1946 Seçimleri ve UluslararasıPolitikadaki Yansımaları: Soğuk SavaşınEşiğinde Çok Partili Siyasal Hayata Geçiş

TEKİN, YUSUF; Sarıalioğlu, İrşat

1946 Seçimleri ve UluslararasıPolitikadaki Yansımaları: Soğuk SavaşınEşiğinde Çok Partili Siyasal Hayata Geçiş

Yusuf TEKİN, (Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi, Ankara, Türkiye)

İrşat SARIALİOĞLU (Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, Uluslararası İlişkiler Bölümü, Ankara, Türkiye)

Bilig / Türk Dünyası Sosyal Bilimler Dergisi

5 0

Yıl: 2021 Cilt: 0 Sayı: 96 Sayfa Aralığı: 1 - 32 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 14-06-2021

1946 Seçimleri ve UluslararasıPolitikadaki Yansımaları: Soğuk SavaşınEşiğinde Çok Partili Siyasal Hayata Geçiş

Öz:

Türkiye’de çok partili siyasal hayatın başlangıcı olarak kabul edilen 1946 seçimleri Türk demokrasi tarihindeki en önemli seçimlerden biridir. Cumhuriyetin ilanının ardından, ilk defa birden fazla siyasi partinin katıldığı 1946 seçimleri, gerek Türk Siyasal hayatına getirdiği yenilik, gerek seçim sürecine yönelik tartışmalar ve gerekse sürecin dış politikayla ilişkisi bağlamında akademik camiada büyük ilgi görmektedir. 1946 seçimlerini iç politika bağlamında değerlendiren çok sayıda çalışma mevcuttur. Ancak seçimlerin dış dünyadaki yansımalarına ilişkin yeterli sayıda çalışmadan bahsetmek mümkün değildir. Bu çalışmada başta ABD ve İngiltere olmak üzere Batı demokrasileri ve Sovyet Rusya’nın Türkiye’deki seçim sürecine bakışı irdelenmeye çalışılacaktır. Bu bağlamda çalışmada seçimlerin içerisinde cereyan ettiği iç ve dış politika koşullarına değinildikten ve sürece dair tartışmalara kısaca yer verildikten sonra, seçimlerin dönemin uluslararası politikası dâhilinde taşıdığı anlam ve bahsi geçen ülkelerin seçimleri yorumlayışı mercek altına alınacaktır.

Anahtar Kelime:

Выборы 1946 года и их последствия в международной политике: переход к многопартийной политической жизни на пороге холодной войны

Öz:

Всеобщие выборы 1946 года, которые считаются началоммногопартийной системы в Турции, являются одними из самыхважных выборов в истории турецкой демократии. Выборы 1946 года,в которых впервые приняли участие более одной политической партии,вызвали большой интерес в академическом сообществе с точки зрениянововведений, которые они внесли в политическую жизнь Турции,дискуссий о процессе выборов и взаимосвязи этого процесса свнешней политикой. В литературе существует много исследований,посвященных дискуссиям во внутренней политике о выборах 1946года. Однако этого нельзя сказать об исследованиях, посвященныхотражению выборов во внешнем мире. В данном исследованиибудет проанализировано мнение о выборах в Турции, сложившеесяв западных демократиях, особенно в Англии и США, а также вСоветской России. В этом контексте, вслед за анализом условийвнутренней и внешней политики во время выборов и обсуждениемпроцесса, будет исследовано значение выборов в международнойполитике и интерпретация выборов в упомянутых странах.

Anahtar Kelime:

The 1946 Elections and Its Reflections on International Politics: Transition to MultiParty Political Life on the Verge of the Cold War

Öz:

The general elections of 1946, which is considered as the beginning of multi-partysystem in Turkey is one of the most important elections in the history of Turkishdemocracy. The elections of 1946, which was attended by more than one politicalparty for the first time, attracted great interest in the academic community interms of the innovation it brought to Turkish Political life, the discussions onthe election process and the relation of the process with foreign policy. There aremany studies in the literature regarding the discussions in the domestic politics onthe 1946 elections. However, it is not possible to mention enough studies on thereflections of elections in the outside world. In this study, the outlook on Turkey’selections in Western democracies, especially in the England and the USA, andSoviet Russia will be analysed. In this context, after mentioning the domestic andforeign policy conditions in the elections and discussions about the process, themeaning of the elections within the international policy and the interpretationof the elections of the mentioned countries will be examined.

Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Derleme Erişim Türü: Erişime Açık

1.Türk Diplomatik Arşivi (TDA) TDA/502/3764708.
TDA/502/3764813.
TDA/502/3764763.
TDA/503/178493.
TDA/525/5843888.
TDA/525/5845640.
TDA/525/5844542.
TDA/525/5844609.
TDA/534/5406265.
TDA/534/6025864.
TDA/535/8729404.
TDA/540/12698632.
TDA/540/12698651.
TDA/540/12698737.
TDA/540/12698692.
TDA/540/12698604.
TDA/571/9336605.
TDA/964/18857.
TDA/964/18864.
TDA/964/18849.
TDA/964/18874.
TDA/964/18843.
TDA/964/18845.
TDA/2303/4862684.
TDA/4023/17728641.
TDA/2752/13866667.
2. Başbakanlık Cumhuriyet Arşivi (BCA) B.C.A, CHP Olağanüstü Büyük Kurultayı Toplantı Zabıtları), Kutu: 218, Gömlek: 860, Sıra: 1, 10 Mayıs 1946.
BCA, (Başbakanlık Özel Kalem Müdürlüğü), 30-1-0-0, Yer: 44-257-1
British Documents on Foreign Affairs: Reports and Papers From The Foreign Office Confidential PriNT, Part IV, Series B, Vol, 1. (1999). (ed. MalcolmYapp), University Publications of America. (BDOFA-IV-B-1)
British Documents on Foreign Affairs: Reports and Papers from The Foreign Office Confidential Print, Part IV, Series B, Vol 3. (2001). (ed. Malcolm Yapp), University Publications of America. (BDOFA-IV-B-3)
TBMM Zabıt Ceridesi, Dönem: 7, Olağanüstü İnikad, Cilt: 15, 23 Şubat 1945.
TBMM Zabıt Ceridesi, Devre VII, İctima 2, Cilt:14, Birinci İnikat, 1 Kasım 1944.
TBMM Zabıt Ceridesi, Devre: VII, Toplantı: 3, Cilt:20, Birinci Birleşim, 1 Kasım 1945.
TBMM, Tutanak Dergisi (TBMM-TD), Dönem VII, Toplantı: 8, Cilt: 24, 10 Haziran 1946.
Cumhuriyet, 12 Temmuz 1946.
Tanin, 13 Temmuz 1946.
Tanin, 18 Temmuz 1946.
Ayın Tarihi, Sayı: 138, 1-31 Mayıs 1945.
Ahmad, Feroz (2010). Bir Kimlik Peşinde Türkiye. Çev. Sedat Cem Karadeli. İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yay.
Albayrak, Mustafa (2004). Türk Siyasi Tarihinde Demokrat Parti (1946-1960). Ankara: Phoenix.
Aydın, Mustafa (2002). “İkinci Dünya Savaşı ve Türkiye 1939-1945”. Türk Dış Politikası: Kurtuluş Savaşından Bugüne Olgular, Belgeler, Yorumlar. Ed. Baskın Oran. İstanbul: İletişim Yay. 399-475.
Babaoğlu, Resul (2017). “İngiliz Belgelerinde Türkiye’nin Demokrasiye Geçiş Yılları: Demokrat Parti’nin Kuruluşu ve 1946 Seçimleri”. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 10: 371-402.
Barutçu, Faik Ahmet (1977). Siyasi Anılar. İstanbul: Milliyet Yay. Bilge, Suat (1992). Güç Komşuluk: Türkiye-Sovyetler Birliği İlişkileri 1920-1964. Ankara: İş Bankası Yay.
Burçak, Rıfkı Salim (1977). Türkiye’de Demokrasiye Geçiş 1945-1950. Ankara: Olgaç Yay.
Demirel, Ahmet (2014). Tek Parti’nin İktidarı: Türkiye’de Seçimler ve Siyaset. İstanbul: İletişim Yay.
Ekinci, Necdet (1997). II. Dünya Savaşı’ndan Sonra Türkiye’de Çok Partili Düzene Geçişte Dış Etkenler. İstanbul: Toplumsal Dönüşüm Yay.
Erkin, Feridun Cemal (1987). Dışişlerinde 34 Yıl. Ankara: TTK Yay.
Eroğul, Cem (1990). Demokrat Parti Tarihi ve İdeolojisi. Ankara: İmge Yay.
Hassanli, Jamil (2011). Stalin and Turkish Crises of Cold War. Lanham: Lexington Books.
İnan, Süleyman (2006). Muhalefet Yıllarında Adnan Menderes. Ankara: Liberte Yay.
Karpat, Kemal (2015). Türk Demokrasi Tarihi. İstanbul: Timaş Yay.
Koçak, Cemil (2012). Türkiye’de İki Partili Siyasi Sistemin Kuruluş Yılları (1945- 1950): İktidar ve Demokratlar. İstanbul: İletişim Yay.
Koçak, Cemil (2017). Türkiye’de Milli Şef Dönemi. İstanbul: İletişim Yay.
Sever, Ayşegül (1997). Soğuk Savaş Kuşatmasında Türkiye. İstanbul: Boyut Yay.
Tekin, Yusuf ve Çağatay Okutan (2019). Türk Siyasal Hayatı. Ankara: Orion Yay.
Timur, Taner (1994). Türkiye’de Çok Partili Hayata Geçiş. İstanbul: İletişim Yay.
Tuncer, Erol (2003). Osmanlı’dan Günümüze Seçimler (1877-2002). Ankara: TESAV.
Ülman, Halık (1961). Türk-Amerikan Diplomatik Münasebetleri 1939-1947. Ankara: SBF Yay.
Yetkin, Çetin (1983). Türkiye’de Tek Parti Yönetimi 1930-1945. Altın Kitaplar Yay.

APA	TEKİN Y, Sarıalioğlu İ (2021). 1946 Seçimleri ve UluslararasıPolitikadaki Yansımaları: Soğuk SavaşınEşiğinde Çok Partili Siyasal Hayata Geçiş. , 1 - 32.
Chicago	TEKİN YUSUF,Sarıalioğlu İrşat 1946 Seçimleri ve UluslararasıPolitikadaki Yansımaları: Soğuk SavaşınEşiğinde Çok Partili Siyasal Hayata Geçiş. (2021): 1 - 32.
MLA	TEKİN YUSUF,Sarıalioğlu İrşat 1946 Seçimleri ve UluslararasıPolitikadaki Yansımaları: Soğuk SavaşınEşiğinde Çok Partili Siyasal Hayata Geçiş. , 2021, ss.1 - 32.
AMA	TEKİN Y,Sarıalioğlu İ 1946 Seçimleri ve UluslararasıPolitikadaki Yansımaları: Soğuk SavaşınEşiğinde Çok Partili Siyasal Hayata Geçiş. . 2021; 1 - 32.
Vancouver	TEKİN Y,Sarıalioğlu İ 1946 Seçimleri ve UluslararasıPolitikadaki Yansımaları: Soğuk SavaşınEşiğinde Çok Partili Siyasal Hayata Geçiş. . 2021; 1 - 32.
IEEE	TEKİN Y,Sarıalioğlu İ "1946 Seçimleri ve UluslararasıPolitikadaki Yansımaları: Soğuk SavaşınEşiğinde Çok Partili Siyasal Hayata Geçiş." , ss.1 - 32, 2021.
ISNAD	TEKİN, YUSUF - Sarıalioğlu, İrşat. "1946 Seçimleri ve UluslararasıPolitikadaki Yansımaları: Soğuk SavaşınEşiğinde Çok Partili Siyasal Hayata Geçiş". (2021), 1-32.

APA	TEKİN Y, Sarıalioğlu İ (2021). 1946 Seçimleri ve UluslararasıPolitikadaki Yansımaları: Soğuk SavaşınEşiğinde Çok Partili Siyasal Hayata Geçiş. Bilig / Türk Dünyası Sosyal Bilimler Dergisi, 0(96), 1 - 32.
Chicago	TEKİN YUSUF,Sarıalioğlu İrşat 1946 Seçimleri ve UluslararasıPolitikadaki Yansımaları: Soğuk SavaşınEşiğinde Çok Partili Siyasal Hayata Geçiş. Bilig / Türk Dünyası Sosyal Bilimler Dergisi 0, no.96 (2021): 1 - 32.
MLA	TEKİN YUSUF,Sarıalioğlu İrşat 1946 Seçimleri ve UluslararasıPolitikadaki Yansımaları: Soğuk SavaşınEşiğinde Çok Partili Siyasal Hayata Geçiş. Bilig / Türk Dünyası Sosyal Bilimler Dergisi, vol.0, no.96, 2021, ss.1 - 32.
AMA	TEKİN Y,Sarıalioğlu İ 1946 Seçimleri ve UluslararasıPolitikadaki Yansımaları: Soğuk SavaşınEşiğinde Çok Partili Siyasal Hayata Geçiş. Bilig / Türk Dünyası Sosyal Bilimler Dergisi. 2021; 0(96): 1 - 32.
Vancouver	TEKİN Y,Sarıalioğlu İ 1946 Seçimleri ve UluslararasıPolitikadaki Yansımaları: Soğuk SavaşınEşiğinde Çok Partili Siyasal Hayata Geçiş. Bilig / Türk Dünyası Sosyal Bilimler Dergisi. 2021; 0(96): 1 - 32.
IEEE	TEKİN Y,Sarıalioğlu İ "1946 Seçimleri ve UluslararasıPolitikadaki Yansımaları: Soğuk SavaşınEşiğinde Çok Partili Siyasal Hayata Geçiş." Bilig / Türk Dünyası Sosyal Bilimler Dergisi, 0, ss.1 - 32, 2021.
ISNAD	TEKİN, YUSUF - Sarıalioğlu, İrşat. "1946 Seçimleri ve UluslararasıPolitikadaki Yansımaları: Soğuk SavaşınEşiğinde Çok Partili Siyasal Hayata Geçiş". Bilig / Türk Dünyası Sosyal Bilimler Dergisi 96 (2021), 1-32.