Üniversite Öğrencilerinin Obezite Vergisini Kabulünde Obezite-Risk Bilgisinin Rolü

Topal, Mehmet Hanefi; Günay, Hamdi Furkan

Üniversite Öğrencilerinin Obezite Vergisini Kabulünde Obezite-Risk Bilgisinin Rolü

Mehmet Hanefi TOPAL, (Gümüşhane Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, Maliye Bölümü, Gümüşhane, Türkiye)

Hamdi Furkan GÜNAY (Gümüşhane Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, Maliye Bölümü, Gümüşhane, Türkiye)

Vergi Sorunları Dergisi

11 0

Yıl: 2020 Cilt: 43 Sayı: 386 Sayfa Aralığı: 43 - 64 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 09-06-2021

Üniversite Öğrencilerinin Obezite Vergisini Kabulünde Obezite-Risk Bilgisinin Rolü

Öz:

Obeziteyle mücadelede ön plana çıkan ka-musal çözüm önerilerinden biri obezite vergile-ridir. Türkiye’de henüz uygulanmamakla birlikte, zaman zaman gündemde yer bulduğu düşünüldü-ğünde bu vergilere yönelik toplumun algı ve dü-şüncelerinin araştırılması önem arz etmektedir. Bu çalışmanın amacı obezite vergisinin kabulü üze-rinde etkili olan faktörleri ve obezite risk bilgisinin obezite vergisinin kabulündeki rolünü ampirik ola-rak incelemektir. Literatürde obezite vergilerinin kabul edilebilirliği üzerinde etkili çeşitli faktörler ön plana çıkmakla birlikte, obezite risk bilgisinin bu verginin kabulü üzerindeki etkisini irdeleyen bir çalışmaya rastlanmamıştır. Bu kapsamda Gü-müşhane Üniversitesi öğrencisi 430 kişiden elde edilen veriler, çok değişkenli istatistiksel yöntem-lerle analiz edilmiştir. Analiz sonucunda obezite vergilerinin kabul ve obezite risk bilgi düzeyinin oldukça düşük düzeyde olduğu görülmüştür. Ayrı-ca obezite risk bilgisinin obezite vergilerinin kabul edilebilirliği üzerinde anlamlı bir etkisi olmadığı gibi diğer faktörler üzerinde anlamlı düzenleyi-ci bir etkisinin de olmadığı sonucuna ulaşılmıştır. Obezitevergisininkabulündesosyo-psikolojik,ekonomik ve sağlık faktörlerinin anlamlı etkisi tespit edilmiştir. Obeziteyle mücadelede eğitim ve bilgilendirme faaliyetleri gibi diğer çözüm politika-larının yürütülmesinin gerekli olduğu, çalışmada öne çıkan öneriler arasındadır.

Anahtar Kelime:

ROLE OF OBESITY-RISK KNOWLEDGE IN UNI-VERSİTY STUDENTS ‘ ADOPTION OF OBESITY TA

Öz:

Obesity taxes are one of the prominent pub-lic solutions in the fight against obesity. Although not yet implemented in Turkey, it is important to investigate the perceptions and thoughts of so-ciety towards these taxes, given that it is some-times considered to be on the agenda. The aim of this study is to empirically examine the factors that influence the adoption of the obesity tax and the role of obesity-risk knowledge in the adoption of the obesity tax. Although various factors affec-ting the acceptability of obesity taxes are high-lighted in the literature, no study has been found to examine the impact of obesity-risk knowledge on the adoption of this tax. In this context, the data obtained from 430 students of Gümüşhane University were analyzed by multivariate statisti-cal methods. As a result of the analysis, it was fo-und that the level of acceptance of obesity taxes and the level of obesity-risk knowledge were qu-ite low. It has also been concluded that obesity-risk knowledge does not have a significant effect on the acceptability of obesity taxes, nor does it have a significant regulatory effect on other fac-tors. Significant effects of socio-psychological, economic and health factors have been identifi-ed in the adoption of the obesity tax. Among the recommendations highlighted in the study is that other solution policies such as education and in-formation activities should be implemented in the fight against obesity.

Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Bibliyografik

Akil, L. ve Ahmad, H. A. (2012). Relationships between Obesity and Cardiovascular Diseases in Four Southern States and Colorado. J Health Care Poor Underserved. 22(4 Suppl). 61–72.
Akkaya, Ş. ve Gergerlioğlu, U. (2017). Obezite Vergilerine İlişkin Tutumların Analizi: İstanbul Ör-neği. Marmara İktisat Dergisi, 1(2), 119-154.
Allais, O., Bertail, P. ve Nichele, V. (2010). The Effects of a Fat Tax on French Households’ Purc-hases: A Nutritional Approach. Am J Agric Econ, 92(1): 228-245
Arsenault, J. E. (2010). Can nutrition labeling affect obesity?, Choices Magazine, 25(3): 27-30.
Aydın, M. ve Gök, M. (2015). Türkiye’de Sağlıklı Beslenmede Vergi Politikasının Rolü. Finans Politik ve Ekonomik Yorumlar, 52(607), 55-75.
Ayyıldız, Y ve Demirli, Y. (2015), Obezite Ver-gisine İlişkin Halkın Düşünceleri: Türkiye’de Bir Alan Araştırması, Business and Economics Rese-arch Journal, 6(2), 59-78.
Barry, C. L., Niederdeppe, J. ve Gollust, S. E. (2013). Taxes on Sugar-Sweetened Beverages Results from a 2011 National Public Opinion Sur-vey. American Journal of Preventive Medicine, 44(2), 158-163.
Beeken, R. J. ve Wardle, J. (2013). Public Be-liefs About the Causes of Obesity and Attitudes towards Policy Initiatives in Great Britain, Public Health Nutrition, 16(12), 2132-2137.
Bes-Rastrollo, M., Sayon-Orea, C., Ruiz-Ca-nela, M. ve Martinez-Gonzalez, M. A. (2016), Im-pact of sugars and sugar taxation on body weight control: A comprehensive literature review. Obe-sity (Silver Spring), 24(7), 1410-1426.
Bodur, S. ve Uğuz A. M. (2007). 11-15 yaş ço-cuklarda vücut yağ yüzdesinin beden kütle indeksi ve biyoelektriksel impedans analizi ile değerlendi-rilmesi. Genel Tıp Dergisi. 17(1):21-7.
Briggs, A. D., Mytton O. T., Madden, D., O’Shea D., Rayner, M. ve Scarborough, P. (2013), The potential impact on obesity of a 10% tax on su-gar-sweetened beverages in Ireland, an effect assessment modelling study. BMC Public Health, 13:860.
Cavagnaro, S. (2015). Taxation, A Fat Tax. K. Albala (ed.) The SAGE encyclopedia of food issue. 1354-1356. India: SAGE Publications.
Chauhan, A. ve Sharma, R. (2017), Impact of Anti Smoking Campaigns on Youth, Procedia Computer Science, 22. 941-948.
Currie J, DellaVigna S, Moretti E. ve Pathania V. (2010). The effect of fast food restaurants on obesity and weight gain. American Economic Jo-urnal: Economic Policy. 2(3). 32-63.
Çöl, M. (1998). Halk Sağlığı Yönünden Obezite. Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, 51 (3), 173-176.
Epstein, L. H., Jankowiak, N., Nederkoorn, C., Raynor, H. A., French, S. A., ve Finkelstein, E. (2012). Experimental research on the relation bet-ween food price changes and food-purchasing patterns: a targeted review. The American journal of clinical nutrition, 95(4), 789–809.
Gümüşhane Üniversitesi (2020). 2019 Yılı İdare Faaliyet Raporu. http://strateji.gumusha-ne.edu.tr/media/uploads/strateji/files/2019-yl-idare-faaliyet-raporu-son-yaym.pdf. Erişim: 16/03/2020.
Jebb, S. A., Lang, R. ve Penrose, A. (2003). Imp-roving communication to tackle obesity in the UK. Proceedings of the Nutrition Society, 62, 577–581.
Jeffery, B. (2015), Taxation, General, K. Albala (ed.) The SAGE encyclopedia of food issue. 1356-1360.India: SAGE Publications.
Kan, K. ve Tsai, W. (2004), Obesity and risk knowledge, Journal of Health Economics 23, 907–934.
Kayacık, C. ve Cural, M. (2019), Türkiye’de Obezite Vergisinin Uygulanabilirliği Üzerine Nitel Bir Analiz, Strategic Public Management Journal, 5(10), 82-103.
Kılıç, S., Aytaç, D. ve Çakırgöz, K. M. (2017). Devletin Obeziteyle Mücadele Politikalarının Etki Düzeylerinin Nörogörüntüleme Yöntemiyle De-ğerlendirilmesine Yönelik Deneysel Bir Çalışma. Finans Politik & Ekonomik Yorumlar. 54(629). 51-62.
Lavin R. ve Timpson H. (2013). Exploring the acceptability of a tax on sugar-sweetened beve-rages: brief evidence review. In. Liverpool: Centre for Public Health Liverpool John Moores Univer-sity.
Marteau, T. M., Hollands G. J., Shemilt I. ve Jebb S. A. (2015). Downsizing: policy options to reduce portion sizes to help tackle obesity. BMJ. 5863(De-cember).
Moodie, M., Sheppard, L., Sacks, G., Keating, C., ve Flego, A. (2013). Cost-Effectiveness of Fiscal Policies to Prevent Obesity. Current obesity re-ports, 2(3), 211–224.
Mytton, O., Clarke, D. ve Rayner, M. (2012), Taxing Unhealthy Food and Drinks to Improve He-alth, BMJ (online), 344, e2931.
Nederkoorn C., Havermans R. C. , Giesen J. C. ve Jansen A. (2011). High tax on high energy den-se foods and its effects on the purchase of calo-ries in a supermarket. An experiment. Appetite, 56(3), 760-765.
Özkan, E. ve Güzel, S. (2018), Türkiye’deki Özel Tüketim Vergisinin Obezite İle Mücadelede Kulla-nılabilirliği, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Nisan, 22 (özel sayı), 693-705.
Philipson, T. ve Posner, R. (2008). Is the Obe-sity Epidemic a Public Health Problem? A Decade of Research on the Economics of Obesity. NBER Working Paper 14010.
Powell, L. M., ve Chaloupka, F. J. (2009). Food prices and obesity: evidence and policy implica-tions for taxes and subsidies. The Milbank quar-terly, 87(1), 229–257.
Powell L. M., Chriqui, J. F. ve Chaloupka, F. J. (2009). Associations between State-Level Soda Taxes and Adolescent Body Mass Index. J Adolesc Health, 45(3): 57–63.
Powell, L. M., Chriqui, J. F., Khan, T., Wada, R., ve Chaloupka, F. J. (2013). Assessing the potenti-al effectiveness of food and beverage taxes and subsidies for improving public health: a systema-tic review of prices, demand and body weight outcomes. Obesity reviews, 14(2), 110–128.
Rivard, C., Smith, D., McCann, S. E. ve Hyland, A. (2012), Taxing sugar-sweetened beverages: a survey of knowledge, attitudes and behaviours, Public Health Nutrition: 15(8), 1355-1361.
Runge, C. F. (2007). Economic consequences of the obese. Diabetes, 56. 2668–2672.
Sağlık Bakanlığı (2013). Türkiye Sağlıklı Beslen-me Ve Hareketli Hayat Programı (2013-2017) (3. Basım). Ankara: TC Sağlık Bakanlığı Temel Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü, Yayın No: 773.
Sainbury, E., Hendy, C., Magnusson, R. ve Co-lagiuri, S. (2018), Public support for government regulatory interventions for overweight and obe-sity in Australia, BMC Public Health, 18(513). 1-11.
Sandalcı, U. (2018). Türkiye’de Obezite Vergi-sinin Kabul Edilebilirliğine İlişkin Bir Alan Araştır-ması. Doktora Tezi, Dumlupınar Üniversitesi.
Sandalcı, U. ve Tuncer, G. (2019a). Obezite Vergisinin Kabul Edilebilirliğine İlişkin Yapısal Eşit-lik Modeli Analizi, Sayıştay Dergisi, 113, 71-102.
Sandalcı, U. ve Tuncer, G. (2019b). Obezite Vergisinin Kabul Edilebilirliğini Belirleyen Faktörle-rin Analizine Yönelik Bir Uygulama, MANAS Sosyal Araştırmalar Dergisi, 8(3), 2594-2634.
Saruç, N. T. (2015). Obezite Ekonomisi, Ankara: Seçkin Yayıncılık.
Schroeter, C., Lusk, J. ve Tyner, W. (2008). De-termining the impact of food price and income changes on body weight. J Health Econ. 27(1):45-68.
Schwendicke, F. ve Stolpe, M. (2017). Taxing Sugar-Sweetened Beverages: Impact On Over-weight And Obesity In Germany. BMC Public He-alth, 17(1): 1-8.
Schar, E. H. ve Gutierrez, K. K. (2001). Smo-king cessation media campaigns from aro-und the world: recommendations from lessons learned, World Health Organization Re-gional Office for Europe. https://apps.who.int/iris/bitstream/handle/10665/108529/E74523.p df?sequence=1&isAllowed=y, (Erişim Tarihi: 08.07.20).
Smith E, Scarborough P, Rayner M, ve Briggs A. D. M. (2018). Should we tax unhealthy food and drink? Proc Nutr Soc, 77(3), 314–20.
Swift, J. A., Glazebrook, C., ve Macdonald, I. (2006), “Validation of a Brief, Reliable Scale to Measure Knowledge About The Health Risks As-sociated with Obesity”. International Journal of Obesity, 30(4), ss. 661-668.
Thow, A. M., Downs, S. ve Jan, S. A. (2014). Systematic review of the effectiveness of food taxes and subsidies to improve diets: Understan-ding the recent evidence. Nutr Rev. 72(9). 551-61.
TÜİK (2020). Basın Odası Haberleri. http://www.tuik.gov.tr/basinOdasi/haberler/2020_15_20200 611.pdf. (Erişim Tarihi: 22.06.20).
TÜİK (2020). Sağlık İstatistikleri. http://www.tuik.gov.tr/PreTablo.do?alt_id=1095. (Erişim Tari-hi: 26.06.20).
WHO (2000). Obesity: Preventing and Mana-ging the Global Epidemic. http://apps.who.int/iris/bitstream/10665/42330/1/WHO_TRS_894.pdf?ua=1. (Erişim Tarihi: 22.06.20).
WHO (2020). Obesity and over-weight. https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/obesity-and-overweight#:~:text=Adults,than%20or%20equal%20to%2030. (Erişim Tarihi: 25.06.20).
Yıldırım, M., Akyol, A. ve Ersoy, G. (2008). Şiş-manlık (Obezite) ve Fiziksel Aktivite. Ankara: Klas-mat Matbaacılık.
Yılmaz, N. ve Çabuk, N. (2020). Obezite Vergisi Uygulaması: OECD Ülke Örnekleri ve Türkiye De-ğerlendirmesi, Vergi Raporu, 247, 84-100.
Zhang, Q., Liu, S., Liu, R., Xue, H. ve Wang, (2014). Food Policy Approaches to Obesity Pre-vention: An International Perspective. Current obesity reports, 3(2), 171–182.

APA	Topal M, Günay H (2020). Üniversite Öğrencilerinin Obezite Vergisini Kabulünde Obezite-Risk Bilgisinin Rolü. , 43 - 64.
Chicago	Topal Mehmet Hanefi,Günay Hamdi Furkan Üniversite Öğrencilerinin Obezite Vergisini Kabulünde Obezite-Risk Bilgisinin Rolü. (2020): 43 - 64.
MLA	Topal Mehmet Hanefi,Günay Hamdi Furkan Üniversite Öğrencilerinin Obezite Vergisini Kabulünde Obezite-Risk Bilgisinin Rolü. , 2020, ss.43 - 64.
AMA	Topal M,Günay H Üniversite Öğrencilerinin Obezite Vergisini Kabulünde Obezite-Risk Bilgisinin Rolü. . 2020; 43 - 64.
Vancouver	Topal M,Günay H Üniversite Öğrencilerinin Obezite Vergisini Kabulünde Obezite-Risk Bilgisinin Rolü. . 2020; 43 - 64.
IEEE	Topal M,Günay H "Üniversite Öğrencilerinin Obezite Vergisini Kabulünde Obezite-Risk Bilgisinin Rolü." , ss.43 - 64, 2020.
ISNAD	Topal, Mehmet Hanefi - Günay, Hamdi Furkan. "Üniversite Öğrencilerinin Obezite Vergisini Kabulünde Obezite-Risk Bilgisinin Rolü". (2020), 43-64.

APA	Topal M, Günay H (2020). Üniversite Öğrencilerinin Obezite Vergisini Kabulünde Obezite-Risk Bilgisinin Rolü. Vergi Sorunları Dergisi, 43(386), 43 - 64.
Chicago	Topal Mehmet Hanefi,Günay Hamdi Furkan Üniversite Öğrencilerinin Obezite Vergisini Kabulünde Obezite-Risk Bilgisinin Rolü. Vergi Sorunları Dergisi 43, no.386 (2020): 43 - 64.
MLA	Topal Mehmet Hanefi,Günay Hamdi Furkan Üniversite Öğrencilerinin Obezite Vergisini Kabulünde Obezite-Risk Bilgisinin Rolü. Vergi Sorunları Dergisi, vol.43, no.386, 2020, ss.43 - 64.
AMA	Topal M,Günay H Üniversite Öğrencilerinin Obezite Vergisini Kabulünde Obezite-Risk Bilgisinin Rolü. Vergi Sorunları Dergisi. 2020; 43(386): 43 - 64.
Vancouver	Topal M,Günay H Üniversite Öğrencilerinin Obezite Vergisini Kabulünde Obezite-Risk Bilgisinin Rolü. Vergi Sorunları Dergisi. 2020; 43(386): 43 - 64.
IEEE	Topal M,Günay H "Üniversite Öğrencilerinin Obezite Vergisini Kabulünde Obezite-Risk Bilgisinin Rolü." Vergi Sorunları Dergisi, 43, ss.43 - 64, 2020.
ISNAD	Topal, Mehmet Hanefi - Günay, Hamdi Furkan. "Üniversite Öğrencilerinin Obezite Vergisini Kabulünde Obezite-Risk Bilgisinin Rolü". Vergi Sorunları Dergisi 43/386 (2020), 43-64.