Hastaneye Başvuran Kalp Damar Hastalarının Birinci Basamak Sağlık Hizmeti Kullanımı
Yıl: 2020 Cilt: 7 Sayı: 3 Sayfa Aralığı: 402 - 411 Metin Dili: Türkçe DOI: 0.5222/SHYD.2020.30922 İndeks Tarihi: 11-06-2021
Hastaneye Başvuran Kalp Damar Hastalarının Birinci Basamak Sağlık Hizmeti Kullanımı
Öz: Amaç: Çalışmanın amacı, kalp damar hastalığı tanısı olan bireylerin birinci basamak sağlık hizmetlerini kullanma durumlarının belirlenmesi ve sağlık hizmetlerini kullanma durumu ile sosyodemografik özellikler, sağlık ve hastalık özellikleri arasındaki ilişkinin incelenmesidir. Yöntem: Tanımlayıcı türdeki çalışmayı gelişigüzel örnekleme yöntemi ile seçilen, bir hastaneye herhangi bir nedenle başvuran 20 yaş ve üstü kalp damar hastalığına sahip 313 birey oluşturmaktadır. Verilerin toplanmasında anket formu kullanılmıştır. Bulgular: Çalışmaya katılan bireylerin yaş ortalaması 59,21±13,52’du r. Bireylerin %46’sının hipertansif bir hastalığı bulunduğu ve %88,5’inin sürekli ilaç kullandığı görülmüştür. Kalp damar hastalıkları için ilk kurum olarak aile sağlığı merkezini yeğleyenlerin oranı %13,4; herhangi bir sağlık sorunu yaşadığında ilk kurum olarak aile sağlığı merkezine başvuranların oranı ise %20,1 bulun-muştur. Bireylerin %89,1’i aile sağlığı merkezinden sevk edilmeden hastaneye gelmekte ve bunların %16,9’u aile sağlığı merkez-lerini yetersiz bulmaktadır. Sonuç: Hastaneye başvuran kalp damar hastalarının, birinci basamak sağlık hizmetlerinden daha az yararlandığı görülmektedir. Birinci basamakta, kalp damar hastalığı yönetiminin güçlendirilmesi için çalışmaların yapılması gerekmektedir.
Anahtar Kelime: Use of Primary Health Care Service in Cardiovascular Patients Admitted to Hospital
Öz: Aim: The aim of this study was to determine the use of primary health care services in individuals diagnosed with cardiovascular diseases and to investigate the relationship between health status and sociodemographic characteristics and health/disease characteristics.Method: The sample of this descriptive study consisted of 313 individuals with cardiovascular disease aged 20 years and over who were admitted to a hospital for any reason by haphazard sampling method. A questionnaire was used to collect the data.Results: The mean age of the participants was 59.21 ± 13.52 years. It was seen that 46% of the individuals had hypertensive disease and 88.5% of them had continuous medication. The rate of those who prefer family health care center as the first institution for cardiovascular diseases is 13.4%, and the rate of those who prefer family health care center, as the first institution in case of any health problem is 20.1%. The individuals 89.1% came to the hospital without referral from the family health care center, 16.9% of them found family health care centers inadequate. Conclusion: It is seen that cardiovascular patients who apply to the hospital benefit less from primary health care services. Strengthening the management of cardiovascular patients in primary care is the main suggestion of this study.
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- Akalın, E., Durusu Tanrıöver, M. & Sayran, F. (2012). Sürdürülebilir sağlık sistemi için kronik hastalık yönetiminde elektronik sağlık kayıtlarının rolü. İstanbul, Türkiye:Sis Matbaa.
- Akçer, M. E. (2017). Hekimlerin egzersiz reçetelendirmesi hakkındaki bilgi ve tutumlarını ölçme (Uzmanlık Tezi). Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi, Spor Hekimliği Anabilim Dalı, Ankara.
- Akman, M. (2012). Aile hekimliği ve sağlıkta dönüşüm programı. Y. I. Ülman ve F. Artvinli (Ed.), Değişen Dünyada Biyoetik içinde (18. bs., ss. 113–116). İstanbul: Türkiye Biyoetik Derneği Yayını.
- Akman, M., Gürpınar, B., Karaeminoğulları, E. B., Sarzep, O. & Özen, Y. E. (2019). Tuzla Aydınlı Eğitim Aile Sağlığı Merkezi’ne bağlı nüfusun sağlık sorunları ve sağlık hizmetine ilişkin gereksinimleri. The Journal of Turkish Family Physician, 10(2), 62–77. https://doi.org/10.15511/tjtfp.19.00262
- Alpar, R. (2016). Spor, sağlık ve eğitim bilimlerinden örneklerle uygulamalı istatistik ve güvenirlik-geçerlik. Ankara: Detay Yayıncılık.
- Arslanhan, S. (2010). Muayene sayısındaki artış, anlamlı bir erişim artışını mı ifade ediyor. TEPAV Politika Notu, Ankara, retrieved on. 12 Aralık 2016 tarihinde https://www.tepav.org.tr/upload/files/1284627104-1.Muayene_sayisindaki_artis_anlamli_bir_erisim_artisini_mi_ifade_ediyor.pdf adresinden erişildi.
- Atila, D., Dalgiç, O. & Öztürk Kılıç, Y. (2019). Hypertension and obesity in cardiology outpatients: A cross-sectional study. Family Practice and Palliative Care, 4(2), 51–56. https://doi.org/10.22391/fppc.483544
- Aycan, S., Özkan, S., Avcı, E., Özdemirkan, T. & Çivil, E. F. (2012). Ankara il merkezinde bazı aile sağlığı merkezlerine başvuran onsekiz yaş üstü kişilerin aile hekimliği uygulamasına ilişkin bilgi, tutum ve memnuniyet değerlendirmesi. Toplum ve Hekim, 27(6), 449–455.
- Ayraler, A., Akan, H. & Hayran, O. (2018). Aile sağlığı merkezlerine başvuran erişkin hastaların kardiyovasküler risklere öneri, eğitim/danışmanlık alma durumları ve önerilere uyumlarının değerlendirilmesi: Çok merkezli kesitsel bir çalışma. Journal of Contemporary Medicine, 8(4), 304–312. https://doi.org/10.16899/gopctd.468791
- Bora Başara, B., Güler, C., Soytutan, İ., Aygün, A. & Özdemir, T. A. (2016). Sağlık Araştırmaları Genel Müdürlüğü, Sağlık Bakanlığı, Ankara, 2016.
- Bora Başara, B., Soytutan Çağlar, İ., Aygün, A. & Özdemir, T.A. (2019). Sağlık Bilgi Sistemleri Genel Müdürlüğü, Sağlık Bakanlığı, Ankara, 2019.
- Cohen, J., Cohen, P., West, S.G. & Aiken, L.S. (2003). Applied multiple regression/correlation analysis for the behavioral sciences (3rd edition). Mahwah, NJ: Lawrence Earlbaum Associates.
- Çetinkaya, F., Baykan, Z. & Naçar, M. (2013). Yetişkinlerin aile hekimliği uygulaması ile ilgili düşünceleri ve aile hekimlerine başvuru durumu. TAF Preventive Medicine Bulletin, 12(1), 417–424. doi:10.5455/pmb 1-1339159354
- Çiçek Gümüş, E. & Güngörmüş, Z. (2020). İkinci basamak sağlık hizmetlerine başvuru yapan hastaların birinci basamak sağlık hizmetlerini kullanma durumlarının belirlenmesi. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi, 23(1), 119–126. https://doi.org/10.17049/ataunihem.591226
- Çiçeklioğlu, M., Öcek, Z., Yücel, U., Özdemir, R., Türk, M. & Taner, Ş. (2013). Aile hekimliği birinci basamak ortamını nasıl dönüştürdü. (Z. Öcek ve M. Çiçeklioğlu, Ed.) TTB Yayınları (1.Baskı.). Ankara: Türk Tabipleri Birliği Yayınlar.
- Dağıstan, A. & Gözüm, S. (2016). Birinci basamak sağlık hizmetlerinde kardiyovasküler hastalık riskinin belirlenmesi ve yönetimi. TAF Preventive Medicine Bulletin, 15(6), 575–582. doi:10.5455/pmb.1-1453887275
- Delican, O., Yapakçı, A., Yılmaz, E., Altun, A., Kesen, C. H. & Atal, S. S. (2019). Ailelerin aile hekimliğinden hizmet alımı ve memnuniyeti. The Journal of Turkish Family Physician, 10(1), 22–38. https://doi.org/10.15511/tjtfp.19.00118
- Deniz, M. (2018). Uşak şehrinde aile sağlığı merkezlerine erişilebilirliğin CBS ile analizi. Electronic Turkish Studies, 13(26), 475–491. https://doi.org/10.7827/TurkishStudies.14404
- DSÖ. (2018). Noncommunicable diseases. 11 Kasım 2019 tarihinde https://www.who.int/news-room/fact-sheets/ detail/noncommunicable-diseases adresinden erişildi.
- DSÖ. (2019). Noncommunicable diseases and air pollution. 17 Kasım 2019 tarihinde http://www.euro.who.int/en/ health-topics/environment-and-health/air-quality/publications/2019/noncommunicable-diseases-and-airpollution-2019 adresinden erişildi.
- Fidan, C. & Kut, A. (2017). Kalp damar ve solunum sistemi tarama önerileri. Klinik Tıp Aile Hekimliği, 9(2), 15–21.
- Güldal, D., Yıldırım, E., Kuruoğlu, E., Günvar, T. & Mevsim, V. (2012). Aile hekimliği çekirdek yeterlilikleri hastaların beklentileri ile uyuşmakta mıdır? Türkiye Aile Hekimliği Dergisi, 16(3), 107–112.
- Güven, E. A. & Aycan, S. (2018). Ankara’da bir üniversite hastanesine başvuranların mevcut aile hekimliği sistemi ve sevk uygulaması hakkında düşünceleri. ESTÜDAM Halk Sağlığı Dergisi, 3(3), 25–36.
- İlhan, M., Tüzün, H., Aycan, S., Aksakal, F. N. & Özkan, S. (2006). Birinci basamak sağlık kuruluşuna başvuranların sağlık hizmeti kullanma özellikleri ve bazı sosyoekonomik belirteçlerle değişimi: Sağlık reformu öncesi son saptamalar. Toplum Hekimliği Bülteni, 25(3), 33–41.
- Kılıç, D. & Çalışkan, Z. (2013). Sağlık hizmetleri kullanımı ve davranışsal model. Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi SBE Dergisi, 2(2), 192–206.
- Kılıç, M. (2013a). Yozgat il merkezindeki birinci basamak sağlık kuruluşlarına başvuran yetişkinlerin sağlık durumu ve etkileyen faktörler. Sağlık Bilimleri Dergisi, 22(1), 41–51.
- Kılıç, M. (2013b). Birinci basamak sağlık kuruluşlarına başvuranlarda hipertansiyon prevalansı, farkındalığı, kontrolü ve etkileyen faktörler. TAF Preventive Medicine Bulletin, 12(1), 79–86.
- Kılıçkap, M., Barçın, C., Göksülük, H., Karaaslan, S. D. D., Özer, N., Kayıkçıoğlu, M., … Arıcı, M. (2018). Türkiye’de hipertansiyon sıklığı ve kan basıncı verileri: kardiyovasküler risk faktörlerine yönelik epidemiyolojik çalışmaların sistematik derleme, meta-analiz ve meta-regresyonu. Turk Kardiyoloji Derneği Arşivi, 46(7), 525–545.
- Kulak, E., Berber, B., Temel, H., Kutluay, S. N., Yıldırım, M., Dedeoğlu, F. N., … Save, D. (2019). Aile hekimliğine başvuran bireylerde tip 2 diyabet risk düzeyinin belirlenmesi. Turkish Journal of Family Practice/Türkiye Aile Hekimligi Dergisi, 23(1). https://doi.org/10.15511/tahd.19.00120
- Lemeshow, S., Hosmer, J. D., Klar, J. & Lwanga, S. (2000). Under the title adequacy of sample size in health studies by World Health Oraganization (translated: S. Oğuz Kayaalp). Hacettepe Taş, Ankara. (1.baskı.). s.112.
- Nakip, M. & Özçiftçi, V. (2015). Sağlık hizmetlerinde ilişki pazarlaması ve hasta memnuniyeti: Aksaray aile sağlığı merkezlerinde uygulama. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, (46), 1–20.
- Özilice, Ö., Uçku, R. & Akdede, B. B. (2017). Bir üniversite hastanesi psikiyatri polikliniğine ayaktan başvuranların birinci basamak kullanım durumları ve etkileyen etmenler. Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, 31(2), 63–69.
- T.C.Sağlık Bakanlığı. (2011). Hemşirelik yönetmeliğinde değişiklik yapılmasına dair yönetmelik. 19 Nisan 2011 tarihli Resmi Gazete. 3 Eylül 2019 tarihinde https://www.saglik.gov.tr/TR,10526/hemsirelik-yonetmeliginde-degisiklikyapilmasina-dair-yonetmelik-yayimlanmistir.html adresinden erişildi.
- Tetik Kayhan, B., Tekinemre Gedik , Işılay Gül, H. G., Mete, B., Hassanlı, S. & Alhuraibi, W. (2018). Evaluation of multiple drug using status by sociodemographic characteristics of individuals with chronic disease. The Turkish Journal of Family Medicine and Primary Care (TJFMPC), 12(1), 13–18. https://doi.org/10.21763/tjfmpc.399950
- Timmis, A., Townsend, N., Gale, C.P., Torbica, A., Lettino, M., Petersen, ….Vardas, P., (2020). European Society of Cardiology: Cardiovascular disease statistics 2019. European Heart Journal, 41(1), 12–85. https://doi.org/10.1093/eurheartj/ehz859
- Tuna Erdem, G., Akpınar, E. & Saatçi, E. (2006). Bir üniversite hastanesine başvuruları etkileyen faktörler. Türkiye Aile Hekimliği Dergisi, 10(3), 103–107.
- Türkiye İstatistik Kurumu [TUİK], 2018. TUİK, Ölüm Nedeni İstatistikleri. Erişim tarihi: 09.10.2019. Erişim adresi: http://www.tuik.gov.tr/PreHaberBultenleri.do?id=30626
| APA | Dengiz K, KOCOGLU - TANYER D (2020). Hastaneye Başvuran Kalp Damar Hastalarının Birinci Basamak Sağlık Hizmeti Kullanımı. , 402 - 411. 0.5222/SHYD.2020.30922 |
| Chicago | Dengiz Kubra Sultan,KOCOGLU - TANYER DENİZ Hastaneye Başvuran Kalp Damar Hastalarının Birinci Basamak Sağlık Hizmeti Kullanımı. (2020): 402 - 411. 0.5222/SHYD.2020.30922 |
| MLA | Dengiz Kubra Sultan,KOCOGLU - TANYER DENİZ Hastaneye Başvuran Kalp Damar Hastalarının Birinci Basamak Sağlık Hizmeti Kullanımı. , 2020, ss.402 - 411. 0.5222/SHYD.2020.30922 |
| AMA | Dengiz K,KOCOGLU - TANYER D Hastaneye Başvuran Kalp Damar Hastalarının Birinci Basamak Sağlık Hizmeti Kullanımı. . 2020; 402 - 411. 0.5222/SHYD.2020.30922 |
| Vancouver | Dengiz K,KOCOGLU - TANYER D Hastaneye Başvuran Kalp Damar Hastalarının Birinci Basamak Sağlık Hizmeti Kullanımı. . 2020; 402 - 411. 0.5222/SHYD.2020.30922 |
| IEEE | Dengiz K,KOCOGLU - TANYER D "Hastaneye Başvuran Kalp Damar Hastalarının Birinci Basamak Sağlık Hizmeti Kullanımı." , ss.402 - 411, 2020. 0.5222/SHYD.2020.30922 |
| ISNAD | Dengiz, Kubra Sultan - KOCOGLU - TANYER, DENİZ. "Hastaneye Başvuran Kalp Damar Hastalarının Birinci Basamak Sağlık Hizmeti Kullanımı". (2020), 402-411. https://doi.org/0.5222/SHYD.2020.30922 |
| APA | Dengiz K, KOCOGLU - TANYER D (2020). Hastaneye Başvuran Kalp Damar Hastalarının Birinci Basamak Sağlık Hizmeti Kullanımı. Sağlık ve Hemşirelik Yönetimi Dergisi, 7(3), 402 - 411. 0.5222/SHYD.2020.30922 |
| Chicago | Dengiz Kubra Sultan,KOCOGLU - TANYER DENİZ Hastaneye Başvuran Kalp Damar Hastalarının Birinci Basamak Sağlık Hizmeti Kullanımı. Sağlık ve Hemşirelik Yönetimi Dergisi 7, no.3 (2020): 402 - 411. 0.5222/SHYD.2020.30922 |
| MLA | Dengiz Kubra Sultan,KOCOGLU - TANYER DENİZ Hastaneye Başvuran Kalp Damar Hastalarının Birinci Basamak Sağlık Hizmeti Kullanımı. Sağlık ve Hemşirelik Yönetimi Dergisi, vol.7, no.3, 2020, ss.402 - 411. 0.5222/SHYD.2020.30922 |
| AMA | Dengiz K,KOCOGLU - TANYER D Hastaneye Başvuran Kalp Damar Hastalarının Birinci Basamak Sağlık Hizmeti Kullanımı. Sağlık ve Hemşirelik Yönetimi Dergisi. 2020; 7(3): 402 - 411. 0.5222/SHYD.2020.30922 |
| Vancouver | Dengiz K,KOCOGLU - TANYER D Hastaneye Başvuran Kalp Damar Hastalarının Birinci Basamak Sağlık Hizmeti Kullanımı. Sağlık ve Hemşirelik Yönetimi Dergisi. 2020; 7(3): 402 - 411. 0.5222/SHYD.2020.30922 |
| IEEE | Dengiz K,KOCOGLU - TANYER D "Hastaneye Başvuran Kalp Damar Hastalarının Birinci Basamak Sağlık Hizmeti Kullanımı." Sağlık ve Hemşirelik Yönetimi Dergisi, 7, ss.402 - 411, 2020. 0.5222/SHYD.2020.30922 |
| ISNAD | Dengiz, Kubra Sultan - KOCOGLU - TANYER, DENİZ. "Hastaneye Başvuran Kalp Damar Hastalarının Birinci Basamak Sağlık Hizmeti Kullanımı". Sağlık ve Hemşirelik Yönetimi Dergisi 7/3 (2020), 402-411. https://doi.org/0.5222/SHYD.2020.30922 |
