Covid-19 Salgınında Bireylerde Algılanan Stres Düzeyi ve Kaygı Düzeyleri
Yıl: 2020 Cilt: 15 Sayı: 4 Sayfa Aralığı: 463 - 479 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.7827/TurkishStudies.44397 İndeks Tarihi: 30-06-2021
Covid-19 Salgınında Bireylerde Algılanan Stres Düzeyi ve Kaygı Düzeyleri
Öz: Bu araştırmanın amacı Covid-19 salgınında bireylerin algıladığı stres ve kaygı düzeylerini çeşitli değişkenlere göre incelemektir. Araştırma tarama modelinde yapılmış, betimsel bir çalışmadır. Araştırmanın çalışma grubunu Giresun ilinde çeşitli mesleklerde görev yapan 303 kişi (%51’i kadın, %49 ‘u erkek) oluşturmaktadır. Veri toplama aracı olarak Cohen, Kamarck ve Mermelstein (1983) tarafından geliştirilen Eskin ve diğerleri tarafından (2013) Türkçeye uyarlanan Algılanan Stres Ölçeği ile Spielberger ve diğerleri (1970) tarafından geliştirilen Öner ve Le Compte (1983) tarafından Türkçeye uyarlanan Durumluk-Sürekli Kaygı Ölçeği ve kişisel bilgi formu kullanılmıştır. Araştırma için Ondokuz Mayıs Üniversitesi Sosyal ve Beşerî Bilimler Araştırmaları Etik Kurulu’ndan 17.04.2020 tarihinde 2020/163 karar sayısı ile yazılı etik kurul izni alınmıştır. Araştırmanın verileri Google forms aracılığıyla toplanmıştır. Verilerin analizinde betimleyici istatistikler kullanılmıştır. İki parametreye sahip değişkenlere ilişkin karşılaştırmalarda bağımsız değişkenler t testi, ikiden fazla parametreye sahip olan değişkenlere ilişkin karşılaştırmalarda One Way ANOVA testi uygulanmıştır. Sayısal değişkenler arasındaki ilişkiler için Pearson korelasyon analizi kullanılmıştır. Araştırmanın katılımcılarının %51’nin kadın, % 43,6’sının 30-39 yaş aralığında, % 61,4’ünün lisans mezunu, % 89’unun herhangi bir ruhsal sorunu olmadığı, %67’sinin koronavirüs salgını sürecinde korunmaya çalıştığı, % 84’ünün koronavirüs salgını sürecinde kaygısının arttığı, %87’sinin koronavirüs salgını sürecinde el yıkama alışkanlığının arttığı bulunmuştur. Araştırmadan elde edilen sonuca göre katılımcıların algıladıkları stres düzeyinin orta düzeyde olduğu belirlenmiştir. Araştırmada bireylerde algılanan stres ile durumluk kaygı ve sürekli kaygı arasında orta düzeyde pozitif yönde anlamlı bir ilişki olduğu bulunmuştur. Kadınların algılanan stres ve kaygı düzeylerinin erkeklerden daha yüksek olduğu saptanmıştır. Bekar katılımcıların algılan stres düzeyinin evli katılımcılara göre daha yüksek olduğu belirlenmiştir. Araştırmada yaş gruplarına ve mesleklere göre bireylerin algılanan stres ve kaygı düzeyleriarasında anlamlı farklılıklar olduğu bulunmuştur. Araştırmadan elde edilen sonuçlara göre bireylerin ruhsal durumlarına olumlu etki sağlamak amacıyla travmatik durumlarla etkili başedebilmeye yönelik psikoeğitim verilmesi önerilmektedir.
Anahtar Kelime: Perceived Stress Level and Anxiety Levels in Individuals in Covid-19 Outbreak
Öz: The aim of this study is to examine the levels of stress and anxiety perceived by individuals withCOVİD-19 outbreak according to various variables. For the research, written ethics committee permissionwas obtained from the Ondokuz Mayıs University Social and Human Sciences Research Ethics Committeeon 17.04.2020 with the decision number 2020/163. Descriptıve survey model is used in this research. Theparticipants of the research are 303 people working in various professions in Giresun Province. PerceivedStress Scale, State-Trait Anxiety Scale and personal information form were used as data collection tools. Thedata of the research were collected trough Google forms. Descriptive statistics were used in the analysis ofthe data. İndependent variables t-test was used to compare variables with two parameters, and One WayANOVA test was used to compare variables with more than two parameters. Pearson correlation analysis wasused in the relationships between numerical variables. In the coronavirus epidemic process, it was found that84% of anxiety and 87% of coronavirus epidemic increased hand washing habits. According to the resultsobtained from the research, it was determined that the level of stress perceived by the participants wasmoderate. In the research, it was found that there is a positive relationship between perceived stress and stateanxiety and trait anxiety. It was determined that the perceived stress and anxiety levels of women were higherthan that of men. It was also determined that perceived stress levels of singles were higher than marriedparticipants. In the study, it was found that there are significant differences between the individuals'perceived stress and anxiety levels according to age groups and occupations. According to other results obtained from the research, it is recommended to give psycho-education to effectively deal with traumaticsituations in order to have a positive effect on the mental state of individuals.
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- Akman, S. (2004). Stresin nedenleri ve açıklayıcı kuramlar. Türk Psikoloji Bülteni, 34-35, 40-55.
- Baltaş, A. & Baltaş, Z. (2002). Stres ve başa çıkma yolları. Remzi Kitabevi.
- Bohlken, J., Schömig, F., Lemke, M.R., Pumberger, M. & Heller, S.G. (2020). Covid-19 pandemic: Stress experience of healthcare workers- A short current review Psychiatrische Praxis, 47(4), 190-197. http://dx.doi.org/10.1055/a-1159-5551
- Braham, B.J. (1998). Ateş altında sakin kalabilmek, ffstres yönetimi. Hayat Yayınları.
- Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Karadeniz, Ş. & Demirel, F. (2016). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Pegem Akademi.
- Cao, J., Wei, J., Zhu, H., Duan, Y., Geng, W., Hong, X. Jiang, J., Zhao, X. & Zhu, B. (2020a). A study of basic needs and psychological wellbeing of medical workers in the fever clinic of a tertiary general hospital in beijing during the covıd-19 outbreak. Psychotherapy and psychosomatics. Psychother Psychosom, 89,252–254. http://dx.doi.org/10 .1159/000507453
- Cao, W., Fang, Z., Hou, G., Han, M., Xu, X. Dong, J. & Zheng, J. (2020b). The psychological impact of the covid-19 epidemic on college students in China. Psychiatry Resesarch, 287, 1-5. http://dx.doi.org/10.1016/j.psychres.2020.112934
- Cohen, S., Kamarck, T. & Mermelstein, R. (1983). A global measure of perceived stress. Journal of Health and Social Behavior, 24, 385-396. http://dx.doi.org/10. 2307/2136404C
- Cüceloğlu, D. (2000). İnsan ve davranışı. Remzi Kitabevi.
- Çırakoğlu, O.C. (2011). Domuz gribi (H1N1) salgını ile ilgili algıların, kaygı ve kaçınma düzeyi değişkenleri bağlamında incelenmesi. Türk Psikoloji Bülteni, 26(67), 48-64.
- Dikmen, A.U., Kına, H.M., Özkan, S. & İlhan, M.N. (2020). Covid-19 epidemiyolojisi: Pandemiden ne öğrendik. Journal of Biotechnology and Strategic Health Research, Özel Sayı, 29-36. http://dx.doi.org/10.34084/bshr.715153
- Duan, L. & Zhu, G. (2020). Psychological interventions for people affected by the Covıd-19 epidemic. The Lanset, 7(4), 300-302. https://doi.org/10.1016/S2215-0366(20)30073-0
- Erdur, B., Ergin, A., Turkcuer, I., Parlak, I., Ergin, N. & Boz, B. (2006). A study of depression and anxiety among doctors working in emergency units in Denizli, Turkey. Emergency Medicine Journal, 23(10), 759-763. https://doi.org/10.1136/emj.2006.035071
- Eskin, M., Harlak, H., Demirkıran, F. & Dereboy, Ç. (2013). Algılanan stres ölçeğinin Türkçeye uyarlanması: Güvenirlik ve geçerlik analizi. New Symposium Journal, 51(3), 132-140.
- Ekiz, T., Ilıman, E. & Dönmez, E. (2020). Bireylerin sağlık anksiyetesi düzeyleri ile covıd-19 salgını kontrol algısının karşılaştırılması. Uluslararası Sağlık Yönetimi ve Stratejileri Araştırma Dergisi, 6(1), 139-154.
- Hamlyn, W.S., Draghi, L.R. & Ellis, J. (2007). Locus of control fails to mediate between stress and anxiety and depression in parents of children with a developmental disorder. Autism, 11(6), 489-501. https://doi.org/10.1177/1362361307083258
- Hekler, E.B., Lambert, J., Leventhal, E., Levethal, H., Jahn, E. & Contrada R.J. (2008). Commonsense illness beliefs, adherence behaviors and hypertension control among african americans. Journal of Behavioral Medicine, 31(5), 391-400. https://doi.org/10.1007/s10865-008-9165-4
- Joos, A. (2020). Psychosomatic medicine and covid-19 pandemic. Psychotherapy and Psychosomatics, 89, 263–264. https://doi.org/10.1159/00050764
- Köknel, Ö. (2004). Kaygıdan mutluluğa kişilik. Altın Kitaplar.
- Kutanis, R.U. & Tunç, T. (2013). Hemşirelerde benlik saygısı ile durumluk ve sürekli kaygı arasındaki ilişki: Bir üniversite hastanesi örneği. "İş, güç". Endüstri İlişkileri ve İnsan Kaynakları Dergisi, 15(2), 1-15.
- Lau, J.T.F., Yang, X., Pang, E., Tsui, H.Y., Wong, E. & Wing, Y.K. (2005). SARS-related perceptions in Hong Kong. Emerging Infectious Diseases, 11(3), 417-424. https://doi.org/10.3201/eid1103.040675
- Lazarus, R.S. & Folkman, S. (1984). Stres, appraisal, and coping. Springer Publishing Company.
- Lyon, B.L. (2012). Stress, coping, and health: A conceptual overview (update). In V.H. Rice (Ed.), Handbook of stress, coping, and health: Implications for nursing research, theory, and practice. Sage Publications, Inc.
- Mo, Y., Deng, L., Zhang, L., Lang, Q., Liao, C., Wang, N., Qin, M. & Huang, H. (2020). Work stress among Chinese nurses to support Wuhan for fighting against the COVID-19 epidemic. Journal of Nursing Management, 28, 1002-1009. https://doi.org/10.1111/jonm.13014
- Öner, N. & Le, Compte, A. (1983). Durumluluk-sürekli kaygı envanteri el kitabı. Boğaziçi Üniversitesi Matbaası.
- Öz, F. (2010). Sağlık alanında temel kavramlar. İmaj Yayınları.
- Öztürk, O. (2004). Ruh sağlığı bozuklukları. Nobel Tıp Kitapevleri.
- Selye, H. (1973). The evolution of the stress concept: The originator of the concept traces its development from the discovery in 1936 of the alarm reaction to modern therapeutic applications of syntoxic and catatoxic hormones. American Scientist, 61(6), 692-699.
- Shen, X., Zou, X., Zhong, X., Yan, J. & Li, L. (2020). Psychological stress of ıcu nurses in the time of covid-19. Critical Care, 24, 200-203 https://doi.org/10.1186/s13054-020-02926-2
- Shevlin, M., McBride, O., Murphy, J., Miller, J.G., Hartman, T.K., Levita, L., Mason, L., Martinez, A.P., McKay, R., Stocks, T.V., Bennet, K. M., Hyland, P. Karatzias, T. & Bentall, R.P. (2020). Anxiety, depression, traumatic stress, and covıd-19 related anxiety in the uk general population during the covıd-19 pandemic. UK populatıon mental health and covıd19, 1-25.
- Spielberger, C.D., Gorsuch, R.L. & Lushene, R.E. (1970). STAI manual. Palo Alto, CA: Consulting Psychologists Press.
- Şahin, T., Aslaner, H., Eker, O.O., Gökçek, M.B. & Doğan, M. (2020). Effect of COVID-19 pandemic on anxiety and burnout levels in emergency healthcare workers: a questionnaire study. Research Square, 1-22. https://doi.org/10.21203/rs.3.rs-32073/v1
- Şar, V. (2018).Travmatik stres ve bedensel hastalıklar. V.Şar (Eds.), Stres ve Bedensel Hastalıklar: Günümüzde Psikosomatik Tıp (1-5). Türkiye Klinikleri.
- Tabachnick, B.G. & Fidell, L. S. (2007). Using multivariate statistics. Boston, MA: Pearson Educatiın, Inc.
- Taylor, M.R., Kingsley, E.A., Garry, J. S. & Raphael, B. (2008). Factors influencing psychological distress during a disease epidemic: Data from Australia’s fi rst outbreak of equine infl uenza. BMC Public Health, 8, 347. http://dx.doi.org/10.1186/1471-2458-8-347
- T.D.K. (2020). Türk dil kurumu. https://sozluk.gov.tr.
- Thornhill, R. & Fincher, C. L. (2014). The parasite-stress theory of sociality, the behavioral immune system, and human social and cognitive uniqueness. Evolutionary Behavioral Sciences, 8(4), 257–264. https://doi.org/10.1037/ebs0000020
- Toreles, J., O’Higgins, M., Maia, J.M. & Venrriglio, A. (2020). The outbreak of Covid-19 coronavirus and its impact on global mental health. International Journal of Social Psychiatry, 66(4), 1-4. https://doi.org/10.1177/0020764020915212
- Türkçapar, H. (2012). Bilişsel terapi: Temel ilkeler ve uygulama. HYB Yayınları.
- Wang, C., Pan, R., Wan, X., Tan, Y., Xu, L., Ho, C.S. & Ho, R.C. (2020). Immediate psychological responses and associated factors during the ınitial stage of the 2019 coronavirus disease (covıd-19) epidemic among the general population in china. Environmental Research and Public Health, 17, 1729. https://doi.org/10.3390/ijerph17051729
- Ying, Y., Kong, F., Zhu, B., Ji, Y. & Lou, Z. (2020). Mental health status among family members of health care workers in ningbo, china during the coronavirus disease 2019 (covid-19) outbreak: a cross-sectional study. BMC Psychiatry, 20,379. https://doi.org/10.1186/s12888- 020-02784
- Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2006). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Seçkin Yayıncılık
- Zhang, W., Wang, K., Yin, L., Zhao, W., Xue, Q., Peng, M., Min, B., Tian, Q, Leng, H., Du, J., Chang, H., Li, W., Shangguan, F., Yan, T., Dong, H., Han, Y., Wang, Y., Cosci, F. & Wang, H. (2020). Mental health and psychosocial problems of medical health workers during the covid-19 epidemic in china. Psychotherapy and Psychosomatics, 89, 242–250 http://dx.doi.org/10.1159/000507639
| APA | GÖKSU Ö, Kumcagiz H (2020). Covid-19 Salgınında Bireylerde Algılanan Stres Düzeyi ve Kaygı Düzeyleri. , 463 - 479. 10.7827/TurkishStudies.44397 |
| Chicago | GÖKSU ÖZKAN,Kumcagiz Hatice Covid-19 Salgınında Bireylerde Algılanan Stres Düzeyi ve Kaygı Düzeyleri. (2020): 463 - 479. 10.7827/TurkishStudies.44397 |
| MLA | GÖKSU ÖZKAN,Kumcagiz Hatice Covid-19 Salgınında Bireylerde Algılanan Stres Düzeyi ve Kaygı Düzeyleri. , 2020, ss.463 - 479. 10.7827/TurkishStudies.44397 |
| AMA | GÖKSU Ö,Kumcagiz H Covid-19 Salgınında Bireylerde Algılanan Stres Düzeyi ve Kaygı Düzeyleri. . 2020; 463 - 479. 10.7827/TurkishStudies.44397 |
| Vancouver | GÖKSU Ö,Kumcagiz H Covid-19 Salgınında Bireylerde Algılanan Stres Düzeyi ve Kaygı Düzeyleri. . 2020; 463 - 479. 10.7827/TurkishStudies.44397 |
| IEEE | GÖKSU Ö,Kumcagiz H "Covid-19 Salgınında Bireylerde Algılanan Stres Düzeyi ve Kaygı Düzeyleri." , ss.463 - 479, 2020. 10.7827/TurkishStudies.44397 |
| ISNAD | GÖKSU, ÖZKAN - Kumcagiz, Hatice. "Covid-19 Salgınında Bireylerde Algılanan Stres Düzeyi ve Kaygı Düzeyleri". (2020), 463-479. https://doi.org/10.7827/TurkishStudies.44397 |
| APA | GÖKSU Ö, Kumcagiz H (2020). Covid-19 Salgınında Bireylerde Algılanan Stres Düzeyi ve Kaygı Düzeyleri. Turkish Studies (Elektronik), 15(4), 463 - 479. 10.7827/TurkishStudies.44397 |
| Chicago | GÖKSU ÖZKAN,Kumcagiz Hatice Covid-19 Salgınında Bireylerde Algılanan Stres Düzeyi ve Kaygı Düzeyleri. Turkish Studies (Elektronik) 15, no.4 (2020): 463 - 479. 10.7827/TurkishStudies.44397 |
| MLA | GÖKSU ÖZKAN,Kumcagiz Hatice Covid-19 Salgınında Bireylerde Algılanan Stres Düzeyi ve Kaygı Düzeyleri. Turkish Studies (Elektronik), vol.15, no.4, 2020, ss.463 - 479. 10.7827/TurkishStudies.44397 |
| AMA | GÖKSU Ö,Kumcagiz H Covid-19 Salgınında Bireylerde Algılanan Stres Düzeyi ve Kaygı Düzeyleri. Turkish Studies (Elektronik). 2020; 15(4): 463 - 479. 10.7827/TurkishStudies.44397 |
| Vancouver | GÖKSU Ö,Kumcagiz H Covid-19 Salgınında Bireylerde Algılanan Stres Düzeyi ve Kaygı Düzeyleri. Turkish Studies (Elektronik). 2020; 15(4): 463 - 479. 10.7827/TurkishStudies.44397 |
| IEEE | GÖKSU Ö,Kumcagiz H "Covid-19 Salgınında Bireylerde Algılanan Stres Düzeyi ve Kaygı Düzeyleri." Turkish Studies (Elektronik), 15, ss.463 - 479, 2020. 10.7827/TurkishStudies.44397 |
| ISNAD | GÖKSU, ÖZKAN - Kumcagiz, Hatice. "Covid-19 Salgınında Bireylerde Algılanan Stres Düzeyi ve Kaygı Düzeyleri". Turkish Studies (Elektronik) 15/4 (2020), 463-479. https://doi.org/10.7827/TurkishStudies.44397 |
