Bireylerin Yaşlılık Algısının Sağlık Hizmeti Kullanımına Etkisi
Yıl: 2020 Cilt: 18 Sayı: 4 Sayfa Aralığı: 12 - 32 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.18026/cbayarsos.650251 İndeks Tarihi: 18-06-2021
Bireylerin Yaşlılık Algısının Sağlık Hizmeti Kullanımına Etkisi
Öz: Modern dünyada, Batı ülkelerinin bilim ve teknolojisindeki gelişmelerin bir sonucu olarak sosyal değişimler yaşanmış ve insan yaşamı uzamıştır. Modernleşmenin kentleşme, göç, kadınların iş yaşamındaki aktif rol alması ve çekirdek aile yapısına geçiş gibi sonuçları yaşlılık algısında değişiklikler meydana getirmiştir. Bu çalışmada bireylerin yaşlılık algısı ve sağlık hizmeti kullanımı ve bunlar arasındaki etki incelenmiştir. Araştırmada 500 kişilik bir örneklem grubuna anket uygulanmıştır. Yaşlılık algısını ölçebilmek için Eser ve diğerleri tarafından Türkçeye uyarlanan Avrupa Yaşlanma Tutum Ölçeği (AAQ) kullanılmıştır. Bireyler yaşlılığı; kayıpların olduğu bir dönem şeklinde algıladıkça daha fazla aile hekimi ve klinik hizmeti kullanmaktadır. Neticede olarak katılımcılar; yaşlılığı belli yetilerin kaybedildiği bir zaman olarak algıladıkça daha fazla polikinik, aile hekimi ve klinik sağlık hizmeti kullanmıştır. Bunun yanı sıra katılımcılar yaşlılığı tecrübe ve örnek olunması bir dönem olarak algıladıkça özel hekime daha az başvurmuştur.
Anahtar Kelime: The Effect of Individuals' Perception of Aging on Healthcare Use
Öz: As a result of the developments in the science and technology of Western countries in the modern world, social changes have occurred and human life has been prolonged. The consequences of modernization such as urbanization, migration, the active role of women in business life and the transition to the nuclear family structure have caused changes in the perception of old age. In this study, individuals' perception of aging and healthcare use and the effect between them were examined. In the study, a questionnaire was applied to a sample group of 500 people. The European Aging Attitude Scale (AAQ), adapted to Turkish by Eser and others, was used to measure the perception of aging. Individuals old age; more family physicians and clinical services are used as it is perceived as a period of losses. As a result, the participants; As he perceived old age as a time when certain abilities were lost, he used more polyclinics, family physicians and clinical health services. In addition, as the participants perceived old age as an experience and an example, they applied less to the private physician.
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı, (2012). Türkiye’de yaşlıların durumu ve yaşlanma ulusal eylem planı uygulama programı. Ankara.
- Akın, G. (2002). Başlangıçtan günümüze yaşlının aile ve toplumdaki statüsü, Geriatri, 5(1), 75.
- Aksu, G., Eser, M. T. & Güzeller, C. O. (2017). Açımlayıcı ve Doğrulayıcı Faktör Analizi ile Yapısal Eşitlik Modeli Uygulamaları. 1. Baskı, Ankara: Detay Yayıncılık.
- Akülkü, H. (2015). Yaşlıların yaşlılık algısı: Antalya/Finike ve Polonya/Rzeszow örneği (Yüksek Lisans Tezi, Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Bolu).
- Blagosklonny, M. V. & Salon, M. N. (2009). Growth and aging: A common molecular mechanism, Aging, 1(4), 357-362.
- Bulduk, E. Ö. (2014). Yaşlılık ve toplumsal değişim, Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 2, 53- 60.
- Efe, E., Bek, Y. & Şahin, M. (2000). SPSS'de çözümleri ile istatistik yöntemler II, Kahramanmaraş: Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Rektörlüğü.
- Erdem, R. & Pirinçci, E. (2003). Sağlık hizmetlerinde kullanım ve kullanımı etkileyen faktörler, Ondokuz Mayıs Üniversitesi Tıp Dergisi, 20(1), 39-46.
- Ertaş, H. & Kıraç, F. Ç. (2019). Hastaların sağlık hizmeti kullanım durumlarının incelenmesi, 2. Uluslararası Sosyal ve Eğitim Bilimleri Sempozyumu, Konya.
- Ertaylan, A. (2016). 1990 sonrası Türkiye sinemasında yaşlılık temsilleri, The Turkish Online Journal of Design, 6(1), 1-20.
- Eser, E., Gerçeklioğlu, G., Eser, S,, Fidaner, C., Baysan, P., Pala, T. vd. (2011). Dünya sağlık örgütü avrupa yaşlanma tutumu anketi (aaq)” türkçe sürümünün (ayta-tr) psikometrik özellikleri, Turkish Journal of Geriatrics,14:101-110.
- Gökkaya, D. & Erdem, R., (2017), “Sağlık hizmetleri kullanımına etki eden faktörlerin hastalık şiddeti algısıyla değerlendirilmesi”, Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1(26): 149-184.
- Harman, D. (1981). The aging process, Medical Sciences, Proceedings of the National Academy of Sciences of the USA, 78(11), 7124-7128.
- Hooyman, N. R., Kawamoto, K. Y. & Kiyak, H. A. (2015). Aging Matters an Introduction to Social Gerontology, Boston: Pearson Education.
- İlhan, M. N., Tüzün, H., Aycan, S., Aksakal, F. N. & Özkan, S. (2006). Birinci basamak sağlık kuruluşuna başvuranların sağlık hizmeti kullanma özellikleri ve bazı sosyoekonomik belirteçlerle değişimi: Sağlık reformu öncesi son saptamalar, Toplum Hekimliği Bülteni, 25(3), 33-41.
- Kaya, S. (1995). Sağlık bakım hizmetlerinin kullanılabilirliği, Toplum ve Hekim, 10(66), 101-106.
- Koca, H., (1994), Ülkemiz koşullarında yaşlılık ve yaşlının sosyal uyumunun araştırılması (alan araştırması) (Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi, İstanbul).
- Konak, A. & Çiğdem, Y., (2005), Yaşlılık olgusu: Sivas huzurevi örneği, Cumhuriyet Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 29 (1), 23-63.
- Kuné, J. B. (2003). On global aging old-age income systems in the eu and other major parts of the world, Contributions to Economics, New York: Physica-Verlag.
- Kurt, G. (2008). Türkiye’de yaşlılık olgusuna sosyolojik bir bakış (sivas il örneği) (Yüksek Lisans Tezi, Cumhuriyet Üniversitesi, Sivas).
- Kurtkapan, H. (2017). Kentleşme sürecinde yaşlılık ve yerel yönetim uygulamaları: İstanbul örneği (Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi, İstanbul).
- Kutsal, Y. G., (2003), “Yaşlanan dünya, yaşlanan toplum, yaşlanan insan”, Hacettepe Toplum Hekimliği Bülteni, 3(4): 1-5.
- National Research Council, (2001), Preparing for an aging world, The Case for Cross-National Research, Washington: National Academy Press.
- Özdamar, K. (2017). Eğitim, sağlık ve davranış bilimlerinde ölçek ve test geliştirme yapısal eşitlik modellemesi, Eskişehir: Nisan Yayınları.
- Özenci, C. (2017). Yönetim, liderlik ve değişim bağlamında, gençlik merkezi yöneticilerinin inovasyon yeterliklerinin ölçülmesi; bir alan araştırması (Yüksek Lisans Tezi, Hitit Üniversitesi, Çorum).
- Parlak, E. A., Erdem, R., Alsaifi, D. I. J. & Aborass, N. (2015). Aging and aging policies in Turkey, içinde F. Akıncı, S. Bostan Ve T. Kılıç (Ed.), International Healtcare Management Conference, (ss. 579- 582), Ankara: Gümüşhane Üniversitesi Yayınları.
- Silverstein, M., Burholt, V., Wenger, G. C. & Bengston, V. L. (1998). Parent-child relations among very old parents in wales and the united states: a test of modernization theory, Journal of Aging Studies, 2(4), 387- 409.
- Siyasi Partiler Kanunu (Kabul tarihi: 22.4.1983, Karar sayısı: 18027, Resmi Gazete: 24.4.1983).
- Şahin, H. (2015). Yaşlılık Algısı ve Yaşlılara Sunulan Kurumsal Hizmetler Farkındalığı Üzerine Bir İnceleme: Erzurum İli Örneğinde (Yüksek Lisans Tezi, Atatürk Üniversitesi, Erzurum).
- Taşkesen, C. G. (2017). Kırsal ve kentsel alanlarda yaşlanma, yaşlılık ve yaşlılar: Denizli ili örneği, Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 4(1): 92-124.
- TDK Güncel Türkçe Sözlük, http://www.tdk.gov.tr/index.php?option=com_gts&arama=gts&guid=TDK.GTS.5c430adbce2 f21.02840452 (19.01.2019).
- Tufan, İ. (2016). Antik çağdan günümüze yaşlılık ve yaşlanma, II. Basım, Ankara: Nobel Yayınları.
- TUİK, (2018). İl Nüfusu, https://biruni.tuik.gov.tr/medas/?kn=95&locale=tr (Erişim: 03.07.2019).
- Tümerdem, Y. (2006). Gerçek yaş, Turkish Journal of Geriatrics, 9(3), 195-196.
- Türk Medeni Kanunu (Kabul tarihi: 22.11.2001, Karar sayısı: 24607, Resmi Gazete: 8.12.2001)
- Victor, C. R., (1994), Old age in modern society: A textbook of social gerontology, London: Chapman & Hall.
- Yazıcıoğlu, Y. & Erdoğan, S. (2004). SPSS uygulamalı bilimsel araştırma yöntemleri, Ankara: Detay Yayıncılık.
- Yıldız, M. (2018). Lise öğrencilerinde yaşlı ve huzurevi algısı: İstanbul örneği, İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyal Hizmet Anabilim Dalı Sosyal Hizmet Bilim Dalı, İstanbul.
| APA | FETTAHOĞLU R, Erdem R (2020). Bireylerin Yaşlılık Algısının Sağlık Hizmeti Kullanımına Etkisi. , 12 - 32. 10.18026/cbayarsos.650251 |
| Chicago | FETTAHOĞLU Rabia,Erdem Ramazan Bireylerin Yaşlılık Algısının Sağlık Hizmeti Kullanımına Etkisi. (2020): 12 - 32. 10.18026/cbayarsos.650251 |
| MLA | FETTAHOĞLU Rabia,Erdem Ramazan Bireylerin Yaşlılık Algısının Sağlık Hizmeti Kullanımına Etkisi. , 2020, ss.12 - 32. 10.18026/cbayarsos.650251 |
| AMA | FETTAHOĞLU R,Erdem R Bireylerin Yaşlılık Algısının Sağlık Hizmeti Kullanımına Etkisi. . 2020; 12 - 32. 10.18026/cbayarsos.650251 |
| Vancouver | FETTAHOĞLU R,Erdem R Bireylerin Yaşlılık Algısının Sağlık Hizmeti Kullanımına Etkisi. . 2020; 12 - 32. 10.18026/cbayarsos.650251 |
| IEEE | FETTAHOĞLU R,Erdem R "Bireylerin Yaşlılık Algısının Sağlık Hizmeti Kullanımına Etkisi." , ss.12 - 32, 2020. 10.18026/cbayarsos.650251 |
| ISNAD | FETTAHOĞLU, Rabia - Erdem, Ramazan. "Bireylerin Yaşlılık Algısının Sağlık Hizmeti Kullanımına Etkisi". (2020), 12-32. https://doi.org/10.18026/cbayarsos.650251 |
| APA | FETTAHOĞLU R, Erdem R (2020). Bireylerin Yaşlılık Algısının Sağlık Hizmeti Kullanımına Etkisi. Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 18(4), 12 - 32. 10.18026/cbayarsos.650251 |
| Chicago | FETTAHOĞLU Rabia,Erdem Ramazan Bireylerin Yaşlılık Algısının Sağlık Hizmeti Kullanımına Etkisi. Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 18, no.4 (2020): 12 - 32. 10.18026/cbayarsos.650251 |
| MLA | FETTAHOĞLU Rabia,Erdem Ramazan Bireylerin Yaşlılık Algısının Sağlık Hizmeti Kullanımına Etkisi. Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, vol.18, no.4, 2020, ss.12 - 32. 10.18026/cbayarsos.650251 |
| AMA | FETTAHOĞLU R,Erdem R Bireylerin Yaşlılık Algısının Sağlık Hizmeti Kullanımına Etkisi. Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 2020; 18(4): 12 - 32. 10.18026/cbayarsos.650251 |
| Vancouver | FETTAHOĞLU R,Erdem R Bireylerin Yaşlılık Algısının Sağlık Hizmeti Kullanımına Etkisi. Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 2020; 18(4): 12 - 32. 10.18026/cbayarsos.650251 |
| IEEE | FETTAHOĞLU R,Erdem R "Bireylerin Yaşlılık Algısının Sağlık Hizmeti Kullanımına Etkisi." Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 18, ss.12 - 32, 2020. 10.18026/cbayarsos.650251 |
| ISNAD | FETTAHOĞLU, Rabia - Erdem, Ramazan. "Bireylerin Yaşlılık Algısının Sağlık Hizmeti Kullanımına Etkisi". Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 18/4 (2020), 12-32. https://doi.org/10.18026/cbayarsos.650251 |
