Yıl: 2020 Cilt: 15 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 15 - 37 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.29228/TurkishStudies.40533 İndeks Tarihi: 29-07-2022

Analog Fotoğraftan Dijital Fotoğrafa Geçişte Fotoğrafik Gerçekliğin Dönüşümü

Öz:
Fotoğraf makinesinin icadından hemen sonra fotoğraf teknolojisinin gerçekliği temsil edip etmediği veya ne derece temsil ettiği tartışılır hale gelmiştir. İlk dönem gerçeklik tartışmaları daha çok objektif seçimi, alan derinliği, pozlama, açı, çerçeveleme ve kompozisyon gibi öğelerle gerçekliğin değiştirildiği üzerineyken son dönem gerçeklik tartışmaları ise insani niteliklerin (yanılsama, düşünme, bilinç, ayartma, imge, arzu, sahne, ilişki, simgesellik gibi) yok olduğu üzerinedir. Yine güncel tartışmalar dijital imaj döneminde artık fotoğrafın ortadan kaybolduğu, imgenin dijital imajları anlayamayacağı, gerçekliğin öznel yönünün yok edildiği ve ismine fotoğraf denilemeyecek farklı bir görsel imaj dönemine geçildiği hususundadır. Fotoğrafın analog döneminde kazanmış olduğu doğal sihir, yanılsama, düşünme, belirme ve kaybolma kavramları fotoğrafın gerçekliğine gönderme yaparken ve fotoğrafı nevi şahsına münhasır bir form halini kazandırırken; dijital fotoğraflarda fotoğraflama sürecinden önce fotoğraf makinesine yüklenen hazır kodlar, çekim esnasında meydana gelen manipülasyonlar ve algoritmik işlemler fotoğrafın gerçekliğini ortadan kaldırmıştır. Bu çalışmada, gerçeklik nosyonu kavramsal bir çerçeveye ve tanımlamaya oturtularak analog fotoğraftan dijital fotoğrafçılığa geçişle birlikte fotoğrafik gerçekliğin dönüşümü açıklanmaya çalışılmış ve litaratür taraması yöntemine başvurulmuştur. Yine çalışmada fotoğrafik gerçekliği izah etmede kullanılan aura (hale), tayf, studium, punctum gibi kavramlar analog ve dijital fotoğrafçılık bağlamında ele alınarak gerçekliğin insani yönünün ortaya konulması amaçlanmıştır
Anahtar Kelime:

The Transformation of Photographic Reality in Transition from Analog to Dijital Photography

Öz:
After the invention of the camera, it became questionable whether the photographic technologyrepresented reality or to what extent it represented reality. The first period of reality debates focused on mainlyabout the replacement of reality with elements such lens selection, depth of field, exposure, angle, framing andcomposition, while recent reality debates are about the disappearance of human qualities (illusion, idea,consciousness, image, desire, scene, relationship). Again, the current debates that in the digital image era,photography has disappeared, that the image cannot understand digital images, that the subjective aspect ofreality has been destroyed, and that there has been a different visual image era that cannot be called a photo.While the concepts of natural magic, illusion, thinking, appearing and disappearing gained during the analogueperiod of the photograph refer to the reality of the photograph and give the photograph a unique form, theready-made codes loaded on the camera before the photographing process; manipulations and algorithmicprocesses during shooting have eliminated the reality of the photograph. In this study, the notion of reality wasput into a conceptual framework and definition and the transformation of photographic reality with thetransition from analogue photography to digital photography was tried to be explained and literature reviewmethod was used. In this study, the concepts such as aura (halo), spectra, studium, punctum, which are used toexplain photographic reality are discussed in the context of analog and digital photography and the humanaspect of reality is aimed to be revealed.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Arnheim, R.(1957). Film and Art. Berkeley: Berkeley University of California Press.
  • Barthes, R.(1982). Image, Music, Text. London: Fontana Press.
  • Barthes, R.(2016). Camera Lucida. Çev: Reha Akçakaya, İstanbul: Altıkırkbeş Yayın.
  • Bate, D.(2013). Fotoğraf Anahtar Kavramlar. Çev: Bahar Şimşek, Ankara: De Ki Basım Yayım.
  • Baudrillard, J.(2005). Bir Parçadan Diğerine François L’yvonnet İle Söyleşi. Çev: Yaşar Avunç, İstanbul: İnkılâp Kitapevi Yayın Sanayi ve Ticaret A.Ş.
  • Baudrillard, J.(2016). Kötülüğün Şeffaflığı Aşırı Fenomenler Üzerine Bir Deneme. Çev: Işık Ergüden, İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
  • Baudrillard, J.(2012), Neden Her Şey Hala Yok Olup Gitmedi, Çev: Oğuz Adanır, İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi Yayınevi.
  • Bazin, A.(1960). The Ontology of The Photographic Image. Çev: Hugh Gray, Berkeley: University of California Press.
  • (Aynı eser: Çevrimiçi: https://www.jstor.org/stable/1210183?seq=1#metadata_info_tab_contents Erişim Tarihi:27.01.2019)
  • Benjamin, W.(2018). Fotoğrafın Kısa Tarihi. Çev: Osman Akınhay, İstanbul: Agora Kitaplığı.
  • Benjamin, W.(2015). Teknik Olarak Yeniden-Üretilebilirlik Çağında Sanat Yapıtı. Çev: Gökhan Sarı, İstanbul: Zeplin Kitap.
  • Berger, J.(2017). Bir Fotoğrafı Anlamak. Haz ve Sunuş: Geoff Dyer, Çev: Beril Eyüboğlu, İstanbul: Metis Yayıncılık.
  • Burgin, V.(1997). “Art, Commonsense and Photography”.(Der.) Jessica Evans in The Camerawork Essays, London: Rivers Oram Press.
  • Cohen, J. and Meskin, A.(2014). On The Epistemic Value of Photography, Journal of Aesthetics and Art Criticism 62:2.197-210.
  • Currie, G.(2018). Kral Arthur’un Resimleri: Fotoğraf ve Hikâyenin Gücü, Fotoğraf Felsefesi (Doğanın Kalemi Üzerine Denemeler) içinde. (Der.) Scott Walden Çev. Aylin Ünal, Hüseyin Yılmaz. İstanbul: Espas Sanat Kuram Yayınları 313-331.
  • Danto, A. C.(2018), Çıplak Gerçek, Fotoğraf Felsefesi (Doğanın Kalemi Üzerine Denemeler) içinde, (Der.) Scott Walden Çev: Aylin Ünal ve Hüseyin Yılmaz. İstanbul: Espas Sanat Kuram Yayınları 333-359.
  • Davies, D.(2018). Fotoğraflar, Ne ‘Anlama Gelir’: Cartier-Bresson’un Scruton’a Yanıtı, Fotoğraf Felsefesi (Doğanın Kalemi Üzerine Denemeler) içinde, (Der.) Scott Walden Çev: Aylin Ünal ve Hüseyin Yılmaz. İstanbul: Espas Sanat Kuram Yayınları 201-221.
  • Değirmenci, K. (2016). Fotoğrafın İmgeleri Temsil, Gerçeklik ve Dijital Çağda Fotoğraf. İstanbul: Doğu Kitabevi.
  • Ertuğ, T.(2010).Fotoğraf Sanatı Üzerine. Ankara: Alter Yayıncılık.
  • Friday, J.(2005). “André Bazin's Ontology of Photographic and Film Imagery”, (in)The Journal of Aesthetics and Art Critism, Volume:63, Issue:4 339-350.
  • (Aynı eser: Çevrimiçi: https://onlinelibrary.wiley.com/doi/epdf/10.1111/j.0021-8529.2005.00216.x Erişim Tarihi 03.04.2018)
  • Fischer, E.(1990). Sanatın Gerekliliği. Çev: Cevat Çapan, Ankara: İmge Kitapevi.
  • Freeland, C.(2018). Fotoğraflar ve İkonalar, Fotoğraf Felsefesi (Doğanın Kalemi Üzerine Denemeler) içinde, (Der.) Scott Walden Çev: Aylin Ünal ve Hüseyin Yılmaz. İstanbul: Espas Sanat Kuram Yayınları 69-91.
  • Freund, G.(2016). Fotoğraf ve Toplum. Çev: Şule Demirkol, İstanbul: Sel Yayıncılık.
  • Frosh, P.(2003). The Image Factory Consumer Culture Photography and Visual Content Industry. Oxford: Berg Press.
  • Flusser, V.(2009). Bir Fotoğraf Felsefesine Doğru. Çev: İhsan Derman, İstanbul: Hayalbaz Kitapları:
  • Green, J.(1994). “Pedro Meyer’s Documentary Fictions” Aperture, No:136, Summer.
  • Grierson, J.(1998), Untitled Lecture on Documentary. in The Documentary Film Movement: An Anthology, (Der.) Ian Aitken, Edinburg: Edinburg University Presss 1927-1933. Leslie, E. (2019). Walter Benjamin Fotoğraf Yazıları. Çev: Burcu Halaç ve Tevfik Turan, İstanbul: Kolektif Kitap.
  • Manovich, L.(1995). The Paradoxes of Digital Photography. Germany: Photography after Photography Exhibition Catalog.
  • Mitchell, W. J.(1992), The Reconfigured Eye: Visual Truth in the Post-Photographic Era, Cambridge: MIT Press.
  • Moholy, L.(1939). A Hundred Years of Photography. Harmondsworth: Penguin Press.
  • (Aynı eser: Çevrimiçi: (https://www.tandfonline.com/doi/abs/10.1080/00043079.1941.11408799 Erişim tarihi: 23.08.2019)
  • Moholy-Nagy, L.(1927). “Die Photographie in der Reklame” in Photographische Korrespondenz 9, September 1927:2, 257-260.
  • Ökten, A.İ.(2011). Fotoğraf Yazıları, Ankara: Alter Yayıncılık.
  • Ökten, A.İ.( (2013). Fotoğrafın Eleştirel Gücü Fotoğraf Yazıları-2, Ankara: Alter Yayıncılık
  • Özel, Z.(2005). “Fotoğraf Akımları İçinde Gerçekliğin Sunumu”. Yeni Düşünceler. Yıl:1, Sayı:1, Haziran: 273-291.
  • Palalı, A.T.(2018). Fotoğraf, Zihinsel Şey: Bir Henri Cartier-Bresson Kavrayışı. İstanbul: Altıkırkbeş Yayınları.
  • Palalı, A.T.(2017). Kış Bahçesinden Fotoğrafa (Bir Roland Barthes Yolculuğu). İstanbul: Altıkırkbeşyayınları
  • Price, M.(2014). Fotoğraf Çerçevedeki Gizem. Çev: Ayşenaz Koş ve Kubilay Koş, İstanbul: Ayrıntı Yayınları
  • Ritchin, F.(1999). In Our Own Image: The Coming Revolution in Photography. Newyork: Aperture Foundation.
  • Robins, K. (1992), “The Virtual Unconscious in Post-Photography”. Science as Culture, Vol:3, Issue:1,99-115.
  • Røssaak, E.(2011). Beyond the Photo/Film Divide, Between Stillness and Motion: Film Photography, Algorithims. Amsterdam: Amsterdam University Press.
  • Savedoff, B.(2018), Belgesel Özerklik ve Fotoğraf Sanatı, Fotoğraf Felsefesi (Doğanın Kalemi Üzerine Denemeler) içinde, (Der.) Scott Walden Çev: Aylin Ünal ve Hüseyin Yılmaz. İstanbul: Espas Sanat Kuram Yayınları 139-166.
  • Sekula, A.(1984). Photography Against the Grain: Essays and Photo Works. Halifax: Press of the Nova Scotia College of Art and Design, 1973-1983.
  • Slater, D. (2003), Photography and Modern Vision: The Spectacle of ‘Natural Magic’. in Visual Culture, (Der.) Chris Jenks, Newyork: Routledge Press 218-237.
  • (Çevrimiçi: Aynı eser: http://web.mit.edu/uricchio/Public/Documents/media-in-transition/Slater Photography%20and%20Modern%20Vision.pdf Erişim tarihi: 12.10.2019)
  • Sontag, S. (2011). Fotoğraf Üzerine. Çev: Osman Akınhay, İstanbul: Agora Kitaplığı.
  • Tagg, J.(1988), The Burden of Representation Essays on Photographies and Histories. Minneapolis: Minnesota University Press.
  • (Çevrimiçi: Aynı eser: http://sites.uci.edu/asianamarthistory2016/files/2016/03/04.06-Tagg Erişim Tarihi: 10.07.2019)
  • Trachtenberg, A.(2008). Through a Glass, Darkly: Photography and Cultural Memory. Social Redearch: An International Quarterly, 75(1), 111-132.
  • Walden, S.(2018). Fotoğraf Felsefesi (Doğanın Kalemi Üzerine Denemeler). (Der.) Scott Walden Çev: Aylin Ünal, Hüseyin Yılmaz. İstanbul: Espas Sanat Kuram Yayınları
  • Walden, S.(2018). Fotoğrafta Gerçeklik, Fotoğraf Felsefesi (Doğanın Kalemi Üzerine Denemeler) içinde. (Der.) Scott Walden Çev: Aylin Ünal ve Hüseyin Yılmaz. İstanbul: Espas Sanat Kuram Yayınları 115-136.
  • Walton, K. L.(2018). Geçirgen Fotoğraflar: Fotoğrafik Gerçekliğin Doğası Üzerine. Fotoğraf Felsefesi (Doğanın Kalemi Üzerine Denemeler) içinde. (Der.) Scott Walden Çev: Aylin Ünal ve Hüseyin Yılmaz. İstanbul: Espas Sanat Kuram Yayınları 29-67.
  • Yaykın, M.(2017). Fotoğraf İdeolojisi Algıda Gerçeğin Bozulumu. İstanbul: Kalkedon Yayıncılık.
  • Yurdalan Ö.(2007). Belgesel Fotoğraf ve Fotoröportaj. İstanbul: Agora Kitaplığı.
APA Çimen Ü (2020). Analog Fotoğraftan Dijital Fotoğrafa Geçişte Fotoğrafik Gerçekliğin Dönüşümü. , 15 - 37. 10.29228/TurkishStudies.40533
Chicago Çimen Ülhak Analog Fotoğraftan Dijital Fotoğrafa Geçişte Fotoğrafik Gerçekliğin Dönüşümü. (2020): 15 - 37. 10.29228/TurkishStudies.40533
MLA Çimen Ülhak Analog Fotoğraftan Dijital Fotoğrafa Geçişte Fotoğrafik Gerçekliğin Dönüşümü. , 2020, ss.15 - 37. 10.29228/TurkishStudies.40533
AMA Çimen Ü Analog Fotoğraftan Dijital Fotoğrafa Geçişte Fotoğrafik Gerçekliğin Dönüşümü. . 2020; 15 - 37. 10.29228/TurkishStudies.40533
Vancouver Çimen Ü Analog Fotoğraftan Dijital Fotoğrafa Geçişte Fotoğrafik Gerçekliğin Dönüşümü. . 2020; 15 - 37. 10.29228/TurkishStudies.40533
IEEE Çimen Ü "Analog Fotoğraftan Dijital Fotoğrafa Geçişte Fotoğrafik Gerçekliğin Dönüşümü." , ss.15 - 37, 2020. 10.29228/TurkishStudies.40533
ISNAD Çimen, Ülhak. "Analog Fotoğraftan Dijital Fotoğrafa Geçişte Fotoğrafik Gerçekliğin Dönüşümü". (2020), 15-37. https://doi.org/10.29228/TurkishStudies.40533
APA Çimen Ü (2020). Analog Fotoğraftan Dijital Fotoğrafa Geçişte Fotoğrafik Gerçekliğin Dönüşümü. Turkish Studies - Information Technologies and Applied Sciences, 15(1), 15 - 37. 10.29228/TurkishStudies.40533
Chicago Çimen Ülhak Analog Fotoğraftan Dijital Fotoğrafa Geçişte Fotoğrafik Gerçekliğin Dönüşümü. Turkish Studies - Information Technologies and Applied Sciences 15, no.1 (2020): 15 - 37. 10.29228/TurkishStudies.40533
MLA Çimen Ülhak Analog Fotoğraftan Dijital Fotoğrafa Geçişte Fotoğrafik Gerçekliğin Dönüşümü. Turkish Studies - Information Technologies and Applied Sciences, vol.15, no.1, 2020, ss.15 - 37. 10.29228/TurkishStudies.40533
AMA Çimen Ü Analog Fotoğraftan Dijital Fotoğrafa Geçişte Fotoğrafik Gerçekliğin Dönüşümü. Turkish Studies - Information Technologies and Applied Sciences. 2020; 15(1): 15 - 37. 10.29228/TurkishStudies.40533
Vancouver Çimen Ü Analog Fotoğraftan Dijital Fotoğrafa Geçişte Fotoğrafik Gerçekliğin Dönüşümü. Turkish Studies - Information Technologies and Applied Sciences. 2020; 15(1): 15 - 37. 10.29228/TurkishStudies.40533
IEEE Çimen Ü "Analog Fotoğraftan Dijital Fotoğrafa Geçişte Fotoğrafik Gerçekliğin Dönüşümü." Turkish Studies - Information Technologies and Applied Sciences, 15, ss.15 - 37, 2020. 10.29228/TurkishStudies.40533
ISNAD Çimen, Ülhak. "Analog Fotoğraftan Dijital Fotoğrafa Geçişte Fotoğrafik Gerçekliğin Dönüşümü". Turkish Studies - Information Technologies and Applied Sciences 15/1 (2020), 15-37. https://doi.org/10.29228/TurkishStudies.40533