TÜRKMEN TÜRKÇESİ GRAMER TERİMLERİ
Yıl: 2020 Cilt: 0 Sayı: 49 Sayfa Aralığı: 115 - 135 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 10-06-2021
TÜRKMEN TÜRKÇESİ GRAMER TERİMLERİ
Öz: Türkmen Türkçesi, Türk dili ailesinin Güney-Batı kolunda yer alır. Güney-Batı Türkçesininbatı kollarını Gagavuz ve Türkiye Türkçeleri teşkil ederken Azerbaycan ve Türkmen Türkçeleri isedoğu kollarını teşkil eder. 1884’ten 1991’e kadar Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği’ninbağımsızlığı altında kalan Türkmen Türkleri 1991’de Sovyetler Birliği’nin dağılmasıylabağımsızlığına kavuşmuştur. Bir süre Sovyetler Birliği’nin bağımsızlığı altında kalanTürkmenistan’da Türkmen Türkçesi üzerine yapılan dil incelemelerinde Rus Türkoloji çalışmalarınınetkisi söz konusudur. Bu nedenle Türkmen Türkçesinde bazı gramer konularının TürkiyeTürkçesindeki incelenme yönteminden farklı ele alındığı görülür. Türkmen Türkçesinde gramerterimlerinin oluşumunda Türkçe sözcüklerin yoğunluğu göze çarpar. Gramer çalışmaları uzunca birsüre Rus Türkoloji çalışmalarına göre ele alındığı için Türkmen Türkçesinde kullanılan terimlerin birkısmı Rusçadan alınmış ve uzun zaman böyle kullanılmıştır. Bu çalışmada Türkmen Türkçesinde 760civarında gramer terimi tespit edilmiştir. Bu terimlerin tespiti için Türkmen Türkçesi üzerinehazırlanan sözlüklerden ve gramerlerden istifade edilmiştir. Yararlanılan eserler kaynakça bölümündegösterilmiştir
Anahtar Kelime: GRAMMAR TERMS OF TURKMEN TURKIC
Öz: Turkmen Turkic is in the south-west branch of the Turkic language family. Gagauz and Turkey Turkish constitute the western branch of the south-western Turkic while Azerbaijan and Turkmen Turkic constitute the eastern branch. The Turkmen Turks, which were under the rule of the Union of the Soviet Socialist Republics from 1884 to 1991, gained their independence in 1991 with the dissolution of the Soviet Union. In Turkmenistan, which was under the rule of the Soviet Union for a while, the influence of Russian Turcology on the language studies on Turkmen Turkic is in question. Therefore, some grammar topics in Turkmen Turkic are dealt in a different way from Turkey Turkish. The density of Turkish words is prominent in the formation of grammatical terms in Turkmen Turkic. Because grammar studies have been dealt according to Russian Turcology for a long time, some of the terms have been taken especially from Russian and and these terms have been used like this for a long time. In this study, around 760 grammatical terms in Turkmen Turkic were determined. For the determination of these terms, dictionaries and grammar works prepared on Turkmen Turkic were used. The works that are used in this study are given in the bibliography.
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- Baycanow, B. & Petjikowa, M. (2015). Häzirki zaman Türkmen dili. Morfologiya. Aşgabat: Türkmenistanıň Bilim Ministrligi, Türkmen Döwlet Neşiryatı.
- Bekcäyev, T. (2010). Umumı dil bilimi. Aşgabat: Türkmenistanıň Bilim Ministrligi, Türkmen Döwlet Neşiryatı.
- Borcakov, A. & Sarıhanov, M. (2000). Türkmen diliniñ grammatikası (morfologiya). Aşgabat: Türkmenistanıñ Prezidentiniñ Yanındakı Ilım ve Tehnika Baradakı Yokarı Geñeş Mağtımğulı Adındakı Dil ve Edebiyat İnstitutı.
- Çarıyarov, B. (1969). Günorta-günbatar Türki dillerde işlik zamanları. Aşgabat: Türkmenistan SSR Ilımlar Akademiyası, Mağtımğulı Adındakı Dil ve Edebiyat İnstitutı.
- Dinç, S. (2017). Türkmen Türkçesinin söz dizimi. Kayseri: Fenomen Yay.
- Esenmedova, A. (2010). Häzirki zaman Türkmen dili (morfologiya). Aşgabat: Türkmenistanıñ Bilim Ministirliği Mağtımğulı Adındakı Dövlet Üniversiteti.
- Gürsoy-Naskali, E. (1997). Türk dünyası gramer terimleri kılavusu. Ankara: Türk Dil Kurumu Yay.
- Hamzayev, M. Y. (1962). Türkmen diliniñ sözlügi. Aşgabat: Türkmenistan SSR Ilımlar Akademiyası Dil Bilimi İnstitutı.
- Hanser, O. (2003). Türkmence elkitabı. (Z. Kargı Ölmez, Çev.). İstanbul: Kebikeç Yay.
- Karaağaç, G. (2018). Dil bilimi terimleri sözlüğü. Ankara: Türk Dil Kurumu Yay.
- Korkmaz, Z. (1992). Gramer terimleri sözlüğü. Ankara: Türk Dil Kurumu Yay.
- Korkmaz, Z. (2003). Türkiye Türkçesi grameri, şekil bilgisi. Ankara: Türk Dil Kurumu Yay.
- Kıyasova, G., Geldimıradov, A. & Durdıyev, H. (2015). Türkmen diliniñ düşündirişli sözligi. Aşgabat: Türkmenistanıñ Ilımlar Akademiyası Mağtımğulı Adındakı Dil ve Edebiyat İnstitutı.
- Nartıyev, N. (2010). Häzirki zaman Türkmen dili (leksika). Aşgabat: Türkmenistanıň Bilim Ministrligi.
- Nıyazov, S. (2009). Türkmen dili. Aşgabat: Türkmenistanıň Bilim Ministrligi.
- Taçmuradov T. & Hudaykulıyev, M. (1970). Fonetika sovremennogo Turkmenskogo literaturnogo yazıka. Aşgabat: Türkmenistan SSR Ilımlar Akademiyası, Mağtımğulı Adındakı Dil ve Edebiyat İnstitutı.
- Tekin, T. (1995). Türk dillerinde birincil uzun ünlüler. Ankara: Simurg Yay.
- Tekin, T., Ölmez, M., Ceylan, E., Ölmez, Z. & Eker, S. (1995). Türkmence - Türkçe sözlük. Ankara: Simurg Yay.
- Veyisov, B. & Babayeva, G. (2010). Türkmen dili (praktikum). Aşgabat: Türkmenistan Bilim Ministrliği Magtımgulı Adındakı Türkmen Dövlet Üniversiteti.
- Veyisov, B. (2010). Türkologiya: giriş. Aşgabat: Türkmenistanıň bilim ministrligi, Türkmen Döwlet Neşiryatı.
| APA | GÖKÇÜR E (2020). TÜRKMEN TÜRKÇESİ GRAMER TERİMLERİ. , 115 - 135. |
| Chicago | GÖKÇÜR Engin TÜRKMEN TÜRKÇESİ GRAMER TERİMLERİ. (2020): 115 - 135. |
| MLA | GÖKÇÜR Engin TÜRKMEN TÜRKÇESİ GRAMER TERİMLERİ. , 2020, ss.115 - 135. |
| AMA | GÖKÇÜR E TÜRKMEN TÜRKÇESİ GRAMER TERİMLERİ. . 2020; 115 - 135. |
| Vancouver | GÖKÇÜR E TÜRKMEN TÜRKÇESİ GRAMER TERİMLERİ. . 2020; 115 - 135. |
| IEEE | GÖKÇÜR E "TÜRKMEN TÜRKÇESİ GRAMER TERİMLERİ." , ss.115 - 135, 2020. |
| ISNAD | GÖKÇÜR, Engin. "TÜRKMEN TÜRKÇESİ GRAMER TERİMLERİ". (2020), 115-135. |
| APA | GÖKÇÜR E (2020). TÜRKMEN TÜRKÇESİ GRAMER TERİMLERİ. Selçuk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi, 0(49), 115 - 135. |
| Chicago | GÖKÇÜR Engin TÜRKMEN TÜRKÇESİ GRAMER TERİMLERİ. Selçuk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi 0, no.49 (2020): 115 - 135. |
| MLA | GÖKÇÜR Engin TÜRKMEN TÜRKÇESİ GRAMER TERİMLERİ. Selçuk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi, vol.0, no.49, 2020, ss.115 - 135. |
| AMA | GÖKÇÜR E TÜRKMEN TÜRKÇESİ GRAMER TERİMLERİ. Selçuk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi. 2020; 0(49): 115 - 135. |
| Vancouver | GÖKÇÜR E TÜRKMEN TÜRKÇESİ GRAMER TERİMLERİ. Selçuk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi. 2020; 0(49): 115 - 135. |
| IEEE | GÖKÇÜR E "TÜRKMEN TÜRKÇESİ GRAMER TERİMLERİ." Selçuk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi, 0, ss.115 - 135, 2020. |
| ISNAD | GÖKÇÜR, Engin. "TÜRKMEN TÜRKÇESİ GRAMER TERİMLERİ". Selçuk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi 49 (2020), 115-135. |
