of source in their menus. Of the 630 establishments examined, only21 have registered indications of source in their menus.
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- 555 Sayılı Kanun Hükmünde Kararname (1995). Coğrafi İşaretlerin Korunması Hakkında 555 Sayılı Kanun Hükmünde Kararname, 27(06), 1995-22326.
- Akay, H., Sezer, İ. & Mut, Z. (2018). Coğrafi işaretler ve tosya yerel çeltik genotipleri örneği. Journal of Adnan Menderes University, Agricultural Faculty, 15(2). 81-85 Doi: 10.25308/aduziraat.349133
- Aksoy, M. & Sezgi, G. (2015). Gastronomi turizmi ve Güneydoğu Anadolu Bölgesi gastronomik unsurları. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 3(3), 79-89.
- Annunziata, A. & Vecchio, R. (2011). Functional foods development in the European market: A consumer perspective. Journal of Functional Foods. 3(3), 223-228. Doi: https://doi.org/10.1016/j.jff.2011.03.011
- Apak, Ö. C. & Gürbüz, A. (2018). Turistlerin yöresel gıda ürünlerine ilgi düzeyleri. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 6(2). 334, 349.Doi: 10.21325/jotags.2018.217
- Balıkoğlu, A., Kılıç, S. N. & Bozok, D. (2020). Duyusal deneyim memnuniyeti ve yöresel yiyecek deneyimi arasındaki ilişki ve değişkenlerin davranışsal niyet üzerindeki etkisi. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 8(2), 1334-1361.
- Başat, H. T., Sandıkçı, M. & Çelik, S. (2017). Gastronomik kimlik oluşturmada yöresel ürünlerin rolü: Ürünlerin satış ve pazarlanmasına yönelik bir örnek olay incelemesi. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 5(2), 64-76. Doi: 10.21325/jotags.2017.112
- Bertan, S. (2020). Impact of restaurants in the development of gastronomic tourism. International Journal of Gastronomy and Food Science, 100232.Doi: 10.1016/j.ijgfs.2020.100232
- Bertan, S. (2020). Restaurant rankings factors in gastronomy tourism. Tourism: An International Interdisciplinary Journal, 68(1), 34-42.Doi: https://doi.org/10.37741/t.68.1.3
- Bozgeyik, H. (2009). Coğrafi işaretlerin kullanımı ve denetimi (Antep baklavasının coğrafi işaret olarak tescili üzerine). FMR Dergisi, 9(2), 9-22.
- Bramley, C. (2011). A review of thesocio-economicimpact of geographical indications: Considerations for the developing world. In WIPO Worldwide Symposium on Geographical Indications (Vol. 22).
- Büyükşalvarcı, A., Şapcılar, M. C. & Yılmaz, G. (2016). Yöresel yemeklerin turizm işletmelerinde kullanılma durumu: Konya örneği. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 4(4) 165-181.Doi: 10.21325/jotags.2016.54
- Cavanagh S. (1997) Content analysis: Concepts, methods and applications. Nurse Researcher 4, 5–16.
- Chilla, T., Fink, B., Balling, R., Reitmeier, S. & Schober, K. (2020). The EU food label protected geographical ındication: Economic ımplications and their spatial dimension. Sustainability, 12(14), 5503.Doi: https://doi.org/10.3390/su12145503
- Cömert, M. & Özata, E. (2016). Tüketicilerin yöresel restoranları tercih etme nedenleri ve karadeniz mutfağı örneği. Journal of International Social Research, 9(42).1963-1973.
- Çanakçı, S. D. (2019). Gastronomi turizmi açısından yöresel mutfak kültürünün önemi: Kars ili örneği. Journal of International Social Research, 12(67):886-894. Doi: 10.17719/jisr.2019.3776
- Çapar, G. & Yenipınar, U. (2016). Somut olmayan kültürel miras kaynağı olarak yöresel yiyeceklerin turizm. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 4/Special Issue, 100-115. Doi: 10.21325/jotags.2016.25
- Çekal, N. & Aslan, B. (2017). Gastronomik bir değer olarak tarhana ve coğrafi işaretlemede tarhananın yeri ve önemi. Güncel Turizm Araştırmaları Dergisi, 1(2), 124-135.
- Doğan, B. (2015). Coğrafi işaret korumasının gelişmekte olan ülkeler için önemi. Social Sciences, 10(2), 58-75.
- Downe-Wamboldt B. (1992) Content analysis: Method, applications and issues. Health Care for Women International, 13, 313–321.
- Duman, M. Ş., Akmeşe, K. A. & Sormaz, Ü. (2019). Üniversite öğrencilerinin yöresel mutfak tercihlerinde sosyal medyanın etkisi. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 7(4), 3174-3188. Doi: 10.21325/jotags.2019.522
- Durlu-Özkaya, F. Ö., Sünnetçioğlu, S. & Can, A. (2013). Sürdürülebilir gastronomi turizmi hareketliliğinde coğrafi işaretlemenin rolü. Journal of Tourism and Gastronomy Studies. 1(1)13-20.
- Genç, E. (2012). Coğrafi işaretlerin tüketici tercihlerine etkileri ve üreticilere pazarlama stratejileri. Türk Bilimsel Derlemeler Dergisi, 5(2), 88-92.
- Gheorghe, G., Tudorache, P. & Nistoreanu, P. (2014). Gastronomic tourism, a new trend for contemporary tourism. Cactus Tourism Journal, 9(1), 12-21.
- Grote, U. (2009). Environmental labeling, protected geographical indications and the interests of developing countries. Estey Journal of International Lawand Trade Policy, 10(1753-2016-141181), 94-110. Doi: 10.22004/ag.econ.48795
- Gündoğdu, G. (2006). Türk hukukunda coğrafi işaret kavramı ve korunması. Beta Basım Yayım, 1. Basım, ISBN: 9789752955585
- Gürel, E., Gürler, A. Z., Nabalı, B. & Ayyıldız, B. (2016). Coğrafi işaretlerin kırsal kalkınma açısından değerlendirilmesi: Tokat ili örneği. Süleyman Demirel Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Tarım Ekonomisi Bölümü, XII. Ulusal Tarım Ekonomisi Kongresi, 25-27 Mayıs 2016. 1049-1058.
- Hu, Y. & Ritchie, J. B. (1993). Measuring destination attractiveness: A contextual approach. Journal of Travel Research, 32(2), 25-34. Doi: https://doi.org/10.1177%2F004728759303200204
- Kamber-Taş, S. S. & Taş, S. (2020). İşletme Yöneticilerinin coğrafi işaret tesciline yönelik bakış açıları: Gümüşhane ili örneği. Manas Sosyal Araştırmalar Dergisi, 9(2), 985-994. Doi: https://doi.org/10.33206/mjss.552666
- Karakaş, A. & Uyar, H. (2019). Bartın’ı ziyaret eden yerli turistlerin yöresel yiyeceklere yönelik tutum ve davranışlarının belirlenmesi. Türk Turizm Araştırmaları Dergisi, 3(4): 1552-1569. Doi: 10.26677/TR1010.2019.258
- Kargiglioğlu, Ş. & Ayyıldız, S. (2018). Mutfak Kültürünün sürdürülebilirliği bakımından yöresel yiyeceklerin menülerde yer alma düzeyi: Sinop ölçeğinde bir araştırma. Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi, 86(86), 346- 355.Doi: http://dx.doi.org/10.16992/ASOS.14596
- Kaya, S. Y. & Şahin, E. (2018). Tescilden uygulamaya coğrafi işaretler: Adana kebabı üzerine bir inceleme. Güncel Turizm Araştırmaları Dergisi, 2(Ek1), 189-199.
- Kesici, M. (2012). Kırsal turizme olan talepte yöresel yiyecek ve içecek kültürünün rolü. KMÜ Sosyal ve Ekonomı̇k Araştırmalar Dergı̇si, 14 (23) 33-37.
- Krippendorff K. (1980) Content Analysis: An Introduction to its Methodology. Sage Publications, Newbury Park.
- Küçükyaman, M. A., Demir, Ş. Ş. & Bulgan, G. (2018). Mutfak şeflerinin yöresel ürünlere ilgisi: Isparta örneği. Güncel Turizm Araştırmaları Dergisi, 2(Ek1), 86-103.
- Lauri S. & Kynga¨s H. (2005) Developing nursing theories (Finnish: Hoitotieteen Teorian Kehitta¨minen). Werner So¨derstro¨m, Dark Oy, Vantaa.
- Özbay, G. (2020). Ulusal ve uluslararası platformda gastronomik kimlik unsuru olarak simit. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 8(1), 670-683.
- Polat, E. (2017). Turizm ve coğrafi işaretleme: Balıkesir örneği. Meriç Uluslararası Sosyal ve Stratejik Araştırmalar Dergisi, 1(1), 17-31.
- Polat, M. (2020). Yöresel yemek imajının destinasyon tercihine etkisi. Doğu Coğrafya Dergisi, 25(43), 183-194. Doi: https://doi.org/10.17295/ataunidcd.712430
- Raimondi, V., Falco, C., Curzi, D. & Olper, A. (2020). Tradeeffects of geographical indication policy: The EU case. Journal of Agricultural Economics, 71(2), 330-356. Doi: https://doi.org/10.1111/1477-9552.12349
- Réquillart, V. (2007). On the economics of geographical ındications in the eu. ın geographical ındications, country of origin and collective brands: Firm strategies and public policies workshop, Toulouse School of Economics (GREMAQ-INRA & IDEI), Toulouse, June (pp. 14-15).
- Saatcı, G. (2019). Coğrafi işaretli yiyeceklerin tanıtım unsuru olarak yöresel yemekler kapsamında. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 7(1) 358, 374.
- Sandelowski M. (1993) Theory unmasked: The uses and guises of theory in qualitative research. Research in Nursing & Health 16, 213–218.
- Saygılı, D., Demirci, H. & Samav, U. (2020). Coğrafi işaretli türkiye peynirleri. Aydın Gastronomy, 4(1), 11-21.
- Seaman, C., Quinn, M. B., Björk, P. & Kauppinen-Räisänen, H. (2014). Culinary-Gastronomic tourism–a search for local food experiences. Nutrition & Food Science. 44(4):294-309. Doi: 10.1108/NFS-12-2013-0142
- Serçeoğlu, N. (2014). Yöre halkının mutfak kültürünü tanıma durumunun tespit edilmesi: Erzurum ili. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 2(4), 36-46.
- Servet, H., Yayla, N. & Çeviş, İ. (2020). Coğrafi işaretli ürünlerin ihracata dayalı kalkınma potansiyeli: Denizli örneği. Ege Coğrafya Dergisi, 29(1), 107-123.
- Sormaz, Ü. & Kaya, Ş. (2019). Yiyecek içecek işletmelerinde yöresel mutfak uygulamaları: Gaziantep örneği. Gastroia: Journal of Gastronomy and Travel Research, 3(2), 304-323. Doi: https://doi.org/10.32958/gastoria.422707
- Sormaz, Ü., Özata, E. & Madenci, A. B. (2020). Tüketicilerin yöresel ürün, yemek ve restoranları tercih etme nedenleri: Trakya Yöresi mutfağı örneği. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 8(1), 538-551.
- Şahin, G. (2013). Coğrafi işaretlerin önemi ve Vize (Kırklareli)’nin coğrafi işaretleri. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (15), 23-37.
- Şahin, G. G. & Ünver, G. (2015). Destinasyon pazarlama aracı olarak gastronomi turizmi: İstanbul’un gastronomi turizmi potansiyeli üzerine bir araştırma. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 3(2), 63-73.
- Şengül, S. (2017). Yiyecek içecek işletmelerinin tedarikçi değerlendirmeleri: Yöresel mutfak ürünlerinin satınalma süreçleri hakkında bir araştırma. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9(18), 218- 233.
- Şimşek, A., Türkmendağ, T. & Türkmendağ, Z. (2017). Unutulmaya yüz tutmuş yöresel yemeklerin turizm potansiyeli sağlamadaki önemi: Sivas ili örneği. Uluslararası Kültürel Miras ve Turizm Kongresi, Sivas, Türkiye, 19-21 Mayıs 2017, ss.737-746.
- Taşdan, K., Albayrak, M. & Albayrak, K. (2014). Coğrafi işaret tescilli geleneksel ürünlerde izlenebilirlik: Ankara ili örneği, XI. Ulusal Tarım Ekonomisi Kongresi, 3, 1292-1300.
- Toklu, İ. T. (2016). Tüketiciler coğrafi işaret için daha fazla ödemek ister mi? Artvin balı üzerine bir araştırma. Karadeniz Araştırmaları, (52), 171-190. Doi: 10.12787/KARAM1128
- Toklu, İ. T., Ustaahmetoğlu, E. & Öztürk Küçük, H. (2016). Tüketicilerin coğrafi işaretli ürün algısı ve daha fazla fiyat ödeme isteği: yapısal eşitlik modellemesi yaklaşımı. Journal of Management & Economics, 23(1). 145-161
- Türk Patent Enstitüsü, https://www.turkpatent.gov.tr/TURKPATENT/geographicalRegisteredList/ Erişim Tarihi: 17.05.2020 UNESCO, https://www.unesco.org.tr/Pages/519/129/ Erişim Tarihi: 13.08.2020.
- Üzümcü, T. P., Alyakut, Ö. & Akpulat, N. A. (2017). Coğrafi işaretleme kapsamında kocaeli gastronomik ürünlerinin değerlendirilmesi. KMÜ Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 19(28): 132-140
- Yavuz, M. & Özkanlı, O. (2019). Yöresel yiyecek ve içeceklerin gastronomi turizmine etkileri: Gökçeada örneği. Güncel Turizm Araştırmaları Dergisi, 3(2), 279-301. Doi: https://doi.org/10.32572/guntad.583672
- Yayla, Ö. & Yayla, Ş. (2019). Gastronomi Turizminde coğrafi işaretli ürünlerin kullanılmasına yönelik mekânsal bir değerlendirme. 3. Anadolu Uluslararası Sosyal Bilimler Kongresi. 28-29 Aralık 2019, Diyarbakır. ISBN: 978- 605-80174-4-3
- Yazıcıoğlu, İ., Işın, A. & Yalçın, E. (2019). Coğrafi İşaretli ürünlerin gastronomi turizmi kapsamında değerlendirilmesi: Akdeniz bölgesi örneği. Gastroia: Journal of Gastronomy And Travel Research, 3(4), 861- 872. Doi: 10.32958/gastoria.571657
- Yazıcıoğlu, İ., Sarıkaya, G. S. & Erol, E. (2019). Coğrafi işaretli ürünlerin kooperatifçilik sistemi içerisinde değerlendirilmesi. Third Sector Social Economic Review, 54(4), 1775-1787. Doi: 10.15659/3.sektor-sosyalekonomi. 19.12.1210
- Yenipınar, U., Köşker, H. & Karacaoğlu, S. (2014). Turizmde yerel yiyeceklerin önemi ve coğrafi işaretleme: Van otlu peyniri. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 2(2)13, 23.
- Yıldırım, O., Karaca, O. B. & Çakıcı, A. C. (2018). Yöresel yemeklere konaklama ve yiyecek içecek işletmelerinin menülerinde yer verilme durumu: Adana ve Mersin bölgesinde bir araştırma. Journal of Tourism and Gastronomy Studies,6(4) 376, 398. Doi: 10.21325/jotags.2018.315
- Yılmaz, Ö. (2019). Yöresel yemeklerin yerel restoranlarda sunulma düzeyi: Bayburt örneği. Bayburt Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi, 2(2), 225-230.
| APA | IŞIN A, YALCİN E (2020). Coğrafi İşaretli Ürünlerin Gastronomi Turizmi Kapsamında Değerlendirilmesi. , 2507 - 2522. 10.21325/jotags.2020.724 |
| Chicago | IŞIN Alper,YALCİN Eren Coğrafi İşaretli Ürünlerin Gastronomi Turizmi Kapsamında Değerlendirilmesi. (2020): 2507 - 2522. 10.21325/jotags.2020.724 |
| MLA | IŞIN Alper,YALCİN Eren Coğrafi İşaretli Ürünlerin Gastronomi Turizmi Kapsamında Değerlendirilmesi. , 2020, ss.2507 - 2522. 10.21325/jotags.2020.724 |
| AMA | IŞIN A,YALCİN E Coğrafi İşaretli Ürünlerin Gastronomi Turizmi Kapsamında Değerlendirilmesi. . 2020; 2507 - 2522. 10.21325/jotags.2020.724 |
| Vancouver | IŞIN A,YALCİN E Coğrafi İşaretli Ürünlerin Gastronomi Turizmi Kapsamında Değerlendirilmesi. . 2020; 2507 - 2522. 10.21325/jotags.2020.724 |
| IEEE | IŞIN A,YALCİN E "Coğrafi İşaretli Ürünlerin Gastronomi Turizmi Kapsamında Değerlendirilmesi." , ss.2507 - 2522, 2020. 10.21325/jotags.2020.724 |
| ISNAD | IŞIN, Alper - YALCİN, Eren. "Coğrafi İşaretli Ürünlerin Gastronomi Turizmi Kapsamında Değerlendirilmesi". (2020), 2507-2522. https://doi.org/10.21325/jotags.2020.724 |
| APA | IŞIN A, YALCİN E (2020). Coğrafi İşaretli Ürünlerin Gastronomi Turizmi Kapsamında Değerlendirilmesi. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 8(4), 2507 - 2522. 10.21325/jotags.2020.724 |
| Chicago | IŞIN Alper,YALCİN Eren Coğrafi İşaretli Ürünlerin Gastronomi Turizmi Kapsamında Değerlendirilmesi. Journal of Tourism and Gastronomy Studies 8, no.4 (2020): 2507 - 2522. 10.21325/jotags.2020.724 |
| MLA | IŞIN Alper,YALCİN Eren Coğrafi İşaretli Ürünlerin Gastronomi Turizmi Kapsamında Değerlendirilmesi. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, vol.8, no.4, 2020, ss.2507 - 2522. 10.21325/jotags.2020.724 |
| AMA | IŞIN A,YALCİN E Coğrafi İşaretli Ürünlerin Gastronomi Turizmi Kapsamında Değerlendirilmesi. Journal of Tourism and Gastronomy Studies. 2020; 8(4): 2507 - 2522. 10.21325/jotags.2020.724 |
| Vancouver | IŞIN A,YALCİN E Coğrafi İşaretli Ürünlerin Gastronomi Turizmi Kapsamında Değerlendirilmesi. Journal of Tourism and Gastronomy Studies. 2020; 8(4): 2507 - 2522. 10.21325/jotags.2020.724 |
| IEEE | IŞIN A,YALCİN E "Coğrafi İşaretli Ürünlerin Gastronomi Turizmi Kapsamında Değerlendirilmesi." Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 8, ss.2507 - 2522, 2020. 10.21325/jotags.2020.724 |
| ISNAD | IŞIN, Alper - YALCİN, Eren. "Coğrafi İşaretli Ürünlerin Gastronomi Turizmi Kapsamında Değerlendirilmesi". Journal of Tourism and Gastronomy Studies 8/4 (2020), 2507-2522. https://doi.org/10.21325/jotags.2020.724 |
