Hematopoetik Kök Hücre Nakli Sırasında Gelişen Epileptik Nöbetlerin Değerlendirilmesi: Tek Merkez Deneyimi
Yıl: 2021 Cilt: 54 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 40 - 50 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.5505/aot.2021.57805 İndeks Tarihi: 14-06-2021
Hematopoetik Kök Hücre Nakli Sırasında Gelişen Epileptik Nöbetlerin Değerlendirilmesi: Tek Merkez Deneyimi
Öz: Giriş ve amaç: Hematopoetik Kök Hücre Nakli(HKHN), hematolojik maligniteler, bazı solid tümörlerve immün yetmezlik hastalıkları için en etkili tedavi yöntemlerinden biridir ancak bazıkomplikasyonlara sahiptir. Epileptik nöbetler tekrarlayan anormal nöronal deşarjların neden olduğugeçici santral sinir sistemi işlev bozukluğu sonucu oluşan bilinç, motor ve duysal belirtiler olup HKHNsonrası gözlenen komplikasyonlardan biridir ve prognozu oldukça kötü etkilemektedir. Amacımız,HKHN sırasında gelişen epileptik nöbetlerin sebeplerini ve risk faktörlerini saptamak böylece nöbetgelişimini engelleyerek halihazırda komplikasyon oranı yüksek olan HKHN’in prognozunu olumluyönde etkilemektir. Yöntem ve gereçler: Ekim 2018 ile Ekim 2019 yılları arasında Erciyes Üniversitesi Kemik İliği NakliÜnitesinde nakil amacıyla yatırılırken nöbet geçiren 12 hasta çalışmaya dahil edildi. Hastaların verilerigeriye dönük olarak incelendi. Subakut sklerozan panensefalit tanısı konulan hastalar çalışmaya dahiledilmedi.Bulgular: Dokuz hastaya (%75) Otolog HKHN (OKİT), 3 hastaya (%25) ise Allogeneik HKHN (AKİT)yapıldı. OKİT’lerin %8.2’sinde, AKİT’lerin %5.4’ünde epileptik nöbet gözlendi. Hastaların laboratuvarbulgularında hiçbirinde hipoglisemi, hiponatremi, böbrek ve karaciğer fonksiyon testi bozukluğusaptanmadı. Sekiz hastada (%66.6) hipofosfatemi, 6 (%50)’sında hipopotasemi, 4 (%33.3)’ündehipomagnezemi ve 2 (%16.6)’sinde hipokalsemi gözlendi. Hastaların median toplam ilaç sayısı 8 ± 2.1(6-14) ’dir. Nöbet eşiğini düşüren median ilaç sayısı ise 5.5 ± 1.4 (4-8)’dır. Epileptik eşiği düşürenilaçlardan Flukonazol 9 (%75), Meropenem 7 (%58.3), Metronidazol 6 (%60), İzoniazid 4 (%33.3) veSiklosporin 3 (%25) hastada kullanılmasıyla dikkat çekti. 9 (%75) hastanın beslenme durumu totalparental nutrisyon ile sağlanmaktaydı. bir (%8.3) hastamız exitus oldu.Tartışma ve sonuç: Epileptik nöbet gelişim sebebinin, HKHN sonrası komplike klinik durumda aynıanda var olan ve birbirleriyle etkileşime giren çoklu faktörlerle korele olduğu düşünülmektedir. HKHNsırasında epileptik nöbet geçiren hastalarımızda hipofosfatemi, hipopotasemi gibi elektrolitbozukluklarının sık olduğu ve polifarmasinin özellikle de nöbet eşiğini düşüren ilaç kullanımının fazlaolduğu gözlendi. Bu nedenle bu iki faktörün yakın takip edilmesi epileptik nöbet gelişimini önlemedeen önemli yaklaşım olarak gözlenmektedir.
Anahtar Kelime: Evaluation of Epileptic Seizures Developed During Hematopoietic Stem Cell Transplantation: A Single Center Experience
Öz: Introduction: Hematopoietic Stem Cell Transplantion (HSCT) is one of the most effective treatment for hematological malignancies but has some complications. Epileptic seizures are consciousness, motor and sensory symptoms caused by temporary central nervous system dysfunction caused by recurrent abnormal neuronal discharges. Epileptic seizures are one of the complications of HKHN and affect its prognosis poorly. Our aim is to determine the causes and risk factors of epileptic seizures that develop during HSCT, thus preventing the development of seizures and positively affecting the prognosis of HSCT, which has a high complication rate. Methods: Twelve patients who had seizures while being hospitalized at Erciyes University Bone Marrow Transplantion Unit were included between October 2018 and October 2019. Patients diagnosed with subacute sclerosing panencephalitis were excluded. Results: Nine patients (75%) received autolog HSCT (ASCT) and 3 patients (25%) received allogenicHSCT. Epileptic seizures were observed in 8.2% of ASCTs and 5.4% of allogenic-HSCTs. None of the patients had hypoglycemia or hyponatremia. Eight patients (66.6%) had hypophosphatemia, 6 (50%) had hypokalemia, 4 (33.3%) had hypomagnesemia. The median number of drugs is 8 ± 2.1 (6-14). The median number of drugs that lower the seizure threshold is 5.5 ± 1.4 (4-8). Among the drugs that lower the epileptic threshold, fluconazole 75% (n=9), Meropenem 58.3% (n=7), Metronidazole 60% (n=6), Isoniazid 33.3% (n=4) were used most frequently. One (8.3%) of our patients had died. Discussion and conclusion: The reason for developing epileptic seizures is thought to be correlated with multiple factors that co-exist and interact with each other in a complicated clinical situation after HSCT. Polypharmacy, especially the use of drugs that lower the seizure threshold and electrolyte imbalances such as hypophosphatemia and hypokalemia were common in our patients with epileptic seizures. Therefore, close monitoring of these two factors is seen as the most important approach in preventing epileptic seizure development after HSCT.
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- 1. Krouwer HG, Wijdicks EF. Neurologic complications of bone marrow transplantation. Neurologic clinics. 2003;21(1):319-52.
- 2. Tabbara IA, Zimmerman K, Morgan C, Nahleh Z. Allogeneic hematopoietic stem cell transplantation: complications and results. Archives of internal medicine. 2002; 162(14): 1558-66.
- 3. Rovó A, Tichelli A, editors. Cardiovascular complications in long-term survivors after allogeneic hematopoietic stem cell transplantation. Seminars in hematology; 2012: Elsevier.
- 4. Kotloff RM, Ahya VN, Crawford SW. Pulmonary complications of solid organ and hematopoietic stem cell transplantation. American journal of respiratory and critical care medicine. 2004;170(1):22-48.
- 5. Kambham N, Higgins JP, Sundram U, Troxell ML. Hematopoietic stem cell transplantation: graft versus host disease and pathology of gastrointestinal tract, liver, and lung. Advances in anatomic pathology. 2014;21(5):301- 20.
- 6. Uckan D, Cetin M, Yigitkanli I, Tezcan I, Tuncer M, Karasimav D, et al. Life-threatening neurological complications after bone marrow transplantation in children. Bone marrow transplantation. 2005; 35(1): 71-6.
- 7. Sostak P, Padovan C, Yousry T, Ledderose G, Kolb H-J, Straube A. Prospective evaluation of neurological complications after allogeneic bone marrow transplantation. Neurology. 2003; 60(5): 842-8.
- 8. Kishi Y, Miyakoshi S, Kami M, Ikeda M, Katayama Y, Murashige N, et al. Early central nervous system complications after reducedintensity stem cell transplantation. Biology of Blood and Marrow Transplantation. 2004; 10(8): 561-8.
- 9. Graus F, Saiz A, Sierra J, Arbaiza D, Rovira M, Carreras E, et al. Neurologic complications of autologous and allogeneic bone marrow transplantation in patients with leukemia: a comparative study. Neurology. 1996; 46(4): 1004-9.
- 10. Bambal G. Epilepsi oluşum mekanizmaları. Konuralp Tıp Dergisi. 2011; 3(3): 42-5.
- 11. Zhang Xh, Xu Lp, Liu Dh, Chen H, Han W, Chen Yh, et al. Epileptic seizures in patients following allogeneic hematopoietic stem cell transplantation: a retrospective analysis of incidence, risk factors, and survival rates. Clinical transplantation. 2013; 27(1):80-9.
- 12. De Brabander C, Cornelissen J, Smitt PS, Vecht CJ, Van Den Bent M. Increased incidence of neurological complications in patients receiving an allogenic bone marrow transplantation from alternative donors. Journal of Neurology, Neurosurgery & Psychiatry. 2000; 68(1): 36-40.
- 13. Faraci M, Lanino E, Dini G, Fondelli M, Morreale G, Dallorso S, et al. Severe neurologic complications after hematopoietic stem cell transplantation in children. Neurology. 2002; 59(12): 1895-904
- 14. Siegal D, Keller A, Xu W, Bhuta S, Kim DH, Kuruvilla J, et al. Central nervous system complications after allogeneic hematopoietic stem cell transplantation: incidence, manifestations, and clinical significance. Biology of Blood and Marrow Transplantation. 2007; 13(11): 1369-79.
- 15. Narimatsu H, Miyamura K, Iida H, Hamaguchi M, Uchida T, Morishita Y. Early central nervous complications after umbilical cord blood transplantation for adults. Biology of Blood and Marrow Transplantation. 2009; 15(1): 92-100.
- 16. Antonini G, Ceschin V, Morino S, Fiorelli M, Gragnani F, Mengarelli A, et al. Early neurologic complications following allogeneic bone marrow transplant for leukemia: a prospective study. Neurology. 1998; 50(5):1441- 5.
- 17. Zhong Z-d, Li L, Wu Y-h, You Y, Li W-m, Zou P. Analysis of seizure risk factors after allogeneic hematopoietic stem cell transplantation: a 8 case report and literature review. Journal of Huazhong University of Science and Technology [Medical Sciences]. 2013; 33(5): 656-60.
- 18. Rowley SD. Hematopoietic stem cell processing and cryopreservation. Journal of clinical apheresis. 1992; 7(3):132-4.
- 19. Higman M, Port JD, Beauchamp N, Chen AR. Reversible leukoencephalopathy associated with re-infusion of DMSO preserved stem cells. Bone marrow transplantation. 2000; 26(7):797- 800.
- 20. Abdelkefi A, Lakhal A, Moojat N, Hamed LB, Fekih J, Ladeb S, et al. Severe neurotoxicity associated with dimethyl sulphoxide following PBSCT. Bone marrow transplantation. 2009; 44(5): 323-4.
- 21. Marcacci G, Corazzelli G, Becchimanzi C, Arcamone M, Capobianco G, Russo F, et al. DMSO-associated encephalopathy during autologous peripheral stem cell infusion: a predisposing role of preconditioning exposure to CNS-penetrating agents? Bone marrow transplantation. 2009; 44(2):133-5.
- 22. Morris C, De Wreede L, Scholten M, Brand R, Van Biezen A, Sureda A, et al. Should the standard dimethyl sulfoxide concentration be reduced? Results of a E uropean G roup for B lood and M arrow T ransplantation prospective noninterventional study on usage and side effects of dimethyl sulfoxide. Transfusion. 2014; 54(10): 2514-22.
- 23. Ataseven E, Tüfekçi Ö, Yilmaz S, Güleryüz H, Ören H. Neurotoxicity associated with dimethyl sulfoxide used in allogeneic stem cell transplantation. Journal of pediatric hematology/oncology. 2017; 39(5):e297-e9.
- 24. Teive HA, Funke V, Bitencourt MA, Oliveira MMd, Bonfim C, Zanis-Neto J, et al. Neurological complications of hematopoietic stem cell transplantation (HSCT): a retrospective study in a HSCT center in Brazil. Arquivos de neuro-psiquiatria. 2008; 66(3B):685-90.
- 25. Castilla‐Guerra L, Fernández‐Moreno MdC, López‐Chozas JM, Fernández‐Bolaños R. Electrolytes disturbances and seizures. Epilepsia. 2006; 47(12):1990-8.
- 26. LeBlanc TW, McNeil MJ, Kamal AH, Currow DC, Abernethy AP. Polypharmacy in patients with advanced cancer and the role of medication discontinuation. The Lancet Oncology. 2015; 16(7):e333-e41.
- 27. Bushardt RL, Massey EB, Simpson TW, Ariail JC, Simpson KN. Polypharmacy: misleading, but manageable. Clinical interventions in aging. 2008; 3(2):383.
- 28. Chen HY, Albertson TE, Olson KR. Treatment of drug‐induced seizures. British journal of clinical pharmacology. 2016; 81(3):412- 9.
- 29. Govindarajan A, Aboeed A. Fluconazole. StatPearls [Internet]: StatPearls Publishing; 2019.
- 30. Davis MR, Nguyen M-VH, Donnelley MA, Thompson III GR. Tolerability of long-term fluconazole therapy. Journal of Antimicrobial Chemotherapy. 2019; 74(3):768-71.
- 31. Takada K, Yoshinori M, Kinosada M, Ishibashi R, Masaki C, Yamagata S. Metronidazole induced encephalopathy mimicking an acute ischemic stroke event. Neurologia medicochirurgica. 2018; 58(9): 400.
- 32. Hitchings AW. Drugs that lower the seizure threshold. Adverse drug reaction bulletin. 2016; 298(1): 1151-4.
- 33. Lee Y-C, Huang Y-J, Hung M-C, Hung S-C, Hsiao C-Y, Cho H-L, et al. Risk factors associated with the development of seizures among adult patients treated with ertapenem: A matched case-control study. PloS one. 2017; 12(7).
- 34. Bredemann JA, Krechel SW, Eggers G. Treatment of refractory seizures in massive isoniazid overdose. Anesthesia & Analgesia. 1990; 71(5): 554-7.
- 35. Deroux A, Khouri C, Chabre O, Bouillet L, Casez O. Severe acute neurological symptoms related to proton pump inhibitors induced hypomagnesemia responsible for profound hypoparathyroidism with hypocalcemia. Clin Res Hepatol Gastroenterol. 2014;38(5):e103-e5.
- 36. Furlanetto TW, Faulhaber GAM. Hypomagnesemia and proton pump inhibitors: below the tip of the iceberg. Archives of internal medicine. 2011; 171(15):1391-2.
- 37. Thompson C, Sullivan K, June C, Thomas ED. Association between cyclosporin neurotoxicity and hypomagnesaemia. The Lancet. 1984; 324(8412): 1116-20.
- 38. Hsieh C-T, Liang J-S, Peng SS-F, Lee W-T. Seizure associated with total parenteral nutrition–related hypermanganesemia. Pediatric neurology. 2007;36(3 ):181-3.
| APA | Çelik S, Guven Z, Keklik M, Kaynar L, Eser B, ÇETİN M, ÜNAL A, Özsoy N, Günay A (2021). Hematopoetik Kök Hücre Nakli Sırasında Gelişen Epileptik Nöbetlerin Değerlendirilmesi: Tek Merkez Deneyimi. , 40 - 50. 10.5505/aot.2021.57805 |
| Chicago | Çelik Serhat,Guven Zeynep Tugba,Keklik Muzaffer,Kaynar Leylagul,Eser Bülent,ÇETİN Mustafa,ÜNAL ALİ,Özsoy Nimet kübra,Günay Ayşe Hematopoetik Kök Hücre Nakli Sırasında Gelişen Epileptik Nöbetlerin Değerlendirilmesi: Tek Merkez Deneyimi. (2021): 40 - 50. 10.5505/aot.2021.57805 |
| MLA | Çelik Serhat,Guven Zeynep Tugba,Keklik Muzaffer,Kaynar Leylagul,Eser Bülent,ÇETİN Mustafa,ÜNAL ALİ,Özsoy Nimet kübra,Günay Ayşe Hematopoetik Kök Hücre Nakli Sırasında Gelişen Epileptik Nöbetlerin Değerlendirilmesi: Tek Merkez Deneyimi. , 2021, ss.40 - 50. 10.5505/aot.2021.57805 |
| AMA | Çelik S,Guven Z,Keklik M,Kaynar L,Eser B,ÇETİN M,ÜNAL A,Özsoy N,Günay A Hematopoetik Kök Hücre Nakli Sırasında Gelişen Epileptik Nöbetlerin Değerlendirilmesi: Tek Merkez Deneyimi. . 2021; 40 - 50. 10.5505/aot.2021.57805 |
| Vancouver | Çelik S,Guven Z,Keklik M,Kaynar L,Eser B,ÇETİN M,ÜNAL A,Özsoy N,Günay A Hematopoetik Kök Hücre Nakli Sırasında Gelişen Epileptik Nöbetlerin Değerlendirilmesi: Tek Merkez Deneyimi. . 2021; 40 - 50. 10.5505/aot.2021.57805 |
| IEEE | Çelik S,Guven Z,Keklik M,Kaynar L,Eser B,ÇETİN M,ÜNAL A,Özsoy N,Günay A "Hematopoetik Kök Hücre Nakli Sırasında Gelişen Epileptik Nöbetlerin Değerlendirilmesi: Tek Merkez Deneyimi." , ss.40 - 50, 2021. 10.5505/aot.2021.57805 |
| ISNAD | Çelik, Serhat vd. "Hematopoetik Kök Hücre Nakli Sırasında Gelişen Epileptik Nöbetlerin Değerlendirilmesi: Tek Merkez Deneyimi". (2021), 40-50. https://doi.org/10.5505/aot.2021.57805 |
| APA | Çelik S, Guven Z, Keklik M, Kaynar L, Eser B, ÇETİN M, ÜNAL A, Özsoy N, Günay A (2021). Hematopoetik Kök Hücre Nakli Sırasında Gelişen Epileptik Nöbetlerin Değerlendirilmesi: Tek Merkez Deneyimi. ACTA ONCOLOGICA TURCICA, 54(1), 40 - 50. 10.5505/aot.2021.57805 |
| Chicago | Çelik Serhat,Guven Zeynep Tugba,Keklik Muzaffer,Kaynar Leylagul,Eser Bülent,ÇETİN Mustafa,ÜNAL ALİ,Özsoy Nimet kübra,Günay Ayşe Hematopoetik Kök Hücre Nakli Sırasında Gelişen Epileptik Nöbetlerin Değerlendirilmesi: Tek Merkez Deneyimi. ACTA ONCOLOGICA TURCICA 54, no.1 (2021): 40 - 50. 10.5505/aot.2021.57805 |
| MLA | Çelik Serhat,Guven Zeynep Tugba,Keklik Muzaffer,Kaynar Leylagul,Eser Bülent,ÇETİN Mustafa,ÜNAL ALİ,Özsoy Nimet kübra,Günay Ayşe Hematopoetik Kök Hücre Nakli Sırasında Gelişen Epileptik Nöbetlerin Değerlendirilmesi: Tek Merkez Deneyimi. ACTA ONCOLOGICA TURCICA, vol.54, no.1, 2021, ss.40 - 50. 10.5505/aot.2021.57805 |
| AMA | Çelik S,Guven Z,Keklik M,Kaynar L,Eser B,ÇETİN M,ÜNAL A,Özsoy N,Günay A Hematopoetik Kök Hücre Nakli Sırasında Gelişen Epileptik Nöbetlerin Değerlendirilmesi: Tek Merkez Deneyimi. ACTA ONCOLOGICA TURCICA. 2021; 54(1): 40 - 50. 10.5505/aot.2021.57805 |
| Vancouver | Çelik S,Guven Z,Keklik M,Kaynar L,Eser B,ÇETİN M,ÜNAL A,Özsoy N,Günay A Hematopoetik Kök Hücre Nakli Sırasında Gelişen Epileptik Nöbetlerin Değerlendirilmesi: Tek Merkez Deneyimi. ACTA ONCOLOGICA TURCICA. 2021; 54(1): 40 - 50. 10.5505/aot.2021.57805 |
| IEEE | Çelik S,Guven Z,Keklik M,Kaynar L,Eser B,ÇETİN M,ÜNAL A,Özsoy N,Günay A "Hematopoetik Kök Hücre Nakli Sırasında Gelişen Epileptik Nöbetlerin Değerlendirilmesi: Tek Merkez Deneyimi." ACTA ONCOLOGICA TURCICA, 54, ss.40 - 50, 2021. 10.5505/aot.2021.57805 |
| ISNAD | Çelik, Serhat vd. "Hematopoetik Kök Hücre Nakli Sırasında Gelişen Epileptik Nöbetlerin Değerlendirilmesi: Tek Merkez Deneyimi". ACTA ONCOLOGICA TURCICA 54/1 (2021), 40-50. https://doi.org/10.5505/aot.2021.57805 |
