Ekolojik Okuryazarlık Eğitiminin Okul Öncesi ÖğretmenlerininEkolojik Farkındalığı ve Çevreye Yönelik Motivasyonlarına Etkisi

Özlem OKYAY, (Okul Öncesi Eğitim Bölümü, Eğitim Fakültesi, Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Bolu, Türkiye.)
Zeliha GÜNEŞ DEMİR, (Milli Eğitim Bakanlığı, Ankara, Türkiye)
Ayfer SAYIN, (Eğitimde Ölçme ve Değerlendirme Bölümü, Eğitim Fakültesi, Gazi Üniversitesi, Ankara, Türkiye.)
Kamer ÖZDEMİR (Milli Eğitim Bakanlığı, Ankara, Türkiye)
Başkent University Journal of Education
30 6
Yıl: 2021 Cilt: 8 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 129 - 146 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 11-06-2021

Ekolojik Okuryazarlık Eğitiminin Okul Öncesi ÖğretmenlerininEkolojik Farkındalığı ve Çevreye Yönelik Motivasyonlarına Etkisi

Öz:
Bu araştırmada TUBİTAK-4004 proje kapsamında gerçekleştirilen Sürdürülebilir Yaşam İçin Ekolojik Okuryazarım Eğitimi’nin okul öncesi öğretmenlerin ekolojik farkındalıklarına ve çevreye yönelik motivasyonlarına olan etkisinin incelenmesi amaçlanmıştır. Bu doğrultuda eğitim öncesinde çalışmaya gönüllü katılım sağlayan 24 öğretmenle ihtiyaç analizi çalışması gerçekleştirilmiştir. Öğretmenlerin okul öncesi eğitim programı, kullanılan materyaller ve etkinlikler, ekoloji eğitimi sürecinde karşılaştıkları zorluklar ve Sürdürülebilir Yaşam İçin Ekolojik Okuryazarım Eğitiminden beklentilerine yönelik görüşleri alınmıştır. Öğretmenlerin ihtiyaçları ve okul öncesi ve ekoloji alanında öğretim üyesi olan uzmanların görüşleri doğrultusunda eğitimler düzenlenerek hazırlanmıştır. Eğitim öncesi ve sonrasında öğretmenlere Ekolojik Farkındalık Testi ve Çevreye YönelikMotivasyon Ölçeği uygulanmıştır. Karma araştırma yönteminde yürütülen çalışmada deneysel ve eylem araştırması kullanılmıştır. Araştırma sonucunda öğretmenlerin hem ekolojik farkındalıklarının hem de çevreye yönelik motivasyonlarının anlamlı bir şekilde artış gösterdiği belirlenmiştir. Ayrıca eğitimler sonrasında öğretmenlerden alınan görüşler; eğitimlerin ihtiyaçları karşıladığı doğrultusundadır.
Anahtar Kelime:

The Effect of Ecological Literacy Training on Ecological Awareness and Environmental Motivations of Pre-School Teachers

Öz:
The present study aimed to analyze the impact of Ecological Literacy Training for a Sustainable Life project, which was conductedwithin the scope of TUBITAK-4004 project, on the ecological awareness of pre-school teachers and environment relatedmotivation. In this direction, a needs analysis study was conducted with 24 teachers who voluntarily participated in the study.Teachers' opinions were taken on the preschool education curriculum, the materials and activities utilised, the difficulties they facedduring the ecology education process and their expectations from the Ecological Literacy Education for Sustainable Life. Trainingswere organized and prepared in line with the needs of teachers and the opinions of experts who are faculty members in the field ofpre-school and ecology. The Ecological Awareness Test and the Environment-Related Motivation Scale were administered beforeand after the application of the training program developed in the light of the teachers’ needs and the experts’ comments.Experimental and action research were employed in the study conducted according to the mixed research method. As a result ofthe research, it was determined that both the ecological awareness levels of the teachers and their environment-related motivationincreased significantly in the aftermath of the trainings. Furthermore, the teachers noted favorable views regarding the applicabilityand contributions of the trainings after their implementation.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Ada, Ş., Akan, D., Ayık, A., Yıldırım, İ. ve Yalçın, S. (2013). Öğretmenlerin motivasyon etkenleri. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 17 (3), 151-166.
  • Ahi, B. ve Özsoy, S. (2015). İlkokullarda görev yapan öğretmenlerin çevreye yönelik tutumları: Cinsiyet ve mesleki kıdem faktörü. Kastamonu Eğitim Fakültesi Dergisi, 23(1), 31-56.
  • Alvarez, P., Fuente, E., Perales, F,J.& Garcia, J. (2002). Analysis of quasi-experimental design based on environmental problem solving for the initial training of future teachers of environmental education. The Journal of Environmental Education, 33(2), 19-21.
  • Aral, N., Kandır, A. ve Can Yaşar, M. (2001). Okul Öncesi Eğitim 1. İstanbul: Ya-Pa Yayınları. Berg, K. E., & Latin, R. W. (2004). Measurements and data collection concepts. Berg KE, Latin RW.: Essentials of research methods in health, physical education, exercise science, and recreation. 2nd edition. Baltimore-Philadelphia, USA: Lippincott Williams & Wilkins.
  • Berkowitz, A. R., Ford, M. E., & Brewer, C. A. (2005). A framework for integrating ecological literacy, civics literacy, and environmental citizenship in environmental education. Environmental education and advocacy: Changing perspectives of ecology and education, 227, 66.
  • Buhan, B. (2006). Okul Öncesinde Görev Yapan Öğretmenlerin Çevre Bilinci ve Bu Okullardaki Çevre Eğitiminin Araştırılması. Yayınlanmamış Yükseklisans Tezi. Marmara üniversitesi. Eğitim Bilimleri Enstitüsü. İlköğretim Anabilim Dalı Okulöncesi Öğretmenliği Bilim dalı, İstanbul.
  • Bruyere, B. L. (2008). The effect of environmental education on the ecological literacy of first‐year college students. Journal of Natural Resources and Life Sciences Education, 37(1), 20-26.
  • Büyüköztürk, S., Kılıç Çakmak, E., Akgün, O. E., Karadeniz, S. ve Demirel, F. (2008). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi.
  • Campbell, T., Medina-Jerez, W., Erdogan, I., & Zhang, D. (2010). Exploring science teachers' attitudes and knowledge about environmental education in three international teaching communities. International Journal of Environmental and Science Education, 5(1), 3-29.
  • Cheng, I., & So, W. (2011). Teachers’ pro-environmental qualities: Bridging the gaps in environmental knowledge, attitude and behavioral intentions. Educational Research Journal, 26(2), 271-286.
  • Cross, T. (1998). Teachers’ view about what to do about sustainable development. Environmental Education Research, 4(1), 41-52.
  • Cutter, A., & Smith, R. (2001). Gauging primary school teachers’ environmental literacy: an issue of ‘priority’. Asia Pacific Education Review, 2(2), 45-60.
  • Cutter, A. (2002, April). The value of teachers’ knowledge: Environmental education as a case study. Paper presented at the American Educational Research Association Annual Conference, New Orleans, Louisiana, USA. https://files.eric.ed.gov/fulltext/ED466456.pdf
  • Cutter-Mackenzie, A., & Smith, R. (2003). Ecological literacy: The ‘missing paradigm’in environmental education (part one). Environmental Education Research, 9(4), 497-524.
  • Çabuk, B. ve Karacaoğlu, Ö. C. (2003). Üniversite Öğrencilerinin Çevre Duyarlıliklarının İncelenmesi. Ankara University, Journal of Faculty of Educational Sciences, 36(1-2), 189-198.
  • Darner, R. (2009). Self-determination theory as a guide to fostering environmental motivation. The journal of environmental education, 40(2), 39-49.
  • Erciş, A., & Türk, B. (2016). Etik Çerçevesinde Tüketim, Tüketici ve Çevre: Ekolojik Okuryazarlığın Moderatör Rolü1. Çukurova Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 20(2), 1-24.
  • Ernst, J. (2007). Factors associated with K–12 teachers’ use of environment-based education. Journal of Environmental Education, 38(3), 15–31.
  • Erten, S. (2005). Okul öncesi öğretmen adaylarında çevre dostu davranışların araştırılması. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 28 (28).
  • Ertürk, R. & Aydın, B. (2017). Öğretmenlerin iş motivasyonunu artıran ve olumsuz etkileyen durumların incelenmesi. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 5, 58.
  • Esa, N. (2010). Environmental knowledge, attitude and practices of student teachers. International Research in Geographical and Environmental Education, 19(1), 39-50.
  • Erol, G.H. ve Gezer, K. (2006). Prospective of Elementary School Teachers‟ Attitudes Toward Environment and Environmental Problems. International Journal of Environmental and Science Education, 1 (1), 65 – 77.
  • Ferreira, M. E., Cruz, C., & Pitarma, R. (2016). Teaching Ecology to Children of Preschool Education to Instill Environmentally Friendly Behaviour. International Journal of Environmental and Science Education, 11(12), 5619-5632.
  • Flogaitis, E., Daskolia, M. & Agelidolu, E. (2006). Kintergarten teachers‘ conceptions of environmental education. Early Childhood Education Journal. 33(3), 125-136.
  • Gkargkavouzi A., Halkos G.& Matsiori S. (2018). Teachers’ environmental knowledge and pro-environmental behavior: An application of CNS and EID scales. MPRA Paper 84505, University Library of Munich, Germany.
  • Gülay, H. ve Öznacar, M. D. (2010). Okul öncesi dönem çocukları için çevre eğitimi etkinlikleri. Ankara: Pegem akademi
  • Güler, T. (2009). Ekoloji temelli bir çevre eğitiminin öğretmenlerin çevre eğitimine karşı görüşlerine etkileri, Eğitim ve Bilim, 34, 151, 30-43.
  • Güzelyurt, T., & Özkan, Ö. (2018). Okul Öncesi Öğretmenlerinin Okul Öncesi Dönemde Çevre Eğitimine İlişkin Görüşleri: Durum Çalışması. Electronic Turkish Studies, 13(11).
  • Ham, S. H., & Sewing, D. R. (1988). Barriers to environmental education. The Journal of environmental education, 19(2), 17-24.
  • Hammarsten, M., Askerlund, P., Almers, E., Avery, H., & Samuelsson, T. (2019). Developing ecological literacy in a forest garden: children’s perspectives. Journal of Adventure Education and Outdoor Learning, 19(3), 227-241.
  • Ikhsan, F. A., Kurnianto, F. A., Apriyanto, B., & Nurdin, E. A. (2019). The Effectivity of Environmental Education in Scaffolding Students’ Ecological Literacy. Jurnal Pendidikan IPA Indonesia, 8(3), 398-406.
  • Iskos, E. ve Karakosta, S. (2015). Not Just a Walk in the Park: Case Study of a Greek Preschool Located on an Educational Farm. Canadian Journal of Environmental Education, 20, 46-62.
  • Kandemir, N., Pekdoğan, S. ve & Kandemir, Ş. (2017). Examınation of the effect of the environment education application on the environmental attitudes of prospective preservice pre-school teachers. European Journal of Education Studies, 3(6), 728-740.
  • Karasar, N. (2008). Bilimsel araştırma yöntemi: kavramlar-ilkeler-teknikler. Nobel Yayın Dağıtım.
  • Lewinsohn, T. M., Attayde, J. L., Fonseca, C. R., Ganade, G., Jorge, L. R., Kollmann, J., ... & da Rocha, P. L. (2015). Ecological literacy and beyond: Problem-based learning for future professionals. Ambio, 44(2), 154-162.
  • Magntorn, O., & Helldén, G. (2007). Reading nature from a ‘bottom-up’perspective. Journal of Biological Education, 41(2), 68-75.
  • McBride, B. B., Brewer, C. A., Berkowitz, A. R. and Borrie, W. T. (2013). Environmental literacy, ecological literacy, ecoliteracy: What do we mean and how did we get here?, Ecosphere 4(5):67.
  • McKeown-Ice, R. (2000). Environmental education in the United States: A survey of preservice teacher education programs. The Journal of Environmental Education, 32(1), 4-11.
  • Osbaldiston, R., & Sheldon, K. M. (2003). Promoting internalized motivation for environmentally responsible behavior: A prospective study of environmental goals. Journal of environmental psychology, 23(4), 349-357.
  • Önder, A. ve Özkan, B. (2013). Sürdürülebilir çocuk gelişimi: okul öncesinde etkinliklerle çevre eğitimi. Anı Yayıncılık
  • Özkan, B. Okul Öncesi Öğretmenlerinin Çevre Eğitimine Yönelik Görüşlerinin İncelenmesi. Akademik Bakış Uluslararası Hakemli Sosyal Bilimler Dergisi, (62), 80-87.
  • Özkubat, S. ve Demiriz, S. (2013). Çevreye karşı motivasyon ölçeği’nin okul öncesi öğretmen adayları üzerinde geçerlik güvenirlik çalışması. Amasya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2(1), 87-114.
  • Özsoy, S. (2012). İlköğretim öğrencilerinin çevre algılarının çizdikleri resimler aracılığıyla incelenmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 12(2), 1117-1139.
  • Pedretti, E., & Nazir, J. (2014). Tensions and Opportunities: A Baseline Study of Teachers' Views of Environmental Education. International Journal of Environmental and Science Education, 9(3), 265-283.
  • Pe'er, S., Goldman, D., & Yavetz, B. (2007). Environmental literacy in teacher training: Attitudes, knowledge, and environmental behavior of beginning students. The Journal of Environmental Education, 39(1), 45-59.
  • Pelletier, L., Tuson, K., Demers, I. Noels and K. Beaton, A. (1998). Why Are You Doing Thinks For The Environment? The Motivation Toward The Environment Scale. Journal of Applied Social Psychology. 28, 5, 437-468.
  • Plevyak, L. H., Bendixen-Noe, M., Henderson, J., Roth, R. E., & Wilke, R. (2001). Level of teacher preparation and implementation of EE: Mandated and non-mandated EE teacher preparation states. The Journal of Environmental Education, 32(2), 28-36.
  • Poyraz, H., Dere, H. (2003). Okul Öncesi Eğitiminin İlke ve Yöntemleri, Ankara: Anı Yayınları.
  • Puk, T., & Makin, D. (2006). Ecological consciousness in Ontario elementary schools: The truant curriculum and the consequences. Applied Environmental Education and Communication, 5(4), 269-276.
  • Roth, C. (1992). Environmental literacy: Its roots, evolution, and directions in the 1990s. Columbus, Ohio: ERIC/ CSMEE. https://files.eric.ed.gov/fulltext/ED348235.pdf
  • Small, R.A., Green G.T., Larson L.L. & Shenk A.M. (2012). Effects of an environmental educator training workshop on environmental knowledge, awareness and teaching self efficacy. Illuminare: A Student Journal in Recreations, Parks and Leisure Studies 10(1): 30-43.
  • Spiropoulou, C. F., Albariño, C. G., Ksiazek, T. G., & Rollin, P. E. (2007). Andes and Prospect Hill hantaviruses differ in early induction of interferon although both can downregulate interferon signaling. Journal of virology, 81(6), 2769-2776.
  • Swanepoel, C. H., Loubser, C. P., & Chacko, C. P. C. (2002). Measuring the environmental literacy of teachers. South African Journal of Education, 22(4), 282- 285.
  • Taşkın, Ö. (2016). Çevre eğitimi. Çocuk, bilim ve teknoloji içinde (s. 138-175). Eskişehir: Anadolu Üniversitesi yay.
  • Teksöz, G., Şahin, E. ve Ertepınar, H. (2010). Çevre okuryazarlığı, öğretmen adayları ve sürdürülebilir bir gelecek. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 39(39), 307-320.
  • Tuncer, G.,Tekkaya, C.,Sungur, S., Cakiroglu, J., Ertepinar,H. & Kaplowitz, M. (2009). Assessing pre-service teachers’ environmental literacy in Turkey as a means to develop teacher education programs. International Journal of Educational Development, 29, 426–436.
  • Türkoğlu, B. (2019). Opinions of Preschool Teachers and Pre-Service Teachers on Environmental Education and Environmental Awareness for Sustainable Development in the Preschool Period. Sustainability, 11(18), 4925.
  • Uyar, A. & Temiz, A. (2019). Sınıf öğretmenlerinin çevre okuryazarlık düzeylerinin belirlenmesi ve bazı değişkenler açısından incelenmesi. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 12,66, 954- 961.
  • Winther, A. A., Volk, T. L., & Shrock, S. A. (2002). Teacher decision making in the 1st year of implementing an issues-based environmental education program: A qualitative study. The Journal of Environmental Education, 33(3), 27-33.
  • Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2006). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Seçkin Yayıncılık.
  • Yoleri,S. (2012). Çocuk ve Çevre: Okul Öncesi Çocuklar Arasında Çevre Bilinci Oluşturma. Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, 34, 100-111.
  • Yurt, Ö., Kandır, A. ve Kalburan, N. C. (2012). Okul öncesi öğretmenleri ile öğretmen adaylarının çevresel tutumları yönünden karşılaştırılması. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 12(1), 317-327.
APA OKYAY Ö, Güneş Demir Z, SAYIN A, Özdemir K (2021). Ekolojik Okuryazarlık Eğitiminin Okul Öncesi ÖğretmenlerininEkolojik Farkındalığı ve Çevreye Yönelik Motivasyonlarına Etkisi. , 129 - 146.
Chicago OKYAY ÖZLEM,Güneş Demir Zeliha,SAYIN Ayfer,Özdemir Kamer Ekolojik Okuryazarlık Eğitiminin Okul Öncesi ÖğretmenlerininEkolojik Farkındalığı ve Çevreye Yönelik Motivasyonlarına Etkisi. (2021): 129 - 146.
MLA OKYAY ÖZLEM,Güneş Demir Zeliha,SAYIN Ayfer,Özdemir Kamer Ekolojik Okuryazarlık Eğitiminin Okul Öncesi ÖğretmenlerininEkolojik Farkındalığı ve Çevreye Yönelik Motivasyonlarına Etkisi. , 2021, ss.129 - 146.
AMA OKYAY Ö,Güneş Demir Z,SAYIN A,Özdemir K Ekolojik Okuryazarlık Eğitiminin Okul Öncesi ÖğretmenlerininEkolojik Farkındalığı ve Çevreye Yönelik Motivasyonlarına Etkisi. . 2021; 129 - 146.
Vancouver OKYAY Ö,Güneş Demir Z,SAYIN A,Özdemir K Ekolojik Okuryazarlık Eğitiminin Okul Öncesi ÖğretmenlerininEkolojik Farkındalığı ve Çevreye Yönelik Motivasyonlarına Etkisi. . 2021; 129 - 146.
IEEE OKYAY Ö,Güneş Demir Z,SAYIN A,Özdemir K "Ekolojik Okuryazarlık Eğitiminin Okul Öncesi ÖğretmenlerininEkolojik Farkındalığı ve Çevreye Yönelik Motivasyonlarına Etkisi." , ss.129 - 146, 2021.
ISNAD OKYAY, ÖZLEM vd. "Ekolojik Okuryazarlık Eğitiminin Okul Öncesi ÖğretmenlerininEkolojik Farkındalığı ve Çevreye Yönelik Motivasyonlarına Etkisi". (2021), 129-146.
APA OKYAY Ö, Güneş Demir Z, SAYIN A, Özdemir K (2021). Ekolojik Okuryazarlık Eğitiminin Okul Öncesi ÖğretmenlerininEkolojik Farkındalığı ve Çevreye Yönelik Motivasyonlarına Etkisi. Başkent University Journal of Education, 8(1), 129 - 146.
Chicago OKYAY ÖZLEM,Güneş Demir Zeliha,SAYIN Ayfer,Özdemir Kamer Ekolojik Okuryazarlık Eğitiminin Okul Öncesi ÖğretmenlerininEkolojik Farkındalığı ve Çevreye Yönelik Motivasyonlarına Etkisi. Başkent University Journal of Education 8, no.1 (2021): 129 - 146.
MLA OKYAY ÖZLEM,Güneş Demir Zeliha,SAYIN Ayfer,Özdemir Kamer Ekolojik Okuryazarlık Eğitiminin Okul Öncesi ÖğretmenlerininEkolojik Farkındalığı ve Çevreye Yönelik Motivasyonlarına Etkisi. Başkent University Journal of Education, vol.8, no.1, 2021, ss.129 - 146.
AMA OKYAY Ö,Güneş Demir Z,SAYIN A,Özdemir K Ekolojik Okuryazarlık Eğitiminin Okul Öncesi ÖğretmenlerininEkolojik Farkındalığı ve Çevreye Yönelik Motivasyonlarına Etkisi. Başkent University Journal of Education. 2021; 8(1): 129 - 146.
Vancouver OKYAY Ö,Güneş Demir Z,SAYIN A,Özdemir K Ekolojik Okuryazarlık Eğitiminin Okul Öncesi ÖğretmenlerininEkolojik Farkındalığı ve Çevreye Yönelik Motivasyonlarına Etkisi. Başkent University Journal of Education. 2021; 8(1): 129 - 146.
IEEE OKYAY Ö,Güneş Demir Z,SAYIN A,Özdemir K "Ekolojik Okuryazarlık Eğitiminin Okul Öncesi ÖğretmenlerininEkolojik Farkındalığı ve Çevreye Yönelik Motivasyonlarına Etkisi." Başkent University Journal of Education, 8, ss.129 - 146, 2021.
ISNAD OKYAY, ÖZLEM vd. "Ekolojik Okuryazarlık Eğitiminin Okul Öncesi ÖğretmenlerininEkolojik Farkındalığı ve Çevreye Yönelik Motivasyonlarına Etkisi". Başkent University Journal of Education 8/1 (2021), 129-146.
Sayfa Oluşturulma Tarihi
24-04-2024 18:59

İLETİŞİM

TÜBİTAK ULAKBİM TR Dizin

Yüzüncüyıl, İşçi Blokları Mahallesi

Muhsin Yazıcıoğlu Caddesi No:51/C

06530 Çankaya / ANKARA +90 (312) 298 92 00

trdizin@tubitak.gov.tr

TÜBİTAK ULAKBİM Ulusal Akademik Ağ ve Bilgi Merkezi Cahit Arf Bilgi Merkezi © Tüm Hakları Saklıdır. Gizlilik Politikası Kullanım Şartları