Yıl: 2020 Cilt: 9 Sayı: 18 Sayfa Aralığı: 147 - 162 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 24-06-2021

ENBİYÂ SÛRESİ 21/105. ÂYET BAĞLAMINDA YERYÜZÜNE SALİH KULLARIN MİRASÇI OLMASI

Öz:
Bu çalışmamızda Enbiyâ sûresi 105. âyetinde geçen “Andolsun Zikir'densonra Zebur'da da: «Arza salih kullarım vâris olacaktır» diye yazmıştık” anlamındakiifade, içerisinde geçtiği kelime ve kavramlar açısından incelenecektir.Kur’an kavramlarının anlaşılması Kur’an’ın mesajını idrak etmede çokönemlidir. Çalışmamızda ilk önce âyette geçen kelimeler ve kavramlar tahliledilerek hangi manaya geldikleri ortaya konulmaya çalışılacaktır. Kur’an’da geçenkelimeler değişik âyetlerde farklı manalara gelebilmektedir. Bundan dolayıKur’an’ın bir âyetine anlam verirken diğer âyetlerle olan ilişkisine de dikkat etmekgerekmektedir. Nitekim âyette geçen “arz”dan kastedilenin ne olduğu hususundamüfessirler farklı görüşler ileri sürmüşlerdir. Bazı müfessirler âyetteki bu kelimenincennet olarak anlaşılması gerektiğini, bazıları ise şu an yaşadığımız yeryüzününkastedildiğini ifade etmişlerdir. Ayrıca “Zebur” ve “Zikr” kelimelerinin hangianlamlara geldiği incelenecektir.Kur’an-ı Kerim yeryüzüne iyi kulların hâkim olacağını genel bir kuraliçerisinde ifade etmektedir. Bunun nasıl ne zaman ve ne şekilde olacağı tam olarakifade edilmemiştir. Bu hususta müfessirlerin yorumlarına da yer verilerek âyetinifade etmek istediği manalar keşfedilmeye çalışılacaktır. Âyette geçen kelimelertahlil edildikten sonra âyet hakkında Kur’an bütünlüğü çerçevesinde genel birdeğerlendirme yapılacak, elde edilen sonuçlar ve çıkarımlar ortaya konulacaktır.
Anahtar Kelime:

BEING THE HEIR OF THE RIGHTEOUS SERVANTS TO THE EARTH IN THE CONTEXT OF THE 105TH VERSE OF THE CHAPTER OF ANBIYA

Öz:
The expression which takes a place in the verse 105th of the Chapter of Anbiya of the meaning "And We have already written in the book of Psalms after theprevious mention that the land of Paradise is inherited by My righteous servants." will be examined in terms of the words and the concepts that it contains. The understanding of the concepts of the Qur’an is crucial for the comprehending of the message of the Qur’an. First of all, the meanings of the words and the concepts which had been passed in the verse while analyzing will be tried of manifest in our work. The words in the Qur'an can have different meanings in different verses. For this reason, it is necessary to pay attention to the relation of a verse with the other verses while understanding of this verse of the Qur’an. As a matter of fact, the explicators had put forward different opinions in the subject of whatness of intention about “arz” that passes in the verse. Some of the explicators had expressed that it should be understood this word as paradise. Some of the explicators had signified the intention of this word as the earth that we live in now. In addition, the meanings of “Zabur” and “Zikr” will be examined. The Noble Qur’an has expressed that the righteous servants will have a command of the earth within a general rule. How, when and in what way of this will not completely be expressed. It will be tried to discover the implied meanings of the verse while taking a place of the comments of the explicators about this subject. It will be generally evaluated about the verse within the framework of the integrity of the Qur’an after analyzing the words which had passed in the verse. The results and the inferences obtained will be propounded.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Altuntaş, Abdurrahman, Kur’an’da Sâlih İnsan, Ankara: İlahiyat Yayınları, 2016.
  • Ateş, Süleyman, Yüce Kur’an’ın Çağdaş Tefsîri, İstanbul: Yeni Ufuklar Neşriyat, t.y.
  • Beyzâvî, Nâsırüddîn Ebû Saîd (Ebû Muhammed) Abdullāh b. Ömer b. Muhammed, Envarü't-Tenzil ve Esrarü't-Te'vil, Takdim: Mahmud Abdulkadir Arnavut, Beyrut: Daru’l-Sadr, 2004.
  • Mustafa Çağrıcı, “Sâlih” Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi, İstanbul: TDV Yayınları 2009.
  • Çantay, Hasan Basri, Kur’an-ı Hakîm ve Meâl-i Kerîm, İstanbul, Elif Ofset, 1984.
  • Derveze, M. İzzet, et-Tefsirü’l-Hadis: Nüzul sırasına göre Kur’an tefsiri, çev. Şaban Karataş, Ahmet Çelen, Mehmet Çelen, İstanbul: Ekin Yayınları, 1998.
  • Dumlu, Ömer, Kur’ân’ı Kerim’de Salâh Meselesi, Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları, 1997.
  • Ebû Dâvûd, Süleyman İbn el-Eş’as, Sunenu Ebî Davud (nşr. Muhammed Ali es-Seyyid), Mısır 1338/1969.
  • Ebû Hilâl el-Askerî, Arab Dili’nde ve Kur’an’da Farklar Sözlüğü, (el-Furûq fi’lLuğa), ter: Veysel Akdoğan, İstanbul: İşaret, 2013.
  • Ebû Suûd b. Mehmed El-İmâdî, Tefsîru Ebî’s-Suûd=İrşad-ı Aklı Selim ila Mezay-ı Kitabi’l-Kerim, thk: Abdulkadir Ahmed A’tâ, Riyad: Mektebetü’r-Riyadi’lHadis, 1997.
  • Esed, Muhammed, Kur’an Mesajı: meal-tefsir, Çev. Cahit Koytak, Ahmet Ertürk, -5. Bs.- İstanbul: İşaret Yayınları, 1999.
  • Hamidullah, Muhammed, İslâm Peygamberi, Çev: Salih Tuğ, Ankara: İmaj, 2003.
  • Hamidullah, Muhammed-Avcı, Casim, “Uhud Gazvesi” Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi, İstanbul: TDV Yayınları, 2012.
  • Hizmetli, Sabri, İslâm Tarihi, Ankara: Yeni Çizgi Yayınları, 1995.
  • Izutsu, Toshihiko, Kur’an’da Allah-İnsan, çev: Süleyman Ateş, İstanbul: Yeni Ufuklar Neşriyat, t.y.
  • İbn Acibe, Ebü’l-Abbas Ahmed b. Muhammed b. Mehdi Haseni Şazeli, elBahrü’l-Medid fî Tefsiri’l-Kur’ani’l-Mecid, thk: Ömer Ahmed er-Ravi, Beyrut: Dârü’lKütübi’l-İlmiyye, 2010.
  • İbn Âşûr, Muhammed Fâzıl, Tefsiru’t-Tahrir ve’t-Tenvir, Beyrut: Müessesetü’t Tarih, t.y.
  • İbn Haldun, Abdurrahman b. Muhammed Hadramî, Mukaddime, çev: Halil Kendir, Ankara, Yeni Şafak, 2004.
  • İbn Hişam, Ebû Muhammed Cemaleddin Abdülmelik, es-Siretü'nNebeviyye, Beyrut: Daru İbn Hazm, 2009.
  • İbn Kesir, Ebü'l-Fida İmadüddin İsmail b. Ömer, Tefsirü’l-Kur’ani’lAzim, thk: Mustafa es-Seyyid Muhammed... [ve öte.]. –Kahire: Müessesetu Kurtuba; Mektebetü’l-Evladi’ş-Şeyh li’t-Türas, 2000/1421.
  • İbn Mâce, Ebû Abdullah Muhammed b. Yezid er-Rebei el-Kazvini, Sünenu
  • İbn Mace, thk. Muhammed Mustafa A'zami, Şeriketü't-Tıbaati'l-Arabiyye, Riyad, 1983.
  • İbn Manzûr, Ebü’l-Fazl Cemâlüddîn Muhammed b. Mükerrem, Lisânü’lArab, Beyrut: Dâru Sadr, 2011.
  • İkbal, Muhammed, İslâmda Dinî Düşüncenin Yeniden Doğuşu, çev: N. Ahmet Asrar, İstanbul, Birleşik yayıncılık, t.y.
  • İsfehânî, Râgıb, el-Müfredât fî Ġarîbi’l-Ḳurʾân, thk: Muhammed Ahmed Hâlefullah, Mısır: Mektebetü’l-Encülü’l-Mısriyye, t.y.
  • Kur’an Yolu: Türkçe Meal ve Tefsir, haz. Hayreddin Karaman, Mustafa Çağrıcı, İbrahim Kafi Dönmez, Sadrettin Gümüş, Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları, 2007.
  • Mahallî, Ebû Abdillâh Celâlüddîn Muhammed b. Ahmed b. Muhammed elEnsârî-Süyûtî Ebü’l-Fazl Celâlüddîn Abdurrahmân b. Ebî Bekr b. Muhammed elHudayrî eş-Şâfiî, Tefsirü’l-Celaleyn, İstanbul, Salah Bilici Kitabevi Yayınları, t.y.
  • Mâtürîdî, Ebû Mansûr Muhammed b. Muhammed b. Mahmûd Semerkandî, Te’vîlâtü’l-Kur’ân, thk. Murat Sülün, müracaa Bekir Topaloğlu, İstanbul: Mizan Yayınevi, 2007.
  • Mir, Mustansır, Kur’ânî Terimler ve Kavramlar Sözlüğü, Türkçesi: Murat Çiftkaya, İstanbul: İnkilab Yayınları, 1996.
  • Mukātil b. Süleymân, Ebü’l-Hasen b. Beşîr el-Ezdî el-Belhî, Tefsiru Mukâtil b. Süleyman, thk: Ahmed Ferid, Beyrut: Daru’l-Kitabi’l-İlmî, 2003.
  • Nesefî, Abdullah b. Ahmed b. Mahmud, Tefsirü’n-Nesefî, thk: Zekeriyya Umayrat, Lübnan: Daru’l-Kutubi’l-İlmiyye, 2008.
  • Paçacı, Mehmet, “Müslümanların Gelecek Tasavvuru”, VIII. Kur’an Sempozyumu: Günümüz Dünyasında Müslümanlar__14-15 Mayıs 2005 / Yozgat, 2006.
  • Râzî, Ebû Abdullah Fahreddin Muhammed b. Ömer Fahreddin, Tefsirü’lFahri’r-Râzî=Mefatihü’l-Gayb = Tefsirü’l-Kebir, Beyrut: Daru’l-Fikr, 1981.
  • Sâbûnî, Muhammed Alî, Safvetü’t-Tefâsîr, Beyrut: Daru’l-Kalem, t.y.
  • Taberî, Ebû Cafer Muhammed b. Cerir, Tefsirü’t-Taberi = Câmiü’l-Beyân an Te’vili ayi’l-Kur’an, thk: Abdullah b. Abdülmuhsin et-Türki, Riyad: Dâru Âlemi’lKütüb, 2003/1424.
  • Vehbi, Konyalı Mehmed , Hulasatü'l-Beyan fi Tefsiri'l-Kur'an, İstanbul : Üçdal Neşriyat, 1966.
  • Yavuz, Yusuf Şevki, “Levh-i Mahfûz”, Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi, 27/151. Ankara: TDV Yayınları, 2003.
  • Yazır, Elmalı’lı M. Hamdi, Hak Dini Kur’an Dili, y.y: Eser Neşriyat, 1979.
  • Zebîdî, Ebü’l-Feyd es-Seyyid Murtaza, Tacü’l-Arus min Cevâhiri’l-Kamus, thk: Abdulalim Tahavi, Kuveyt: Türasi'l-Arabi, 1987.
  • Zemahşerî, Ebü’l-Kāsım Mahmûd b. Ömer b. Muhammed el-Hârizmî, Esâsü’l-Belâġa, Beyrut: Darü's-Sadr, 2009/1430.
  • Zemahşerî, Ebü'l-Kâsım Cârullah Mahmûd b. Ömer b. Muhammed, el-Keşşaf an Hakaiki Gavamizi’t-Tenzil ve Uyuni’l-Ekavil fî Vucühi’t-Te’vil, thk: Muhammed Abdul-Selâm Şâhin, Lübnan: Daru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 2009.
  • Zuhaylî, Vehbe , Tefsirü’l-Münir, yayın yön. Mehmet Ali Seraceddin; çev. Hamdi Arslan...[ve öte.], İstanbul: Risale, Bilimevi Basın Yay., 2007.
APA ALTUNTAŞ A (2020). ENBİYÂ SÛRESİ 21/105. ÂYET BAĞLAMINDA YERYÜZÜNE SALİH KULLARIN MİRASÇI OLMASI. , 147 - 162.
Chicago ALTUNTAŞ ABDURRAHMAN ENBİYÂ SÛRESİ 21/105. ÂYET BAĞLAMINDA YERYÜZÜNE SALİH KULLARIN MİRASÇI OLMASI. (2020): 147 - 162.
MLA ALTUNTAŞ ABDURRAHMAN ENBİYÂ SÛRESİ 21/105. ÂYET BAĞLAMINDA YERYÜZÜNE SALİH KULLARIN MİRASÇI OLMASI. , 2020, ss.147 - 162.
AMA ALTUNTAŞ A ENBİYÂ SÛRESİ 21/105. ÂYET BAĞLAMINDA YERYÜZÜNE SALİH KULLARIN MİRASÇI OLMASI. . 2020; 147 - 162.
Vancouver ALTUNTAŞ A ENBİYÂ SÛRESİ 21/105. ÂYET BAĞLAMINDA YERYÜZÜNE SALİH KULLARIN MİRASÇI OLMASI. . 2020; 147 - 162.
IEEE ALTUNTAŞ A "ENBİYÂ SÛRESİ 21/105. ÂYET BAĞLAMINDA YERYÜZÜNE SALİH KULLARIN MİRASÇI OLMASI." , ss.147 - 162, 2020.
ISNAD ALTUNTAŞ, ABDURRAHMAN. "ENBİYÂ SÛRESİ 21/105. ÂYET BAĞLAMINDA YERYÜZÜNE SALİH KULLARIN MİRASÇI OLMASI". (2020), 147-162.
APA ALTUNTAŞ A (2020). ENBİYÂ SÛRESİ 21/105. ÂYET BAĞLAMINDA YERYÜZÜNE SALİH KULLARIN MİRASÇI OLMASI. GÜMÜŞHANE ÜNİVERSİTESİ İLAHİYAT FAKÜLTESİ DERGİSİ, 9(18), 147 - 162.
Chicago ALTUNTAŞ ABDURRAHMAN ENBİYÂ SÛRESİ 21/105. ÂYET BAĞLAMINDA YERYÜZÜNE SALİH KULLARIN MİRASÇI OLMASI. GÜMÜŞHANE ÜNİVERSİTESİ İLAHİYAT FAKÜLTESİ DERGİSİ 9, no.18 (2020): 147 - 162.
MLA ALTUNTAŞ ABDURRAHMAN ENBİYÂ SÛRESİ 21/105. ÂYET BAĞLAMINDA YERYÜZÜNE SALİH KULLARIN MİRASÇI OLMASI. GÜMÜŞHANE ÜNİVERSİTESİ İLAHİYAT FAKÜLTESİ DERGİSİ, vol.9, no.18, 2020, ss.147 - 162.
AMA ALTUNTAŞ A ENBİYÂ SÛRESİ 21/105. ÂYET BAĞLAMINDA YERYÜZÜNE SALİH KULLARIN MİRASÇI OLMASI. GÜMÜŞHANE ÜNİVERSİTESİ İLAHİYAT FAKÜLTESİ DERGİSİ. 2020; 9(18): 147 - 162.
Vancouver ALTUNTAŞ A ENBİYÂ SÛRESİ 21/105. ÂYET BAĞLAMINDA YERYÜZÜNE SALİH KULLARIN MİRASÇI OLMASI. GÜMÜŞHANE ÜNİVERSİTESİ İLAHİYAT FAKÜLTESİ DERGİSİ. 2020; 9(18): 147 - 162.
IEEE ALTUNTAŞ A "ENBİYÂ SÛRESİ 21/105. ÂYET BAĞLAMINDA YERYÜZÜNE SALİH KULLARIN MİRASÇI OLMASI." GÜMÜŞHANE ÜNİVERSİTESİ İLAHİYAT FAKÜLTESİ DERGİSİ, 9, ss.147 - 162, 2020.
ISNAD ALTUNTAŞ, ABDURRAHMAN. "ENBİYÂ SÛRESİ 21/105. ÂYET BAĞLAMINDA YERYÜZÜNE SALİH KULLARIN MİRASÇI OLMASI". GÜMÜŞHANE ÜNİVERSİTESİ İLAHİYAT FAKÜLTESİ DERGİSİ 9/18 (2020), 147-162.