Yıl: 2020 Cilt: 16 Sayı: 31 Sayfa Aralığı: 172 - 193 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.14744/tasarimkuram.2020.72623 İndeks Tarihi: 10-06-2021

Geneyik Kırsal Mahallesi Mekansal Gelişme Stratejileri

Öz:
Günümüzde yapılaşma baskısı altında olan, kırsal ekonomisi gerileyen, hizmetlere erişimde güçlük çeken ve yaşam standartları düşmekte olan kırsal alanlardan kentsel alanlara göç yaşanmakta, kırsal nüfus azalmaktadır. Kentsel alanlara yakın konumda olan kırsal yerleşimlerde ise kırsal dokuyla uyumsuz yapılaşmalar sonucunda kırsal özellikler kaybolmaktadır.06.12.2012 tarih ve 28489 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren 6360 Sayılı “On dört ilde Büyükşehir Belediyesi ve Yirmi Yedi İlçe Kurulması ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun” çerçevesinde birçok kırsal nitelikteki köy yerleşimlerinin statüsü mahalle olarak tanımlanmıştır. Kırsal yerleşimlerin kültürel ve doğal değerlerinin korunması ve kırsal karakterinin yaşatılmasına yönelik olarak mevzuat gereğince tasarım rehberleri hazırlanabilmektedir. Tasarım rehberlerinin imar ve/veya gelişim planları yerine kullanılmayacağı ve rehberin plan üretimi ihtiyacını ortadan kaldırmadığı unutulmamalıdır. Bu çalışma, köy statüsü kaldırılarak mahalle statüsüne geçirilmiş olan, Gaziantep ilinde, kentsel yerleşimin yakınındaki Geneyik kırsal mahallesi örneği üzerinden kırsal alanın korunması ve planlanmasına odaklanmaktadır. Çalışmanın temel amacı Geneyik kırsal mahallesi için kırsal kalkınmanın bütünleyici bir parçası olarak; üst ölçekli ulusal ve bölgesel plan ve politikalarla birlikte yerelde bu politikaların nasıl ele alınacağını ve ne şekilde uygulanabileceğine yönelik alt ölçekteki mekânsal stratejileri tanımlamaktır. Çalışma ile ayrıca, Geneyik’in kültürel ve doğal değerlerinin korunması, kırsal karakterinin yaşatılması, sosyal ve ekonomik kalkınmasının sağlanmasına katkı sunulması amaçlanmaktadır.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • 3194 sayılı İmar Kanunu. (Tarih: 09.05.1985, Sayı: 18749). Resmi Gazete. https://www.mevzuat.gov.tr/ adresinden alındı.
  • 3803 sayılı Köy Enstitüleri Kanunu. (Tarih: 22.04.1940, Sayı: 4491). Resmi Gazete.
  • 4274 sayılı Köy Okulları ve Enstitüleri Teşkilat Kanunu. (Tarih: 25.06.1942, Sayı: 5141). Resmi Gazete.
  • 442 sayılı Köy Kanunu. (Tarih: 18.03.1924, Sayı: 68). Resmi Gazete. https://www.mevzuat.gov.tr/ adresinden alındı
  • 5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu. (Tarih: 10.07.2004, Sayı: 25531). Resmi Gazete. https:// www.mevzuat.gov.tr/ adresinden alındı
  • 5393 sayılı Belediye Kanunu. (Tarih: 13.07.2005, Sayı: 25874). Resmi Gazete.
  • 6360 sayılı On dört ilde Büyükşehir Belediyesi ve Yirmi Yedi İlçe Kurulması ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun. (Tarih: 06.12.2012 Sayı: 28489). Resmi Gazete. https://www.mevzuat.gov. tr/ adresinden alındı
  • Apaydın, T. (1990). Yüksek Köy Enstitüsü. Kuruluşunun 50. Yılında Köy Enstitüleri, 212-15.
  • Brown, G. Z. (1985). Sun, Wind, and Light: Architectural Design Strategies. USA: John Wiley & Sons, Inc.
  • Cork Country Council. (2003). PLANNING STANDARDS AND GUIDANCE SERIES, NoI: Cork Rural Design Guide: Building a New House in the Countryside. Cork: Colin Buchanan and Partners Ltd. and Mike Shanahan + Associates, Architects.
  • Gaziantep Büyükşehir Belediyesi. (2015). Gaziantep Kilis Yolu Ekolojik Kent Uygulama Tasarım Rehberi. Gaziantep: EG Planlama.
  • Gaziantep Büyükşehir Belediyesi. (2015). Geneyik Köyü Mekansal Gelişme Stratejileri. EG Planlama, Mimarlık ve Kentsel Tasarım.
  • Gaziantep Büyükşehir Belediyesi. (2019). Geneyik ve Geneyik II Kentsel Dönüşüm ve Gelişim Proje Alanı Revizyon Uygulama İmar Planı Plan Açıklama Raporu. Gaziantep: İmar ve Şehircilik Daire Başkanlığı Kent Planlama Şube Müdürlüğü.
  • Gaziantep Valiliği Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü. (2019). Gaziantep İli 2018 Yılı Çevre Durum Raporu. Gaziantep: ÇED ve Çevre İzinleri Şube Müdürlüğü.
  • İkarya Danışmanlık. (2015). Gaziantep Merkezköy Çalışması. yayımlanmamış rapor.
  • İlbank & Çevre ve Şehircilik Bakanlığı. (2015). “Kırsal Dönüşüm” Çalıştayı Sonuç Raporu.
  • Kısa Ovalı, P. (2009). Türkiye İklim Bölgeleri Bağlamında Ekolojik Tasarım Ölçütleri Sistematiğinin Oluşturulması “Kayaköy Yerleşmesinde Örneklenmesi”. Edirne: Trakya Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Mimarlık Anabilim Dalı.
  • Köy Enstitüleri ve Çağdaş Eğitim Vakfı. (2016, Nisan- Mayıs-Haziran). Köy Enstitüleri Bülteni, Sayı:51. 4 15, 2020 tarihinde http://www.koyenstitulerivakfi. org.tr/FileUpload/ds12596/File/bulten_51_. pdf adresinden alındı
  • OBRUK Mağara Araştırma Grubu. (2012). Gaziantep Yeraltı Yapıları Envanteri 2012 Raporu. Gaziantep Büyükşehir Belediyesi, ÇEKÜL Vkfı, OBRUK Mağara Araştırma Grubu.
  • Orman ve Su İşleri Bakanlığı Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü 3. Bölge Müdürlüğü. (2013). Gaziantep Doğa Turizmi Master Planı.
  • Özel, M. (2000). Köy Enstitüleri 60. Yıl. Ankara: Kültür Bakanlığı Güzel Sanatlar Genel Müdürlüğü. Rutland Country Council. (2002). Village Design Statement of Parish of Langham. Lagham, Ruthland: Langham Parish Council.
  • T.C. Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı. (2019, Temmuz). On Birinci Kalkınma Planı (2019-2023). http://www.sbb.gov.tr/wp-content/ uploads/2019/07/OnbirinciKalkinmaPlani.pdf adresinden alındı
  • T.C. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı ve Kırsal Kalkınma Planı İzleme Komitesi . (2014). Ulusal Kırsal Kalkınma Stratejisi 2014-2020. Ankara. https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/ 2015/02/20150221-12-1.pdf adresinden alındı
  • T.C. Sağlık Bakanlığı Gaziantep İl Sağlık Müdürlüğü. (2020). Gaziantep İl Sağlık Müdürlüğü Aile Sağlığı Merkezleri İletişim Bilgileri. 04 10, 2020 tarihinde https://gaziantepism.saglik.gov.tr/ TR,95835/aile-sagligi-merkezleri-iletisim--bilgileri. html adresinden alındı
  • T.C. Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı. (2019). Güneydoğu Anadolu Projesi Son Durum. Güneydoğu Anadolu Projesi Bölge Kalkınma İdaresi Başkanlığı.
  • The Heritage Council. (2012). Community-Led Village Design Statements in Ireland. Dublin: The Heritage Council of Ireland Series.
  • Türkiye İstatistik Kurumu. (2020). Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi. http://www.tuik.gov.tr/; https:// biruni.tuik.gov.tr/medas/?kn=95&locale=tr adresinden alındı
  • United Nations. (2015). Transforming Our World: The 2030 Agenda for Sustainable Development. United Nations General Assembly. https://www. un.org/ga/search/view_doc.asp?symbol=A/ RES/70/1&Lang=E adresinden alındı
  • United Nations. (2017). Yeni Kentsel Gündem (Habitat III). United Nations. http://habitat3.org/wp-content/ uploads/NUA-Turkish.pdf?v=2 adresinden alındı
  • Yücel, A. (2000). Âşık Efgan Didarî ve Hikayesi. Milli Folklor Üç Aylık Uluslararası Halkbilim Dergisi, 6(46), 87-91.
APA Nizamoğlu S, NİZANMOĞLU A, Bektas B (2020). Geneyik Kırsal Mahallesi Mekansal Gelişme Stratejileri. , 172 - 193. 10.14744/tasarimkuram.2020.72623
Chicago Nizamoğlu Serdar,NİZANMOĞLU Alpaslan,Bektas Bilge Geneyik Kırsal Mahallesi Mekansal Gelişme Stratejileri. (2020): 172 - 193. 10.14744/tasarimkuram.2020.72623
MLA Nizamoğlu Serdar,NİZANMOĞLU Alpaslan,Bektas Bilge Geneyik Kırsal Mahallesi Mekansal Gelişme Stratejileri. , 2020, ss.172 - 193. 10.14744/tasarimkuram.2020.72623
AMA Nizamoğlu S,NİZANMOĞLU A,Bektas B Geneyik Kırsal Mahallesi Mekansal Gelişme Stratejileri. . 2020; 172 - 193. 10.14744/tasarimkuram.2020.72623
Vancouver Nizamoğlu S,NİZANMOĞLU A,Bektas B Geneyik Kırsal Mahallesi Mekansal Gelişme Stratejileri. . 2020; 172 - 193. 10.14744/tasarimkuram.2020.72623
IEEE Nizamoğlu S,NİZANMOĞLU A,Bektas B "Geneyik Kırsal Mahallesi Mekansal Gelişme Stratejileri." , ss.172 - 193, 2020. 10.14744/tasarimkuram.2020.72623
ISNAD Nizamoğlu, Serdar vd. "Geneyik Kırsal Mahallesi Mekansal Gelişme Stratejileri". (2020), 172-193. https://doi.org/10.14744/tasarimkuram.2020.72623
APA Nizamoğlu S, NİZANMOĞLU A, Bektas B (2020). Geneyik Kırsal Mahallesi Mekansal Gelişme Stratejileri. Tasarım+Kuram, 16(31), 172 - 193. 10.14744/tasarimkuram.2020.72623
Chicago Nizamoğlu Serdar,NİZANMOĞLU Alpaslan,Bektas Bilge Geneyik Kırsal Mahallesi Mekansal Gelişme Stratejileri. Tasarım+Kuram 16, no.31 (2020): 172 - 193. 10.14744/tasarimkuram.2020.72623
MLA Nizamoğlu Serdar,NİZANMOĞLU Alpaslan,Bektas Bilge Geneyik Kırsal Mahallesi Mekansal Gelişme Stratejileri. Tasarım+Kuram, vol.16, no.31, 2020, ss.172 - 193. 10.14744/tasarimkuram.2020.72623
AMA Nizamoğlu S,NİZANMOĞLU A,Bektas B Geneyik Kırsal Mahallesi Mekansal Gelişme Stratejileri. Tasarım+Kuram. 2020; 16(31): 172 - 193. 10.14744/tasarimkuram.2020.72623
Vancouver Nizamoğlu S,NİZANMOĞLU A,Bektas B Geneyik Kırsal Mahallesi Mekansal Gelişme Stratejileri. Tasarım+Kuram. 2020; 16(31): 172 - 193. 10.14744/tasarimkuram.2020.72623
IEEE Nizamoğlu S,NİZANMOĞLU A,Bektas B "Geneyik Kırsal Mahallesi Mekansal Gelişme Stratejileri." Tasarım+Kuram, 16, ss.172 - 193, 2020. 10.14744/tasarimkuram.2020.72623
ISNAD Nizamoğlu, Serdar vd. "Geneyik Kırsal Mahallesi Mekansal Gelişme Stratejileri". Tasarım+Kuram 16/31 (2020), 172-193. https://doi.org/10.14744/tasarimkuram.2020.72623