FATMA ALİYE’NİN MEKTUPLAŞMALARI ÜZERİNDENMADAM GÜLNAR’I YENİDEN KURGULAMAK
Yıl: 2020 Cilt: 0 Sayı: 21 Sayfa Aralığı: 147 - 159 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 16-06-2021
FATMA ALİYE’NİN MEKTUPLAŞMALARI ÜZERİNDENMADAM GÜLNAR’I YENİDEN KURGULAMAK
Öz: 1889 yılından itibaren Osmanlı edebiyat dünyasında tanınmaya başlayan Madam Gülnar, Rus asıllı müsteşriktir. Hayatının İstanbul’da geçen dönemlerinde çeşitli dillerden çeviriler yapıp makaleler yazmış ve bu sayede II. Abdülhamid tarafından Şefkat Nişanı’na layık görülmüştür. Madam Gülnar’ın birkaç yıl içerisinde edindiği ün ve elde ettiği başarılar bugün gizli kalan nedenlerden dolayı kısa sürmüştür. Hakkında yazılagelmiş ikincil kaynaklar, genellikle onun biyografi sindeki bu kırılma anına odaklanmayarak; Ahmet Mithat Efendi ve Fatma Aliye ile kurduğu dostluk ilişkilerini ele almaktadır. İşte bu noktada, Fatma Aliye’nin 1892 yılında II. Abdülhamid’e yazdığı mektup Madam Gülnar’ın biyografi sinin eksik kalan parçalarını tamamlamak adına önemli ayrıntılar barındırmaktadır. Yıldız Esas Evrakı’na kayıtlı mektubunda Fatma Aliye, devam eden arkadaşlıklarına rağmen Madam Gülnar’ın şüpheli tavırlarından bahsederek onun siyasi emelleri bulunan bir ajan olduğuna dair imalarda bulunmaktadır. Keza Ahmet Mithat ile aralarında geçen mektuplaşmalar da bu arkadaşlık ağının yeniden gözden geçirilmesini gerekli kılan bilgiler içermektedir. Bu bilgiler, edebiyat kanonu içerisinde yer alması muhtemel bir isim olan Madam Gülnar’ın ani unutuluşunu dönemin dinamikleriyle birlikte yeniden değerlendirme imkânı ve mecburiyeti doğurmaktadır.
Anahtar Kelime: RECONSTRUCTING MADAM GÜLNAR THROUGH THE LETTERS OF FATMA ALİYE
Öz: Madam Gülnar, a Russian orientalist, started to gain popularity after1889 in the Ottoman literary sphere. During the multiple periods she resided inIstanbul, she translated works from various languages into Turkish, wrote articlesand was awarded the Order of Charity by Sultan Abdulhamid II. Nevertheless,because of unknown reasons, Madam Gülnar lost her reputation and fame as fastas she gained it. The secondary sources about Madam Gülnar focus on her friendship with Ahmet Mithat Efendi and Fatma Aliye, while they do not mention thisbreaking point in her biography. In this regard, Fatma Aliye’s letter to AbdulhamidII dated 1892 contains important details for fi lling the missing parts of MadamGülnar’s biography. In her letter registered in Yıldız Esas Evrakı, Fatma Aliyewrites about Madam Gülnar’s suspicious manners despite their close friendshipand implies that she can be a spy with political intentions. Furthermore, correspondences between Ahmet Mithat and Fatma Aliye provide crucial informationto revise this friendship network. In the light of these fi ndings, there appears theopportunity and obligation to redetermine the motives behind Madam Gülnar’ssudden disappearance from the literary canon.
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Bibliyografik
- , BA. “Yıldız Esas Evrakı”, Evr. Nr. 0038 047 001. Kar.38-47, 1890.
- , BA. “Yıldız Esas Evrakı”, Evr. Nr. 00079. Kar.79-17, 1891.
- , BA. “Yıldız Esas Evrakı”, Evr. Nr. 0015 214 001. Kar.15-214, 1892.
- , “Gülnar Hanım Nam-ı Diğer Olga de Lebedeff”. Serveti Fünûn. nr.15, 20 Haziran 1307, s. 170-73, 1891.
- Ahmet Mithat Efendi, Avrupa’da Bir Cevelan, haz. Arzu Pala. İstanbul: Dergâh Yayınları, 2015.
- , Fazıl ve Fey lesof Kızım Fatma Aliye’ye Mektuplar, haz. Fatma Samime İnceoğlu ve M. Suat Mertoğlu. İstanbul: Klasik Yayınları, 2011.
- Ahmet Rasim, Matbuat Hatıralarından Muharrir, Şair, Edip, İstanbul: Tercüman Yayınları, 1980.
- Akün, Ömer Faruk, “Gülnar Hanım”. TDV İslâm Ansiklopedisi, c.14. İstanbul, 1996.
- Bekiroğlu, Nazan, “Unutulmuş Bir Müsteşrik: Olga dö Lebedeva/Madam Gülnar”. Dergâh, No. 46, Aralık 1993, s. 8-10.
- Findley, Carter V., “An Ottoman Occidentalist in Europe: Ahmed Midhat Meets Madame Gülnar”. The American Historical Review, Vol. 103, No. 1, Oxford: Oxford University Press, 1998 s. 15-49.
- Karadağ, Ayşe Banu, “Tanzimat Dönemi’nden İkinci Meşrutiyet Dönemi’ne Kadın Çevirmenlerin Çeviri Tarihimizdeki “Dişil” İzleri”. Humanitas Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi, sayı 2, Güz 2013, s. 105-126.
- Olcay, Türkan, “Olga Lebedeva (Madam Gülnar): A Russian Orientalist and Translator Enchants the Ottomans”. Slovo, Vol. 29, No. 2, Summer 2017, s. 40-71.
- Strauss, Johann, “Ol’ga Lebedeva (Gülnâr Hanım) and her Works in Ottoman Turkish”. Arts, Women and Scholar s – Festschrift Hans Georg Majer, ed. S. Prator ve Christoph K. Neumann, Vol. 1, İstanbul: Simurg Kitabevi, 2002, s. 287-314
| APA | Şimşek Z (2020). FATMA ALİYE’NİN MEKTUPLAŞMALARI ÜZERİNDENMADAM GÜLNAR’I YENİDEN KURGULAMAK. , 147 - 159. |
| Chicago | Şimşek Zeynep Nur FATMA ALİYE’NİN MEKTUPLAŞMALARI ÜZERİNDENMADAM GÜLNAR’I YENİDEN KURGULAMAK. (2020): 147 - 159. |
| MLA | Şimşek Zeynep Nur FATMA ALİYE’NİN MEKTUPLAŞMALARI ÜZERİNDENMADAM GÜLNAR’I YENİDEN KURGULAMAK. , 2020, ss.147 - 159. |
| AMA | Şimşek Z FATMA ALİYE’NİN MEKTUPLAŞMALARI ÜZERİNDENMADAM GÜLNAR’I YENİDEN KURGULAMAK. . 2020; 147 - 159. |
| Vancouver | Şimşek Z FATMA ALİYE’NİN MEKTUPLAŞMALARI ÜZERİNDENMADAM GÜLNAR’I YENİDEN KURGULAMAK. . 2020; 147 - 159. |
| IEEE | Şimşek Z "FATMA ALİYE’NİN MEKTUPLAŞMALARI ÜZERİNDENMADAM GÜLNAR’I YENİDEN KURGULAMAK." , ss.147 - 159, 2020. |
| ISNAD | Şimşek, Zeynep Nur. "FATMA ALİYE’NİN MEKTUPLAŞMALARI ÜZERİNDENMADAM GÜLNAR’I YENİDEN KURGULAMAK". (2020), 147-159. |
| APA | Şimşek Z (2020). FATMA ALİYE’NİN MEKTUPLAŞMALARI ÜZERİNDENMADAM GÜLNAR’I YENİDEN KURGULAMAK. Yeni Türk Edebiyatı: Hakemli Altı Aylık İnceleme Dergisi, 0(21), 147 - 159. |
| Chicago | Şimşek Zeynep Nur FATMA ALİYE’NİN MEKTUPLAŞMALARI ÜZERİNDENMADAM GÜLNAR’I YENİDEN KURGULAMAK. Yeni Türk Edebiyatı: Hakemli Altı Aylık İnceleme Dergisi 0, no.21 (2020): 147 - 159. |
| MLA | Şimşek Zeynep Nur FATMA ALİYE’NİN MEKTUPLAŞMALARI ÜZERİNDENMADAM GÜLNAR’I YENİDEN KURGULAMAK. Yeni Türk Edebiyatı: Hakemli Altı Aylık İnceleme Dergisi, vol.0, no.21, 2020, ss.147 - 159. |
| AMA | Şimşek Z FATMA ALİYE’NİN MEKTUPLAŞMALARI ÜZERİNDENMADAM GÜLNAR’I YENİDEN KURGULAMAK. Yeni Türk Edebiyatı: Hakemli Altı Aylık İnceleme Dergisi. 2020; 0(21): 147 - 159. |
| Vancouver | Şimşek Z FATMA ALİYE’NİN MEKTUPLAŞMALARI ÜZERİNDENMADAM GÜLNAR’I YENİDEN KURGULAMAK. Yeni Türk Edebiyatı: Hakemli Altı Aylık İnceleme Dergisi. 2020; 0(21): 147 - 159. |
| IEEE | Şimşek Z "FATMA ALİYE’NİN MEKTUPLAŞMALARI ÜZERİNDENMADAM GÜLNAR’I YENİDEN KURGULAMAK." Yeni Türk Edebiyatı: Hakemli Altı Aylık İnceleme Dergisi, 0, ss.147 - 159, 2020. |
| ISNAD | Şimşek, Zeynep Nur. "FATMA ALİYE’NİN MEKTUPLAŞMALARI ÜZERİNDENMADAM GÜLNAR’I YENİDEN KURGULAMAK". Yeni Türk Edebiyatı: Hakemli Altı Aylık İnceleme Dergisi 21 (2020), 147-159. |
