Aşağı Meriç Nehri akımlarının mevsimsel ve yıllık değişiminin taşkınlar üzerine etkisi
Yıl: 2020 Cilt: 0 Sayı: 74 Sayfa Aralığı: 33 - 38 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.17211/tcd.645865 İndeks Tarihi: 12-06-2021
Aşağı Meriç Nehri akımlarının mevsimsel ve yıllık değişiminin taşkınlar üzerine etkisi
Öz: Akarsu akım değişimlerinin taşkınlara neden olduğu ve çevresel sorunların ortaya çıktığı havzalardaakım trendlerin bilinmesi önem taşımaktadır. Akarsu akımlarındaki değişimlerin bilinmesi su kay-naklarının kullanımı ve planlanması açısından gereklidir. Meriç Nehri’nin Türkiye sınırları içindekalan bölümü yerleşim ve sanayi faaliyetleri açısından aktif bir bölgedir. Bu bağlamda Aşağı MeriçNehri araştırma konusu açısından önemli bir örnek alan oluşturmaktadır. Bu çalışmada Aşağı MeriçNehri akım değişimlerinin taşkınlar üzerindeki etkisinin incelenmesi amacıyla, 4 farklı akım gözlemistasyonu (AGİ) verileri kullanılarak parametrik olmayan trend analizi yöntemleri uygulanmıştır.Akımların aylık, yıllık ve mevsimsel trendlerinin belirlenmesinde Mann-Kendall Trend Analizi yön-temi kullanılmıştır. Trendlerin lineer eğimleri Sen’in Trend Eğim Metodu kullanılarak hesaplanmıştır.Yapılan analizler sonucunda, incelenen 4 istasyonda yukarı yönlü trend eğilimleri tespit edilmiştir.En anlamlı sonuçlara taşkınların etkili olduğu Kirişhane AGİ’nda rastlanmıştır. Kirişhane AGİ tüm ay-larda pozitif yönlü trendlerin varlığı görülmüştür. Yıllık olarak %5’lik önem düzeyinde artan yöndeistatistiksel olarak anlamlı bir trend belirlenmiştir. Her mevsimde artan yönde bir trend olduğu gö-rülmüş, özellikle sonbahar mevsiminde %1’lik güven aralığında pozitif yönlü istatiksel olarak anlamlıtrend tespit edilmiştir. Sonuç olarak akım trendlerinin yıllık ve mevsimlik etkilerine bağlı olarak taş-kınların formunun değiştiği ve taşkınlarda ciddi bir artış olduğu gözlenmiştir.
Anahtar Kelime: The effect of seasonal and annual variation of Lower Meriç River flows on floods
Öz: It is important to know the flow trends in the basins where river flow changes cause floods and en-vironmental problems arise. Knowing the changes in stream flows is necessary for the use and plan-ning of water resources. Meriç River is in active region in terms of the remaining part of theresidential and industrial activities within Turkey's borders. In this context, the Lower Meriç Riverconstitutes an important sample area for the research subject. In this study, the effects of currentchanges of the Lower Meriç River on floods were investigated. Non-parametric trend analysis met-hods were applied using 4 different stream gagging station (AGI) flow data. In order to determinemonthly, annual and seasonal trends of the flows, Mann-Kendall Trend Analysis method was app-lied. Linear slopes of trends are calculated using Sen's Trend Slope Method. As a result of the analy-ses, upward trends were detected in the 4 stations examined. The most meaningful results werefound in Kirişhane AGI where floods were effective. In Kirişhane AGI have been seen positive trendsin all months. An increasingly statistically significant trend was determined at an annual level of5%. It has been observed that there is an increasing trend in every season. Especially in the fall sea-son, a statistically significant trend with a positive direction was detected in the confidence intervalof 1%. As a result, it was observed that the form of floods changed and there was a significant in-crease in floods depending on the annual and seasonal effects of current trends.
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- Artinyan, E., Habets, F., Noilhan, J., Ledoux, E., Dimitrov, D., Martin, E.and Mogine, P. (2008). Modelling the water budget and the ri-verflows of the Maritsa Basin in Bulgaria. Hydrology and EarthSystem Sciences 12, 21-37.
- Ay, M. ve Kişi, Ö. (2016). Debi ve sediment değişkenlerinin trend ana-lizi. Dicle Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Dergisi (7)2, 169-180.
- Batur, E. (2011). Uzaktan Algılama ve CBS entegrasyonu ile taşkınalanlarının belirlenmesi: Meriç Nehri örneği. Hava Harp OkuluKomutanlığı Havacılık ve Uzay Teknolojileri Enstitüsü, Yüksek Li-sans Tezi, İstanbul.
- Büyükyıldız, M. ve Berktay, A. (2004). Parametrik olmayan testler kul-lanılarak Sakarya Havzası yağışlarının trend analizi. Sakarya Üni-versitesi Mühendislik-Mimarlık Fakültesi Dergisi 19(2), 23-37.
- Cengiz, T.M. (1996). Meriç Havzası’nın Hidrolojik Yönden İncelenmesi.Yıldız Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek LisansTezi, İstanbul.
- Erbay, Y. (2010). Meriç Nehri ile Saros Körfezi’ne Taşınan Sediment,Tatlısu ve Ağır Metaller. İstanbul Üniversitesi Deniz Bilimleri veİşletmeciliği Enstitüsü, Deniz Jeolojisi ve Jeofiziği Anabilim Dalı,Yüksek Lisans Tezi, Ankara.
- Erkal, T. ve Topgül, İ. (2015). Meriç Nehri’nin son 15 yıllık taşkınlarıve korunma projeleri. TÜCAUM VIII. Coğrafya Sempozyumu Bil-diriler Kitabı(23-24 Ekim 2014), Ankara Dil ve Tarih-Coğrafya Fa-kültesi, Ankara, 165-174.
- Göçmen, K. (1976). Aşağı Meriç Taşkın Ovası ve Deltası’nın AlüvyalJeomorfolojisi.İstanbul Üniversitesi Coğrafya Enstitüsü YayınNo.80, İstanbul.
- Gümüş, V. (2006). Fırat Havzası Akımlarının Trend Analizi ile Değer-lendirilmesi, Harran Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü,YüksekLisans Tezi, Şanlıurfa.
- Karakuş, C.B. (2017). Trend analysis methods for hydro-meteorologi-cal parameters. International Journal of Scientific and Technolo-gical Research 3(2), 22-32.
- Kurter, A. (1976). Meriç Nehri’nin akım özellikleri. Güney-Doğu AvrupaAraştırmaları Dergisi, 4(5), 285-294.
- Malkaralı, S., Korkmaz, M. ve Sezen, N. (2008). Meriç Nehri taşkınlarıve taşkınlar için geliştirilen uluslararası projeler. 5. Dünya Su Fo-rumu Türkiye Bölgesel Su Toplantıları Taşkın Konferansı, Edirne.
- MGM (Meteoroloji Genel Müdürlüğü) (2018). Meteorolojik KarakterliDoğal Afetler 2017 Yılı Değerlendirmesi. Orman ve Su İşleri Ba-kanlığı, Meteoroloji Genel Müdürlüğü Araştırma Dairesi Başkan-lığı, Ankara.
- MGM (Meteoroloji Genel Müdürlüğü) (2019). Uzun Yıllar Tüm Para-metreler Bülteni (Yayımlanmamıştır).
- Özfidaner, M. (2007). Türkiye Yağış Verilerinin Trend Analizi ve NehirAkımları Üzerine Etkisi. Çukurova Üniversitesi, Fen Bilimleri Ens-titüsü, Tarımsal Yapılar ve Sulama Anabilim Dalı, Yüksek LisansTezi, Adana.
- Partal, T. (2002). Türkiye’de Yağış Verilerinin Trend Analizi. İstanbulTeknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, İs-tanbul.
- Tağıl, Ş. ve Alevkayalı, Ç. (2014). Eğirdir Gölü’ne kuzeyden dökülenakarsularda akım trendi ve yağış ilişkisi. Balıkesir Üniversitesi Sos-yal Bilimler Enstitüsü Dergisi (17)32, 211-229.
- Topgül, İ. (2019). Hidrografik Açıdan Aşağı Meriç Nehri ve Taşkınlar.Çankırı Karatekin Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Li-sans Tezi, Çankırı.
- Turoğlu, H. ve Uludağ, M. (2013). Possible hydrographic effects of cli-mate change on lower part of transboundary Meriç River Basin(Turkey). Trakya University Journal of Natural Sciences 14(2), 77-85.
- Türkeş, M. (1996). Spatial and temporal analysis of annual rainfall va-riations in Turkey. International Journal of Climatology 16, 1057-1076.
- Türkmenoğlu, Y. (2012). Meriç Nehri’nin Kapıkule-Enez ArasındakiYatak Değişimlerinin Taşkınlar İle İlişkisi. İstanbul Üniversitesi Sos-yal Bilimler Ensitüsü, Coğrafya Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi,İstanbul.
- Yıldız, D. (2011). Meriç Nehri Havzası Su Yönetiminde Uluslararasıİş-birliği Zorunluluğu. ORSAM (Ortadoğu Stratejik Araştırmalar Mer-kezi) Raporu, Rapor No:4.
- Yue, Y.S., Zou, S. and Whittemore, D. (1993). Non-parametric trendanalysis of water quality data of rivers in Kansas. Journal ofHydrology 150, 61-80.
- Zal, N. (2006). Aşağı Meriç Vadisi Taşkın Ovası’nın Biyosfer RezerviOlarak Belirlenmesi Üzerine Bir Çalışma. Ankara Üniversitesi FenBilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi, Ankara.
| APA | ERKAL T, TOPGÜL İ (2020). Aşağı Meriç Nehri akımlarının mevsimsel ve yıllık değişiminin taşkınlar üzerine etkisi. , 33 - 38. 10.17211/tcd.645865 |
| Chicago | ERKAL Tevfik,TOPGÜL İlayda Aşağı Meriç Nehri akımlarının mevsimsel ve yıllık değişiminin taşkınlar üzerine etkisi. (2020): 33 - 38. 10.17211/tcd.645865 |
| MLA | ERKAL Tevfik,TOPGÜL İlayda Aşağı Meriç Nehri akımlarının mevsimsel ve yıllık değişiminin taşkınlar üzerine etkisi. , 2020, ss.33 - 38. 10.17211/tcd.645865 |
| AMA | ERKAL T,TOPGÜL İ Aşağı Meriç Nehri akımlarının mevsimsel ve yıllık değişiminin taşkınlar üzerine etkisi. . 2020; 33 - 38. 10.17211/tcd.645865 |
| Vancouver | ERKAL T,TOPGÜL İ Aşağı Meriç Nehri akımlarının mevsimsel ve yıllık değişiminin taşkınlar üzerine etkisi. . 2020; 33 - 38. 10.17211/tcd.645865 |
| IEEE | ERKAL T,TOPGÜL İ "Aşağı Meriç Nehri akımlarının mevsimsel ve yıllık değişiminin taşkınlar üzerine etkisi." , ss.33 - 38, 2020. 10.17211/tcd.645865 |
| ISNAD | ERKAL, Tevfik - TOPGÜL, İlayda. "Aşağı Meriç Nehri akımlarının mevsimsel ve yıllık değişiminin taşkınlar üzerine etkisi". (2020), 33-38. https://doi.org/10.17211/tcd.645865 |
| APA | ERKAL T, TOPGÜL İ (2020). Aşağı Meriç Nehri akımlarının mevsimsel ve yıllık değişiminin taşkınlar üzerine etkisi. Türk Coğrafya Dergisi, 0(74), 33 - 38. 10.17211/tcd.645865 |
| Chicago | ERKAL Tevfik,TOPGÜL İlayda Aşağı Meriç Nehri akımlarının mevsimsel ve yıllık değişiminin taşkınlar üzerine etkisi. Türk Coğrafya Dergisi 0, no.74 (2020): 33 - 38. 10.17211/tcd.645865 |
| MLA | ERKAL Tevfik,TOPGÜL İlayda Aşağı Meriç Nehri akımlarının mevsimsel ve yıllık değişiminin taşkınlar üzerine etkisi. Türk Coğrafya Dergisi, vol.0, no.74, 2020, ss.33 - 38. 10.17211/tcd.645865 |
| AMA | ERKAL T,TOPGÜL İ Aşağı Meriç Nehri akımlarının mevsimsel ve yıllık değişiminin taşkınlar üzerine etkisi. Türk Coğrafya Dergisi. 2020; 0(74): 33 - 38. 10.17211/tcd.645865 |
| Vancouver | ERKAL T,TOPGÜL İ Aşağı Meriç Nehri akımlarının mevsimsel ve yıllık değişiminin taşkınlar üzerine etkisi. Türk Coğrafya Dergisi. 2020; 0(74): 33 - 38. 10.17211/tcd.645865 |
| IEEE | ERKAL T,TOPGÜL İ "Aşağı Meriç Nehri akımlarının mevsimsel ve yıllık değişiminin taşkınlar üzerine etkisi." Türk Coğrafya Dergisi, 0, ss.33 - 38, 2020. 10.17211/tcd.645865 |
| ISNAD | ERKAL, Tevfik - TOPGÜL, İlayda. "Aşağı Meriç Nehri akımlarının mevsimsel ve yıllık değişiminin taşkınlar üzerine etkisi". Türk Coğrafya Dergisi 74 (2020), 33-38. https://doi.org/10.17211/tcd.645865 |
