SOSYAL BEĞENİRLİK ÖLÇEĞİ’NİN GELİŞTİRİLMESİ GEÇERLİK VE GÜVENİRLİK ÇALIŞMASI

Evren ERZEN, (Artvin Çoruh Üniversitesi, Artvin, Türkiye)
Meltem YURTÇU, (İnönü Üniversitesi, Malatya, Türkiye)
Özlem ULU KALIN, (Artvin Çoruh Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Artvin, Türkiye)
Erol KOÇOĞLU (İnönü Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Malatya, Türkiye)
Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi (elektronik)
15 3
Yıl: 2021 Cilt: 20 Sayı: 78 Sayfa Aralığı: 879 - 891 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.17755/esosder.774947 İndeks Tarihi: 18-05-2021

SOSYAL BEĞENİRLİK ÖLÇEĞİ’NİN GELİŞTİRİLMESİ GEÇERLİK VE GÜVENİRLİK ÇALIŞMASI

Öz:
Bu çalıĢma bireylerin sosyal beğenirlik düzeylerinin belirlenebilmesine yönelik bir ölçeğin geliĢtirilmesiniamaçlamaktadır. Katılımcılar yaĢları 17 ile 45 arasında değiĢen (OrtyaĢ=21.33, Ss=2.32) 527’si kadın (%62),325’i erkek (%38) toplamda 852 öğrenciden oluĢmaktadır. AraĢtırma kapsamında ölçek maddelerinin dil, anlamve kapsam geçerliği sağlanmıĢ, pilot uygulama ardından formun nihai hali 426 öğrenciye uygulanarak açımlayıcıfaktör analizi yapılmıĢtır. Analiz sonucunda elde edilen faktör yapısının toplam varyansın %52.29’unu açıkladığıbelirlenmiĢtir. Iki faktörlü ve 15 maddeden oluĢan yapının doğrulayıcı faktör analizi 426 kiĢilik farklı birörnekleme uygulanmıĢ elde edilen sonuçlar faktörlerin yapısal uyum gösterdiğini ortaya koymuĢtur (χ2/df= 2.50,GFI= .93, CFI= .92, AGFI= .91, RMSEA= .06). Güvenirlik analizi için Cronbach Alpha Ġç Tutarlılıkkatsayısından faydalanılmıĢtır. Analizler ölçeğin bütününün ait güvenirlik katsayısının .84, kabul görme altboyutunun .85 ve dikkat çekme al boyutunun .75 olduğunu göstermektedir. ÇalıĢma sonucunda, ortaya çıkan 15maddeli ölçeğin bireylerin sosyal beğenirlik düzeylerinin belirlenmesinde kullanılabilecek geçerli ve güvenilirbir ölçme aracı olduğu görülmüĢtür.
Anahtar Kelime:

DEVELOPMENT OF SOCIAL DESIRABILITY SCALE: VALIDITY AND RELIABILITY STUDY

Öz:
This study aims to develop a scale to determine the social desirability levels of individuals. Participants consisted of a total of 852 students, ranging in age from 17 to 45 (Mage= 21.33, Sd= 2.32), 527 female (62%), 325 male (38%). Within the scope of the research, the language, meaning and content validity of the scale items were provided. After the pre application, the final form of the scale was applied to 426 students and exploratory factor analysis was conducted. It was determined that the factor structure obtained as a result of the analysis explained 52.29% of the total variance. Confirmatory factor analysis of the structure consisting of two factors and 15 items was applied to a different sample of 426 people, and the results showed that the factors showed structural adjustment (χ2 /df= 2.50, GFI= .93, CFI= .92, AGFI= .91, RMSEA= .06). Cronbach Alpha Internal Consistency coefficient was used for reliability analysis. As a result of the analysis, the reliability coefficient of the whole scale was .84, the acceptance sub-dimension was .85 and the attention-getting dimension was .75. As a result of the study, it was found that the resulting 15-item scale is a valid and reliable measurement tool that can be used to determine the social desirability levels of individuals.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Crowne, D. P., & Marlowe, D. (1960). A new scale of social desirability independent of psychopathology. Journal of Consulting Psychology, 24(4), 349–354. https://doi.org/10.1037/h0047358
  • DeVellis, D. (2016). Scale development theory and applications (3.rd). Los Angeles: Sage.
  • Dixon, S. J., & Brereton, R. G. (2009). Comparison of performance of five common classifiers represented as boundary methods: Euclidean Distance to Centroids, Linear Discriminant Analysis, Quadratic Discriminant Analysis, Learning Vector Quantization and Support Vector Machines, as dependent on. Chemometrics and Intelligent Laboratory Systems, 95(1), 1–17. https://doi.org/10.1016/j.chemolab.2008.07.010
  • Dönmez, O., & Akbulut, Y. (2016). Siber zorbalık çalıĢmalarında sosyal beğenirlik etmeni. Eğitim Teknolojisi Kuram ve Uygulama, 6(2), 1–18.
  • Edwards, A. L. (1953). The relationship between the judged desirability of a trait and the probability that the trait will be endorsed. Journal of Applied Psychology, 37(2), 90–93. https://doi.org/10.1037/h0058073
  • Edwards, A. L. (1957). The social desirability variable in personality assessment and research. - PsycNET. New York: Dryden Press. Retrieved from https://psycnet.apa.org/record/1958-00464-000
  • Edwards, A. L., Crowne, D. P., & Marlowe, D. (1965). The approval motive: Studies in evaluative dependence. The American Journal of Psychology, 78(3), 514. https://doi.org/10.2307/1420595
  • ErkuĢ, A. (2012). Psikolojide ölçme ve ölçek geliştirme. Ankara: Pegem Akademi.
  • Gedik, Z., & Toker, H. (2018). Attitudes toward the disabled and social desirability among university students. Journal of Higher Education and Science, 8(1), 111. https://doi.org/10.5961/jhes.2018.253
  • Harlak, H., & Eskin, M. (2018). The development of religious orientation and religiosity scales and the investigation of their psychometric properties. Yeni Symposium, 56(2), 24– 32. https://doi.org/10.5455/NYS.20180730021249
  • Hooper, D., Coughlan, J., & Mullen, M. R. (2008). Structural equation modelling: guidelines for determining model fit. The Electronic Journal of Business Research Methods, 6(1), 53–60. Retrieved from www.ejbrm.com
  • Hu, L., & Bentler, P. M. (1999). Cutoff criteria for fit indexes in covariance structure analysis: Conventional criteria versus new alternatives. Structural Equation Modeling: A Multidisciplinary Journal, 6(1), 1–55. https://doi.org/10.1080/10705519909540118
  • Johnson, T. P., & Van De Vijver, F. (2003). Social desirability in cross-cultural research. In P. P. M. J.A. Harkness, F.J.R. van de Vijver (Ed.), Cross-Cultural Survey Methods (pp. 195–204). New York: Wiley. Retrieved from https://www.researchgate.net/publication/235660939
  • Kalaycı, ġ. (2010). SPSS uygulamalı çok değişkenli istatistik bilgileri. Ankara: Asil.
  • KaraĢar, B., & ÖğülmüĢ, S. (2016). Sosyal Onay Ġhtiyacı Ölçeği: Geçerlik ve güvenirlik analizi. Ege Eğitim Dergisi, 17(1), 84. https://doi.org/10.12984/eed.38607
  • Koğar, H., & Gelbal, S. (2014). Üniversite öğrencilerinin sosyal beğenirlik tercihlerinin yargıcı kararlari ile ölçeklenmesi. Amasya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 4(1), 136-152–152. https://doi.org/10.17539/aej.79032
  • Kozan, K. (1984). DavranıĢ bilimleri araĢtırmalarında sosyal beğenirlik boyutu ve Türkiye için bir sosyal beğenirlik ölçeği. ODTÜ Gelişme Dergisi, 10, 447–477.
  • Lawshe, C. H. (1975). A quantitative approach to content validity. Personel Psychology, 28, 563–575.
  • Özen, ġ. (1984). Örgütsel araştırmalardaki sosyal beğenirlik etkisinin Türk toplumsal ve bürokratik kültürü bağlamında incelenmesi. Retrieved from https://www.academia.edu/18566438/Örgütsel_AraĢtırmalardaki_Sosyal_Beğenirlik_Etk isinin_Türk_Toplumsal_ve_Bürokratik_Kültürü_Bağlamında_Ġncelenmesi
  • Paulhus, D. L. (1991). Measurement and control of response bias. In Measures of Personality and Social Psychological Attitudes (pp. 17–59). Elsevier. https://doi.org/10.1016/b978-0- 12-590241-0.50006-x
  • Phillips, D. L., & Clancy, K. J. (1972). Some effects of “Social Desirability” in survey studies. American Journal of Sociology, 77(5), 921–940. https://doi.org/10.1086/225231
  • Rosen, E. (1956). Self-appraisal, personal desirability, and perceived social desirability of personality traits. Journal of Abnormal and Social Psychology, 52(2), 151–158. https://doi.org/10.1037/h0046019
  • Tabachnick, B. G., & Fidell, L. S. (2007). Using multivariate statistics. Boston: Pearson.
  • Taylor, J. B. (1961). What do attitude scales measure: The problem of social desirability. Journal of Abnormal and Social Psychology, 62(2), 386–390. https://doi.org/10.1037/h0042497
  • Thompson, B. (2004). Exploratory & confirmatory factor analysis: Understanding concepts and applications. Washington: American Psychological Association.
  • Ural, T., & Özbirecikli, M. (2006). Is ethical judgement influenced by social desirability in responding? An analyse on Turkish accountants. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 15(1), 393–410.
  • Zigler, E., & Child, I. L. (1969). Socialization and personality development. Massachusetts: Addison-Wesley
APA erzen e, Yurtcu M, ULU KALIN Ö, KOÇOGLU E (2021). SOSYAL BEĞENİRLİK ÖLÇEĞİ’NİN GELİŞTİRİLMESİ GEÇERLİK VE GÜVENİRLİK ÇALIŞMASI. , 879 - 891. 10.17755/esosder.774947
Chicago erzen evren,Yurtcu Meltem,ULU KALIN ÖZLEM,KOÇOGLU EROL SOSYAL BEĞENİRLİK ÖLÇEĞİ’NİN GELİŞTİRİLMESİ GEÇERLİK VE GÜVENİRLİK ÇALIŞMASI. (2021): 879 - 891. 10.17755/esosder.774947
MLA erzen evren,Yurtcu Meltem,ULU KALIN ÖZLEM,KOÇOGLU EROL SOSYAL BEĞENİRLİK ÖLÇEĞİ’NİN GELİŞTİRİLMESİ GEÇERLİK VE GÜVENİRLİK ÇALIŞMASI. , 2021, ss.879 - 891. 10.17755/esosder.774947
AMA erzen e,Yurtcu M,ULU KALIN Ö,KOÇOGLU E SOSYAL BEĞENİRLİK ÖLÇEĞİ’NİN GELİŞTİRİLMESİ GEÇERLİK VE GÜVENİRLİK ÇALIŞMASI. . 2021; 879 - 891. 10.17755/esosder.774947
Vancouver erzen e,Yurtcu M,ULU KALIN Ö,KOÇOGLU E SOSYAL BEĞENİRLİK ÖLÇEĞİ’NİN GELİŞTİRİLMESİ GEÇERLİK VE GÜVENİRLİK ÇALIŞMASI. . 2021; 879 - 891. 10.17755/esosder.774947
IEEE erzen e,Yurtcu M,ULU KALIN Ö,KOÇOGLU E "SOSYAL BEĞENİRLİK ÖLÇEĞİ’NİN GELİŞTİRİLMESİ GEÇERLİK VE GÜVENİRLİK ÇALIŞMASI." , ss.879 - 891, 2021. 10.17755/esosder.774947
ISNAD erzen, evren vd. "SOSYAL BEĞENİRLİK ÖLÇEĞİ’NİN GELİŞTİRİLMESİ GEÇERLİK VE GÜVENİRLİK ÇALIŞMASI". (2021), 879-891. https://doi.org/10.17755/esosder.774947
APA erzen e, Yurtcu M, ULU KALIN Ö, KOÇOGLU E (2021). SOSYAL BEĞENİRLİK ÖLÇEĞİ’NİN GELİŞTİRİLMESİ GEÇERLİK VE GÜVENİRLİK ÇALIŞMASI. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi (elektronik), 20(78), 879 - 891. 10.17755/esosder.774947
Chicago erzen evren,Yurtcu Meltem,ULU KALIN ÖZLEM,KOÇOGLU EROL SOSYAL BEĞENİRLİK ÖLÇEĞİ’NİN GELİŞTİRİLMESİ GEÇERLİK VE GÜVENİRLİK ÇALIŞMASI. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi (elektronik) 20, no.78 (2021): 879 - 891. 10.17755/esosder.774947
MLA erzen evren,Yurtcu Meltem,ULU KALIN ÖZLEM,KOÇOGLU EROL SOSYAL BEĞENİRLİK ÖLÇEĞİ’NİN GELİŞTİRİLMESİ GEÇERLİK VE GÜVENİRLİK ÇALIŞMASI. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi (elektronik), vol.20, no.78, 2021, ss.879 - 891. 10.17755/esosder.774947
AMA erzen e,Yurtcu M,ULU KALIN Ö,KOÇOGLU E SOSYAL BEĞENİRLİK ÖLÇEĞİ’NİN GELİŞTİRİLMESİ GEÇERLİK VE GÜVENİRLİK ÇALIŞMASI. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi (elektronik). 2021; 20(78): 879 - 891. 10.17755/esosder.774947
Vancouver erzen e,Yurtcu M,ULU KALIN Ö,KOÇOGLU E SOSYAL BEĞENİRLİK ÖLÇEĞİ’NİN GELİŞTİRİLMESİ GEÇERLİK VE GÜVENİRLİK ÇALIŞMASI. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi (elektronik). 2021; 20(78): 879 - 891. 10.17755/esosder.774947
IEEE erzen e,Yurtcu M,ULU KALIN Ö,KOÇOGLU E "SOSYAL BEĞENİRLİK ÖLÇEĞİ’NİN GELİŞTİRİLMESİ GEÇERLİK VE GÜVENİRLİK ÇALIŞMASI." Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi (elektronik), 20, ss.879 - 891, 2021. 10.17755/esosder.774947
ISNAD erzen, evren vd. "SOSYAL BEĞENİRLİK ÖLÇEĞİ’NİN GELİŞTİRİLMESİ GEÇERLİK VE GÜVENİRLİK ÇALIŞMASI". Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi (elektronik) 20/78 (2021), 879-891. https://doi.org/10.17755/esosder.774947
Sayfa Oluşturulma Tarihi
23-04-2024 17:45

İLETİŞİM

TÜBİTAK ULAKBİM TR Dizin

Yüzüncüyıl, İşçi Blokları Mahallesi

Muhsin Yazıcıoğlu Caddesi No:51/C

06530 Çankaya / ANKARA +90 (312) 298 92 00

trdizin@tubitak.gov.tr

TÜBİTAK ULAKBİM Ulusal Akademik Ağ ve Bilgi Merkezi Cahit Arf Bilgi Merkezi © Tüm Hakları Saklıdır. Gizlilik Politikası Kullanım Şartları