İspir Meşesinin farklı bir yayılış alanı: Hınzır Dağı (Akkışla-Kayseri)
Yıl: 2020 Cilt: 0 Sayı: 74 Sayfa Aralığı: 39 - 46 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.17211/tcd.653381 İndeks Tarihi: 12-06-2021
İspir Meşesinin farklı bir yayılış alanı: Hınzır Dağı (Akkışla-Kayseri)
Öz: Türkiye gerek tür zenginliği gerekse yaklaşık 6 milyon hektar meşe orman varlığıyla dünyanın sayılıülkelerinden biridir. Türkiye’de doğal olarak yetişen 18 meşe türü ve bu türlerden 6 tanesinin 11alt türü bulunmaktadır. Bunlardan Quercus vulcanica, Quercus macranthera subsp.syspirensis,Q.trojana subsp.yaltirikii endemik meşe türleridir. Meşe türleri içinde endemik bir alt tür olan İspirmeşesi (Quercus macranthera subsp.syspirensis), Türkiye’nin Avrupa-Sibirya fitocoğrafya bölümleriiçerisinde yer almaktadır. Bu tür Anadolu’nun kuzeyinde Karadeniz Bölgesi, İç Anadolu Bölgesi’ninkuzeyi ve Doğu Anadolu Bölgesi’nin kuzey yarısında 1000-2250 m yükseltileri arasında yayılış gös-terir. Mevcut bitki coğrafyası literatüründe İspir meşesinin Türkiye’deki doğal yayılış alanları içeri-sinde Erciyes Dağı üzerinde bulunduğu belirtilmektedir. İspir meşesinin Kayseri ilinin diğer yerlerindevarlığı bilinmemektedir. 2018 yılında Kayseri ilinin Akkışla İlçesi Ortaköy idari sınırları içinde HınzırDağı kuzeybatı yamacında yapılan arazi çalışmaları esnasında İspir meşesinin topluluk oluşturduğugörülmüştür. Burada 1600-1800 m yükselti basamakları arasında yayılış gösterir. İspir meşesi top-luluğu çalı ve ağaççık formuna sahip olup, toprak tabakasının zayıflığı ve çeşitli beşerî etkenlerdendolayı hayatta kalma mücadelesi vermektedir. Bu çalışma, daha önce hakkında detaylı araştırmayapılmamışİspir meşesinin Hınzır Dağı’ndaki doğal yayılışını konu almaktadır. Böylece bu türün Tür-kiye’de doğal yayılışı ile ilgili bilgilere katkı sağlanması amaçlanmaktadır.
Anahtar Kelime: A different distribution area of Ispir Oak: Hınzır Mountain (Akkışla-Kayseri)
Öz: Turkey is one of the few countries in the world with both species richness and about 6 million hec-tares of oak forest assets. There are 18 oak species growing naturally in Turkey and this kind of sixof them are 11 subspecies. These are the endemic oak species Quercus vulcanica, Quercus mac-ranthera subsp. syspirensis and Q.trojana subsp.yaltirikii. İspir oak (Quercus macranthera subsp.syspirensis) which is an endemic sub-species of oak species is included in Turkey's Euro-Siberian de-partment of biogeography. This species extends between 1000-2250 m elevations in the Black SeaRegion in the north of Anatolia, the northern part of the Central Anatolia Region and the northernhalf of the Eastern Anatolia Region. It found that the existing plant geography İspir oak is stated inthe literature on Mountain Erciyes in the natural occurrence in Turkey. İspir oak is not known inother places of Kayseri province. In 2018, during the field surveys carried out on the northwesternslope of Hınzır Mountain within the administrative boundaries of the Akkışla district of Kayseri pro-vince, it was observed that İspir oak formed a community. In here, it is distributed between 1600-1800 m elevation steps. İspir oak community has a bush and shrub form and struggles to survivedue to weakness of soil layer and various human factors. This study focuses on the natural spreadof İspir oak, which has not been studied in detail before, on the Hınzır Mountain. Thus, informationabout the natural distribution of such additives is intended to ensure in Turkey.
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- Akkemik, Ü. Editör, (2014). Türkiye’nin Doğal–Egzotik Ağaç ve Çalıları1, Orman Genel Müdürlüğü yayınları, Ankara.
- Akkemik, Ü. (2016). Türkiye’nin Doğal Meşe (Quercus L.) TürlerininYayılışı ve Botanik Özellikleri Uluslararası Katılımlı Meşe Çalıştayı18-20 Ekim 2016, İğneada / Kırklareli .83-94.
- Anşin, R. ve Özkan, C. (2006). Tohumlu Bitkiler (Spermatophyha)Odunsu Taksonlar, K.T.Ü, Orman Fak. 167,19, Trabzon.
- Atalay, İ. (1994). Türkiye Vejetasyon Coğrafyası, Ege Üniversitesi Ba-sımevi, 226-229, İzmir
- .Atalay, İ. (2017). Türkiye’nin Ekolojik Bölgeleri, OGM Yayını, İzmir.Avcı, M. (1997). Karasu-Tuzla Çayı Arasındaki Sahada Orman Kalıntı-ları, İstanbul Üniversitesi, Coğrafya Dergisi, Sayı 5,180-224.
- Behçet, L. & Arık, M. (2013). An Ethnobotanical Investigation in EastAnatolia (Turkey), Turkish Nature and Science Journal, 2, 1-15.
- Browicz, K. & Zielinski, J. (1984). Chorology of Trees and Shrubs inSouth-West Asia and Adjacent Regions, Volume 1, Warszawa.
- Çağlar, Y. (2003). Dendroloji (Ağaçbilim) ve Orman Ekolojisi Okulu DersNotları, Kırsal Çevre ve Ormancılık Sorunları Araştırma Derneğiyay, No: 13, 70-73, Ankara.
- Davis, P. H. (1965). Flora of Turkey and the East Aegean Islands, Vo-lume 7, Edinburgh. Dönmez, Y. (1985). Bitki Coğrafyası, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fa-kültesi yayınları no 3319, İstanbul.
- Gökten, E. (1981). Şarkışla (Sivas) güney-güneydoğusunun stratigra-fisi ve jeolojik evrimi, TÜBİTAK T.B.A.G.251, yayımlanmamış rapor,Ankara.
- Günal, N. (1997). Türkiye’de Başlıca Ağaç Türlerinin Coğrafi Yayılışları,Ekolojik ve Floristik Özellikleri, Çantay Kitapevi, s. 94-96, İstanbul.
- Gündoğan, I., Önal, M. & Depçi, T. (2005). Sedimentology, petrog-raphy and diagenesis of Eosen-Oligocene evaporites:the TuzhisarFormation, SW Sivas basin, Turkey. Journal of Asian Earth Sciences25, 791-803.
- Güngördü, M. (1999). Marmara Bölgesinin Bitki Coğrafyası, İstanbulÜniversitesi yayın no:4176, Edebiyat Fak. Yay. No:3416, İstanbul.
- Hedge, I.C & Yaltırık, F. (1982). Ouercus L.In;Flora of Turkey and theEast Agean Islands (Ed:P.H.Davis).Edinburg University Press, Edin-burg, 659-683.
- İzbırak, R. (1944). Yukarı Kızılırmak Bölgesinde Jeomorfoloji Araştır-maları, Ankara Üniversitesi, Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi Der-gisi, C:III, S:3, 271-288.
- Kaya, Y. (1999). Fırat Vadisi’nde Erozyon ve Erozyon Alanında İyi Ge-lişen Bitkiler, Tr.J.of Agriculture and Forestry 23 (1999) 7-24.
- Kayacık, H. (1981). Orman ve park ağaçlarının özel sistematiği II.Cilt, Angiospermae (Kapalı Tohumlular), İstanbul ÜniversitesiOrman Fakültesi, İstanbul Üniversitesi yayın no:2766, OrmanFakültesi yayın no:287, Dördüncü baskı, İstanbul.
- Odabaşı, T. (1976). Türkiye’de Baltalık ve korulu baltalık ormanları-nın koruya dönüştürülmesi olanakları üzerine araştırmalar.İs-tanbul Üniversitesi Orman Fakültesi yayınları no. 2079/218,İstanbul.
- Odabaşı, T.ve Boydak, M. (1984). Güneydoğu Anadolu Projesinde(GAP) Ormancılığın Yeri ve Katkıları, İstanbul ÜniversitesiOrman Fakültesi Dergisi, Seri B, C.34, Sayı 3.
- OGM, (2015). Türkiye Orman Varlığı–2015, Orman ve Su İşleri Ba-kanlığı, Orman Genel Müdürlüğü, Orman İdaresi ve PlanlamaDairesi Başkanlığı Yayınları, Ankara.
- Öztürk, S. (2013). Türkiye Meşeleri Teşhis ve Tanı Kılavuzu, Orman veSu İşleri Bakanlığı, Orman Genel Müdürlüğü Yayınları, 188 –192, Ankara.
- Öztürk, M., Tatlı, A., Özçelik, H. & Behçet, L. (2015). General Charac-teristics of Flora and Vegetation Formations of Eastern AnatoliaRegion and Its Environs (Türkiye), SDU Journal of Science (E-Jo-urnal), 2015, 10 (1): 23-48.
- Özüdoğru, B., Erik, S. & Akaydın, G. (2010). The Flora of the Kara-baba Mountain (Sivas-Şarkışla/Turkey), Biological Diversity andConservation , 3/3 (2010) 176-192.
- Sunkar, M. (2008). Zamantı Çayı Yukarı Havzası (Uzunyayla)’nın Jeo-morfolojisi, e-Journal of New World Sciences Academy, Vo-lume: 3, Number: 4.
- Tekeli, E., Varol, B., Gökten, E., Keskin, Y., Özaksoy, V. ve Işık, V.(1992). Sivas Havzasının Batı Kesiminin Jeolojisi, Turkish Petro-leum Corporation Report No.3173.
- Toprak Su Genel Müdürlüğü, (1974). Kızılırmak Havzası Toprakları,Toprak Su Müdürlüğü Yayınları:286, Köy İşleri ve KooperatiflerBakanlığı Yayınları :203, Raporlar Serisi:71, Cihan Matbaası, An-kara.
- Ünaldı, Ü. E. (1996). Erciyes Dağı’nın Fiziki Coğrafyası, Lazer OfsetBasımevi, Ankara.
- Yaltırık, F. (1984). Türkiye Meşeleri Teşhis Kılavuzu, Tarım ve KöyişleriBakanlığı Genel Müdürlüğü Yayınları, Ankara.
- Yılmaz, H. (1998). Türkiye’nin Endemik Meşe (Qeurcus L.) Taksonla-rının Morfolojik Özellikleri, İstanbul Üniversitesi Fen BilimleriEnstitüsü, yayımlanmamış doktora tezi, İstanbul.
- Zohary, M. (1973). Geobotanical Foundations of the Middle East,Vol.I,II, Stutgart
| APA | POLAT S, EGE i (2020). İspir Meşesinin farklı bir yayılış alanı: Hınzır Dağı (Akkışla-Kayseri). , 39 - 46. 10.17211/tcd.653381 |
| Chicago | POLAT Selahattin,EGE ismail İspir Meşesinin farklı bir yayılış alanı: Hınzır Dağı (Akkışla-Kayseri). (2020): 39 - 46. 10.17211/tcd.653381 |
| MLA | POLAT Selahattin,EGE ismail İspir Meşesinin farklı bir yayılış alanı: Hınzır Dağı (Akkışla-Kayseri). , 2020, ss.39 - 46. 10.17211/tcd.653381 |
| AMA | POLAT S,EGE i İspir Meşesinin farklı bir yayılış alanı: Hınzır Dağı (Akkışla-Kayseri). . 2020; 39 - 46. 10.17211/tcd.653381 |
| Vancouver | POLAT S,EGE i İspir Meşesinin farklı bir yayılış alanı: Hınzır Dağı (Akkışla-Kayseri). . 2020; 39 - 46. 10.17211/tcd.653381 |
| IEEE | POLAT S,EGE i "İspir Meşesinin farklı bir yayılış alanı: Hınzır Dağı (Akkışla-Kayseri)." , ss.39 - 46, 2020. 10.17211/tcd.653381 |
| ISNAD | POLAT, Selahattin - EGE, ismail. "İspir Meşesinin farklı bir yayılış alanı: Hınzır Dağı (Akkışla-Kayseri)". (2020), 39-46. https://doi.org/10.17211/tcd.653381 |
| APA | POLAT S, EGE i (2020). İspir Meşesinin farklı bir yayılış alanı: Hınzır Dağı (Akkışla-Kayseri). Türk Coğrafya Dergisi, 0(74), 39 - 46. 10.17211/tcd.653381 |
| Chicago | POLAT Selahattin,EGE ismail İspir Meşesinin farklı bir yayılış alanı: Hınzır Dağı (Akkışla-Kayseri). Türk Coğrafya Dergisi 0, no.74 (2020): 39 - 46. 10.17211/tcd.653381 |
| MLA | POLAT Selahattin,EGE ismail İspir Meşesinin farklı bir yayılış alanı: Hınzır Dağı (Akkışla-Kayseri). Türk Coğrafya Dergisi, vol.0, no.74, 2020, ss.39 - 46. 10.17211/tcd.653381 |
| AMA | POLAT S,EGE i İspir Meşesinin farklı bir yayılış alanı: Hınzır Dağı (Akkışla-Kayseri). Türk Coğrafya Dergisi. 2020; 0(74): 39 - 46. 10.17211/tcd.653381 |
| Vancouver | POLAT S,EGE i İspir Meşesinin farklı bir yayılış alanı: Hınzır Dağı (Akkışla-Kayseri). Türk Coğrafya Dergisi. 2020; 0(74): 39 - 46. 10.17211/tcd.653381 |
| IEEE | POLAT S,EGE i "İspir Meşesinin farklı bir yayılış alanı: Hınzır Dağı (Akkışla-Kayseri)." Türk Coğrafya Dergisi, 0, ss.39 - 46, 2020. 10.17211/tcd.653381 |
| ISNAD | POLAT, Selahattin - EGE, ismail. "İspir Meşesinin farklı bir yayılış alanı: Hınzır Dağı (Akkışla-Kayseri)". Türk Coğrafya Dergisi 74 (2020), 39-46. https://doi.org/10.17211/tcd.653381 |
