Ortak Bilgi Yapılandırma Modeline Dayalı Fen Öğretiminin Sekizinci Sınıf Öğrencilerinin Sosyobilimsel Konular Hakkındaki Görüşlerine Yansımasının İncelenmesi

Yıl: 2020 Cilt: 21 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 1051 - 1070 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.17679/inuefd.735702 İndeks Tarihi: 14-06-2021

Ortak Bilgi Yapılandırma Modeline Dayalı Fen Öğretiminin Sekizinci Sınıf Öğrencilerinin Sosyobilimsel Konular Hakkındaki Görüşlerine Yansımasının İncelenmesi

Öz:
Bu araştırmanın amacı, Ortak Bilgi Yapılandırma Modeli (OBYM)’ne dayalı fen öğretiminin sekizinci sınıf öğrencilerinin sosyobilimsel konular hakkındaki görüşlerine yansımasını incelemektir. Bu araştırmada, nitel araştırma yaklaşımlarından eylem araştırmasıkullanılmıştır. Araştırma, 2017-2018 eğitim-öğretim yılında ortaokul sekizinci sınıfta öğrenim gören 25 öğrenci ile yürütülmüştür. Çalışma grubu içindebelli kriterlere göre seçilen altı öğrenci ile uygulama öncesi ve sonrasında görüşmeler yapılmıştır. Araştırmada veriler, Sosyobilimsel Konular İle İlgili Yarı Yapılandırılmış Mülakat (SOBMÜ) formu ile toplanmıştır. Betimsel ve içerik analiz yöntemi kullanılarak veriler analiz edilmiştir. Uygulama öncesinde öğrencilerin antibiyotik kullanımı, grip aşıları, zayıflama hapları, aile planlaması ve genetiği değiştirilmiş organizmalar konusunda yeterli düzeyde bilimsel bilgiye sahip olmadıkları tespit edilmiştir. Uygulamadan sonra öğrencilerin sosyobilimsel konularda bilimsel açıklamalar yaptığı görülmüştür. Öğrenciler uygulama öncesinde zayıflama haplarını kullanarak zayıflayacakları yönünde görüş beyan ederken, uygulamadan sonra zayıflama haplarını kullanmayacaklarınıifade etmişlerdir. Öğrenciler, uzmanların önerdiği doğal yollarla zayıflamanın sağlık açısından daha uygun olduğunu belirtmişlerdir. OBYM’ ye dayalı fen öğretiminin sosyobilimsel konular üzerinde etkisinin daha net olarak görülebilmesi için farklıöğretim kademelerinde öğrenim gören öğrenciler ile nicel temelli çalışmaların yapılması önerilmektedir.
Anahtar Kelime:

Exploring the Views of Eight Grade Students about the Socio-Scientific Issues and Common Knowledge Construction Model Based Science Teaching

Öz:
The purpose of this study is to examine the reflection of science education based on the CommonKnowledge Construction Model(CKCM) on the views of eighth grade students on socio-scientific issues.The study employed action researchmethod and itcarried out with 25 middle school students during the 2017-2018 academic year.Interviews were conducted with six students selected according to certain criteria within the study group before and after the application. The data were collected through a Semi-Structured Interview form which explores Socio-scientific Issues. Data were analyzed using descriptive and content analysis method. It was determined that students did not have sufficient scientific knowledge about antibiotic use, flu vaccines, slimming pills, family planning and Genetically Modified Organisms (GMO) before the implementation. After the implementation, students were able to make scientific explanations on socio-scientific issues. While the students expressed slimming pills could be helpful for losing weight at the onset of the study, they stated that they would not use the slimming pills after the implementation. The students stated that experts’ advice should be taken into accountinweight-lossprogrammes.Quantitativeresearchisimportantto understand the impact of CKCM-based science teaching on socio-scientific issues on students studying at different levels of education.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Akgün, A., Duruk, Ü. ve Gülmez-Güngörmez, H. (2016). Altıncı sınıf öğrencilerinin ortak bilgi yapılandırma modeline ilişkin görüşleri. Amasya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 5(1), 184-203.
  • Bakırcı H. ve Çepni, S. (2014). Fen bilimleri dersi öğretim programı temelinde ortak bilgi yapılandırma modelinin irdelenmesi. Fen Bilimleri Öğretimi Dergisi, 2(2), 83-94.
  • Bakırcı, H. (2014). Ortak bilgi yapılandırma modeline dayalı öğretim materyali tasarlama, uygulama ve modelin etkililiğini değerlendirme çalışması: Işık ve ses ünitesi örneği (Yayımlanmamış doktora tezi). Karadeniz Teknik Üniversitesi, Ankara, Türkiye.
  • Bakırcı, H. ve Çepni, S. (2016). Ortak bilgi yapılandırma modelinin ortaokul altıncı sınıf öğrencilerinin eleştirel düşünme becerilerine etkisi: Işık ve ses ünitesi örneği. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 17(3), 185-202.
  • Bakırcı, H. ve Çiçek, S. (2017). Ortak bilgi yapılandırma modeline göre tasarlanan öğrenme ortamının 5. sınıf öğrencilerinin bilimin doğası üzerine etkisi. Journal of Social and Humanities Sciences Research, 4(15), 1960-1974.
  • Bakırcı, H. ve Yıldırım, İ. (2017). Ortak bilgi yapılandırma modelinin sera etkisi konusunda öğrencilerin kavramsal anlamalarına ve bilginin kalıcılığına etkisi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 18, 45-63.
  • Bakırcı, H., Artun, H. ve Şenel, S. (2016). Ortak bilgi yapılandırma modeline dayalı fen öğretiminin ortaokul yedinci sınıf öğrencilerinin kavramsal anlamalarına etkisi (gök cisimlerini tanıyalım). Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 13(1), 514-543.
  • Bakırcı, H., Artun, H., Şahin, S. ve Sağdıç, M. (2018). Ortak bilgi yapılandırma modeline dayalı fen öğretimi aracılığıyla yedinci sınıf öğrencilerinin sosyobilimsel konular hakkındaki görüşlerinin incelenmesi. Eğitimde Nitel Araştırmalar Dergisi, 6(2), 207-237.
  • Bakırcı, H., Çalık, M. ve Çepni, S. (2017). The effect of the common knowledge construction model oriented education on sixth grade students’ views on the nature of science. Journal of Baltic Science Education, 16(1), 43-55.
  • Bakırcı, H., Çepni, S. ve Yıldız, M. (2015). Ortak bilgi yapılandırma modelinin altıncı sınıf öğrencilerinin akademik başarılarına etkisi: Işık ve ses ünitesi. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 26, 182-204.
  • Bakırcı, H., Kahraman, F. ve Artun, H. (2020). Ortak bilgi yapılandırma modelinin biyoçeşitlilik konusunda beşinci sınıf öğrencilerinin bilimsel süreç ve eleştirel düşünme becerilerine etkisi. Fen, Matematik, Girişimcilik ve Teknoloji Eğitimi Dergisi, 3(1), 51-64.
  • Batı, K. ve Çalışkan, İ. Ö. (2012, Haziran). Köy okulu öğrencilerinin bilgi ve algılarını belirleyen faktörlerin belirlenmesi üzerine nitel bir araştırma: Domuz gribi örneği. X. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi. 27-30 Haziran, Niğde Üniversitesi, Niğde.
  • Berkant, H. G. (Eylül, 2002) Ortaöğretim biyoloji derslerinin biyolojik nedenselliğe dayalı olarak işlenmesi. V. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi, 16-18 Eylül, ODTÜ, Ankara.
  • Biernacka, B. (2006). Developing scientific literacy of grade five students: A teacher researcher collaborative effort (Unpublished doctoral dissertation). University of Manitoba: Canada.
  • Bohn, T. (2014). Magic Bullet. http://www.behance.net/gallery/16042051/Magic-Bullet, adresinde 05.01.2017 tarihinde erişildi.
  • Creswell, J. (2012). Educational research. Boston: Pearson Education.
  • Çabuk, B. ve Yeni, E.(2016). Okul öncesi eğitimde yeni bir teknik: Münazara. Kastamonu Eğitim Dergisi. 24(5), 2439-2456.
  • Çakmak, A. ve Ertem, M. (2005). Aile planlaması eğitimi için önemli bir fırsat: Bir çocuk hastanesine yatan hastaların anneleri. Dicle Tıp Dergisi, 32(4),190-195.
  • Çelik, H., Pektaş, H. M. ve Karamustafaoğlu, O. (2018). Science teaching laboratory applications: Common knowledge construction, learning cycle models and STEM approach. International Journal on New Trends in Education and Their Implications, 9(3), 11-29.
  • Dawson, V. M. & Venville, G. (2010). Teaching strategies for developing students’ argumentation skills about socioscientific issues in high school genetics. Research in Science Education, 40, 133-148.
  • Denzin, N. K., & Lincoln, Y. S. (1994). The research process. In N. K. Denzin & Y. S. Lincoln (Eds.), Handbook of qualitative research, 45-81. Thousand Oaks, CA: Sage.
  • Doğan, S., Kıvrak, E. ve Baran, Ş. (2004). Lise öğrencilerinin biyoloji derslerinde edindikleri bilgileri günlük hayatla ilişkilendirebilme düzeyleri. Erzincan Eğitim Fakültesi Dergisi, 6(1), 57-63.
  • Ebenezer, J. V. & Connor, S. (1998). Learning to teach science: A model for the 21 century. Upper Saddle River, NJ: Prentice-Hall, Simon and Schuster/A Viacom Company.
  • Ebenezer, J., Chacko, S. & Immanuel, N. (2004). Common knowledge construction model for teaching and learning science: Application in the Indian context. In An international conference to review research on Science, Technology and Mathematics Education International Centre (epiSTEME-1), Dona Paula, Goa, India.
  • Ebenezer, J., Chacko, S., Kaya, O.N., Koya, S. K. & Ebenezer, D. L. (2010). The effects of common knowledge construction model sequence of lessons on science achievement and relational conceptual change. Journal of Research in Science Teaching, 47(1), 25–46.
  • Enginar, İ., Saka, A. ve Sesli, E. (Eylül, 2002) Lise iki öğrencilerinin biyoloji derslerinde kazandıkları bilgileri güncel olaylarla ilişkilendirebilme düzeyleri. V. Ulusal Fen Bilimler ve Matematik Eğitimi Kongresi, 16-18 Eylül 2002. ODTÜ, Ankara.
  • Evren, A. ve Kaptan, F. (Haziran, 2014). Fen eğitiminde sosyobilmsel durum temelli öğretim ve önemi. EAB 2014 VI. Uluslararası Eğitim Araştırmaları, 5-8 Haziran, Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
  • Facione, P. (2007). Critical thinking: What it is and why it counts. In insight assessment. Millbrae: The California Academic Press.
  • Flick, U. (2014). An introduction to qualitative research. New York: Sage.
  • Fowler, S. R., Zeidler, D. L. & Sadler, T. D. (2009). Moral sensitivity in the context of socio-scientific issues in high school science students. International Journal of Science Education, 31(2), 279–296.
  • Gökçay, G. (2016). İlköğretim öğrencilerinin gribe yönelik bilgileri ve öğrencilerin grip aşısı yaptırma durumlarını etkileyen faktörlerin incelenmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Kafkas Üniversitesi, Kars, Türkiye.
  • Karabulut-Özsoy, Ö. (2003). Aile planlaması konusunda üniversite öğrencilerinin akran eğitimi etkinliklerinin değerlendirilmesi (Yüksek lisans tezi). Ege Üniversitesi, İzmir, Türkiye.
  • Kardaş, N. (2013). Fen eğitiminde argümantasyon odaklı öğretimin öğrencilerin karar verme ve problem çözme becerilerine etkisi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, Eskişehir, Türkiye.
  • Khishfe, R. (2013). Transfer of nature of science understandings into similar contexts: Promises and possibilities of an explicit reflective approach. International Journal of Science Education, 35(17), 2928-2953.
  • Knight, A. M. & McNeill, K. L. (2012, March). Comparing students’ written and verbal scientific arguments. National Association for Research in Science Teaching. 25-28, March, Indianapolis, IN.
  • Kutluca, A. Y. (2012). Fen ve Teknoloji öğretmen adaylarının klonlamaya ilişkin bilimsel ve sosyobilmsel argümantasyon kalitelerinin alan bilgisi yönünden incelenmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Bolu, Türkiye.
  • Millî Eğitim Bakanlığı (2013). İlköğretim kurumları (ilkokullar ve ortaokullar) fen bilimleri dersi (3, 4, 5, 6, 7 ve 8. sınıflar) öğretim programı. Ankara: Devlet Kitapları Basım Evi.
  • Mills, G. E. (2003). Action research: A guide for the teacher researcher. New Jersey: Merrill Prentice Hall.
  • Miles, B. M. & Huberman A. M., (1994). Qualitative data analysis: An expanded source book. California, USA: Sage Publications.
  • Oliveira, A. W., Akerson, V. L. & Oldfield. M. (2012). Environmental argumentation as sociocultural activity. Journal of Research in Science Teaching, 49(7), 869-897.
  • Öztürk, N. ve Eş, H. (Ekim, 2017). Fen bilimleri öğretmen adaylarının bazı sosyobilmsel konulara yaklaşımları ve gerekçeleri. 2. International Academic Research Congress.18-21 Ekim 2017, Antalya.
  • Proulx, G. (2004). Integrating scientific method & critical thinking in classroom debates on environmental issues. The American Biology Teacher, 66(1), 26-33.
  • Ratcliffe, M. & Grace, M. (2003). Science education for citizenship: Teaching socio-scientific issues. McGraw-Hill Education (UK).
  • Sadler, T. D. & Zeidler, D. L. (2004). The morality of socioscientific issues: construal and resolution of genetic engineering dilemmas. International Journal of Science Education, 88, 4-27.
  • Sadler, T. D., Amirshokoohi, A., Kazempour, M. & Allspaw, K. M. (2006). Socioscience and ethics in science classrooms: Teacher perspectives and strategies. Journal of Research in Science Teaching, 43(4), 353-376.
  • Tashakkori, A. & Teddlie, C. (2010). Sage handbook of mixed methods in social & behavioral research. Thousand Oaks, CA: Sage.
  • Tezel, Ö. ve Günister B. (2018). Sosyobilmsel konu temelli fen öğretimi üzerine Türkiye’de yapılan çalışmalardan bir derleme. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Türk Dünyası Uygulama ve Araştırma Merkezi Eğitim Dergisi, 3(1), 42-60.
  • Topaloğlu-Yavuz, M. ve Kıyıcı-Balkan, F. (2018). Okul dışı öğrenme ortamlarında yürütülen etkinliklerin öğrencilerin sosyobilmsel konulara ilişkin görüşlerine etkisi: Organ bağışı ve GDO. E-Uluslararası Eğitim Araştırmaları Dergisi, 9(1), 36-50.
  • Topçu, M. S. ve Atabey, N. (2017). Sosyobilmsel konu içerikli alan gezilerinin ilköğretim öğrencilerinin argümantasyon nitelikleri üzerine etkisi. Bartın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 6(1),68-84.
  • Topçu, M. S., Muğaoğlu, E. Z. ve Güven, D. (2014). Fen eğitiminde sosyobilmsel konular: Türkiye örneği. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 14(6),1-22.
  • Topçu, M. S., Sadler, T. D. ve Tüzün-Yılmaz, Ö. (2010). Preservice science teachers’ informal reasoning about socioscientific issues: the influence of issue context. International Journal of Science Education, 32(18), 2475- 2495.
  • Topcu, M. S. (2010). Development of attitudes towards socio-scientific issues scale for undergraduate students. Evaluation and Research in Education, 23(1), 51-67.
  • Wood, L. C. (2012). Conceptual change and science achievement related to a lesson sequence on acids and bases among African American alternative high school students: A teacher’s practical arguments and the voice of the other (Unpublished doctoral dissertation). Wayne State University, Canada.
  • Yahaya, J. M., Zain, A. M. N. & Karpudewan, M. (2012). Understanding socioscientific issues in a low literate society for the achievement of the millennium development goals. World Academy of Science, Engineering and Technology. 72, 123-126.
  • Yapıcıoğlu-Evren, A. ve Kaptan, F. (2017). Sosyobilmsel konu temelli öğretim yaklaşımı uygulamalarının etkililiğine yönelik bir karma yöntem çalışması. Eğitim ve Bilim, 42(192), 113-137.
  • Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2011). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. 8. Baskı. Ankara: Seçkin Yayınevi.
  • Yiğit N., Devecioğlu, Y. ve Ayvacı, H. Ş. (Eylül, 2002). İlköğretim fen bilgisi öğrencilerinin fen kavramlarını günlük yaşamdaki olgu ve olaylarla ilişkilendirme düzeyleri. V. Ulusal Fen Bilimler ve Matematik Eğitimi Kongresi, 16-18 Eylül, ODTÜ, Ankara.
  • Zeidler, D. L., Walker, K. A., Ackett, W. A. & Simmons, M. L. (2002). Tangled up in views: Beliefs in the nature of science and responses to socioscientific dilemmas. Science Education, 86(3), 343-367.
  • Zeidler, D. L. & Keefer, M. (2003). The role of moral reasoning and the status of socio-scientific issues in science education. In the role of moral reasoning on socio-scientific issues and discourse in science education (pp. 7-38). Springer Netherlands.
  • Zeidler, D. L., Sadler, T. D., Simmons, M. L. & Howes, E. V. (2005). Beyond STS: A research-based framework for socio-scientific issues education. Science Education, 89(3), 357-377.
  • Zohar, A. & Nemet, F. (2002). Fostering students' knowledge and argumentation skills through dilemmas in human genetics. Journal of Research in Science Teaching, 39(1), 35–62.
APA Yıldırım İ, Bakırcı H (2020). Ortak Bilgi Yapılandırma Modeline Dayalı Fen Öğretiminin Sekizinci Sınıf Öğrencilerinin Sosyobilimsel Konular Hakkındaki Görüşlerine Yansımasının İncelenmesi. , 1051 - 1070. 10.17679/inuefd.735702
Chicago Yıldırım İlke,Bakırcı Hasan Ortak Bilgi Yapılandırma Modeline Dayalı Fen Öğretiminin Sekizinci Sınıf Öğrencilerinin Sosyobilimsel Konular Hakkındaki Görüşlerine Yansımasının İncelenmesi. (2020): 1051 - 1070. 10.17679/inuefd.735702
MLA Yıldırım İlke,Bakırcı Hasan Ortak Bilgi Yapılandırma Modeline Dayalı Fen Öğretiminin Sekizinci Sınıf Öğrencilerinin Sosyobilimsel Konular Hakkındaki Görüşlerine Yansımasının İncelenmesi. , 2020, ss.1051 - 1070. 10.17679/inuefd.735702
AMA Yıldırım İ,Bakırcı H Ortak Bilgi Yapılandırma Modeline Dayalı Fen Öğretiminin Sekizinci Sınıf Öğrencilerinin Sosyobilimsel Konular Hakkındaki Görüşlerine Yansımasının İncelenmesi. . 2020; 1051 - 1070. 10.17679/inuefd.735702
Vancouver Yıldırım İ,Bakırcı H Ortak Bilgi Yapılandırma Modeline Dayalı Fen Öğretiminin Sekizinci Sınıf Öğrencilerinin Sosyobilimsel Konular Hakkındaki Görüşlerine Yansımasının İncelenmesi. . 2020; 1051 - 1070. 10.17679/inuefd.735702
IEEE Yıldırım İ,Bakırcı H "Ortak Bilgi Yapılandırma Modeline Dayalı Fen Öğretiminin Sekizinci Sınıf Öğrencilerinin Sosyobilimsel Konular Hakkındaki Görüşlerine Yansımasının İncelenmesi." , ss.1051 - 1070, 2020. 10.17679/inuefd.735702
ISNAD Yıldırım, İlke - Bakırcı, Hasan. "Ortak Bilgi Yapılandırma Modeline Dayalı Fen Öğretiminin Sekizinci Sınıf Öğrencilerinin Sosyobilimsel Konular Hakkındaki Görüşlerine Yansımasının İncelenmesi". (2020), 1051-1070. https://doi.org/10.17679/inuefd.735702
APA Yıldırım İ, Bakırcı H (2020). Ortak Bilgi Yapılandırma Modeline Dayalı Fen Öğretiminin Sekizinci Sınıf Öğrencilerinin Sosyobilimsel Konular Hakkındaki Görüşlerine Yansımasının İncelenmesi. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 21(2), 1051 - 1070. 10.17679/inuefd.735702
Chicago Yıldırım İlke,Bakırcı Hasan Ortak Bilgi Yapılandırma Modeline Dayalı Fen Öğretiminin Sekizinci Sınıf Öğrencilerinin Sosyobilimsel Konular Hakkındaki Görüşlerine Yansımasının İncelenmesi. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 21, no.2 (2020): 1051 - 1070. 10.17679/inuefd.735702
MLA Yıldırım İlke,Bakırcı Hasan Ortak Bilgi Yapılandırma Modeline Dayalı Fen Öğretiminin Sekizinci Sınıf Öğrencilerinin Sosyobilimsel Konular Hakkındaki Görüşlerine Yansımasının İncelenmesi. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, vol.21, no.2, 2020, ss.1051 - 1070. 10.17679/inuefd.735702
AMA Yıldırım İ,Bakırcı H Ortak Bilgi Yapılandırma Modeline Dayalı Fen Öğretiminin Sekizinci Sınıf Öğrencilerinin Sosyobilimsel Konular Hakkındaki Görüşlerine Yansımasının İncelenmesi. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 2020; 21(2): 1051 - 1070. 10.17679/inuefd.735702
Vancouver Yıldırım İ,Bakırcı H Ortak Bilgi Yapılandırma Modeline Dayalı Fen Öğretiminin Sekizinci Sınıf Öğrencilerinin Sosyobilimsel Konular Hakkındaki Görüşlerine Yansımasının İncelenmesi. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 2020; 21(2): 1051 - 1070. 10.17679/inuefd.735702
IEEE Yıldırım İ,Bakırcı H "Ortak Bilgi Yapılandırma Modeline Dayalı Fen Öğretiminin Sekizinci Sınıf Öğrencilerinin Sosyobilimsel Konular Hakkındaki Görüşlerine Yansımasının İncelenmesi." İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 21, ss.1051 - 1070, 2020. 10.17679/inuefd.735702
ISNAD Yıldırım, İlke - Bakırcı, Hasan. "Ortak Bilgi Yapılandırma Modeline Dayalı Fen Öğretiminin Sekizinci Sınıf Öğrencilerinin Sosyobilimsel Konular Hakkındaki Görüşlerine Yansımasının İncelenmesi". İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 21/2 (2020), 1051-1070. https://doi.org/10.17679/inuefd.735702