COVID-19 Salgınına Karşı Sosyal Kırılganlık En-deksi:Türkiye Örneği

KORKMAZ, ENGİN; Uslu, Ahmet; Ortakavak, Zeynep

COVID-19 Salgınına Karşı Sosyal Kırılganlık En-deksi:Türkiye Örneği

Zeynep ORTAKAVAK, (Anadolu Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Siyaset Bilimi ve Uluslara-rası İlişkiler, Eskişehir, Türkiye)

Engin KORKMAZ, (Eskişehir Teknik Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Uzaktan Algılama ve Coğrafi Bilgi Sistemleri, Eskişehir, Türkiye)

Ahmet USLU (Kütahya Dumlupınar Üniversitesi, Tavşanlı Meslek Yüksekokulu, Mimarlık ve Şehir Planlama, Kütahya, Türkiye)

Iğdır Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi

27 11

Yıl: 2020 Cilt: 0 Sayı: Ek Sayfa Aralığı: 245 - 268 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 17-06-2021

COVID-19 Salgınına Karşı Sosyal Kırılganlık En-deksi:Türkiye Örneği

Öz:

Son yılların en büyük küresel krizlerinden birine yol açan korona virüs (COVID-19) salgınının etkileri tüm dünyada derinden hissedilmektedir. İnsan hayatını ciddi şekilde tehdit eden salgın, geniş ölçekte toplumsal değişim ve dönüşümlere de yol açmaktadır. Ülkeler, farklı tedbir ve uygu-lamalar aracılığıyla salgını kontrol altına almaya ve yönetmeye çalışmak-tadır. Bu bağlamda yapılan çalışmalar gün geçtikçe artmakta, literatür mevcut deneyimlerle şekillenmektedir. Kuşkusuz, toplumun her kesimini etkileyen virüsün, birbirine bağımlı veya ilişkili olumsuz etkilerini en aza indirmek, çok disiplinli analizler gerektirmektedir. Bu çalışmada öncelikle, mevcut COVID-19 literatürü kapsamında sosyal kırılgan gruplar incelen-miş daha sonra günümüze kadar daha çok afet yönetiminde kullanılmış olan Sosyal Kırılganlık Endeksi (SoVI) yöntemi kullanılarak sosyal kırıl-ganlık analizi gerçekleştirilmiştir. Türkiye’nin il bazlı sosyal kırılganlık endeksinin hesaplandığı bu çalışmada, salgına karşı toplumların dirençlili-ği, salgınının etkileri ile baş etme kapasiteleri ve salgın sonrası rehabilite süreçlerindekikonumlarına dair mekânsal bilgiler sunulmuş ve haritalan-dırılmıştır. Çalışmanın sonucunda Covid-19 pandemisine karşı 81 ilin 4’ü çok yüksek düzeyde, 21’i yüksek düzeyde, 29’u orta düzeyde, 16’sı düşük düzeyde ve 11’i çok düşük düzeyde kırılganlığa sahip olduğu görülmüş-tür. Bu suretle, salgın yönetiminde öncelikli bölgeler saptanmış olup, sos-yal grupların niteliksel ihtiyaçlarına yönelik değerlendirmeler yapılması mümkün hale getirilmiştir.

Anahtar Kelime:

Social Vulnerability Index for COVID-19 Out-break:The Case of Turkey

Öz:

All over the world the effects of the coronavirus (COVID-19) outbreak, which has caused one of the biggest global crises of recent years, are felt. The epidemic, which seriously threatens human life, also causes large-scale social changes and transformations. Countries try to control and manage the outbreak through different measuresand practices. The studies carried out in this context are increasing day by day and the literature is formed by the existing experiences. Surely, managing the interdependent or related negative effects of the virus that affects all parts of the society requires multidisciplinary analysis. In this study,first, social vulnerability groups were examined within the extent of the existing COVID-19 literature, and then social vulnera-bility analysis was carried out using the Social Vulnerability Index (SoVI) method, which has been used more in disaster management. Then, social vulnerability analyse was performed based on Turkey provinces. Spatial information on the resilience of societies against the epidemic, their capacity to cope and their position in post-epidemic rehabilitation processes are presented and mapped. As a result of the study, it was observed that 4 of 81 provinces had very high level, 21 high level, 29 medium level, 16 low level and 11 very low level of vul-nerability against the Covid-19 pandemic. Thus, in outbreak manage-ment, the priority regions have been determined and the evaluations regarding the qualitative needs of social groups have been made pos-sible.

Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

Altman, E. I. (1968). Financial ratios, discriminant analysis and the prediction of corporate bankruptcy. The journal of finance, 23(4), 589-609.
Atalay, A., Tortum, A., Çodur M.Y., (2014). Faktör Analizi Kullanılarak Trafik Kazalarının Modellenmesi. Uluslararası Trafik ve Ulaşım Güvenligi Dergisi, Cilt 1, Sayı 1.
Blaikie, P. M. (1994). Political ecology in the 1990s: An evolving view of nature and society. Center for Advanced Study of International Development, Michigan State University.
Brooke, J., & Jackson, D. (2020). Older people and COVID‐19: Isolation, risk and ageism. Journal of clinical nursing.
Cockerham, W. C., Hamby, B. W., & Oates, G. R. (2017). The social determinants of chronic disease.
Cutter, S. L., Boruff, B. J., & Shirley, W. L. (2003). Social vulnerability to environmental hazards. Social science quarterly, 84(2), 242-261.
Cutter ve Emrich (2016), Social Vulnerability Index (SoVI®): Methodology and Limitations
Dintwa, K. F., Letamo, G., & Navaneetham, K. (2019). Measuring social vulnerability to natural hazards at the district level in Botswana. Jàmbá: Journal of Disaster Risk Studies, 11(1), 1-11.
Gausman, J., & Langer, A. (2020). Sex and gender disparities in the COVID-19 pandemic. Journal of Women's Health, 29(4), 465-466.
Fekete, A. (2009). Validation of a social vulnerability index in context to river-floods in Germany. Natural Hazards & Earth System Sciences, 9(2).
Ferguson, E., & Cox, T. (1993). Exploratory factor analysis: A users’ guide. International journal of selection and assessment, 1(2), 84-94.
Kavanagh, N. M., Goel, R. R., & Venkataramani, A. S. (2020). Association of County-Level Socioeconomic and Political Characteristics with Engagement in Social Distancing for COVID-19. medRxiv.
Khanal, L., Paudel, B. K., & Acharya, B. K. (2020). Community vulnerability to epidemics in Nepal: A highresolution spatial assessment amidst COVID-19 pandemic. medRxiv.
Macharia, P. M., Joseph, N. K., & Okiro, E. A. (2020). A vulnerability index for COVID-19: spatial analysis at the subnational level in Kenya. BMJ global health, 5(8), e003014.
Mavhura, E., Manyena, B., & Collins, A. E. (2017). An approach for measuring social vulnerability in context: The case of flood hazards in Muzarabani district, Zimbabwe. Geoforum, 86, 103-117.
Mogaji, E. (2020). Financial vulnerability during a pandemic: insights for coronavirus disease (COVID-19). Mogaji, E, 57-63.
Nakip, M. (2003). Pazarlama Araştırmaları Teknikler ve (SPSS Destekli) Uygulamalar. Ankara:Seçkin Yayıncılık.
Nicola, M., Alsafi, Z., Sohrabi, C., Kerwan, A., Al-Jabir, A., Iosifidis, C., ... & Agha, R. (2020). The socio-economic implications of the coronavirus and COVID-19 pandemic: a review. International Journal of Surgery.
Ortakavak, Z. (2019). Sosyal Kırılganlık İndeksinin CBS ile Haritalanması: İzmir İli Örneklemi. Resilience, 3(1), 37-53.
Rennie, K. M. (1997). Exploratory and Confirmatory Rotation Strategies in Exploratory Factor Analysis.
Sadati, A. K., MH, B. L., & Bagheri Lankarani, K. (2020). Risk Society, Global Vulnerability and Fragile Resilience; Sociological View on the Coronavirus Outbreak. Shiraz E-Med J, 21, e102263.
Sarkar, A., & Chouhan, P. (2020). COVID-19: District level vulnerability assessment in India. Clinical epidemiology and global health, 10.1016/j.cegh.2020.08.017. Advance online publication. https://doi.org/10.1016/j.cegh.2020.08.017
Sung, C. H., & Liaw, S. C. (2020). A GIS-based approach for assessing social vulnerability to flood and debris flow hazards. International journal of disaster risk reduction, 46, 101531.
Rosenthal, D. M., Ucci, M., Heys, M., Hayward, A., & Lakhanpaul, M. (2020). Impacts of COVID-19 on vulnerable children in temporary accommodation in the UK. The Lancet Public Health.
Van Bavel, J. J., Baicker, K., Boggio, P. S., Capraro, V., Cichocka, A., Cikara, M., ... & Drury, J. (2020). Using social and behavioural science to support COVID-19 pandemic response. Nature Human Behaviour, 1-12.

APA	Ortakavak Z, KORKMAZ E, Uslu A (2020). COVID-19 Salgınına Karşı Sosyal Kırılganlık En-deksi:Türkiye Örneği. , 245 - 268.
Chicago	Ortakavak Zeynep,KORKMAZ ENGİN,Uslu Ahmet COVID-19 Salgınına Karşı Sosyal Kırılganlık En-deksi:Türkiye Örneği. (2020): 245 - 268.
MLA	Ortakavak Zeynep,KORKMAZ ENGİN,Uslu Ahmet COVID-19 Salgınına Karşı Sosyal Kırılganlık En-deksi:Türkiye Örneği. , 2020, ss.245 - 268.
AMA	Ortakavak Z,KORKMAZ E,Uslu A COVID-19 Salgınına Karşı Sosyal Kırılganlık En-deksi:Türkiye Örneği. . 2020; 245 - 268.
Vancouver	Ortakavak Z,KORKMAZ E,Uslu A COVID-19 Salgınına Karşı Sosyal Kırılganlık En-deksi:Türkiye Örneği. . 2020; 245 - 268.
IEEE	Ortakavak Z,KORKMAZ E,Uslu A "COVID-19 Salgınına Karşı Sosyal Kırılganlık En-deksi:Türkiye Örneği." , ss.245 - 268, 2020.
ISNAD	Ortakavak, Zeynep vd. "COVID-19 Salgınına Karşı Sosyal Kırılganlık En-deksi:Türkiye Örneği". (2020), 245-268.

APA	Ortakavak Z, KORKMAZ E, Uslu A (2020). COVID-19 Salgınına Karşı Sosyal Kırılganlık En-deksi:Türkiye Örneği. Iğdır Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 0(Ek), 245 - 268.
Chicago	Ortakavak Zeynep,KORKMAZ ENGİN,Uslu Ahmet COVID-19 Salgınına Karşı Sosyal Kırılganlık En-deksi:Türkiye Örneği. Iğdır Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 0, no.Ek (2020): 245 - 268.
MLA	Ortakavak Zeynep,KORKMAZ ENGİN,Uslu Ahmet COVID-19 Salgınına Karşı Sosyal Kırılganlık En-deksi:Türkiye Örneği. Iğdır Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, vol.0, no.Ek, 2020, ss.245 - 268.
AMA	Ortakavak Z,KORKMAZ E,Uslu A COVID-19 Salgınına Karşı Sosyal Kırılganlık En-deksi:Türkiye Örneği. Iğdır Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 2020; 0(Ek): 245 - 268.
Vancouver	Ortakavak Z,KORKMAZ E,Uslu A COVID-19 Salgınına Karşı Sosyal Kırılganlık En-deksi:Türkiye Örneği. Iğdır Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 2020; 0(Ek): 245 - 268.
IEEE	Ortakavak Z,KORKMAZ E,Uslu A "COVID-19 Salgınına Karşı Sosyal Kırılganlık En-deksi:Türkiye Örneği." Iğdır Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 0, ss.245 - 268, 2020.
ISNAD	Ortakavak, Zeynep vd. "COVID-19 Salgınına Karşı Sosyal Kırılganlık En-deksi:Türkiye Örneği". Iğdır Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi Ek (2020), 245-268.