Etkileşimli Kitap Okuma Programının (EKOP) İlkokul Birinci SınıfÖğrencilerinin Temel Dil Becerilerine Etkisi

İlhan, Elif; Canbulat, Tuncay

Etkileşimli Kitap Okuma Programının (EKOP) İlkokul Birinci SınıfÖğrencilerinin Temel Dil Becerilerine Etkisi

Elif İLHAN, (İlköğretim Bölümü, Eğitim Fakültesi, Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir, Türkiye.)

Tuncay CANBULAT (İlköğretim Bölümü, Eğitim Fakültesi, Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir, Türkiye.)

Başkent University Journal of Education

102 14

Yıl: 2021 Cilt: 8 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 40 - 56 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 11-06-2021

Etkileşimli Kitap Okuma Programının (EKOP) İlkokul Birinci SınıfÖğrencilerinin Temel Dil Becerilerine Etkisi

Öz:

İnsanın sahip olduğu en güçlü iletişim araçlarından biri olan dil çocuğun öğrenme ve gelişiminde önemli bir rol oynar. Çocuktakidil gelişiminde önemli geçiş dönemi, erken çocukluk dönemi olarak da belirtilmektedir. Alan yazında önerilen etkinliklerin enönemlileri arasında gösterilen çocuğa düzenli kitap okuma, çocuğun dil gelişiminde destekleyici rol oynamaktadır. Ayrıca Etkileşimli Kitap Okuma Programı (EKOP), çocukla birlikte kitap okuma yöntemlerinden birisi olarak alan yazında belirtilmiştir.EKOP birey ve çocuk arasındaki ilişkide aktif bir iletişim aracıdır ve EKOP’u geleneksel uygulamalardan ayıran özellik, okumak eyleminin aşamalarında çocuğa katılımcılık sağlamasıdır. Bu araştırmada EKOP’un ilkokul birinci sınıf öğrencilerinin temel dil becerilerine etkisi incelenmiştir. Bir deney ve bir kontrol grubu olmak üzere iki grup üzerinde gerçekleştirilen araştırmada yarı deneysel deneme modellerinden biri olan eşitlenmemiş “ön test-son test kontrol gruplu” desen kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu, 2018-2019 öğretim yılı İzmir ili Buca ilçesinde özel bir ilkokulun biri deney (n=19) biri kontrol grubu (n=16) olmak üzere iki 1. sınıfı oluşturmuştur. Veriler, öğrencilerin alıcı ve ifade edici dil becerilerini ölçmek için Kazak Berument ve Gül Güven (2010) tarafından geliştirilen Türkçe İfade Edici ve Alıcı Dil Testi (TİFALDİ), yazım kuralları beceri düzeylerini ölçmek için Obalar (2009) tarafından geliştirilen “Yazım Kuralları Ölçeği” ile toplanmıştır. Verilerin analizinde SPSS 22 programı kullanılmıştır. Elde edilen bulgular doğrultusunda EKOP’un uygulandığı deney grubu öğrencilerinin alıcı, ifade edici dil becerileri ve yazım kuralları farkındalığı kontrol grubu öğrencilerine göre anlamlı düzeyde artmıştır. Bu sonuçlar, EKOP’un ilkokul birinci sınıf öğrencilerinin temel dil becerileri gelişimini pozitif yönde, anlamlı düzeyde etkilediğini göstermektedir. Ayrıca, alıcı, ifade edici dil öntest-sontest puanları ile yazım kuralları ölçeği sontest puanları ailelerin kitap okuma sıklığına göre karşılaştırıldığında, alıcı dil puanlarında ailelerin çok sık okuma gerçekleştirdiği çocukların lehine anlamlı düzeyde farklılık bulunmuştur.

Anahtar Kelime:

The Impact of Interactive Book Reading Program on Basic Language Skills of First Grade Primary School Students

Öz:

One of the most powerful communication tools that man has, the language, plays an important role in child’s learning anddevelopment. The important transition period in the language development of children is also mentioned as early childhood period.Regular reading to the child, which is among the most important activities suggested in the literature, plays a supportive role in thelanguage development of the child. In addition, Interactive Book Reading Program (EKOP), also know as dialogic reading, hasbeen stated in the literature as one of the methods of reading books with children. EKOP is an active communication tool in the relationship between the individual and the child, and the feature that distinguishes EKOP from traditional practices is that itenables the child to participate in the stages of the act of reading. In this study, the impact of EKOP on basic language skills of firstgraders at primary level was examined. In the study conducted on two groups, one experimental and one control group, theunequaled, "pretest-posttest control group" design, one of the quasi-experimental models, was utilised. The study group of thecurrent study consisted of two first grade classes, one experimental (n = 19) and one control group (n = 16), in a private primaryschool located in Buca district of Izmir province in the 2018-2019 academic year. The data were gathered by using the TurkishExpressive and Receptive Language Test developed by Kazak Berument and Gül Güven (2010) to measure the receptive and expressive language skills of students, and the "Spelling Rules Scale" developed by Obalar (2009) to measure the level of writingskills in terms of spelling. The data analysis was carried out through SPSS 22 program. In line with the findings obtained, thereceptive, expressive language skills and spelling rules awareness of the experimental group students to which EKOP was appliedincreased significantly compared to the control group students. These results showed that EKOP has a positive and significant effect on the development of basic language skills of first year primary school students. In addition, when the receptive, expressivelanguage pretest-posttest scores and the spelling rules scale posttest scores were compared according to the reading frequency ofthe families, a significant difference was found in the recipient language scores in favor of the children whose families read frequently.

Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

Akçataş, A. (2002). Dile hâkimiyetin geliştirilmesinde verimli okumanın önemi. Türk Dili, 604, 308-313.
Akgül, A. & Çevik, O. (2003). İstatistiksel analiz teknikleri. Ankara: Emek Ofset.
Akoğlu, G., Ergül, C., & Duman, Y. (2014). Etkileşimli kitap okuma: Korunmaya muhtaç çocukların alıcı ve ifade edici dil becerilerine etkileri. İlköğretim Online, 13 (2), 622-639.
Akoğlu, G., Sarıca, A. D., Karaman, G., & Ergül, C. (Ed.). (2016). Dil ve erken okuryazarlık becerilerinin geliştirilmesine yönelik etkileşimli kitap okuma programı (EKOP). Ankara: Eğiten Kitap Yayıncılık.
Aksan, Doğan (1998). Her Yönüyle Dil Ana Çizgileriyle Dilbilim I, Türk Dil Kurumu, Ankara.
Akyol, H. (2011). Türkçe ilk okuma yazma öğretimi. Ankara: Pegem Yayınevi.
Akyol, H. (2016). Programa uygun Türkçe öğretim yöntemleri. İstanbul: Pegem Akademi.
Anderson, A., Anderson, J. & Shapiro, J. (2005). Supporting multiliteracies: Parents’ and children’s talk within shared storybook reading. Mathematics Education Research Journal, 16, 5-26.
Başaran, İ. E. (1994). Eğitim psikolojisi. Ankara: Kadıoğlu Matbaası.
Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E. K., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş., & Demirel, F. (2017). Bilimsel araştırma yöntemleri.Ankara: Pegem Yayınevi.
Cohen, L., Manion, L. & Morrison, K. (2005). Research methods in education (5th Edition). NewYork: Routledge Falmer.
Dale, P. S., Crain-Thoreson, C., Notari-Syverson, A. & Cole, K. N. (1996). Parent-child book reading as an intervention technique for young children with language delays. Topics in Early Childhood Special Education, 16(2), 213-235.
Deniz, A. (2018). Resimli öykü kitaplarının ve kitap okuma etkinliklerinin niteliğinin beş yaş çocuklarının dil gelişimiyle ilişkisinin incelenmesi (Bütünleşik Doktora Tezi). Hacettepe Üniversitesi: Ankara.
Ekiz, D. (2009). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Anı Yayıncılık.
Elmonayer, R. A. (2013). Promoting phonological awareness skills of Egyptian kindergarteners through dialogic reading. Early Child Development and Care, 183(9), 1229-1241.
Ergül, C., Akoğlu, G., Sarıca, A. D., Tufan, M., & Karaman, G. (2015). Ana sınıflarında gerçekleştirilen birlikte kitap okuma etkinliklerinin" etkileşimli kitap okuma” bağlamında incelenmesi. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 11 (3), 603-619.
Ergül, C., Akoğlu, G., Tufan, M. & Kesiktaş, D. (Eylül 2011 – Eylül 2013) – TÜBİTAK tarafından desteklenen 5-6 Yaş Çocukların Erken Okuryazarlık Becerilerinin Geliştirilmesine Yönelik Etkileşimli Kitap Okuma Programı’nın Etkililiğinin İncelenmesi (Proje No.111K161).
Ergül, C., Sarıca, A. D., & Akoğlu, G. (2016). Etkileşimli kitap okuma: dil ve erken okuryazarlık becerilerinin geliştirilmesinde etkili bir yöntem. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 17 (02), 193-204.
Fielding Barnsley, R. ve Purdie, N. (2003). Early intervention in the home for children at risk of reading failure. Support for Learning, 18(2), 77-82.
Fung, P. C., Chow, B. W. Y., ve McBride-Chang, C. (2005). The impact of a dialogic reading program on deaf and hard-of-hearing kindergarten and early primary school–aged students in Hong Kong. Journal of deaf studies and deaf education, 10(1), 82-95.
Gonzalez, J. E., Pollard-Durodola, S., Simmons, D. C., Taylor, A. B., Davis, M. J., Fogarty, M., & Simmons, L. (2014). Enhancing preschool children's vocabulary: Effects of teacher talk before, during and after shared reading. Early Childhood Research Quarterly, 29(2), 214-226.
Güleryüz, H. (2006). Yaratıcı çocuk edebiyatı. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
Güneş, F. (2007). Türkçe öğretimi ve zihinsel yapılandırma. Ankara: Nobel Yayınları.
Hargrave, A.C., ve Sènèchal, M. (2000). A book reading intervention with preschool children who have limited vocabularies: The benefits of regular reading and dialogic reading. Early Childhood Research Quarterly, 15(1), 75–90.
Hindman, A. H., Wasik, B. A., & Erhart, A. C. (2012). Shared book reading and Head Start preschoolers' vocabulary learning: The role of book-related discussion and curricular connections. Early Education Development, 23(4), 451-474.
Justice, L. M., & Ezell, H. K. (2000). Enhancing children’s print and word awareness through home-based parent intervention. American Journal of Speech-Language Pathology, 9(3), 257-269.
Justice, L. M., & Ezell, H. (2002). Use of storybook reading to increase print awareness in at-risk children. American Journal of Speech-Language Pathology, 11, 17-29. http://dx.doi.org/10.1044/1058-0360(2002/003
Justice, L. M., & Pullen, P. C. (2003). Promising interventions for promoting emergent literacy skills: Three evidence-based approaches. Topics in Early Childhood Special Education, 23, 99-113.
Kaplan, M. (2010). Kültür ve dil. İstanbul: Dergâh Yayınları.
Karasar, N. (2009). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Nobel Yayınları.
Kazak-Berument, S., & Güven, A. G. (2010). Türkçe İfade Edici ve Alıcı Dil Testi (TİFALDİ). Ankara: Türk Psikologlar Derneği.
Koçak, N., Ergin, B. & Yalçın, H. (2014). 60-72 aylık çocukların Türkçe dil kullanımı düzeyleri ve etki eden faktörlerin incelenmesi. KMÜ Sosyal ve Ekonomı̇k Araştırmalar Dergı̇si, 16 (Özel Sayı II), 100-106.
Kotaman, H. (2013). Impacts of dialogical storybook reading on young children’s reading attitudes and vocabulary development. Reading lmprovement, 50 (4), 199-204.
Lever, R., & Sénéchal, M. (2011). Discussing stories: On how a dialogic reading intervention improves kindergartners’ oral narrative construction. Journal of Experimental Child Psychology, 108(1), 1-24.
Maul, C. A. & Ambler, K. L. (2014). Embedding language therapy in dialogic reading to teach morphologic structures to children with language disorders. Communication Disorders Quarterly, 35(4), 237-247.
MEB (2019). İlkokul ve ortaokul Türkçe dersi öğretim programı (1, 2, 3, 4, 5, 6,7 ve 8. Sınıflar) Ankara: Millî Eğitim Bakanlığı Yayınları.
Mena, J. G. (2008). Foundations of early childhood education teaching children in a diverse society. Newyork: Mc Graw Hill.
Mercan, E. (2007). Okul öncesi çocuklarında konuşma temel dil becerisinin üstlendiği işlevler (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Ondokuz Mayıs Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü: Samsun.
Morgan, P. L., & Meier, C. R. (2008). Dialogic reading's potential to improve children's emergent literacy skills and behavior. Preventing school failure: alternative education for children and youth, 52(4), 11-16.
Obalar, S. (2009). İlköğretim birinci sınıf öğrencilerinin ilk okuma yazma becerileri ile sosyal duygusal uyum ve zekâ düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi (Yayınlanmamış doktora tezi). Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü: İstanbul.
Oktay, A. (1980). "Metropolitan Readiness Testi'nin İstanbul'da farklı sosyo-ekonomik ve kültürel çevredeki 5.5-6 yaş çocuklarına uygulanması". İstanbul Üniversitesi Pedogoji Dergisi, V ol. l: 119-138.
Pınarcık, Ö. (2005). Okulöncesi eğitim kurumlarında anadil öğretiminde kullanılan yöntemlerin incelenmesi (Konya örneği) (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü: Konya.
Reese, E., Leyva, D., Sparks, A., & Grolnick, W. (2010). Maternal elaborative reminiscing increases low-income children's narrative skills relative to dialogic reading. Early Education and Development, 21(3), 318-342.
Robbins, C., & Ehri, L. C. (1994). Reading storybooks to kindergartners helps them learn new vocabulary words. Journal of Educational Psychology, 86(1), 54-64.
Senechal, M. (1997). The differential effect of storybook reading on preschoolers acquisition of expressive and receptive vocabulary. Journal of Child Language, 24, 123–138.
Senechal, M., & Cornell, E.H. (1993). Vocabulary Acquisition Through Shared Reading Experiences. Reading Research Quarterly, 360–374.
Senechal, M., Thomas, E., & Monker J. (1995). Individual Differences in 4-Year-Old Children‟s Acquisition of Vocabulary During Storybook Reading. Journal of Educational Psychology, 87, 218–229.
Senemoğlu, N. (2018). Gelişim öğrenme ve öğretim. Kuramdan uygulamaya. Ankara: Anı Yayıncılık.
Şimşek, Z. C. (2017). Farklı kitap okuma tekniklerinin 48-66 ay grubu çocuklarının dil gelişimine olan etkileri (Doktora tezi). Pamukkale Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü: Denizli.
Taner, M., & Başal, H. A. (2005). Farklı sosyoekonomik düzeylerde okulöncesi eğitimi alan ve almayan ilköğretim birinci sınıf öğrencilerinin dil gelişimlerinin cinsiyete göre karşılaştırılması. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18(2), 395-420.
Tepetaş Cengiz, G. Ş. (2015). Okul öncesi öğretmenlerinin resimli öykü kitabı okuma etkinlikleri ile çocukların dil gelişimleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
Tetik, G. (2015). Diyaloğa dayalı hikâye okuma tekniği ile okunan öykülerin 4-5 yaş (48-60 ay) çocuklarının dil gelişimine etkisi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Pamukkale Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü: Denizli.
Trivette, C. M., & Dunst, C. J. (2007). Relative effectiveness of dialogic, interactive, and shared reading interventions. CELL Reviews: Center for Early Literacy Learning, 1(2), 1-12.
Valdez-Menchaca, M. C., & Whitehurst, G. J. (1992). Accelerating language development through picture book reading: A systematic extension to Mexican day care. Developmental psychology, 28(6), 1106.
Vally, Z. (2012). Dialogic reading and child language growth- combating developmental risk in South Africa. South African Journal of Psychology, 42(4), 617-627.
Yapıcı, Ş. (2004). Çocukta dil gelişimi. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi,1(1), 1-17.
Yazıcı, Z. (1999). Almanya ve Türkiye’de Anaokuluna Devam Eden 60–76 Aylar Arasındaki Türk Çocuklarının Dil Gelişimi ile Okuma Olgunluğu Arasındaki ilişkinin incelenmesi. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü: Ankara.
Wasik, B. A. & Bond, M. A. (2001). Beyond the pages of a book: interactive book reading and language development in preschool classrooms. Journal of educational psychology, 93(2), 243-250.
Wasik, B. A., Bond, M. A., & Hindman, A. (2006). The effects of a language and literacy intervention on Head Start children and teachers. Journal of Educational Psychology, 98(1), 63-74.
Whitehurst, G. J., Arnold, D. S., Epstein, J. N., Angell, A. L., Smith, M., & Fischel, J. E. (1994). A picture book reading intervention in day care and home for children from low-income families. Developmental Psychology, 30(5), 679-689.
Whitehurst, G. J., Falco, F. L., Lonigan, C. J., Fischel, J. E., DeBaryshe, B. D., ValdezMenchaca, M. C., & Caulfield, M. (1988). Accelerating language development through picture book reading. Developmental psychology, 24(4), 552-559.
Whitehurst, G. J., & Lonigan, C. J. (1998). Child development and emergent literacy. Child development, 69(3), 848-872.
Wing-Yin Chow, B., & McBride-Chang, C. (2003). Promoting language and literacy development through parent–child reading in Hong Kong preschoolers. Early Education and Development, 14(2), 233-248.
Zevenbergen, A. A., Whitehurst, G. J., & Zevenbergen, J. A. (2003). Effects of a sharedreading intervention on the inclusion of evaluative devices in narratives of children from low-income families. Journal of Applied Developmental Psychology, 24(1), 1-15.

APA	İlhan E, Canbulat T (2021). Etkileşimli Kitap Okuma Programının (EKOP) İlkokul Birinci SınıfÖğrencilerinin Temel Dil Becerilerine Etkisi. , 40 - 56.
Chicago	İlhan Elif,Canbulat Tuncay Etkileşimli Kitap Okuma Programının (EKOP) İlkokul Birinci SınıfÖğrencilerinin Temel Dil Becerilerine Etkisi. (2021): 40 - 56.
MLA	İlhan Elif,Canbulat Tuncay Etkileşimli Kitap Okuma Programının (EKOP) İlkokul Birinci SınıfÖğrencilerinin Temel Dil Becerilerine Etkisi. , 2021, ss.40 - 56.
AMA	İlhan E,Canbulat T Etkileşimli Kitap Okuma Programının (EKOP) İlkokul Birinci SınıfÖğrencilerinin Temel Dil Becerilerine Etkisi. . 2021; 40 - 56.
Vancouver	İlhan E,Canbulat T Etkileşimli Kitap Okuma Programının (EKOP) İlkokul Birinci SınıfÖğrencilerinin Temel Dil Becerilerine Etkisi. . 2021; 40 - 56.
IEEE	İlhan E,Canbulat T "Etkileşimli Kitap Okuma Programının (EKOP) İlkokul Birinci SınıfÖğrencilerinin Temel Dil Becerilerine Etkisi." , ss.40 - 56, 2021.
ISNAD	İlhan, Elif - Canbulat, Tuncay. "Etkileşimli Kitap Okuma Programının (EKOP) İlkokul Birinci SınıfÖğrencilerinin Temel Dil Becerilerine Etkisi". (2021), 40-56.

APA	İlhan E, Canbulat T (2021). Etkileşimli Kitap Okuma Programının (EKOP) İlkokul Birinci SınıfÖğrencilerinin Temel Dil Becerilerine Etkisi. Başkent University Journal of Education, 8(1), 40 - 56.
Chicago	İlhan Elif,Canbulat Tuncay Etkileşimli Kitap Okuma Programının (EKOP) İlkokul Birinci SınıfÖğrencilerinin Temel Dil Becerilerine Etkisi. Başkent University Journal of Education 8, no.1 (2021): 40 - 56.
MLA	İlhan Elif,Canbulat Tuncay Etkileşimli Kitap Okuma Programının (EKOP) İlkokul Birinci SınıfÖğrencilerinin Temel Dil Becerilerine Etkisi. Başkent University Journal of Education, vol.8, no.1, 2021, ss.40 - 56.
AMA	İlhan E,Canbulat T Etkileşimli Kitap Okuma Programının (EKOP) İlkokul Birinci SınıfÖğrencilerinin Temel Dil Becerilerine Etkisi. Başkent University Journal of Education. 2021; 8(1): 40 - 56.
Vancouver	İlhan E,Canbulat T Etkileşimli Kitap Okuma Programının (EKOP) İlkokul Birinci SınıfÖğrencilerinin Temel Dil Becerilerine Etkisi. Başkent University Journal of Education. 2021; 8(1): 40 - 56.
IEEE	İlhan E,Canbulat T "Etkileşimli Kitap Okuma Programının (EKOP) İlkokul Birinci SınıfÖğrencilerinin Temel Dil Becerilerine Etkisi." Başkent University Journal of Education, 8, ss.40 - 56, 2021.
ISNAD	İlhan, Elif - Canbulat, Tuncay. "Etkileşimli Kitap Okuma Programının (EKOP) İlkokul Birinci SınıfÖğrencilerinin Temel Dil Becerilerine Etkisi". Başkent University Journal of Education 8/1 (2021), 40-56.