Psikiyatri Hemşireleri Tarafından Şizofreni Tanılı Hastalara Uygulanan Psikososyal Rehabilitasyon Programları: Sistematik Derleme
Yıl: 2021 Cilt: 13 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 77 - 92 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.18863/pgy.722120 İndeks Tarihi: 17-06-2021
Psikiyatri Hemşireleri Tarafından Şizofreni Tanılı Hastalara Uygulanan Psikososyal Rehabilitasyon Programları: Sistematik Derleme
Öz: Bu derlemenin amacı, psikiyatri hemşireleri tarafından şizofreni tanılı hastalara uygulanan psikososyal rehabilitasyon programlarıile ilgili çalışmaları gözden geçirmektir. Bu çalışmada, 15-31 Mayıs 2019 tarihleri arasında Türk Psikiyatri Dizini (1) ve Pubmed(7) veri tabanları taranarak 2008-2019 yılları arasında yayınlanan 8 nicel çalışma ele alındı. Makaleler incelenirken, raporlamaözelliklerinin değerlendirilmesinde 27 maddeli PRISMA Bildirimi kullanıldı. Sistematik tarama sonucunda 8 makaleye ait bulgular/sonuçlar çizelge olarak sunuldu. Yayınlanan çalışmalarda, psikiyatri hemşireleri tarafından şizofreni tanılı hastalara uygulananpsikososyal rehabilitasyon programlarının; duygusal ifadenin geliştirilmesine yönelik eğitimler, duygu tanımanın yer aldığı bilişimteknolojileri uygulamaları, taburculuk sonrasını kapsayan psikoeğitimler, işitsel halüsinasyon semptom yönetim programı, müzikterapisi ve ev ziyaretleri olduğu saptandı. Ayrıca yapılan çalışmalarda; söz konusu psikososyal rehabilitasyon programları ilehastaların sosyal-bilişsel işlevsellik, yaşam kalitesi ve ilaç uyumunda artma, hastanede yatış süresinde ve nükslerde azalma, işitselhalüsinasyonlarla baş edebilme, duygu tanımalarında iyileşme gibi pek çok olumlu etkileri olduğu belirlendi. Yapılan çalışmalardaşizofreni tanılı hastaların psikososyal rehabilitasyonunda psikiyatri hemşireleri tarafından yapılan sınırlı sayıda çalışmanın olduğu,psikiyatri hemşirelerinin rehabilitasyon alanında yaptıkları girişimlerin sonuçlarının değerlendirildiği çalışmalara ihtiyaç olduğusaptandı.
Anahtar Kelime: Psychosocial Rehabilitation Programs Applied to Patients with Schizophrenia by Psychiatric Nurses: Systematic Review
Öz: The purpose of this review is to review the studies related to psychosocial rehabilitation programs applied by psychiatric nurses to patients diagnosed with schizophrenia. The study was conducted on the Turkish Psychiatric Index (1) and Pubmed (7) databases between 15-31 May 2019 and 8 quantitative studies published between 2008-2019. The 27-item PRISMA Statement was used to evaluate the reporting characteristics. In this review which was written as a result of systematic screening, findings/results of 8 articles were presented as tables. In published studies, psychosocial rehabilitation programs which applied by psychiatric nurses to patients with schizophrenia; it was determined that there were trainings aimed at improving emotional expression, information technology programs including emotional recognition, psychoeducation programs after discharge, Auditory Hallucinatory symptom management program, music therapy and home visits. Also in the studies; with these psychosocial rehabilitation programs, it was determined that patients had many positive effects such as increase in social-cognitive functionality, quality of life and adherence, decrease in hospital stay and relapse, coping with Auditory Hallucinations, and improvement in emotional recognition. In the studies, it was found that there are limited number of studies conducted by psychiatric nurses in the psychosocial rehabilitation of the patient with schizophrenia and it is necessary to evaluate the results of the interventions performed by psychiatric nurses in this field.
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- Akpınar Ş, Kelleci M (2008) Şizofrenik hastalara uygulanan sorun çözme becerilerin geliştirme programının yaşam kalitesine etkisi. Klinik Psikiyatri Dergisi, 11:180-190.
- Arslan M, Yazıcı A, Yılmaz T, Coşkun S, Kurt E (2015) Rehabilitasyon programının şizofreni hastalarının kliniği, sosyal işlevselliği ve yaşam kalitesi üzerindeki uzun dönem etkileri: İzleme çalışması. Anadolu Psikiyatri Derg, 16:238-246.
- Cho M, Jang SJ (2019) Effect of an emotion management programme for patients with schizophrenia: A quasi-experimental design. Int J Ment Health Nurs, 28:592-604.
- Çetinkaya Duman Z, Aştı N, Üçok A, Kuşcu MK (2007) Şizofreni hastalarına ve ailelerine bağımsız ve sosyal yaşam becerileri topluma yeniden katılım programı uygulaması, izlenmesi. Anadolu Psikiyatri Derg, 8:91-99.
- Doğan S, Doğan O, Tel H, Çoker F, Polatöz Ö, Başeğmez FD (2002) Şizofrenide psikososyal yaklaşımlar: Ayaktan hastalar. Anadolu Psikiyatri Derg, 3:69-74.
- Favrod J, Nguyen A, Fankhauser C, Ismailaj A, Hasler JD, Ringuet A et al. (2015) Positive Emotions Program for Schizophrenia (PEPS): A pilot intervention to reduce anhedonia and apathy. BMC Psychiatry, 15:231.
- Gaudelus B, Virgile J, Geliot S, The GAÏA/RECOS Study Team, Franck N (2016) Improving facial emotion recognition in schizophrenia: A controlled study comparing specific and attentional focused cognitive remediation. Front Psychiatry, 7:105.
- Hogarty GE, Flesher S, Ulrich R (2004) Şizofreni için bilişsel pekiştirme terapisi: Biliş ve davranış üzerine 2 yıllık randomize bir çalışmanın etkileri. Arch Gen Psychiatry, 61:866-876.
- Hutchison SL, MacDonald-Wilson KL, Karpov I, Maise AM, Wasilchak D, Schuster JM (2017) Value of psychiatric rehabilitation in a behavioral health medicaid managed care system. Psychiatr Rehabil J, 40:216-224.
- Kanungpairn T, Sitthimongkol Y, Wattanapailin A, Klainin P (2007) Effects of a symptom management program on auditory hallucinations in Thai outpatients with a diagnosis of schizophrenia: A pilot study. Nurs Health Sci, 9:34-39.
- Kerkemeyer L, Wasem J, Neumann A, Brannath W, Mester B, Timm J, et al. (2018) Effectiveness and cost-efectiveness of an integrated care program for schizophrenia: An analysis of routine data. Eur Arch Psychiatry Clin Neurosci, 268611-619.
- Khankeh H, Rahgozar M, Ranjbar M (2011) The effects of nursing discharge plan (post-discharge education and follow-up) on selfcare ability in patients with chronic schizophrenia hospitalized in Razi psychiatric center. Iran J Nurs Midwifery Res, 16:162-168.
- Kopelowicz A, Zarate R, Wallace CJ, Liberman RP, Lopez SR, Mintz J (2012) The ability of multifamily groups to ımprove treatment adherence in Mexican Americans with schizophrenia. Arch Gen Psychiatry, 69:265-273.
- Kwon M, Gang M, Oh K (2013) Effect of the group music therapy on brain wave, behavior, and cognitive function among patients with chronic schizophrenia. Asian Nurs Res, 7:168-174.
- Lin E C-L, Shao WC, Chan ÇH, Shiau S, Wang H-S, Huang S-C (2013) A pilot study of an illness management and recovery program in discharged patients with schizophrenia. J Nurs Res, 21:270-277.
- Matsuda M, Ayumi Kohno A (2016) Effects of the nursing psychoeducation program on the acceptance of medication and conditionspecific knowledge of patients with schizophrenia. Arch Psychiatr Nurs, 30:581-586.
- Mitra S, Natarajan R, Ziedonis D, Fan X (2017) Antioxidant and anti-inflammatory nutrient status, supplementation, and mechanisms in patients with schizophrenia. Prog Neuropsychopharmacol Biol Psychiatry, 78:1-11.
- Moher D, Liberati A, Tetzlaff J, Altman DG, PRISMA Group (2009) Preferred reporting items for systematic reviews and meta-analyses: The PRISMA Statement. PLOS Med, 151:264–269.
- Morin L, Franck N (2017) Rehabilitation interventions to promote recovery from schizophrenia: A systematic review. Front Pychiatry, 8:100.
- Os J, Kapur S (2009) Schizophrenia. Lancet, 374:635-645.
- Özdemir İ, Şafak Y, Örsel S, Karaoğlan Kahiloğulları A, Karadağ H (2017) Bir Toplum Ruh Sağlığı Merkezinde şizofreni hastalarına uygulanan ruhsal-toplumsal uyumlandırma etkinliğinin araştırılması: Kontrollü çalışma. Anadolu Psikiyatri Derg, 18:419-427.
- Quee PJ, Stiekema AP, Wigman JT, Schneider H, Meer L der van, Maples NJ et al. (2014) Improving functional outcomes for schizophrenia patients in the Netherlands using Cognitive Adaptation Training as a nursing intervention-A pilot study. Schizophr Res, 158:120-125.
- Stiekema A PM, T van Barajı M, Bruggeman R, Redmeijer JE, Swart M, Dethmers M, et al. (2020) Facilitating recovery of daily functioning in people with a severe mental ıllness who need longer-term ıntensive psychiatric services: results from a cluster randomized controlled trial on cognitive adaptation training delivered by nurses. Schizophr Bull, 46:1259-1268.
- Üstün G, Küçük L, Buzlu S (2018) Bir Toplum Ruh Sağlığı Merkezi’nde uygulanan rehabilitasyon programlarına katılan ve katılmayan şizofreni hastalarının bazı sosyodemografik ve hastalıkla ilişkili özellikleri ile tedaviye uyumları ve öz-yeterlilikleri açısından tanımlanması. J Psychiatric Nurs, 9:69-79.
- Yang CY, Lee TH, Lo SC, Beckstead JW (2015) The effects of auditory hallucination symptom management programme for people with schizophrenia: A quasi-experimental design. J Adv Nurs, 71:2886-2897.
- Yang M, He H, Duan M, Chen X, Chang X, Lai Y et al. (2018) The effects of music ıntervention on functional connectivity strength of the brain in schizophrenia. Neural Plast, 2018:2821832.
- Yazıcı A (2001) Şizofrenide Psikososyal Tedaviler: Şizofrenik Hastalarda Ruhsal Eğitim Grupları. İstanbul: Kutu Grafik.
- Ye M, Guo J, Song C, Zheng F (2017) Effects of out-of-hospital continuing nursing on schizophrenia patients’ rehabilitation and quality of life. Open Med, 12:501-505.
- Yıldız M (2005) Şizofrenili hastaların ayaktan tedavisinde ruhsal ve toplumsal girişimler neden gereklidir ve nasıl uygulanabilir. In Neden Nasıl Şizofreni (Ed. S Candansayar): 237–268. Ankara, Peday Yayınları.
- Yıldız M, Tural Ü, Kurdoğlu S, Önder ME (2003) Şizofreni rehabilitasyonunda aile ve gönüllülerle yürütülen bir kulüp-ev denemesi. Turk Psikiyatri Derg, 14:281-287.
- Yıldız M, Yazıcı A, Ünal S, Aker T, Özgen G, Ekmekçi H et al. (2002) Şizofreninin ruhsal-toplumsal tedavisinde sosyal beceri eğitimi: Belirtilerle başetme ve ilaç tedavisi yaklaşımının Türkiye’de çok merkezli bir uygulaması. Turk Psikiyatri Derg, 13:41-47.
| APA | ÇALIŞKAN M, ATA E, Dikec G (2021). Psikiyatri Hemşireleri Tarafından Şizofreni Tanılı Hastalara Uygulanan Psikososyal Rehabilitasyon Programları: Sistematik Derleme. , 77 - 92. 10.18863/pgy.722120 |
| Chicago | ÇALIŞKAN Mahinur Betül,ATA ELVAN EMINE,Dikec Gul Psikiyatri Hemşireleri Tarafından Şizofreni Tanılı Hastalara Uygulanan Psikososyal Rehabilitasyon Programları: Sistematik Derleme. (2021): 77 - 92. 10.18863/pgy.722120 |
| MLA | ÇALIŞKAN Mahinur Betül,ATA ELVAN EMINE,Dikec Gul Psikiyatri Hemşireleri Tarafından Şizofreni Tanılı Hastalara Uygulanan Psikososyal Rehabilitasyon Programları: Sistematik Derleme. , 2021, ss.77 - 92. 10.18863/pgy.722120 |
| AMA | ÇALIŞKAN M,ATA E,Dikec G Psikiyatri Hemşireleri Tarafından Şizofreni Tanılı Hastalara Uygulanan Psikososyal Rehabilitasyon Programları: Sistematik Derleme. . 2021; 77 - 92. 10.18863/pgy.722120 |
| Vancouver | ÇALIŞKAN M,ATA E,Dikec G Psikiyatri Hemşireleri Tarafından Şizofreni Tanılı Hastalara Uygulanan Psikososyal Rehabilitasyon Programları: Sistematik Derleme. . 2021; 77 - 92. 10.18863/pgy.722120 |
| IEEE | ÇALIŞKAN M,ATA E,Dikec G "Psikiyatri Hemşireleri Tarafından Şizofreni Tanılı Hastalara Uygulanan Psikososyal Rehabilitasyon Programları: Sistematik Derleme." , ss.77 - 92, 2021. 10.18863/pgy.722120 |
| ISNAD | ÇALIŞKAN, Mahinur Betül vd. "Psikiyatri Hemşireleri Tarafından Şizofreni Tanılı Hastalara Uygulanan Psikososyal Rehabilitasyon Programları: Sistematik Derleme". (2021), 77-92. https://doi.org/10.18863/pgy.722120 |
| APA | ÇALIŞKAN M, ATA E, Dikec G (2021). Psikiyatri Hemşireleri Tarafından Şizofreni Tanılı Hastalara Uygulanan Psikososyal Rehabilitasyon Programları: Sistematik Derleme. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, 13(1), 77 - 92. 10.18863/pgy.722120 |
| Chicago | ÇALIŞKAN Mahinur Betül,ATA ELVAN EMINE,Dikec Gul Psikiyatri Hemşireleri Tarafından Şizofreni Tanılı Hastalara Uygulanan Psikososyal Rehabilitasyon Programları: Sistematik Derleme. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar 13, no.1 (2021): 77 - 92. 10.18863/pgy.722120 |
| MLA | ÇALIŞKAN Mahinur Betül,ATA ELVAN EMINE,Dikec Gul Psikiyatri Hemşireleri Tarafından Şizofreni Tanılı Hastalara Uygulanan Psikososyal Rehabilitasyon Programları: Sistematik Derleme. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, vol.13, no.1, 2021, ss.77 - 92. 10.18863/pgy.722120 |
| AMA | ÇALIŞKAN M,ATA E,Dikec G Psikiyatri Hemşireleri Tarafından Şizofreni Tanılı Hastalara Uygulanan Psikososyal Rehabilitasyon Programları: Sistematik Derleme. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar. 2021; 13(1): 77 - 92. 10.18863/pgy.722120 |
| Vancouver | ÇALIŞKAN M,ATA E,Dikec G Psikiyatri Hemşireleri Tarafından Şizofreni Tanılı Hastalara Uygulanan Psikososyal Rehabilitasyon Programları: Sistematik Derleme. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar. 2021; 13(1): 77 - 92. 10.18863/pgy.722120 |
| IEEE | ÇALIŞKAN M,ATA E,Dikec G "Psikiyatri Hemşireleri Tarafından Şizofreni Tanılı Hastalara Uygulanan Psikososyal Rehabilitasyon Programları: Sistematik Derleme." Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, 13, ss.77 - 92, 2021. 10.18863/pgy.722120 |
| ISNAD | ÇALIŞKAN, Mahinur Betül vd. "Psikiyatri Hemşireleri Tarafından Şizofreni Tanılı Hastalara Uygulanan Psikososyal Rehabilitasyon Programları: Sistematik Derleme". Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar 13/1 (2021), 77-92. https://doi.org/10.18863/pgy.722120 |
