SİND FÂTİHİ MUHAMMED B. KÂSIM’IN (öl. 96/715) SİND BÖLGESİNDEKİ FETİH VE İSLÂMLAŞTIRMA FAALİYETLERİ

Zabihur RAHMAN (Adjunct Faculty Member, Pak-Austria Fachhochshule Institute of Sciences and Technology, Haripur/Pakistan)
İHYA Uluslararası İslam Araştırmaları Dergisi
13 1
Yıl: 2021 Cilt: 7 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 398 - 419 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 26-06-2021

SİND FÂTİHİ MUHAMMED B. KÂSIM’IN (öl. 96/715) SİND BÖLGESİNDEKİ FETİH VE İSLÂMLAŞTIRMA FAALİYETLERİ

Öz:
Tarih kaynaklarımızın vermiş olduğu bilgiye göre Sind bölgesine yönelik Müslümanların ilk fetihhareketleri Hz. Ömer (h.13-23 /m. 634-644) dönemine rastlar. Halife Ömer dönemindenEmevîler dönemine kadar bölge için Arap Müslümanlar tarafından mücadele verildiğigörülmektedir. Halife Velîd b. Abdülmelik (h. 85-96 /m.705-715) döneminde Doğu bölgelerininfetihlerinden sorumlu, kudretli Irak valisi Haccâc b. Yûsuf tarafından Sind valiliğine Muhammedb. Kâsım’ın (h. 92-96/m. 711-715) görevlendirilmesiyle bölgede hâkimiyet tam anlamıylaMüslüman Arapların eline geçmiştir. Muhammed b. Kâsım genç yaşına rağmen gerek başarılıfetihleri gerekse bölgede uygulamış olduğu politika ile Sind bölgesi için önemli bir isim olmuştur.Bu çalışmada Muhammed b. Kâsım’ın Sind bölgesine gelişi, fetihleri ve bölgenin İslâmlaşmasıkonusunda yapmış olduğu faaliyetler ele alınmıştır
Anahtar Kelime:

THE CONQUEST AND ISLAMIZATION ACTIVITIES OF MUHAMMAD B. QASIM (d. 96/715), THE CONQUEROR OF SINDH, IN SINDH REGION

Öz:
According to the information provided by our historical sources, the first Muslim conquest movements against the Sind region coincided during the time of Caliph Omar (Ah.13-23 /Ad. 634-644). From the period of Caliph Omar to the Umayyad period, it is seen that Arab Muslims struggle a lot for this region. During the period of Caliph Walid b. Abdulmalik (Ah. 85-96 / Ad.705-715), the governor of Iraq, Hajjaj b. Yûsuf, who was responsible for the conquests of the eastern regions, appointed Mohammed b. Qasim (Ah. 92-96 /Ad. 711-715) to the governorship of Sind, and in result sovereignty in the region was completely taken over by the Muslim Arabs. Despite his young age, Mohammed b. Qasim has become an important name for the Sind region with his successful conquests and the policy he has implemented in the region. In this study, the arrival of Muhammad b. Qasim in the Sind region, his conquests and the activities of the region regarding the Islamization of the region are discussed
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Ansarı, A. S. Bazmee. “Deybül”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 9/262. İstanbul: TDV Yayınları, 1994.
  • Ansarı, A. S. Bazmee. “Haydarâbâd”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 17/31-32. İstanbul: TDV Yayınları, 1998.
  • Bağdâdî, Safiyyüddin Abdulmü’min ibn Şemâil. Merâsıdü’l-İttılâıʻ ʻalâ Esmâi’l-Emkine’ti ve’lBükâıʻ. 3 Cilt. Beyrut: Dâru’l-Cîl, h. 1412.
  • Bakkarî, Seyyid Muhammed Mâ’sûm. Târîh-i Mâ’sûmî. Haydarâbâd: Sindhi Adabi Borad, 2006.
  • Belâzürî, Ahmed b. Yahya b. Câbir. Fütûhü’l Büldân. thk. Abülkâdir Muhammed Ali. 2. Baskı. Beyrut: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 2014
  • Bîrûnî, Ebü’r-Reyhân Muhammed b. Ahmed. Tahkîku mâ li’l-Hind Min Makûletin Makbûletin fi’l- Akl ev Merzûle. 2. Baskı. Beyrut: Âlemü’l-Kütüb, 1983.
  • Bukhari, Mastoor Fatimah. The Archaeological Site of Aror. Sindh: University of Sindh, Institute of Sindhology, 1991.
  • Delice, Ali. “Haccâc b. Yusuf (Hayatı ve Faaliyetleri)”, Cumhuriyet Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 1998/2, 445-459.
  • Elliot, Henry Miers – Dowson, Jhon. The History of India as Told by Its Own Historians. London, 1867.
  • Gehani, Mohan. History of Sind (a Brief introduction). Gujarat: Indian Institute of Sindhology, 2008.
  • Hasenî, Abdülhay b. Fahriddîn b. Abdilalî el-Hasenî et-Tâlibî. Nüzhetü’l-Havâtır ve Behcetü’lMesâmiʻ ve’n-Nevâzır. 8 Cilt. Beyrut: Dâr’u İbn Hazm, 1999.
  • İbn Haldûn, Ebû Zeyd Veliyyüddin Abdurrahman b. Muhammed. Kitâbü’l-‘İber ve Dîvânü’lMübtede’ ve’l-Haber fî Eyyâmi’l-Arab ve’l-Acem ve’l-Berber ve men Âsarahum min Zevi’s-Sultâni’lEkber. thk. Halîl Şehâde, 2. Baskı. Beyrut: Dâru’l-Fikr, 1988.
  • İbn Havkal, Ebü’l-Kāsım Muhammed b. Alî en-Nasîbî el-Bağdâdî. Sûretü'l-Arz. 2 Cilt. Beyrut: Dâru Sâdır, 1938.
  • İbn Hurdâzbih, Ebü'l-Kâsım Ubeydullah b. Abdullah. el-Mesâlik ve’l-Memâlik. Beyrut: Dâru Sâdır, 1889.
  • İbn Kudâme, Ebü'l-Ferec el-Bağdâdî Kudâme b. Caʻfer. Kitâbü'l-Harâc ve Sınâʻatü’l-Kitâbe. thk. Muhammed Hüseyin Zebidî. Bağdâd: Dâru'r-Reşid, 1981.
  • İbn Manzûr, Ebü’l-Fazl Muhammed b. Mükerrem b. Ali el-Ensârî. Lisânü’l-Arab. 15 Cilt. 3. Baskı Beyrut: Dâru Sâdır, 1414/1993.
  • İbnü’l Cevzî, Ebû’l-Ferec Cemâlüddîn Abdurrahmân b. Alî b. Muhammed Bağdâdî. elMuntazam fî Târîhi’l-Mülûk ve’l-Ümem. thk. Muhammed Abdülkâdir Ahmed Atâ - Mustafa Abdülkadir Atâ. 19 Cilt. Beyrut: Dâru’l-Kütübi’l-‘İlmiyye, 1992.
  • İbnü’l-Esîr, Ebü'l-Hasan İzzeddin Ali b. Muhammed b. Abdülkerim. el-Kâmil fi't-Târîh. thk. Ömer Abdüsselâm Tedmürî. 10 Cilt. Beyrut: Dâru’l-Kitâbi’l-Arabî, 1997.
  • İbnü’l-Hayyât b. Halîfe eş-Şeybânî el-Basrî. et-Târîh. thk. Ekrem Ziya el-Ömerî. 2. Baskı. Beyrut: Dâru’l-Kalem, 1977.
  • İdrîsî, Ebû Abdillah Muhammed b. Muhammed b. Abdillah b. İdrîs eş-Şerîf. Nüzhetü’lMüştâk fi’htirâkı’l-Âfâk. 2 Cilt. Beyrut: Âlemü’l-Kütüb, 1989.
  • İstahrî, Ebû İshâk İbrâhim b. Muhammed el-Fârisî el-Kerhî. Kitâbü’l Mesâlik ve’l- Memâlik. Beyrut: Dâru Sâdır, 2004.
  • Khan, Ahmed Nabi. Development of Mosque Architecture in Pakistan. İslâmâbâd: Lok Virsa Publication,1991.
  • Khan, Fazal Ahmad. Banbhore, a Preliminary Report on the Recent Archaeological Excavations at Banbhore.. 4. Baskı. Sindh: Department of Archaeology and Provincial Coordination, 1976.
  • Kâniʻ, Mir Ali Şêr. Tuhfetü’l-Kirâm. thk. Mahdum Amir Ahmed - Nabi Bahş Beloç. trc. Ahter Rizvi. 3. Baskı. Sindh: Sindhi Adabi Board, Jamshoro, 2006.
  • Koyuncu, Mevlüt. “Velîd I”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedi. 43/30-31. İstanbul: TDV Yayınları, 2013.
  • Kûfî, Ali b. Hâmid b. Ebi Bekr. Fethü’s-Sind/Cecnâme. thk. Süheyl Zekkâr. Beyrut: Dâru’lFikr, 1992.
  • Makdisî, Ebû Abdullah Muhammed b. Ahmed. Ahsenü't-Tekâsim fi Maʻrifeti'l-Ekâlim. Beyrut: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 2003.
  • Makdisî, Mutahhar b. Tâhir. el-Bed‘ ve’t-Târîh. 6 Cilt. Kâhire: Mektebetü’s-Sekâfe edDîniyye, t.y.
  • Meçhul Müellif. Hudûdü’l-Âlem Mine’l-Meşrik ile’l-Mağrib. thk. Seyid Yusuf el-Hâdî. Kâhire: Ed-Dâru’s-Sekâfiyye Lin’neşr,1423.
  • Merzübânî, Ebû Ubeydullah Muhammed b. İmrân b. Mûsâ. Mu‘cemü'ş-Şu‘ârâ. Tashih: Fritz Krenkow, 2. Baskı. Beyrut: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1982.
  • Mübârekpûrî, Kadı Athar. Ricâlu’s-Sindi ve’l-Hind. Mumbai: el-Metbaa el- Hicaziyyeh, 1958.
  • Mübârekpûrî, Kadı Athar. Hilâfet-i Umeviyyeh Aur Hindustân. Delhi: Nedvetü’l- Musannifîn, 1982.
  • Nedvî, Ebû Zafer. Târîh-i Sind. Hindistan: Dâru’l Musannifîn, Şiblî Akademisi, 2012.
  • Nedvî, Seyyid Süleyman. Târih-i Sind. 1.baskı. Karachi: Dâru’l-İşâ’et, 1995.
  • Pathan, Mumtaz Husain. Arab Kingdom of Al-Mansurah in Sind. Sindh: Institute of Sindhology, 1974.
  • Pathan, Mumtaz Husain. History of Sind: Sind Arab Period. 2. Baskı. Pakistan: Sindhi Adabi Board, 1978.
  • Rahman, Zabihur. Sind Bölgesinin Fethi ve İslamlaşması (h.15-416/m.636-1026). İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, 2019.
  • Siddiqui, Iqtidar Husain. “Muhammed b. Kâsım es-Sekafî”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopesi. 30/548-549. İstanbul: TDV Yayınları, 2005.
  • Sulâbî, Muhammed Ali. ed-Devletü’l-Umeviyyetü Avâmilü’l-İzdihâr ve Tedâiyâtü’l-İnhiyâr. 2. Baskı. 2 Cilt. Beyrut: Dârü’l-Ma’rifeti li’t-tibâeti ve’n-neşri ve’t-tevzi’, 2008.
  • Taberî, Ebû Caʻfer İbn Cerîr Muhammed b. Cerîr b. Yezîd. Târihü’l-Ümem ve’l-Mülûk. 2. Baskı. 11 Cilt. Beyrut: Dâru’t-Turâs, 1967.
  • Tırâzî, Abdullah Mübeşşir. Mevsûatü’t-Târîhi’l-İslâmî ve’l-Hadâretü’l-İslâmiyye li-Bilâd’s-Sind ve’l-Bencâb (Bakistani’l-haliyye) fi Ahdi’l-Arab. 2 Cilt. Cidde: Âlemü’l-Ma'rife, 1983.
  • Uslu, Recep. “Sind’de İslâm Fetihleri (h.15-240/ m. 636-854)”. İstanbul: Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 1990.
  • Üremiş, Ali. “Ali b. Hâmid b. Ebî Bekr el-Kûfî, Fathnamah-i Sind (Chachnāmah), nşr. N.A. Baloch, İslâmabad 1983, 284 s. ; Ali Kûfî, Fethu's-Sind (Cac-nâme), nşr. S. Zekkâr, Beyrut 1992, 366 s.”. İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Tarih Dergisi 42 (2005) Işın Demirkent Hatıra Sayısı, 305–312.
  • Üremiş, Ali. “Sind’de İslâm Fetihleri I”. Selçuk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi 37 (2017), 477–488.
  • Üremiş, Ali. “Sind’de İslâm Fetihleri II”. Selçuk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi 41 (2019), 387–404.
  • Yaʻkûbî, Ebü’l-Abbâs Ahmed b. Ebî Ya‘kûb İshâk b. Ca‘fer b. Vehb b. Vâzıh. Kitâbü’lBüldân. Beyrut: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 2002.
  • Yaʻkûbî, Ebü’l-Abbâs Ahmed b. Ebî Ya‘kûb İshâk b. Ca‘fer b. Vehb b. Vâzıh. Târîhü’lYaʻkûbî. 2 Cilt. Beyrut: Dâru Sâdır, t.y.
  • Yâkût el-Hamevî, Ebû Abdillâh Şihâbüddîn Yâkût b. Abdillâh el-Hamevî el-Bağdâdî. Muʻcemü’l-Büldân. 2. Baskı. 7 Cilt. Beyrut: Dâru Sâdır, 1995.
  • Yazıcı, Tahsin. “Çeçnâme”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 8/248. İstanbul: TDV Yayınları, 1998.
  • Ziriklî, Hayreddin. el-Aʻlâm, Kâmûsu Terâcimi li-Eşheri’r-Ricâl ve’n-Nisâ mine’l-Arabi’lMüsta’ribin ve’l-Müsteşrikîn. 15. Baskı. 10 Cilt. Beyrut: Dâru’l-ʻİlmi li’l-Melâyin, t.y.
APA RAHMAN Z (2021). SİND FÂTİHİ MUHAMMED B. KÂSIM’IN (öl. 96/715) SİND BÖLGESİNDEKİ FETİH VE İSLÂMLAŞTIRMA FAALİYETLERİ. , 398 - 419.
Chicago RAHMAN ZABIHUR SİND FÂTİHİ MUHAMMED B. KÂSIM’IN (öl. 96/715) SİND BÖLGESİNDEKİ FETİH VE İSLÂMLAŞTIRMA FAALİYETLERİ. (2021): 398 - 419.
MLA RAHMAN ZABIHUR SİND FÂTİHİ MUHAMMED B. KÂSIM’IN (öl. 96/715) SİND BÖLGESİNDEKİ FETİH VE İSLÂMLAŞTIRMA FAALİYETLERİ. , 2021, ss.398 - 419.
AMA RAHMAN Z SİND FÂTİHİ MUHAMMED B. KÂSIM’IN (öl. 96/715) SİND BÖLGESİNDEKİ FETİH VE İSLÂMLAŞTIRMA FAALİYETLERİ. . 2021; 398 - 419.
Vancouver RAHMAN Z SİND FÂTİHİ MUHAMMED B. KÂSIM’IN (öl. 96/715) SİND BÖLGESİNDEKİ FETİH VE İSLÂMLAŞTIRMA FAALİYETLERİ. . 2021; 398 - 419.
IEEE RAHMAN Z "SİND FÂTİHİ MUHAMMED B. KÂSIM’IN (öl. 96/715) SİND BÖLGESİNDEKİ FETİH VE İSLÂMLAŞTIRMA FAALİYETLERİ." , ss.398 - 419, 2021.
ISNAD RAHMAN, ZABIHUR. "SİND FÂTİHİ MUHAMMED B. KÂSIM’IN (öl. 96/715) SİND BÖLGESİNDEKİ FETİH VE İSLÂMLAŞTIRMA FAALİYETLERİ". (2021), 398-419.
APA RAHMAN Z (2021). SİND FÂTİHİ MUHAMMED B. KÂSIM’IN (öl. 96/715) SİND BÖLGESİNDEKİ FETİH VE İSLÂMLAŞTIRMA FAALİYETLERİ. İHYA Uluslararası İslam Araştırmaları Dergisi, 7(1), 398 - 419.
Chicago RAHMAN ZABIHUR SİND FÂTİHİ MUHAMMED B. KÂSIM’IN (öl. 96/715) SİND BÖLGESİNDEKİ FETİH VE İSLÂMLAŞTIRMA FAALİYETLERİ. İHYA Uluslararası İslam Araştırmaları Dergisi 7, no.1 (2021): 398 - 419.
MLA RAHMAN ZABIHUR SİND FÂTİHİ MUHAMMED B. KÂSIM’IN (öl. 96/715) SİND BÖLGESİNDEKİ FETİH VE İSLÂMLAŞTIRMA FAALİYETLERİ. İHYA Uluslararası İslam Araştırmaları Dergisi, vol.7, no.1, 2021, ss.398 - 419.
AMA RAHMAN Z SİND FÂTİHİ MUHAMMED B. KÂSIM’IN (öl. 96/715) SİND BÖLGESİNDEKİ FETİH VE İSLÂMLAŞTIRMA FAALİYETLERİ. İHYA Uluslararası İslam Araştırmaları Dergisi. 2021; 7(1): 398 - 419.
Vancouver RAHMAN Z SİND FÂTİHİ MUHAMMED B. KÂSIM’IN (öl. 96/715) SİND BÖLGESİNDEKİ FETİH VE İSLÂMLAŞTIRMA FAALİYETLERİ. İHYA Uluslararası İslam Araştırmaları Dergisi. 2021; 7(1): 398 - 419.
IEEE RAHMAN Z "SİND FÂTİHİ MUHAMMED B. KÂSIM’IN (öl. 96/715) SİND BÖLGESİNDEKİ FETİH VE İSLÂMLAŞTIRMA FAALİYETLERİ." İHYA Uluslararası İslam Araştırmaları Dergisi, 7, ss.398 - 419, 2021.
ISNAD RAHMAN, ZABIHUR. "SİND FÂTİHİ MUHAMMED B. KÂSIM’IN (öl. 96/715) SİND BÖLGESİNDEKİ FETİH VE İSLÂMLAŞTIRMA FAALİYETLERİ". İHYA Uluslararası İslam Araştırmaları Dergisi 7/1 (2021), 398-419.
Sayfa Oluşturulma Tarihi
24-04-2024 14:14

İLETİŞİM

TÜBİTAK ULAKBİM TR Dizin

Yüzüncüyıl, İşçi Blokları Mahallesi

Muhsin Yazıcıoğlu Caddesi No:51/C

06530 Çankaya / ANKARA +90 (312) 298 92 00

trdizin@tubitak.gov.tr

TÜBİTAK ULAKBİM Ulusal Akademik Ağ ve Bilgi Merkezi Cahit Arf Bilgi Merkezi © Tüm Hakları Saklıdır. Gizlilik Politikası Kullanım Şartları