Yıl: 2021 Cilt: 34 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 479 - 526 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.19171/uefad.839736 İndeks Tarihi: 29-07-2022

BİLİŞİM TEKNOLOJİSİ SINIFLARININ MEKÂNSAL KALİTESİNİ ARTIRMAYA YÖNELİK BİR ARAŞTIRMA

Öz:
Çok yönlü ve karmaşık bir süreç olan eğitim, birçok faktörün etkisi altında gerçekleşmektedir. Öğretim materyalleri, öğretmenin meslekî yeterlilikleri, öğrenci tercihleri ve müfredat; bu faktörlerden ilk akla gelenlerdir. En az bunlar kadar önemli olan bir diğer unsur ise eğitim ortamlarının fiziksel koşulları ve tasarımıdır. Bu araştırmanın amacı, mekânsal kalitesi yüksek bir Bilişim Teknolojisi (BT) sınıfının sahip olması gereken özelliklerin belirlenmesidir. Çok aşamalı karma yöntemin kullanıldığı araştırma, dört aşamada tamamlanmıştır. İlk olarak BT öğretmenlerinin görev yaptıkları okullardaki BT sınıflarının mekânsal kalitesine yönelik görüşleri anket yoluyla alınmıştır. İkinci aşamada bir BT sınıfının mekânsal kalitesini artırmak için neler yapılması gerektiği konusunda deneyimli BT öğretmenleri ile mülakatlar gerçekleştirilmiştir. Anket ve mülakatlardan elde edilen nicel ve nitel bulgular bir arada değerlendirilerek ortaokul BT sınıflarının mekânsal kalitesini artıracak tasarım önerileri geliştirilmiştir. Bu önerilerin geliştirilmesi sürecinde bir BT alan uzmanı ve eğitim yapıları konusunda uzman bir mimarın görüşlerine de başvurulmuştur. Üçüncü aşamada, geliştirilen öneriler temel alınarak altı farklı BT sınıf modeli tasarlanmıştır. Tasarımlar iki ve üç boyutlu görsellere dönüştürülmüştür. Son aşamada öğretmen ve öğrencilerin sınıf tasarımlarına yönelik tercihlerini belirmek amacıyla anketler yapılmıştır. Araştırma sonucunda bir BT sınıfının sahip olması gereken mekânsal kalite göstergeleri ortaya koyulmuştur. Bu göstergeler; donatılar, altyapı, malzeme ve güvenlik, tesisat ve mekânsal organizasyon başlıkları altında sunulmaktadır.
Anahtar Kelime: Bilişim teknolojisi sınıfı Eğitim yapıları Mekânsal kalite Bilişim teknolojileri

A RESEARCH ON IMPROVING THE SPATIAL QUALITY OF INFORMATION TECHNOLOGY CLASSROOMS

Öz:
Education is many-sided, and it is a complex process that takes place under the influence of many factors. Teaching materials, teacher's professional competencies, students’ preferences, and curriculum are the ones that come to mind immediately. Equally important are the physical conditions and design of educational environments. This study aims to determine features that an Information Technology (IT) class with high spatial quality must have. It is multi-stage research conducted in mixed-method completed in four stages. First of all, ICT teachers’ views about the spatial quality of ICT classes in their schools were collected through a questionnaire. Then, interviews were held with experienced ICT teachers on what should be done to improve the spatial quality of an IT classroom. The quantitative and qualitative findings from the questionnaires and interviews were used to recommend different designs to increase the spatial quality of secondary school IT classrooms. In developing these proposals, the opinions of an IT field expert and an architect expert on educational structures were consulted. Third, six different IT classroom models were designed based on the recommendations. The draft designs were transformed into two-dimensional and three-dimensional images. Finally, questionnaires were given to find out both teachers’ and students’ preferences about IT classroom designs. As a result of the research, the spatial quality indicators present in an ideal IT class were revealed. These were presented under headings of equipment, infrastructure, materials and security, installation, and spatial arrangement.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Akbiyik, C., & Seferoglu, S. S. (2012). Instructing ICT lessons in primary schools: Teachers' opinions and applications. Educational Sciences: Theory and Practice, 12(1), 417-424.
  • Alkan, V., Şimşek, S., & Erbil, B. A. (2019). Karma yöntem deseni: Öyküleyici alanyazın incelemesi. Eğitimde Nitel Araştırmalar Dergisi, 7(2), 559-582.
  • Al Şensoy, S. (2018). Eğitim yapılarında sirkülasyon alanları. Uluslararası Hakemli Tasarım ve Mimarlık Dergisi, 14(İlkbahar Yaz Dönemi), 175-200.
  • Al Şensoy, S., Sağsöz A., & Kahraman, M.U. (2018). Eğitim yapılarının fiziksel mekân kalitelerinin öğretmenlerin performanslarına etkisi. Researcher: Social Science Studies, 6(4), 363-382.
  • Al, S. (2014). Eğitim yapılarının fiziksel konfor koşullarının öğrenci başarısına etkisi. (Yayın No. 360860) [Doktora tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi]. YÖK. https://tez.yok.gov.tr
  • Ashton, P. T., & Webb, R. B. (1986). Making a difference: Teachers' sense of efficacy and student achievement. Longman Publishing Group.
  • Baki, A., & Gökçek, T. (2012). Karma yöntem araştırmalarına genel bir bakış. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 11(42), 1-21.
  • Baltacı, A. (2018). Nitel araştırmalarda örnekleme yöntemleri ve örnek hacmi sorunsalı üzerine kavramsal bir inceleme. Bitlis Eren Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7(1), 231-274.
  • Buckley, J., Schneider, M., & Shang, Y. (2004). The effects of school facility quality on teacher retention in urban school districts. National Clearinghouse for Educational Facilities. https://files.eric.ed.gov/fulltext/ED539484.pdf Erişim tarihi: 11.01.2020.
  • Cerit, Y. (2015). Mekanik okul yapısı ile öğretmenlerin performansları arasındaki ilişki: Rol belirsizliğinin arabulucu etkisi. Turkish Studies-International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 10(3), 237-250.
  • Clark, H. (2002). Building education: The role of the physical environment in enhancing teaching and research. University of London.
  • Creswell, J. W. (2003). Research design: Qualitative, quantitative, and mixed methods approaches (2. ed.). Sage.
  • Creswell, J.W. (2006). Understanding mixed methods research, (Chapter 1). http://www.sagepub.com/upm-data/10981_Chapter_1.pdf . Erişim tarihi: 02.01.2020.
  • Creswell, J. W. (2012). Educational research : planning, conducting, and evaluating quantitative and qualitative research (4. ed.). Pearson Education Inc.
  • Demirer, V., & Sak, N. (2015). Türkiye'de bilişim teknolojileri (BT) eğitimi ve BT öğretmenlerin değişen rolleri. Uluslararası Eğitim Bilimleri Dergisi, (5), 434-448.
  • Detail (2018). Clever classrooms. https://www.detail-online.com/article/clever-classrooms-32856/ . Erişim tarihi: 20.03.2021.
  • Dudek, M. (2012). Architecture of schools: The new learning environments. Routledge.
  • Duke, D. L. (1998). Does it matter where our children learn? https://files.eric.ed.gov/fulltext/ED418578.pdf . Erişim tarihi: 26.11.2019.
  • Dursun, F., & Saracaloğlu, A. S. (2016). Bilişim teknolojileri öğretmenlerinin kendi yeterlikleri ve uygulamadaki sorunlar hakkındaki görüşlerinin değerlendirilmesi. The Journal of International Lingual Social and Educational Sciences, 2(2), 40-58.
  • Elmalı Şen, D. (2019). Eğitim yapılarında saydamlık, eğitim yapıları ve tasarımı. Selda Al Şensoy (Ed). Pegem Akademi.
  • Eren, E., & Uluuysal, B. (2012). Bilişim teknolojileri (BT) öğretmenlerinin mesleki sorunları ve çözüm önerileri: Okul müdürü ve BT öğretmenlerinin görüşleri. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(3), 152-171.
  • Erçetin, S. S., & Durak, A. (2017). Ortaokullarda Bilişim Teknolojileri ve Yazılım dersinin islenişi, yaşanan problemler ve çözüm önerileri: Öğretmen görüşleri. Bartın Üniversitesi Egitim Fakültesi Dergisi, 6(1), 159.
  • Erdoğan, M., Kurşun, E., Şişman, G. T., Saltan, F., Gök, A., & Yıldız, İ. (2010). Sınıf yönetimi ve sınıf içi disiplin problemleri, nedenleri ve çözüm önerileri üzerine nitel bir araştırma: Bilişim Teknolojileri dersi örneği. Kuramdan Uygulamaya Eğitim Bilimleri–Educational Sciences: Theory & Practice, 10(2), 853-891.
  • Ersoy, A. (2005). İlköğretim bilgisayar dersindeki sınıf yerleşim düzeni ve öğretmen rolünün yapılandırmacı öğrenmeye göre değerlendirilmesi. The Turkish Online Journal of Educational Technology, 4(4), 170-181.
  • Fırat, M., Yurdakul, I. K., & Ersoy, A. (2014). Bir eğitim teknolojisi araştırmasına dayalı olarak karma yöntem araştırması deneyimi. Eğitimde Nitel Araştırmalar Dergisi, 2(1), 64-85.
  • Gülcü, A., Aydın, S., & Aydın, Ş. (2013). İlköğretim okullarinda Bilişim Teknolojileri dersi yeni öğretim programının öğretmen görüşlerine göre değerlendirilmesi. Karadeniz Sosyal Bilimler Dergisi, 5(8), 73-92.
  • Hertzberger, H. (2008). Space and learning: Lessons in architecture 3. 010 Publishers.
  • Innova Design Group (2021). ICT suites. https://www.innovadesigngroup.co.uk/interiors/ict-suite-design/ . Erişim tarihi: 21.03.2021.
  • ISTE (2018). Educational technology learning standards. https://www.k12.wa.us/sites/default/files/public/edtech/standards/pubdocs/k-12-edtech-standards-complete-2018.pdf . Erişim tarihi: 03.01.2020.
  • Johnson, R. B., & Onwuegbuzie, A. J. (2004). Mixed methods research: A research paradigm whose time has come. Educational Researcher, 33(7), 14-26.
  • Johnson, S. M. (2006). The workplace matters: Teacher quality, retention, and effectiveness. https://files.eric.ed.gov/fulltext/ED495822.pdf Erişim tarihi: 27.11.2019.
  • Karaosmanoğlu, G. (2015). Yaratıcı drama yönteminin 6. sınıf Bilişim Teknolojileri ve Yazılım dersi alan öğrencilerin ders başarılarına etkisi. (Yayın No. 396166) [Yüksek lisans tezi, Ankara Üniversitesi]. YÖK. https://tez.yok.gov.tr
  • Keller, B. (2003). Question of teacher turnover sparks research interest. Education Week, 22(33), 8-8. Loughlin, C.E., & Suina, J.H. (1982). The learning environment: An instructional strategy. Teachers College Press.
  • MEB (2019). Fatih Projesi. http://fatihprojesi.meb.gov.tr/ Erişim tarihi: 15.10.2019.
  • Miles, M, B., & Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis: An expanded Sourcebook. (2nd ed). Sage.
  • Murphy, J. (2013). The architecture of school improvement. Journal of Educational Administration, 51(3), 252-263.
  • Nair, P. (2017). Blueprint for tomorrow: Redesigning schools for student-centered learning. Harvard Education Press.
  • Niemeyer, D. (2003). Hard faction on smart classroom design: Ideas, guidelines, and layouts. Scarecrow Press, Inc.
  • OECD. (2006). 21st century learning environments. OECD Publishing.
  • Onwuegbuzie, A. J., & Leech, N. L. (2004). Enhancing the interpretation of significant findings: The role of mixed methods research. The Qualitative Report, 9(4), 770-792.
  • Rakes, G., C., Flowers, B. F., Casey, H. B., & Santana, R. (1999). An analysis of instructional use and constructivist behaviors in K-12 teachers. International Journal of Educational Technology, 1(2), 1-17.
  • Rwanda Education Board (2018). Smart classroom design. https://mis.rp.ac.rw/storage/attachments/uploaded//Smart%20Classroom%20Design%20Specifications%20and%20Plan%202018%2010%2016%2009:16.pdf . Erişim Tarihi: 21.03.2021.
  • Saban, A. (2002). Öğrenme öğretme süreci: Yeni teori ve yaklaşımlar (2. bs.). Nobel Yayın Dağıtım.
  • Schneider, M. (2003). Linking school facility conditions to teacher satisfaction and success. https://files.eric.ed.gov/fulltext/ED480552.pdf . Erişim tarihi: 26.11.2020.
  • Topu, B. F. (2010). Bilişim teknolojileri öğretmenlerinin okullarındaki rolleri, beklentiler ve karşılaşılan problemler: Erzurum ili örneği. (Yayın No. 266561) [Yüksek lisans tezi, Atatürk Üniversitesi]. YÖK. https://tez.yok.gov.tr
  • Tissenbaum, M., & Slotta, J. D. (2019). Developing a smart classroom infrastructure to support real-time student collaboration and inquiry: A 4-year design study. Instructional Science, 47(4), 423-462.
  • Upitis, R. (2004). School architecture and complexity. Complicity: An International Journal of Complexity and Education, 1(1).
  • Vandier, B. (2011). The impact of school facilities on the learning environment. (Yayınlanmamış doktora tezi). Capella University, Minnesota.
  • Yeşiltepe, G. M., & Erdoğan, M. (2013). İlköğretim bilişim teknolojileri öğretmenlerinin mesleğe yönelik sorunları, bu sorunların nedenleri ve çözüm önerileri. Gazi University Journal of Gazi Educational Faculty (GUJGEF), 33(3), 495-530.
  • Yıldız, H., & Seferoğlu, S. S. (2013). Sayısal uçurumun önlenmesinde eğitimin işlevi ve bilişim teknolojileri öğretmenlerinin bu süreçteki rolü. Middle Eastern and African Journal of Educational Research (MAJER), 3, 69-79
  • Whitespace (2021). Case studies. https://www.whitespace.org.uk/ . Erişim tarihi: 21.03.2021.
  • Woolner, P. (2010). The design of learning spaces. Continuum.
APA Öngöz S, AL ŞENSOY S (2021). BİLİŞİM TEKNOLOJİSİ SINIFLARININ MEKÂNSAL KALİTESİNİ ARTIRMAYA YÖNELİK BİR ARAŞTIRMA. , 479 - 526. 10.19171/uefad.839736
Chicago Öngöz Sakine,AL ŞENSOY Selda BİLİŞİM TEKNOLOJİSİ SINIFLARININ MEKÂNSAL KALİTESİNİ ARTIRMAYA YÖNELİK BİR ARAŞTIRMA. (2021): 479 - 526. 10.19171/uefad.839736
MLA Öngöz Sakine,AL ŞENSOY Selda BİLİŞİM TEKNOLOJİSİ SINIFLARININ MEKÂNSAL KALİTESİNİ ARTIRMAYA YÖNELİK BİR ARAŞTIRMA. , 2021, ss.479 - 526. 10.19171/uefad.839736
AMA Öngöz S,AL ŞENSOY S BİLİŞİM TEKNOLOJİSİ SINIFLARININ MEKÂNSAL KALİTESİNİ ARTIRMAYA YÖNELİK BİR ARAŞTIRMA. . 2021; 479 - 526. 10.19171/uefad.839736
Vancouver Öngöz S,AL ŞENSOY S BİLİŞİM TEKNOLOJİSİ SINIFLARININ MEKÂNSAL KALİTESİNİ ARTIRMAYA YÖNELİK BİR ARAŞTIRMA. . 2021; 479 - 526. 10.19171/uefad.839736
IEEE Öngöz S,AL ŞENSOY S "BİLİŞİM TEKNOLOJİSİ SINIFLARININ MEKÂNSAL KALİTESİNİ ARTIRMAYA YÖNELİK BİR ARAŞTIRMA." , ss.479 - 526, 2021. 10.19171/uefad.839736
ISNAD Öngöz, Sakine - AL ŞENSOY, Selda. "BİLİŞİM TEKNOLOJİSİ SINIFLARININ MEKÂNSAL KALİTESİNİ ARTIRMAYA YÖNELİK BİR ARAŞTIRMA". (2021), 479-526. https://doi.org/10.19171/uefad.839736
APA Öngöz S, AL ŞENSOY S (2021). BİLİŞİM TEKNOLOJİSİ SINIFLARININ MEKÂNSAL KALİTESİNİ ARTIRMAYA YÖNELİK BİR ARAŞTIRMA. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 34(2), 479 - 526. 10.19171/uefad.839736
Chicago Öngöz Sakine,AL ŞENSOY Selda BİLİŞİM TEKNOLOJİSİ SINIFLARININ MEKÂNSAL KALİTESİNİ ARTIRMAYA YÖNELİK BİR ARAŞTIRMA. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 34, no.2 (2021): 479 - 526. 10.19171/uefad.839736
MLA Öngöz Sakine,AL ŞENSOY Selda BİLİŞİM TEKNOLOJİSİ SINIFLARININ MEKÂNSAL KALİTESİNİ ARTIRMAYA YÖNELİK BİR ARAŞTIRMA. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, vol.34, no.2, 2021, ss.479 - 526. 10.19171/uefad.839736
AMA Öngöz S,AL ŞENSOY S BİLİŞİM TEKNOLOJİSİ SINIFLARININ MEKÂNSAL KALİTESİNİ ARTIRMAYA YÖNELİK BİR ARAŞTIRMA. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 2021; 34(2): 479 - 526. 10.19171/uefad.839736
Vancouver Öngöz S,AL ŞENSOY S BİLİŞİM TEKNOLOJİSİ SINIFLARININ MEKÂNSAL KALİTESİNİ ARTIRMAYA YÖNELİK BİR ARAŞTIRMA. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 2021; 34(2): 479 - 526. 10.19171/uefad.839736
IEEE Öngöz S,AL ŞENSOY S "BİLİŞİM TEKNOLOJİSİ SINIFLARININ MEKÂNSAL KALİTESİNİ ARTIRMAYA YÖNELİK BİR ARAŞTIRMA." Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 34, ss.479 - 526, 2021. 10.19171/uefad.839736
ISNAD Öngöz, Sakine - AL ŞENSOY, Selda. "BİLİŞİM TEKNOLOJİSİ SINIFLARININ MEKÂNSAL KALİTESİNİ ARTIRMAYA YÖNELİK BİR ARAŞTIRMA". Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 34/2 (2021), 479-526. https://doi.org/10.19171/uefad.839736