Yıl: 2020 Cilt: 6 Sayı: 3 Sayfa Aralığı: 584 - 591 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.5222/jaren.2020.58561 İndeks Tarihi: 16-06-2021

Dünyada ve Türkiye’de Tamamlayıcı Terapilere İlişkin Yasal Düzenlemelerde Hemşirelerin Yeri

Öz:
Tamamlayıcı terapiler bireylerin sağlığını kazanmak için modern tıbbın paralelinde uygulananyöntemlerin tümüne verilen isimdir. Geçmişten günümüze kadar tamamlayıcı terapilere duyulanilgi ve bu yöntemlerin kullanım sıklığı artarak devam etmektedir. Uzun yıllardır uygulanantamamlayıcı terapilerin, kullanım kolaylığı, ulaşılabilirliği ve maliyet etkin olmaları nedeniylebilimsel altyapı ve yasal düzenlemelerle desteklenmesi gerekmektedir. Toplum tarafındantamamlayıcı terapilerin kullanımının giderek artması, hastaların kendi bakımlarında uygun vegüvenli kararlar almak istemeleri, sağlık bakım profesyonellerinin tamamlayıcı terapiler konusunda bilgi ve beceriye sahip olmalarını gerektirmektedir. Bu doğrultuda, hemşirelerden tamamlayıcı terapilerin kullanımına ilişkin kendi uygulamalarını belirlemeleri ve geliştirmeleri, bu uygulamalara yönelik strateji oluşturmaları beklenmektedir. Hemşirelerin bu uygulamaları hasta bakımınaentegre etmeleri ve çıktılarını değerlendirmeleri hastaya sunulan bakımın kapsamlı ve bütüncülolmasını sağlamaktadır. Bu süreçlerin gerçekleşebilmesi için ülke çapında hemşirelerin dayandığıve güç aldığı önemli politikaların da oluşturulmuş olması gerekir. Dünya geneline baktığımızda1900’lü yıllar itibari ile birçok ülkede politikalar geliştirilmiş, sertifika programları ve projeleroluşturulmaya başlanmıştır. Ülkemizde de aynı yıllarda başlayan gelişmeler daha çok hekimlerinyetki ve sorumluluklarına odaklanmıştır. Ulusal ve uluslararası mevzuata bakıldığında yasaldüzenlemelerin özellikle hemşirelerin bu uygulamaları kullanımı ile ilgili yeterli olmadığı görülmektedir. Bu derlemede, tamamlayıcı terapilerin kapsamı, tamamlayıcı terapilere ilişkin ulusal veuluslararası düzeydeki yasal düzenlemeler ve bu düzenlemeler içerisindeki hemşirelerin yeri tartışılmıştır.
Anahtar Kelime:

The Place of Nurses in Legal Regulations Related to Complementary Therapies in Turkey and the World

Öz:
Complementary therapies are the names given throughout the methods applied in parallel with modern medicine to gain the health of the individual. Interest in complementary therapies from the past to the present day and the frequency of use of these methods continues to increase. Increasing use of complementary therapies by the community and requiring patients to make appropriate and safe decisions in their own care requires that health care professionals have knowledge and skills in complementary therapies. In this context, nurses are expected to identify and develop their own practice of using complementary therapies, and to develop a strategy for these practices. Nurses integrating these practices into patient care and evaluating their outcomes ensure that the care provided to the patient is comprehensive and holistic. In order for these processes to take place, important policies must be established for nurses across the country. In the 1900s many countries developed politics and started to establish certificate programs and projects. Regarding national and international legislation, it is seen that legal regulations are not sufficient, especially for nurses. In this review, national and international legal arrangements for complementary therapies and the place of complementary therapies in nursing will be discussed.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Derleme Erişim Türü: Erişime Açık
  • 1. National Center for Complementary and Integrative Health. Complementary, Alternative, or Integrative Health: What’s In a Name? Erişim Tarihi: 20.10.2017. Erişim: https://nccih.nih.gov/health/integrativehealth.
  • 2. Özçelik H, Fadıloğlu Ç. Kanser hastalarının tamamlayıcı ve alternatif tedavi kullanım nedenleri. Türk Onkoloji Dergisi 2009;24(1):48-52.
  • 3. Özer Z, Boz İ. Hemşirelik Bakımında Tamamlayıcı Terapiler. BestCare Avrupa Birliği, Erasmus Projesi. 2016, syf. IX, ISBN: 978-605-4483-27-3. Erişim Tarihi: 20.10.2017 Erişim: http://bestcareproject.eu
  • 4. Muslu GK, Öztürk C. Tamamlayıcı ve alternatif tedaviler ve çocuklarda kullanımı. Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Dergisi 2008;51(1):62-7.
  • 5. Radzyminski S. Legal parameters of alternativecomplementary modalities in nursing practice. Nursing Clinics of North America 2007;42(2):189-212.
  • 6. Gray DP, Lewis SM, Heitkemper L, Dirksen SR. Complementary and Alternative Therapies. Med. Surg. Nurs. St. Louis: Mosby Inc. 2004; 94-109.
  • 7. Hall H, Leach M, Brosnan C, Collins M. Nurses’ attitudes towards complementary therapies: A systematic review and meta-synthesis. International Journal of Nursing Studies 2017;69:47-56.
  • 8. Geleneksel ve Tamamlayıcı Tıp Uygulamaları Yönetmeliği. 2014. Resmi Gazete Tarihi: 27.10.2014 Resmi Gazete Sayısı: 29158 Erişim tarihi: 20.10.2017. Erişim: http://www.mevzuat.gov.tr/Metin.Aspx?MevzuatKod=7.5.20164&MevzuatIliski=0&sourceXmlSearch=geleneksel.
  • 9. Sağlık Bakanlığı, Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü, Müzikterapi Sertifikalı Eğitim Programı Standartları. Erişim tarihi: 13.06.2018. Erişim: http://www.istanbulsaglik.gov.tr/w/sb/duyurular/belge/muzik_terapi_28112016.pdf.
  • 10. Mobini-Bidgoli M, Taghadosi M, Gilasi H, Farokhian A. The effect of hand reflexology on anxiety in patients undergoing coronary angiography: A single-blind randomized controlled trial. Complementary Therapies in Clinical Practice 2017;27:31-6.
  • 11. Choi MS, Lee EJ. Effects of foot-reflexology massage on fatigue, stress and postpartum depression in postpartum women. Journal of Korean Academy of Nursing 2015;45(4):587-94.
  • 12. Hemşirelik Yönetmeliği. T.C. Başbakanlık Mevzuatı Geliştirme ve Yayın Genel Müdürlüğü Mevzuat Bilgi Sistemi. Erişim tarihi: 07.06.2018. Erişim: http://www. mevzuat.gov.tr/Metin.Aspx?MevzuatKod=7.5.13830&MevzuatIliski=0&sourceXmlSearch=hem%C5%9Firelik%20y.
  • 13. American Holistic Nurses Association. Position Statement, Position on the Role of Nurses in the Practice of Complementary & Integrative Health Approaches(CIHA). Erişim Tarihi:08.06.2018. Erişim: http://web.b.ebscohost.com/ehost/pdfviewer/pdfviewer?vid=0&sid=9e73ac5d-7ac5-4c7a-adf7-b5acf6edce37%40sessionmgr104.
  • 14. American Cancer Society. What are Complementary and Alternative Methods? 2015. Erişim Tarihi: 20.10.2017. Erişim: https://www.cancer.org/treatment/treatments-and-side-effects/complementaryand-alternative-medicine/complementary-andalternative-methods-and-cancer/what-are-cam.html.
  • 15. Avrupa Birliği Erasmus Programı Mesleki Eğitim Projesi. “Tamamlayıcı Terapilerle Avrupa Birliği Standartlarında Hemşirelik Bakımının Geliştirilmesi” 2016. Erişim Tarihi: 22 Mart 2017. Erişim: http://bestcareproject.eu.
  • 16. World Health Organization (WHO). Legal Status of Traditional Medicine and Complementary/Alternative Medicine: A Worldwide Review. 2001. Erişim Tarihi: 17.03.2017. Erişim: http://apps.who.int/medicinedocs/pdf/h2943e/h2943e.pdf.
  • 17. Canadian Medical Association (CMA) Policy Complementary and Alternative Medicine, 2015. Erişim Tarihi: 20.10.2017. Erişim: https://www.cma.ca/Assets/assetslibrary/document/en/advocacy/policyresearch/CMA_Policy_Complementary_and_Alternative_Medicine%20_PD1509e.pdf#search=complementary.
  • 18. College and Association of Registered Nurses of Alberta. Nursing Practise Standarts. 2011. Erişim Tarihi: 10.10.2017. Erişim: http://www.nurses.ab.ca/content/ dam/carna/pdfs/DocumentList/Standards/RN_CompAltTherapy_Jan2011.pdf.
  • 19. Complementary and Alternative Medicine (CAM) for European Healthcare. Erişim Tarihi: 20.10.2017. Erişim: http://cam-europe.eu.
  • 20. Wiesener S FT, Hegyi G, Hök J, Sarsina Pr, Fønnebø V. Cambrella. A Paneuropean. Research Network For Complementary And Alternative Medicine (CAM) Final Report Of Cambrella Work Package 2, (Leader: Vinjar Fønnebø) Legal Status And Regulation Of Cam in Europe Part III - Cam Regulations İn Eu/Efta/Eea; 2013. Erişim Tarihi: 20.10.2017, Erişim: http://Fedora.Phaidra.Univie.Ac.At/Fedora/Objects/O:291585/Methods/Bdef:Content/Get.
  • 21. Norway’s National Research Center in Complementary and Alternative Medicine (NAFKAM). Erişim Tarihi: 20.09.2018, Erişim: http://nafkam-camregulation.uit.no/country/the-netherlands/.
  • 22. World Health Organization(WHO) Traditional Medicine Strategy: 2014-2023. Who Press. Erişim Tarihi: 20.10.2017. Erişim: http://www.who.int/medicines/publications/traditional/trm_strategy14_23/en/.
  • 23. T.C. Sağlık Bakanlığı Geleneksel ve Tamamlayıcı Tıp Uygulamaları Daire Başkanlığı. Erişim Tarihi: 29.07.2017. Erişim: http://getatportal.saglik.gov.tr/TR,24683/geleneksel-ve-tamamlayici-tip-nedir.html.
  • 24. Oxford Web Dictionary. Erişim Tarihi: 29.07.2017. Erişim: https://en.oxforddictionaries.com/definition/holism.
  • 25. Kim H, Kollak I. Nursing theories: Conceptual and philosophical foundations: Springer Publishing Company; 2006. Erişim Tarihi: 20.10.2017. Erişim: http://vct.qums.ac.ir/portal/file/?180438/nursing-theoris-anddetails.pdf.
  • 26. Nightingale F. Notes On Nursing: What it is, and what it is not. 1st American Ed. New York: D. Appleton and Company. 1860). Erişim Tarihi:29.07.2017. Erişim: http://digital.library.upenn.edu/women/nightingale/nursing/nursing.html.
  • 27. Karpf RCT, Selanders LC. The power of environmental adaptation: Florence Nightingale’s original theory for nursing practice. Journal of Holistic Nursing 2010;28(1):81-8.
  • 28. Arslan-Özkan İ, Okumuş H. Bakım ve iyileşmenin kesiştiği bir model: Watson’ın İnsan Bakım Modeli. Hemşirelikte Araştırma Geliştirme Dergisi 2012;2:61-72.
  • 29. Watson J. Nursing: Human science and care. New York: Appleton-Century-Crofts., New York, 1985.
  • 30. Lindquist R, Tracy MF, Snyder M. Complementary & alternative therapies in nursing: Springer Publishing Company; 2018. Erişim Tarihi: 20.10.2017, Erişim: http://lghttp.48653.nexcesscdn.net/80223CF/springerstatic/media/samplechapters/9780826196125/9780826196125_chapter.pdf. 31. Ulusal Tez Merkezi. Erişim Tarihi: 29.07.2017. Erişim: http://tez.yok.gov.tr.
  • 32. Smith GD. Regulation in complementary and alternative medicine: is it time for statutory regulation of CAM in the UK? Journal of Clinical Nursing 2010;19(7-8):901-3.
  • 33. Smith GD. The need for complementary and alternative medicine familiarisation in undergraduate nurse education. Journal of Clinical Nursing 2009;18(15):2113-5.
APA Kaya S, KARAKUŞ Z, Boz İ, Ozer Z (2020). Dünyada ve Türkiye’de Tamamlayıcı Terapilere İlişkin Yasal Düzenlemelerde Hemşirelerin Yeri. , 584 - 591. 10.5222/jaren.2020.58561
Chicago Kaya Sehnaz,KARAKUŞ Zeynep,Boz İlkay,Ozer Zeynep Dünyada ve Türkiye’de Tamamlayıcı Terapilere İlişkin Yasal Düzenlemelerde Hemşirelerin Yeri. (2020): 584 - 591. 10.5222/jaren.2020.58561
MLA Kaya Sehnaz,KARAKUŞ Zeynep,Boz İlkay,Ozer Zeynep Dünyada ve Türkiye’de Tamamlayıcı Terapilere İlişkin Yasal Düzenlemelerde Hemşirelerin Yeri. , 2020, ss.584 - 591. 10.5222/jaren.2020.58561
AMA Kaya S,KARAKUŞ Z,Boz İ,Ozer Z Dünyada ve Türkiye’de Tamamlayıcı Terapilere İlişkin Yasal Düzenlemelerde Hemşirelerin Yeri. . 2020; 584 - 591. 10.5222/jaren.2020.58561
Vancouver Kaya S,KARAKUŞ Z,Boz İ,Ozer Z Dünyada ve Türkiye’de Tamamlayıcı Terapilere İlişkin Yasal Düzenlemelerde Hemşirelerin Yeri. . 2020; 584 - 591. 10.5222/jaren.2020.58561
IEEE Kaya S,KARAKUŞ Z,Boz İ,Ozer Z "Dünyada ve Türkiye’de Tamamlayıcı Terapilere İlişkin Yasal Düzenlemelerde Hemşirelerin Yeri." , ss.584 - 591, 2020. 10.5222/jaren.2020.58561
ISNAD Kaya, Sehnaz vd. "Dünyada ve Türkiye’de Tamamlayıcı Terapilere İlişkin Yasal Düzenlemelerde Hemşirelerin Yeri". (2020), 584-591. https://doi.org/10.5222/jaren.2020.58561
APA Kaya S, KARAKUŞ Z, Boz İ, Ozer Z (2020). Dünyada ve Türkiye’de Tamamlayıcı Terapilere İlişkin Yasal Düzenlemelerde Hemşirelerin Yeri. Journal of Academic Research in Nursing, 6(3), 584 - 591. 10.5222/jaren.2020.58561
Chicago Kaya Sehnaz,KARAKUŞ Zeynep,Boz İlkay,Ozer Zeynep Dünyada ve Türkiye’de Tamamlayıcı Terapilere İlişkin Yasal Düzenlemelerde Hemşirelerin Yeri. Journal of Academic Research in Nursing 6, no.3 (2020): 584 - 591. 10.5222/jaren.2020.58561
MLA Kaya Sehnaz,KARAKUŞ Zeynep,Boz İlkay,Ozer Zeynep Dünyada ve Türkiye’de Tamamlayıcı Terapilere İlişkin Yasal Düzenlemelerde Hemşirelerin Yeri. Journal of Academic Research in Nursing, vol.6, no.3, 2020, ss.584 - 591. 10.5222/jaren.2020.58561
AMA Kaya S,KARAKUŞ Z,Boz İ,Ozer Z Dünyada ve Türkiye’de Tamamlayıcı Terapilere İlişkin Yasal Düzenlemelerde Hemşirelerin Yeri. Journal of Academic Research in Nursing. 2020; 6(3): 584 - 591. 10.5222/jaren.2020.58561
Vancouver Kaya S,KARAKUŞ Z,Boz İ,Ozer Z Dünyada ve Türkiye’de Tamamlayıcı Terapilere İlişkin Yasal Düzenlemelerde Hemşirelerin Yeri. Journal of Academic Research in Nursing. 2020; 6(3): 584 - 591. 10.5222/jaren.2020.58561
IEEE Kaya S,KARAKUŞ Z,Boz İ,Ozer Z "Dünyada ve Türkiye’de Tamamlayıcı Terapilere İlişkin Yasal Düzenlemelerde Hemşirelerin Yeri." Journal of Academic Research in Nursing, 6, ss.584 - 591, 2020. 10.5222/jaren.2020.58561
ISNAD Kaya, Sehnaz vd. "Dünyada ve Türkiye’de Tamamlayıcı Terapilere İlişkin Yasal Düzenlemelerde Hemşirelerin Yeri". Journal of Academic Research in Nursing 6/3 (2020), 584-591. https://doi.org/10.5222/jaren.2020.58561