Yıl: 2020 Cilt: 0 Sayı: 43 Sayfa Aralığı: 219 - 240 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 14-06-2021

Irak Muhasebe Çalışanlarının Mesleki Tükenmişlik, İş Doyumu veYaşam Doyumlarının İncelenmesi: Kerkük Örneği

Öz:
Günümüz yaşamında kişiler, bir takım zorlama ve stres unsurlarının daha yaygın olduğu bir dünya ile karşı karşıyadır. Muhasebe çalışanlarının koşulları, eğitim alma şekilleri ile meslekten umduklarını bulup bulamama, işlerine karşı duyarlıkları, hizmet verdikleri kişilere karşı tutumları, ekonomik durum ve beklentileri gibi durumlar açığa çıkarılması gereken önemli süreçlerdir. Bu bağlamda; “Bazı meslek gruplarında daha fazla yaşanan ve mesleki tükenmişlik muhasebe çalışanlarında ne durumdadır? Muhasebe çalışanlarının tanımlayıcı özelliklerine göre tükenmişlik durumları ne düzeydedir?’’ gibi soruların yanıtlarına ulaşılması meslekte yaşanan sorunların giderilmesi açısından önemli bir husustur. Yapılan çalışma ile Irak’ta görev yapan muhasebe mensuplarının, mesleki tükenmişlik ve yaşam ne durumda olduğunun incelenmesi amaçlanmıştır. Bu amaçla çalışmanın uygulama kısmı 2019 yılında gerçekleştirilmiştir. Bu araştırmanın çalışma gurubunu ise Irak’ta muhasebe alanında çalışan ve tesadüfi olarak seçilen kişiler oluşturmuştur. Veri toplama aracı olarak nicel anket formu kullanılmıştır. Verilerin toplanabilmesi için toplam 300 Iraklı muhasebe çalışanına Maslach ve Jackson (1981), tarafından geliştirilen MBI (Maslach Tükenmişlik Envanteri), iş doyumu, yaşam doyumu ve araştırmacı tarafından hazırlanan kişisel karakterini belirleyen demografik sorular veri toplama aracı olarak kullanılmıştır. Çalışmanın sonunda; Irak’ta muhasebe alanında çalışanların mesleki tükenmişlik faktörünün duygusal tükenme ve duyarsızlaşma alt boyutlarında cinsiyet değişkenine göre istatiksel olarak anlamlı bir farklılaşma bulunmadığı ancak, yaş değişkenine göre anlamlı bir farkın olduğu belirlenmiştir. Duygusal tükenme ve duyarsızlaşma alt boyutlarında hizmet süresi, çalışma yeri ve çalışma biçimi değişkenleri karşılaştırıldığında ise aralarında anlamlı bir farkın olduğu tespit edilmiştir. Ayrıca, Iraklı muhasebe çalışanlarının, kişisel başarısızlık ile gelir düzeyleri karşılaştırıldığında aralarında anlamlı bir farkın olduğu, yine, duyarsızlaşma ve kişisel başarı alt boyutlarında çalışılan yere göre farklılaşma mevcutken, duygusal tükenme boyutunda ise bir farklılaşmanın gerçekleşmediği bulunmuştur. Mesleki tükenmişlik ile iş ve yaşam doyumu arasında negatif yönlü ve anlamlı ilişki tespit edilmiştir. Mesleki tükenmişliği yüksek olan muhasebe meslek mensuplarının düşük iş ve yaşam doyumu; mesleki tükenmişliği düşük olan muhasebe çalışanlarında yüksek düzeyde iş ve yaşam doyumu olduğu bulgusu elde edilmiştir.
Anahtar Kelime:

The Investigation of Burnout, Job Satisfaction and Life Satisfaction among Iraqi Accounting Employees: Kirkuk Sample

Öz:
In today's life, a person faces a world where various coercion and stress are more common. Working conditions of accountingemployees, the ways of getting education and whether they find what they expect from the profession, their sensitivity towardstheir jobs, their attitudes towards the people they serve, their economic situation and expectations are important processes thatneed to be revealed. In this context, finding answers to questions such as, ‘What is the case among accounting employees in termsof professional burnout, which is more common in some professions than others? What is the level of burnout of accountingemployees according to the descriptive characteristics?’ is important in terms of solving problems experienced in the profession.The purpose of the present study is to examine the professional burnout, job and life satisfaction of the members of theAccounting Department in Iraq. Quantitative phase of the research was conducted in 2019. The study group consisted of 300randomly selected people working in the field of accounting in Iraq. Quantitative questionnaire form was used as data collectiontool. In order to collect data, MBI (Maslach Burnout Inventory) developed by Maslach and Jackson (1981), job satisfactioninventory, life satisfaction inventory and personal information form developed by the researcher were implemented in 300 Iraqiaccounting employees.According to the findings of the present study; there is no statistically significant difference in the emotional exhaustion anddepersonalization sub-dimensions of the professional burnout factor of accounting employees in Iraq according to gendervariable, but there was a significant difference according to age variable. When the variables of length of service, working placeand working style were compared in the emotional exhaustion and depersonalization sub-dimensions, a significant difference wasfound between them. Moreover, there is a significant difference between the personal failure and income levels of Iraqiaccounting employees, also, in the sub-dimensions of depersonalization and personal accomplishment, it was found that there was a differentiation according to the place of study, whereas there was no differentiation in the emotional exhaustion dimension. Consequently, it was found accounting employees with higher levels of burnout have lower job and life satisfaction, andemployees with lower levels of burnout have higher levels of burnout have lower job and life satisfaction.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Abdel-Alim, H. (2010). “Küreselleşme ışığında ulusal muhasebe standartlarını uluslararası standartlarla uyumlu hale getirme stratejileri”. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Omdurman İslami Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İşletme Anabilim Dalı.
  • Abud-Allah, I. M., Stanton, P. ve Rodrigs, M. (2014). “Should Iraq Adopt IFRSs”, International Journal of Trade, Economics and Financ, 6 (5): 541-552.
  • Acar, D., Senal, S. ve Hussein, T. (2018).“Irak ve Türkiye Devlet Muhasebe Bilgi Sisteminde Kullanılan Hesap Planlarının Karşılaştırılması”, Pamukkale University Journal of Social Sciences Institute, 31 (7): 315-328.
  • Akyıldız, Hüseyin ve Turunç, Ömer. Çalışma Psikolojisi, Isparta, Bil Ofset, 2013.
  • Al-Mashkour, E. ve Al-Mansoori, J. (2000). “Muhasebe Esaslarının Yatırım Kararlarının Rasyonel Hale Getirilmesinde Verimliliğinin Artırılmasına Katkısının Kapsamı”, ISSN Dergisi, 1 (3): 48-66.
  • Al-Shara A. H. (2017).“Irak'taki Kamu Şirketlerinde Uluslararası İç Denetim Standartlarına Bağlılık Derecesi, Irak Menkul Kıymetler Borsası'na Kayıtlı Irak Bankalarının Bir Örneği Üzerinde Uygulamalı Bir Çalışma”, Al Muthanna Üniversitesi, İdare ve Ekonomi Fakültesi, 28 (7): 1858-6228.
  • Arıkan, Y. (2006). "Meslekte Geniş Görüşlülük ve Dünya Muhasebe Kongresi", Mali Çözüm Dergisi, sayı: 77, s. 10-21.
  • Ay, M. ve Avşaroğlu, S. (2010). “Muhasebe Meslek Mensuplarının Mesleki Tükenmişlik, İş Doyumu ve Yaşam Doyumlarının İncelenmesi 1- Mesleki Tükenmişlik Düzeyleri”, Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 7 (1): 11171- 1187.
  • Ayboğa, H. (2003). “Globalleşme Sürecinde Ülkemizde Muhasebe Mesleğinin ve Meslek Mensuplarının Eğitimi”, Marmara Üniversitesi İİBF Dergisi, 18 (1): 321-338.
  • Basım, H. N. ve Şeşen, H. (2006). “Tükenmişlikte Bazı Demografik Değişkenlerin Etkisi: Kamu’da Bir Araştırma”, Ege Akademik Bakış, 6 (2): 15-23.
  • Baştemur, Y. (2006). “İş tatmini ile yaşam tatmini arasındaki ilişkiler: kayseri emniyet müdürlüğünde bir araştırma”. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Erciyer Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Anabilim Dalı.
  • Ceylan, M. (2005). “Stresle başaçıkmada bilişsel stratejilerin kullanılmasında cinsiyet ve kişilik değişkeninin etkisi”. Yayımlanmamış yüksek lisans tez, Ege Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü.
  • Dolunay, A. B. (2002). “Keçiören Dlçesi Genel Liseler ve Teknik-Ticaret Meslek Liselerinde Görevli Öğretmenlerde Tükenmişlik Durumu Araştırması”, Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Mecmuası, 55 (1): 51–62.
  • Edelwich, Jerry ve Brodsky, Archie. Burnout Stages of Disillusionment in the Helping Professions, New York, Human Science Press, 1980.
  • Fidan, Y. (1996) "Örgüt Kültürünün Verimlilik Artışına Etkisi", Verimlilik Dergisi, sayı: 2, s. 17-29.
  • Gençay, Ö. A. (2007). “Beden Eğitimi Öğretmenlerinin İş Doyumu ve Mesleki Tükenmişliklerinin Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesi”, Kastamonu Eğitim Dergisi, 15 (2): 765-780.
  • Gökçakan, Z. & Özer, R. (1999). “Doğu Karadeniz Bölgesindeki görevli rehber öğretmenlerde tükenmişlik düzeyi nedenleri ve çeşitli değişkenlere göre incelenmesi”. IX. Ulusal Eğitim Bilimleri, Anadolu Üniversitesi, Eskişehir, Turkey, 29 Mart.
  • Gülay, H. E. (2006). “Beden eğitimi öğretmenlerinin iş doyum düzeylerinin araştırılması (kocaeli ili örneği)”. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Enstitüsü İşletme Anabilim Dalı.
  • Güllüce, A. C. ve Ö. F. İşcan. (2005). “Mesleki Tükenmişlik ve Duygusal Zeka Arasındaki İlişki Osmangazi Ünversitesi”, İİBF Dergisi, 5 (2): 7-29.
  • Hassan, E. A., Rankin M. ve Wei L. (2014). “The Development of Accounting Regulation in Iraq and the IFRS Adoption Decision: An Institutional Perspective”, The International Journal of Accounting, sayı: 49, s. 371–390.
  • İsmail, N. T. (1989). “Tek düzen muhasebe sistemi ve Irak-Türkiye arasındaki uygulamanın karşılaştırılması”. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Anabilim Dalı.
  • İşgüden, B. (2007). “Sosyal ve kültürel değerlerin muhasebe meslek etiği üzerine etkileri”. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Anabilim Dalı.
  • Koç, Yüksel. Tekdüzen Muhasebe Sistemi ve Türkiye'deki Çalışmalar, Ankara, Ankara Üniversitesi, 1975.
  • Maslach, Chiristina ve Jackson, Susan E. Maslach Bornout İnventory Manual, Ed.: Palo Alto, CA: Consulting Psychologists Press, 1986.
  • Otacıoğlu, S. G. (2008). “Müzik Öğretmenlerinde Tükenmişlik Sendromu ve Etkileyen Faktörler”, İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 9 (15): 103–116.
  • Örmen, U. (1993). “Tükenmişlik duygusu ve yöneticiler üzerine bir uygulama”. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Anabilim Dalı.
  • Pines, Ayala ve Aranson, Elliot. Career Burnout Causes and Cures, New York, The Free Press, 1988.
  • Sünbül, A. M. (2003). “An Analysis of Relations Among Locus of Control, Burnout and Job Satisfaction in Turkish High School Teacher”, Australian Journal of Education. 47 (1): 58-73.
  • Şimşek, B. (2013). “Örgütsel bağlılığı etkileyen faktörler ve tekstil sektöründe bir aratırma". Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, İstanbul Kültür Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Anabilim Dalı.
  • Telman, Nursel ve Ünsal, Pınar. Çalışan Memnuniyeti, İstanbul, Epilson Yayınevi, 2004.
  • Torun, A. (1995). “Tükenmişlik aile yapısı ve sosyal destek ilişkileri üzerine bir inceleme”. Yayımlanmamış doktora tezi, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Anabilim Dalı.
  • Wright, T. A. ve Bonett, R. (1997). “The Contribution of Burnout to Work Performance”, Journal of Organizational Behavior, 18(15): 491-499.
APA hamamji r, AY M (2020). Irak Muhasebe Çalışanlarının Mesleki Tükenmişlik, İş Doyumu veYaşam Doyumlarının İncelenmesi: Kerkük Örneği. , 219 - 240.
Chicago hamamji rana,AY MUSTAFA Irak Muhasebe Çalışanlarının Mesleki Tükenmişlik, İş Doyumu veYaşam Doyumlarının İncelenmesi: Kerkük Örneği. (2020): 219 - 240.
MLA hamamji rana,AY MUSTAFA Irak Muhasebe Çalışanlarının Mesleki Tükenmişlik, İş Doyumu veYaşam Doyumlarının İncelenmesi: Kerkük Örneği. , 2020, ss.219 - 240.
AMA hamamji r,AY M Irak Muhasebe Çalışanlarının Mesleki Tükenmişlik, İş Doyumu veYaşam Doyumlarının İncelenmesi: Kerkük Örneği. . 2020; 219 - 240.
Vancouver hamamji r,AY M Irak Muhasebe Çalışanlarının Mesleki Tükenmişlik, İş Doyumu veYaşam Doyumlarının İncelenmesi: Kerkük Örneği. . 2020; 219 - 240.
IEEE hamamji r,AY M "Irak Muhasebe Çalışanlarının Mesleki Tükenmişlik, İş Doyumu veYaşam Doyumlarının İncelenmesi: Kerkük Örneği." , ss.219 - 240, 2020.
ISNAD hamamji, rana - AY, MUSTAFA. "Irak Muhasebe Çalışanlarının Mesleki Tükenmişlik, İş Doyumu veYaşam Doyumlarının İncelenmesi: Kerkük Örneği". (2020), 219-240.
APA hamamji r, AY M (2020). Irak Muhasebe Çalışanlarının Mesleki Tükenmişlik, İş Doyumu veYaşam Doyumlarının İncelenmesi: Kerkük Örneği. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 0(43), 219 - 240.
Chicago hamamji rana,AY MUSTAFA Irak Muhasebe Çalışanlarının Mesleki Tükenmişlik, İş Doyumu veYaşam Doyumlarının İncelenmesi: Kerkük Örneği. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 0, no.43 (2020): 219 - 240.
MLA hamamji rana,AY MUSTAFA Irak Muhasebe Çalışanlarının Mesleki Tükenmişlik, İş Doyumu veYaşam Doyumlarının İncelenmesi: Kerkük Örneği. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, vol.0, no.43, 2020, ss.219 - 240.
AMA hamamji r,AY M Irak Muhasebe Çalışanlarının Mesleki Tükenmişlik, İş Doyumu veYaşam Doyumlarının İncelenmesi: Kerkük Örneği. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 2020; 0(43): 219 - 240.
Vancouver hamamji r,AY M Irak Muhasebe Çalışanlarının Mesleki Tükenmişlik, İş Doyumu veYaşam Doyumlarının İncelenmesi: Kerkük Örneği. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 2020; 0(43): 219 - 240.
IEEE hamamji r,AY M "Irak Muhasebe Çalışanlarının Mesleki Tükenmişlik, İş Doyumu veYaşam Doyumlarının İncelenmesi: Kerkük Örneği." Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 0, ss.219 - 240, 2020.
ISNAD hamamji, rana - AY, MUSTAFA. "Irak Muhasebe Çalışanlarının Mesleki Tükenmişlik, İş Doyumu veYaşam Doyumlarının İncelenmesi: Kerkük Örneği". Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 43 (2020), 219-240.