Okul Müdürlerinin Kriz Yönetimi Becerilerinin İncelenmesi: Devlet Okulu ve Özel Okul Karşılaştırması

Yıl: 2020 Cilt: 14 Sayı: 33 Sayfa Aralığı: 379 - 396 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.29329/mjer.2020.272.18 İndeks Tarihi: 20-06-2021

Okul Müdürlerinin Kriz Yönetimi Becerilerinin İncelenmesi: Devlet Okulu ve Özel Okul Karşılaştırması

Öz:
Günümüz okullarının yönetiminde bir kesinlikten bahsedebilmek mümkün değildir. İdari işler karmaşıklık, öngörülemezlik ve belirsizlik ile karakterize edilmektedir. Okulların olası kriz durumlarına karşı daima hazırlıklı olması, oluşabilecek olumsuz durumları en aza indirebilmesi, kriz sürecini daha sağlıklı ve etkili yönetebilmesi, örgütün yaşamına devam edebilmesi için hayati bir öneme sahiptir.Bu çalışmanınamacı, okul müdürlerinin kriz yönetimi becerileri konusundaki öğretmen görüşlerini ortaya koymak, devlet okulu ve özel okul müdürlerinin kriz yönetimi becerileri arasında farklılık olup olmadığını tespit etmektir. Ayrıca devlet okullarında ve özel okullarda en sık karşılaşılan kriz durumları da çalışma kapsamında tespit edilmeye çalışılmıştır. Araştırma karma desenle yapılmıştır. Nicel verilerin değerlendirilmesinde genel tarama modeli, nitel verilerin analizinde ise Olgubilim/Fenomenoloji deseni kullanılmıştır. Çalışmanın örneklem grubunu İstanbul İli Küçükçekmece ilçesinde bulunan, 2017–2018 eğitim-öğretim yılında 3 özel ve 9 ayrı devlet okullunda çalışan 222 öğretmen oluşturmaktadır. Araştırmada veri toplama aracı olarak “kişisel bilgi formu” ve “kriz yönetimi yeterlilikleri anketi” kullanılmıştır. Verilerin analizinde tanımlayıcı istatistikler, T-Testi ve Anova Testine başvurulmuştur. Nitel verilerin çözümlenmesinde ise içerik analizinden faydalanılmıştır. Yapılan analizler sonucunda, okul müdürlerinin kriz yönetimi becerinin çok yüksek olduğu; devlet okulu müdürlerinin kriz yönetimi becerinin özel okul müdürlerine göre daha düşük olduğu; okul müdürlerinin kriz yönetimi becerilerinin okullarında ortaya çıkan kriz durumları arttıkça düştüğü bulunmuştur. Devlet okullarında en çok karşılaşılan kriz durumları “veli öğretmen anlaşmazlıkları”, “öğrenci yaralanmaları”, “problemli aile tutum ve davranışları” iken; özel okullarda en çok karşılaşılan kriz durumları “öğrenciler arasındaki anlaşmazlıklar”, “velilerin yüksek beklentileri ve okula müdahale etmeleri”, “öğrencilerin izinsiz fotoğraf video paylaşımı” olarak tespit edilmiştir. Araştırma bulguları tartışılmış, uygulamacılara ve araştırmacılara önerilerde bulunulmuştur.
Anahtar Kelime:

An Investigation of Crisis Management Skills of School Principals: Comparison of Public and Private Schools

Öz:
It is not possible to talk about certainty in the management of today's schools. Administrative work is characterized by complexity, unpredictability and uncertainty. In this respect, it is vital for schools to always be prepared for possible crises, to minimize the negative situations that may occur, to manage the crisis process more healthily and effectively and to continue the life of the organization. The aim of this study is to reveal the views of teachers about the crisis management skills of school principals and to determine whether there is a difference between the crisis management skills of public and private school principals. In addition, the most frequently encountered crises in public and private schools were also determined. The research was conducted with mixed research pattern. General screening model was used for the evaluation of quantitative data and Phenomenology pattern was used for the analysis of qualitative data. The sample group of the study consists of 222 teachers working in 3 private and 9 different public schools in the 2017-2018 academic year in Küçükçekmece district of İstanbul. In the research, “personal information form” and “crisis management skills questionnaire” were used as data collection tools. Descriptive statistics, T-Test and Anova Test were used for data analysis of qualitative data and content analysis was used were used for data analysis of quantitative data. As a result of the analysis, it was found that the principals' crisis management skills were very high; that the crisis management skills of public school principals are lower than that of private school principals; it was found that the crisis management skills of school principals decreased as the crisis situations in schools increased. The most common crisis situations in public schools are “parent-teacher conflicts”, “student injuries”, “problematic family attitudes and behaviors”; the most common crisis situations in private schools are “disagreements among students”, “high expectationsand intervention to schools of parents”, “unauthorized photo and video sharing of students”. Research findings were discussed and suggestions were made to practitioners and researchers.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Adams, C. M., & Kritsonis, W. A. (2006). An analysis of secondary schools' crisis management preparedness: National implications. Online Submission, 1(1).
  • Adıgüzel, S. (2007). İlköğretim okul müdürlerinin deprem ile ilgili kriz yönetimine ilişkin yeterlikleri. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Yıldız Teknik Üniversitesi.
  • Adamson, A. D. & Peacock, G. G. (2007). Crisis response in the public schools: A survey of school psychologists' experiences and perceptions. Psychology in the Schools, 44(8), 749-764.
  • Aksoy, H. H., & Aksoy, N. (2003). Okullarda krize müdahale planlaması. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 36(1), 37-49.
  • Aksu, A. & Deveci, S. (2009). İlköğretim okulu müdürlerinin kriz yönetimi becerileri, e-Journal of New World Sciences Academy, 4(2), 1C0034.
  • Altınbas, O., Tokel, A., & Dagli, G. (2019). Evaluation of school administrators’ brand and crisis management skills on disability services. International Journal of Disability, Development and Education, 66(6), 590-597.
  • Aydın, İ. (2006). Sosyal bilimlerde araştırmadan yayına etik değerler. I. Ulusal Kurultay Bildirileri, Sosyal Bilimlerde Süreli Yayıncılık,
  • Ayyürek, O. (2014). Eğitim örgütlerinde kriz yönetimi: Van depremi örneği, (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Eğitim Yönetimi Anabilim Dalı Eğitim Yönetimi Teftişi Planlaması ve Ekonomisi Bilim Dalı, Van.
  • Baki, A., & Gökçek, T. (2012). Karma yöntem araştırmalarına genel bir bakış. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 11(42), 1-21.
  • Blythe, B. T. (2006). Strategic crisis leadership, are you ready to lead in the midst of chaos?, Facilities Management Journal, Sept-Oct, 2006.
  • Can, Halil. (2002). Organizasyon ve yönetim. 6.Baskı, Ankara: Siyasal Kitabevi.
  • Collins, C. L. (2007). Threat assessment in the post-columbine public school system: The use of crisis management plans in the public school sector as a means to address and mitigate school gun violence. International Journal of Educational Advancement, 7(1), 46-61.
  • Cornell, D. G. & Sheras, P. L. (1998). Common errors in school crisis response: Learning from our mistakes. Psychology in the Schools, 35(3), 297-307.
  • Couvillon, M. Peterson, R. L. Ryan, J. B., Scheuermann, B., & Stegall, J. (2010). A review of crisis intervention training programs for schools. Teaching Exceptional Children, 42(5), 6-17.
  • Çiçek Sağlam, A. & Özsezer, S. (2015a). Liselerde okul yöneticilerinin kriz yönetme becerileri. The Journal of Academic Social Science Studies, 34, 1-14.
  • Çiçek Sağlam, A. & Özsezer, S. (2015b). Liselerde okul yöneticilerinin kriz yönetme becerilerine ilişkin öğretmen görüşleri. Elektronik Eğitim Bilimleri Dergisi, 4(7), 13-28.
  • Döş, İ.& Cömert, M. (2012). İlköğretim okullarında kriz yönetimi hakkında okul müdürlerinin görüşleri, Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9(20), 329-346.
  • Gainey, B. S. (2009). Crisis management's new role in educational settings. The Clearing House: A Journal of Educational Strategies, Issues and Ideas, 82(6), 267-274.
  • Gainey, B. S. (2010). Crisis management in public school districts. Organization Development Journal, 28(1), 89.
  • Haban, M. M., & Bozkurt, B. Ortaöğretim okul yöneticilerinin kriz yönetimi becerilerinin kurumun sosyal sermaye birikimine etkisi. Milli Eğitim Dergisi, 46(213), 139-153.
  • İnandı, Y. (2008). Resmi ilk ve ortaöğretim okulları müdürlerinin okullarındaki kriz durumlarına ilişkin yaklaşımlarının değerlendirilmesi. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, (10), 36-55.
  • Hackett, P. M. W. ve Schwarzenbach, B. (2016). Ethnographic cavcats. In P. M. W. Hackett (Ed.), Qualitative research methods in consumer psychology: Ethnography and culture (pp. 53-66). New York, NY, London: Routledge.
  • İnandı, Y. (2008). Resmi ilk ve ortaöğretim okulları müdürlerinin okullarındaki kriz durumlarına ilişkin yaklaşımlarının değerlendirilmesi. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, (10), 36-55.
  • Jimerson, S. R., Brock, S. E., & Pletcher, S. W. (2005). An integrated model of school crisis preparedness and intervention: A shared foundation to facilitate international crisis intervention. School Psychology International, 26(3), 275-296.
  • Jones, M. & Paterson, L. (1992). Preventing chaos in times of crisis: a guide for school administrators. Southwest Regional Laboratory Los Alamitos, California
  • Karakuş, A. & İnandı, Y. (2018). Ortaokul yöneticilerinin okullarında yaşanan kriz durumlarını yönetme becerilerinin incelenmesi. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 14(2), 500-518.
  • Karasar, N. (2008). Bilimsel araştırma yöntemi: kavramlar-ilkeler-teknikler. Nobel Yayın Dağıtım.
  • Koç, Z. Z. Eğitim kurumlarında kriz yönetimi: basında yer alan haberlerin analizi. Uluslararası Liderlik Eğitimi Dergisi, 3(3), 1-11.
  • Lawrence, R. G. & Birkland, T. A. (2004). Guns, Hollywood, and school safety: Defining the school‐shooting problem across public arenas. Social Science Quarterly, 85(5), 1193-1207.
  • MacNeil, W. K. & Topping, K. J. (2009). Crisis management in schools: evidence-based postvention. The Journal of Educational Enquiry, 7(2).
  • Maya, İ. (2014). Kamu ilkokullarında yöneticilerin sergiledikleri kriz yönetimi beceri düzeylerine ilişkin öğretmen görüşleri. Yönetim Bilimleri Dergisi, 12 (23), 209-235.
  • Merriman, L. S. (2008). Managing parent involvement during crisis. New Directions For Student Services, 122, 57-66.
  • Mintzberg, H. (1990). The manager’s job: Folklore and fact. Harvard Business Review, 90, 163-176.
  • Moriarty, A., Maeyama, R. G. & Fitzgerald, P. J. (1993). A clear plan for school crisis management. NASSP Bulletin, 77(552), 17-22.
  • Nickerson, A. B., Brock, S. E. & Reeves, M. A. (2006). School crisis teams within an incident command system. The California School Psychologist, 11(1), 63-72.
  • Ohia, A. N. (2019). Crises management for goal attainment in public secondary schools in Bonny, Rivers State: Importance of planning. Advances in Social Sciences Research Journal, 6(2), 29-33.
  • Özarslan, C., & Diker, E. (2020). Kamu kurumlarının kriz yönetimi becerileri: Samsun Büyükşehir Belediyesi çalışanlarına yönelik bir araştırma. Erciyes İletişim Dergisi, 7(1), 653-678.
  • Özdemir, T.A.(2002). İlköğretim okul müdürlerinin kriz yönetimi konusundaki koordinasyon yeterliliklerinin değerlendirilmesi, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Düzce.
  • Roberts, A. R. & Everly Jr, G. S. (2006). A meta-analysis of 36 crisis intervention studies. Brief Treatment and Crisis Intervention, 6(1), 10. Rock, M. L. (2000). Effective crisis management planning: Creating a collaborative framework. Education and Treatment of Children, 248-264.
  • Pearson, C. M. & Clair, J. A. (1998). Reframing crisis management. Academy of management review, 23(1), 59-76.
  • Pearson, C. M. & Mitroff, I. I. (1993). From crisis prone to crisis prepared: A framework for crisis management. The academy of management executive, 7(1), 48-59.
  • Peterson, K. D. (2001). The roar of complexity: A principal’s day is built on fragmentsof tasks and decisions. Journal of Staff Development, 22, 18-21.
  • Sağlam, A. Ç., & Özsezer, S. (2015). Liselerde okul yönetimlerinin kriz yönetme becerilerine ilişkin öğretmen görüşleri. Electronic Journal of Education Sciences, 4(7).
  • Sayın, N. (2008). Ortaöğretim Kurumlarında Kriz Yönetimi Stratejisinin İncelenmesi (İstanbul İli Örneği), Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
  • Seeger, M. W. (1997). Ethics and organizationalbehavior. Cresskill, N.J.: Hampton Press Incorporated, 178, 182-183.
  • Sezgin, F. (2003). Kriz yönetimi. Manas Sosyal Bilimler Dergisi, 4(8), 181-195.
  • Smith, L., & Riley, D. (2012). School leadership in times of crisis. School Leadership & Management, 32(1), 57-71.
  • Tokel, A. (2018). Assessment of crisis management skills of secondary school administrators. Quality & Quantity, 52(1), 901-912.
  • Tokel, A., Ozkan, T., & Dagli, G. (2017). Crisis management skills of school administrators in terms of school improvement: scale development. Eurasia Journal of Mathematics, Science and Technology Education, 13(11), 7573-7579.
  • Türk Dil Kurumu (1994). Okul sözlüğü. Ankara: Türk Tarih Kurumu Basım Evi.
  • Türnüklü, A. (2000). Eğitimbilim araştırmalarında etkin olarak kullanılabilecek nitel bir araştırma tekniği: Görüşme. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi, 6(4), 543-559.
  • Ulutaş, S. (2010). Kriz yönetimi ve dönüşümcü liderlik, Dokuz Eylül Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İzmir.
  • Wooten, L. P., & James, E. H. (2008). Linking crisis management and leadership competencies: The role of human resource development. Advances in Developing Human Resources, 10(3), 352-379.
  • Yıldırım A. ve Şimşek H. (2011). Sosyal bilimlerde nitel araştırma, Ankara: Seçkin Yayıncılık.
APA Töre E (2020). Okul Müdürlerinin Kriz Yönetimi Becerilerinin İncelenmesi: Devlet Okulu ve Özel Okul Karşılaştırması. , 379 - 396. 10.29329/mjer.2020.272.18
Chicago Töre Esra Okul Müdürlerinin Kriz Yönetimi Becerilerinin İncelenmesi: Devlet Okulu ve Özel Okul Karşılaştırması. (2020): 379 - 396. 10.29329/mjer.2020.272.18
MLA Töre Esra Okul Müdürlerinin Kriz Yönetimi Becerilerinin İncelenmesi: Devlet Okulu ve Özel Okul Karşılaştırması. , 2020, ss.379 - 396. 10.29329/mjer.2020.272.18
AMA Töre E Okul Müdürlerinin Kriz Yönetimi Becerilerinin İncelenmesi: Devlet Okulu ve Özel Okul Karşılaştırması. . 2020; 379 - 396. 10.29329/mjer.2020.272.18
Vancouver Töre E Okul Müdürlerinin Kriz Yönetimi Becerilerinin İncelenmesi: Devlet Okulu ve Özel Okul Karşılaştırması. . 2020; 379 - 396. 10.29329/mjer.2020.272.18
IEEE Töre E "Okul Müdürlerinin Kriz Yönetimi Becerilerinin İncelenmesi: Devlet Okulu ve Özel Okul Karşılaştırması." , ss.379 - 396, 2020. 10.29329/mjer.2020.272.18
ISNAD Töre, Esra. "Okul Müdürlerinin Kriz Yönetimi Becerilerinin İncelenmesi: Devlet Okulu ve Özel Okul Karşılaştırması". (2020), 379-396. https://doi.org/10.29329/mjer.2020.272.18
APA Töre E (2020). Okul Müdürlerinin Kriz Yönetimi Becerilerinin İncelenmesi: Devlet Okulu ve Özel Okul Karşılaştırması. Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi, 14(33), 379 - 396. 10.29329/mjer.2020.272.18
Chicago Töre Esra Okul Müdürlerinin Kriz Yönetimi Becerilerinin İncelenmesi: Devlet Okulu ve Özel Okul Karşılaştırması. Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi 14, no.33 (2020): 379 - 396. 10.29329/mjer.2020.272.18
MLA Töre Esra Okul Müdürlerinin Kriz Yönetimi Becerilerinin İncelenmesi: Devlet Okulu ve Özel Okul Karşılaştırması. Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi, vol.14, no.33, 2020, ss.379 - 396. 10.29329/mjer.2020.272.18
AMA Töre E Okul Müdürlerinin Kriz Yönetimi Becerilerinin İncelenmesi: Devlet Okulu ve Özel Okul Karşılaştırması. Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi. 2020; 14(33): 379 - 396. 10.29329/mjer.2020.272.18
Vancouver Töre E Okul Müdürlerinin Kriz Yönetimi Becerilerinin İncelenmesi: Devlet Okulu ve Özel Okul Karşılaştırması. Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi. 2020; 14(33): 379 - 396. 10.29329/mjer.2020.272.18
IEEE Töre E "Okul Müdürlerinin Kriz Yönetimi Becerilerinin İncelenmesi: Devlet Okulu ve Özel Okul Karşılaştırması." Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi, 14, ss.379 - 396, 2020. 10.29329/mjer.2020.272.18
ISNAD Töre, Esra. "Okul Müdürlerinin Kriz Yönetimi Becerilerinin İncelenmesi: Devlet Okulu ve Özel Okul Karşılaştırması". Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi 14/33 (2020), 379-396. https://doi.org/10.29329/mjer.2020.272.18