Kıbrıs Türk Eğitim Sisteminde Tarih Öğretimi
Yıl: 2020 Cilt: 40 Sayı: 3 Sayfa Aralığı: 1193 - 1217 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 28-06-2021
Kıbrıs Türk Eğitim Sisteminde Tarih Öğretimi
Öz: Tarih, geçmişte yaşanmış önemli olayları sebep ve sonuç ilişkisi kapsamında inceleyen bir bilimdalıdır. Tarih bilimi, bu olayları incelerken sadece geçmişin bir bölümünü aydınlatmakla kalmaz,bugün ve geleceğe dair yapılan değerlendirmelerin sağlam temeller üzerine inşa edilmesini desağlar. Tarih aynı zamanda bir milletin belleğidir. Milli bellek ile milli kimlik birbiriyle ilişkilidir.Devletler, tarih eğitim ve öğretimi aracılığıyla milli kimliklerini oluşturur ve geliştirirlerken ortaktarih birliği ve ülkü birliğini yaratmak amacıyla tarih eğitimine müdahale etmişlerdir. Tarihbilimi, uzun yıllar boyunca siyasi yapıların milli kimlik geliştirme amaçlarının aracısı olmuştur.Tarih bilimi, bu durumun yarattığı etkiden dolayı tarafsızlık gibi en önemli parametresiniyitirmeye başlamıştır. Geçmişte ve günümüzde siyasi iktidarların hedeflerini gerçekleştirmekamacıyla tercih ettiği araçlardan biri de tarih bilimidir. Makalede, Kıbrıs Türk tarih eğitimininkronolojik gelişimi ile günümüzdeki durumunun incelenmesi amaçlanmıştır. Bu amaçdoğrultusunda nitel araştırma yöntemi kullanılarak birinci ve ikinci elden kaynaklar taranmıştır.Bu kapsamda hem Cumhurbaşkanlığı Cumhuriyet Arşivi’nde hem de KKTC’deki Milli Arşiv veAraştırma Dairesi’nde bulunan belgeler incelenmiş, ikinci elden kaynaklar ile yazılı basındanyararlanılmıştır.
Anahtar Kelime: Teaching History in the Turkish Cypriot Education System
Öz: History is a science that examines important events in the past within the scope of cause and effect. While studying these events, the science of history not only illuminates a part of the past, but also ensures that the evaluations made about the present and the future are built on solid foundations. History is also the memory of a nation. National memory and national identity are interrelated. States have intervened in history education to create a common historical unity and ideal unity while creating and developing their national identity through history education and training. For many years, the science of history has been the mediator of political structures for the development of their national identity. The science of history has begun to lose its most important parameter, such as neutrality, due to the effect of this situation. One of the tools preferred by political powers in the past and today to achieve their goals is the science of history. The aim of the article is to examine the chronological development of Turkish Cypriot history education and its current situation. For this purpose, primary and secondary sources were searched using qualitative research method. In this context, documents in both the Presidential Republic Archive and the National Archive and Research Department in the Turkish Republic of Northern Cyprus (TRNC) were examined, secondhand sources and written media were used.
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- Akyüz, Y. (2019). Türk eğitim tarihi, Ankara: PEGEM Akademi.
- An, A. (1994). İngiliz döneminde Kıbrıs Türk tarih kitaplarında İngiliz dönemi, Cyprus Review Journal, 6 (1). https://www.researchgate.net/publication/283643332_Ingiliz_doneminde_Kibri s_Turk_tarih_kitaplari__Kibris_Turk_tarih_kitaplarinda_Ingiliz_donemi/link/5 676f34c08ae125516ec04c1/download adresinden erişilmiştir.
- Armağan M. (2016, Ekim 02). Lozan hezimettir de, kaç sıfır? Gelin bunu tartışalım. Yeni Şafak Gazetesi.https://www.yenisafak.com/yazarlar/mustafaarmagan/lozanhezimettir- de-kac-sifir-gelin-bunu-tartisalim-2032199.
- Atatürk Öğretmen Akademisi (AÖA), (2020). www.aoa.edu.tr/so.html adresinden erişilmiştir.
- Avrupa Birliği Bakanlar Komitesi (AKBK), (2001). https://pestalozziprogrammelibrary.wordpress.com/2015/01/04/recommendatio n-rec200115-of-the-committee-of-ministers-to-member-states-on-historyteaching- in-twenty-first-century-europe/ adresinden erişilmiştir.
- Avrupa Birliği Parlamenterler Meclisi (ABPM), (1989). http://semanticpace.net/tools/pdf.aspx?doc=aHR0cDovL2Fzc2VtYmx5LmNv ZS5pbnQvbncveG1sL1hSZWYvWDJILURXLWV4dHIuYXNwP2ZpbGVpZ D0xNTE0NSZsYW5nPUVO&xsl=aHR0cDovL3NlbWFudGljcGFjZS5uZXQ vWHNsdC9QZGYvWFJlZi1XRC1BVC1YTUwyUERGLnhzbA==&xsltpara ms=ZmlsZWlkPTE1MTQ1 adresinden erişilmiştir.
- Avrupa Birliği Parlamenterler Meclisi (ABPM), (1996). https://assembly.coe.int/nw/xml/XRef/Xref-XML2HTMLen. asp?fileid=15317&lang=en adresinden erişilmiştir.
- Balyemez, M. (2017). İngiliz sömürge yönetimi döneminde Kıbrıs Türklerinin siyasi örgütlenmeleri (1923-1960), (Yayımlanmamış doktora tezi), Ankara Üniversitesi Türk İnkılap Tarihi Enstitüsü, Ankara.
- Bozkurt İ. (2020). Canlı tarih söyleşisi. Gazi Magosa.
- Cumhurbaşkanlığı Cumhuriyet Arşivi, (CCA), (1937). Türkiye Cumhuriyeti konsolosluk ve muhtelit h. dairesi. Kutu 124, gömlek 886, sıra16.
- Cumhurbaşkanlığı Cumhuriyet Arşivi, (CCA) (1936). Kararlar Daire Başkanlığı (1928- ). Kutu 70, gömlek 98, sıra 2.
- Cumhurbaşkanı Erdoğan: Tek parti CHP döneminin araştırılması gereken karanlık noktalar bulunuyor. (2019, Aralık 21). NTV. https://www.ntv.com.tr/turkiye/cumhurbaskani-erdogan-tek-parti-chpdoneminin- arastirilmasi-gereken-karanlik-nok,iV__zdJxrUa5fn2cvMeLVQ.
- Çambel, H. C. (1939). Atatürk ve Tarih, Belleten, 3 (10). 269-272. https://drive.google.com/file/d/0B7liBn5XLsAfRGFMbW5jSnJidzA/edit adresinden erişilmiştir.
- Dışişleri Bakanlığı, (2020). http://www.mfa.gov.tr adresinden erişilmiştir.
- Dilek, D. (2007). Tarih derslerinde öğrenme ve düşünce gelişimi, Ankara: PEGEM Akademi.
- Doğu Akdeniz Üniversitesi (DAÜ), (2020). https://www.emu.edu.tr/tr adresinden erişilmiştir.
- Eğitimin merkezine öğrenci yerleştirildi, (2007, Mayıs 13). Kıbrıs Gazetesi.
- Erdoğan’dan CHP’ye tek parti dönemi eleştirisi. (2016, Aralık 22). Ege Postası. http://www.egepostasi.com/haber/Erdogan-dan-CHP-ye-tek-parti-donemielestirisi/ 228152.
- Erdoğan'dan tarih eleştirisi: Tek partili dönem, (2017, Ekim 28). Cumhuriyet Gazetesi, https://www.cumhuriyet.com.tr/haber/erdogandan-tarih-elestirisi-tek-partilidonemin- 854815.
- Fedai, H. (1984, Kasım 4). Muhtasar Kıbrıs coğrafyası ve muhtasar Kıbrıs tarihi. Söz Gazetesi.
- Fedai, H. (1999). Kıbrıs tarihi - Ziver bey. Lefkoşa: KKTC MEKB yayını.
- Gazioğlu, A.C. (2007). Kıbrıs’ta soykırım yılı 1964 ve Enosis’in ayak sesleri, Lefkoşa: Cyrep Yayınları.
- İsmail, S. (1998). Kıbrıs üzerine bildiriler, Lefkoşa: Kıbrıs Araştırma ve Yayın Merkezi (CYREP).
- Kıbrıs İlim Üniversitesi (KİÜ), (2020).https://www.csu.edu.tr/akademik/ adresinden erişilmiştir.
- Kıbrıs’ta bir Türk tarih kurumu kuruluyor. ( 1961, Nisan 17), Bozkurt Gazetesi.
- Kıbrıs Türk tarih kurumu dün resmen kuruldu. (1961, Temmuz 3), Bozkurt Gazetesi.
- Kıbrıs Türk tarihine toplu bir bakış yazarı Hüseyin Metin ile bir konuşma. (1959, Kasım 6), Nacak Gazetesi.
- KKTC Cumhuriyet Meclisi Tutanak Dergisi (2008/4, Nisan 03).
- KKTC Cumhuriyet Meclisi Tutanak Dergisi (2008/4, Temmuz 10).
- KKTC Milli Eğitim ve Kültür Bakanlığı (MEKB), (2020). https://yobis.mebnet.net/frmUniversities.aspx adresinden erişilmiştir.
- KKTC Milli Eğitim Yasası (1986). http://www.mebnet.net/sites/default/files/yasalar/17- 1986.pdf adresinden erişilmiştir.
- Krieger, L. (1977). Ranke the meaning of the history, London: The University of Chicago Press, Ltd. file:///C:/Users/DELL/Downloads/Leonard%20Krieger%20- %20Ranke.%20The%20Meaning%20of%20History- The%20University%20of%20Chicago%20Press%20(1977).pdf adresinden erişilmiştir.
- Lacoste Y. (1993). İbn-i Haldun, üçüncü dünyanın geçmişi, tarih biliminin doğuşu, (Çev. M. Sert), İstanbul: Sezai Ekinci Matbaası. Lefke Avrupa Üniversitesi (LAÜ), (2020). www.eul.edu.tr/akademik/fakulteler/fenedebiyat- fakultesi adresinden erişilmiştir.
- Lozan hezimettir. (2010, Ekim 01). Yeni Akit Gazetesi. https://www.yeniakit.com.tr/haber/lozan-hezimettir-217397.html.
- Milli Arşiv ve Araştırma Dairesi (MAAD) (1949). Türk işleri komisyonu ara raporu.
- Murat, A. (2012). Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nde tarih eğitiminin insan hakları bağlamında değerlendirilmesi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). İstanbul Bilgi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
- Neziroğlu İ. ve Yılmaz T. (2013). Türkiye büyük millet meclisi hükümetler, programları ve genel kurul görüşmeleri, Cilt 1, ( 24 Nisan 1920- 22 Mayıs 1950). Ankara: TBMM Basımevi.
- Papadakis, Y. (2008). Bölünmüş Kıbrıs’ta tarih eğitimi: Kıbrıslı Rum ve Kıbrıslı Türklerin “Kıbrıs tarihi” ile ilgili ders kitaplarının bir karşılaştırması, (2/2008), KKTC: PRIO. http://docplayer.biz.tr/273093-Bolunmus-kibris-tatarih- egitimi-kibrisli-rum-ve-kibrisli-turklerin-kibris-tarihi-yiannis-papadakis- 2-2008-t.html adresinden erişilmiştir.
- POST Araştırma Enstitüsü (POST RI), (2008). https://postresearchinstitute.wordpress.com/origins-and-progress/ adresinden erişilmiştir.
- Soysal, İ. (1965). Türkiye’nin dış münasebetleriyle ilgili başlıca siyasi andlaşmaları, Ankara: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
- Şen, C. (2017). Kıbrıs Türk eğitim tarihinde Bartınlı bir öğretmen: Müçteba Öktem, Bartın Üniversitesi Çeşm-i Cihan: Tarih Kültür ve Sanat Araştırmaları EDergisi, 4(1), 121-129.
- Şıvgın, H. (2009). Ulusal tarih eğitiminin kimlik gelişimindeki önemi, Gazi Akademik Bakış, 2 (4), 35-52. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/73999 adresinden erişilmiştir.
- Orta Doğu Teknik Üniversitesi Kuzey Kıbrıs Kampüsü (ODTÜ KKK), (2020), https://ncc.metu.edu.tr/tr adresinden erişilmiştir.
- Tarih ders kitaplarının yeniden yazılması, (2006, Aralık 2011). Kıbrıs Gazetesi.
- Tarih kitaplarının yazımı için AB’den para almadık, ( 2007, Nisan 12). Kıbrıs Gazetesi.
- Türkiye büyük millet meclisi (1920). zabıt ceridesi, devre 1, cilt 1, on birinci içtima.
- Tekeli, İ. (1998). Tarih yazımı üzerine düşünmek, Ankara: Dost Kitabevi.
- Tek parti iktidarı. (2010, Ocak 01). Yeniçağ Gazetesi. https://www.yenicaggazetesi.com.tr/tek-parti-iktidari-30596h.htm.
- The Anglo-Turkish Allience, (1878, June 9. The Times.
- Tuna, F., Prof. Halil İnalcık Kıbrıs’ta gördüklerini anlatıyor. (1961 Mayıs 5). Nacak Gazetesi.
- Tunçay, M. (2015). Eleştirel tarih yazıları, Ankara: Liberte Yayınları.
- Turan, Ş. (1996). Türk devrim tarihi, 3. Kitap, Ankara: Bilgi Yayınları.
- Turan, Ş. (1997). Milliyetçilik anlayışında tarih yazıcılığının önemi, Sözel bildiri, Tarih ve Milliyetçilik 1. Ulusal Tarih Kongresinde sunulmuştur, Mersin Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi, Mersin.
- Türk, C. (2019). Mutlakiyet (II. Abdülhamit) Dönemi Eğitimi (1876-1909), Türk Eğitim Tarihi, Mustafa Kılınç ve Songül Keçeci Kurt (Ed.), içinde (ss. 151-171). Ankara: PEGEM Akademi.
- Yakın Doğu Üniversitesi (YDÜ), (2020). eğitim.neu.edu.tr/akademik/akademikprogramlar/ tarih-ogretmenligibolumu/ dersler/;eğitim.neu.edu.tr/akademik/akademik-programlar/turkceogretmenligi- bolumu/dersler/ adresinden erişilmiştir.
- Yükseköğretim Kurumu (YÖK). (1981), https://www.mevzuat.gov.tr./MevzuatMetin/1.5.2547.pdf adresinden erişilmiştir.
- Yeni bir Hamle: Kıbrıs Türklerinin sosyal tarihi. (1957, Kasım 9). Bozkurt Gazetesi. (1925, Mayıs 1). The Cyprus Gazette. http://cypruslibrary.moec.gov.cy/ebooks/The_Cyprus_Gazette_1925/index.htm l adresinden erişilmiştir.
- Kıbrıs Türk tarihini konu alan kitap. (1952, Aralık 10). Halkın Gazetesi.
- Zeki, Vehbi (1970). Kıbrıs Tarihi, Lefkoşa:?
| APA | Balyemez M (2020). Kıbrıs Türk Eğitim Sisteminde Tarih Öğretimi. , 1193 - 1217. |
| Chicago | Balyemez Mehmet Kıbrıs Türk Eğitim Sisteminde Tarih Öğretimi. (2020): 1193 - 1217. |
| MLA | Balyemez Mehmet Kıbrıs Türk Eğitim Sisteminde Tarih Öğretimi. , 2020, ss.1193 - 1217. |
| AMA | Balyemez M Kıbrıs Türk Eğitim Sisteminde Tarih Öğretimi. . 2020; 1193 - 1217. |
| Vancouver | Balyemez M Kıbrıs Türk Eğitim Sisteminde Tarih Öğretimi. . 2020; 1193 - 1217. |
| IEEE | Balyemez M "Kıbrıs Türk Eğitim Sisteminde Tarih Öğretimi." , ss.1193 - 1217, 2020. |
| ISNAD | Balyemez, Mehmet. "Kıbrıs Türk Eğitim Sisteminde Tarih Öğretimi". (2020), 1193-1217. |
| APA | Balyemez M (2020). Kıbrıs Türk Eğitim Sisteminde Tarih Öğretimi. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 40(3), 1193 - 1217. |
| Chicago | Balyemez Mehmet Kıbrıs Türk Eğitim Sisteminde Tarih Öğretimi. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi 40, no.3 (2020): 1193 - 1217. |
| MLA | Balyemez Mehmet Kıbrıs Türk Eğitim Sisteminde Tarih Öğretimi. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, vol.40, no.3, 2020, ss.1193 - 1217. |
| AMA | Balyemez M Kıbrıs Türk Eğitim Sisteminde Tarih Öğretimi. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi. 2020; 40(3): 1193 - 1217. |
| Vancouver | Balyemez M Kıbrıs Türk Eğitim Sisteminde Tarih Öğretimi. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi. 2020; 40(3): 1193 - 1217. |
| IEEE | Balyemez M "Kıbrıs Türk Eğitim Sisteminde Tarih Öğretimi." Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 40, ss.1193 - 1217, 2020. |
| ISNAD | Balyemez, Mehmet. "Kıbrıs Türk Eğitim Sisteminde Tarih Öğretimi". Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi 40/3 (2020), 1193-1217. |
