Yıl: 2021 Cilt: 20 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 1 - 28 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.14395/hid.873241 İndeks Tarihi: 29-07-2022

Erdem Ahlâkı, Mutluluk ve Egoizm İthamı

Öz:
Bu makale, öncelikle erdem ahlâkı ile eudaimonia arasındaki ilişkiye odaklıolarak, gerçek mutluluğun ne olduğu ve onun erdemlilikle ilişkisi konularıüzerinde durmaktadır. Erdem ahlâkında insanoğlunun mutlu bir yaşam içinbirtakım erdemlere ihtiyacı olduğu kabul edilir. Ancak mutluluk ve erdemarasındaki ilişkinin ne şekilde olması gerektiği konusu birtakım tartışmalarıberaberinde getirmiştir. Acaba insanoğlu için iyi ve mutlu bir yaşam ne anlamagelir? Buradaki tartışmanın özü bu gerçek mutluluğun nasıl anlaşılmasıgerektiği konusunda düğümlenmektedir. Zira bazı insanlar için erdemliolmanın ürettiği mutluluk birtakım hazlardan ibaretken bazıları için ise içselbir huzur hali olarak tanımlanmaktadır. Fakat erdem ahlâkının savunucuları,mutluluğun içeriğinden bağımsız olarak, erdemlilik ile mutluluk arasındagüçlü bir bağ olduğunu düşünürler.Erdemlilik ile mutluluk arasında böylesi bir güçlü bağ kurulduğundaiki farklı perspektiften itirazlar gündeme gelmiştir. Bunlardan birincisi,erdemliliğin aslında insana mutluluk getirmediği iddiasıdır. İnsanın erdemli olma gerekçesi mutlu olma arzusuyla ilişkilendirildiğinde, bu durumerdem sahibi büyük insanların hayatlarının kendilerine pek de mutlulukgetirmediği gerçeği ile ciddi bir tenakuz ortaya çıkarmaktadır. Zira genelolarak bakıldığında erdemlilikleriyle bilinir olmuş büyük insanların yaşadığıhayatların insana mutluluk getireceği beklentisi gereğinden fazla bir iyimserlikiçermektedir. Ancak bu meseledeki asıl açmaz mutluluğa yüklenen anlamın buerdemli insanların dünyalarında farklılaşabileceği gerçeğini göz ardı etmektir.Erdemliliğin en iyi örneklerini sergilemiş insanların istisnası olmaksızındünyevi bir mutluluk içinde yaşadıklarını öne sürmek elbette mümkün değildir.Fakat bununla birlikte onların böylesi örnek kişiliklere sahip olmalarının diğerinsanlar için çekici bir tarafının olması beklenir. Bu durumu ilahî bir bağ ileaçıklamak mümkündür, ancak açık bir ilahi taraf olmasa bile erdemliliğinüretmesi beklenen mutluluğun, onun genel geçer tanımından farklılaşacağıaçıktır. Yani erdemlilik bu dünya ile sınırlı bir mutluluk halinin ötesinde içselbir dinginliği vaat eder. Bu durum zahirde bazı insanlar için bir mutsuzluk gibigörünen bir takım duygu durumları ortaya çıkarsa bile aslında içsel ve manevibir huzur hissi yaratabilmektedir. Dolayısıyla erdemlilikleri ile insanlığa ilhamkaynağı olmuş bu özel insanların yaşadıkları hayat, dışardan dünyevi birmutsuzluk görüntüsü verse bile bu durum onların mutlu olmadıklarına değil,mutluluğa farklı bir anlam yüklediklerine işaret etmektedir.Mutluluk merkezli erdem ahlâkına yönelik ikinci itiraz ise egoizmle ilgilidir.Bu itiraz, insanların erdemli bir insan olma motivasyonlarını nihai olarak kendimutluluklarını önceleyen bir arzuya sahip oluşlarıyla ilişkilendirmektedir.Erdemli olmakla elde edileceği umulan mutluluk halinin aslında bir bencillikveya egoizm içerdiği iddiası meselenin oldukça dar bir perspektiften ele alındığıizlenimini vermektedir. Erdemli olma idealinin insanın kendi mutluluğuylailişkisi tümüyle göz ardı edilemez. Ancak bu durum bir insanın sahipolduğu erdemliliğin diğer insanların iyiliğine dönük sonuçlarını görmemizeengel olmamalıdır. Erdem ahlâkı açısından insanlar kendi karakterlerinigüzelleştirmek veya geliştirmek istiyorlarsa belirli erdemlere sahip olmalarıbeklenir. Erdemli olmanın aslında egoizm ithamının aksine insanın kendiihtiyaç ve arzularını sınırlamasına yardım ettiği bile söylenebilir. Dahasıerdemliliğin insanın başkalarını önceleyen ve onları değerli gören özgeci birbakış açısı geliştirebilmesini kolaylaştırdığı inkâr edilemez. Yani erdemliliğinçok boyutlu yapısı doğru değerlendirilmelidir. Gerçek erdemlilik, eylemin üreteceği muhtemel bir mutluluk beklentisiyleoluşmaz. Bu nedenle erdemlilik kişiye kendi mutluluğuna odaklanmasıgerektiğini değil, onun için iyi olan şeyi hedeflemesi gerektiğini söyler. Bu çalışma en genel olarak erdemlilik ile mutluluk arasında kurulan ilişkiyeyönelik farklı perspektiflerden gelen eleştirilerin tatmin edici olup olmadığınıtartışmayı amaç edinmektedir.
Anahtar Kelime: Mutluluk Ahlaki Egoizm Din Felsefesi Erdem Ahlakı İdeal Erdemli İnsan

Virtue Ethics, Eudaimonia and the Charge of Egoism

Öz:
This article basically dwells on the relationship between virtue ethics and eudaimonia, focusing on what true happiness is and its relation to virtue. In virtue ethics, it is accepted that human beings need certain virtues in order to live happily. However, the issue of how to establish the relationship between happiness and virtue causes some disagreements. What does good and happy life mean for human beings? The core of the disagreement here is knotted on how this true happiness should be understood. For some, happiness produced by being virtuous consists of some pleasure, while for others it is defined as a state of inner peace. But the proponents of virtue ethics basically argue that there is a strong link between virtue and happiness. When such a strong link was established between virtue and happiness, objections from two different perspectives were raised. The first is the claim that virtue does not actually bring happiness to people. When the reason of being virtuous is associated with the desire to be happy, this situation creates a serious contradiction with the fact that the lives of great virtuous people (i.e., moral saints) do not bring them happiness. Because in general, the expectation that the lives of great people (moral saints) who have become known for their virtuousness live will bring happiness to people contains more optimism than necessary. However, the real dilemma in this matter is to ignore the fact that the meaning attributed to happiness may differ in the minds of these virtuous people. Of course, it is not possible to argue that people who exhibited the best examples of virtue live in an earthly happiness without exception. However, they are expected to be attractive to other people with such exemplary personalities. It is possible to explain this situation with a divine connection, but it is obvious that the happiness expected to produce by virtue will differ from its general definition, even if there is no apparent divine side. That is, virtue promises an inner peace beyond a state of happiness limited to this world. This situation can seemingly create an inner and spiritual feeling of peace, even if some emotional states that seem unhappy for some people appear. Therefore, even if the life of these great people (that is, moral saints) who are the inspiration for humanity seems an earthly unhappiness in appearance, this does not show that they are not happy; rather, it shows that they attribute a different meaning to happiness. The second objection to the happiness-centered virtue ethics is related to egoism. This objection relates one’s motivation to be a virtuous person with a desire that ultimately prioritizes their own happiness. The claim that happiness, which is expected to be achieved by being virtuous, actually involves a selfishness or egoism seems to be considered from a very limited perspective. The relationship between the ideal of being virtuous and one’s own happiness cannot be entirely ignored. However, this should not prevent us from realizing the consequences of a person’s virtue for the well-being of other people. According to virtue ethics, people are expected to have certain virtues if they want to enhance or improve their character. It can even be argued that being virtuous actually helps people to limit their own needs and desires, contrary to the accusation of egoism. Moreover, it cannot be denied that virtue makes it easier for a person to develop an altruistic perspective that prioritizes others and regards them as valued. That is to say, the multi-dimensional structure of virtue must be evaluated correctly. True virtue does not arise in anticipation of a possible happiness that action will produce. Therefore, virtue does not encourage one to focus on their own happiness, but rather to aim for what is good for them. This study basically aims to discuss whether the criticisms coming from different perspectives on the relationship between virtue and happiness are satisfactory.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Adams, Robert Merrihew. “Saints”. The Journal of Philosophy 81/7 (1984), 392-401.
  • Algur, Hüseyin. “Ailede Değer Kavramı”. Kadın ve Aile Hayatı. Ed. Nazım Elmas. Ankara: Pegem Akademi, 2017.
  • Annas, Julia. Intelligent Virtue. New York: Oxford University Press, 2011.
  • Annas, Julia. “Virtue Ethics”. The Oxford Handbook of Ethical Theory. Ed. David Copp. 515–536. New York: Oxford University Press, 2006.
  • Annas, Julia. “Virtue Ethics and the Charge of Egoism”. Morality and Self- Interest. Ed. Paul Bloomfield. 205–221. New York: Oxford University Press, 2008.
  • Aquinas, Thomas. Summa Theologica (Summa Theologiae). New York: Benziger Brothers, 1947.
  • Aristoteles. Nikomakhos’a Etik. Çev. Saffet Babür, Ankara: Bilge Su, 2014.
  • Baril, Anne. “The Role of Welfare in Eudaimonism”. The Southern Journal of Philosophy 51/4 (2013), 511–535.
  • Batson, C. Daniel. “Testing the Empathy Alturism Hypothesis Against Egoistic Alternatives”. The Routledge Companion to Virtue Ethics. Ed. Lorraine Besser-Jones and Michael Slote. 385- 399. NewYork: Routledge, 2015.
  • Cevizci, Ahmet. Etik: Ahlâk Felsefesi. İstanbul: Say Yayınları, 2014.
  • Çakmak, Mustafa. Ahlâk, Tanrı ve Yasa. İstanbul: İZ Yayıncılık, 2019.
  • Erdem, Engin. “İyilik ve Sonsuzluk: Maturidi ve Debusi’nin Metafiziğinde Ölüm ve Hayatın Anlamı”. Kader Dergisi 18/2, (2020), 470-487.
  • Farabî. İdeal Devlet. Çev. Ahmet Arslan. İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, 2017.
  • Farnham, Daniel. “A Good Kind of Egoism”. The Journal of Value Inquiry 40/ (2006), 433-450.
  • Hare, John. “Scotus on Morality and Nature”. Medieval Philosophy and Theology 9/ (2000), 15-38.
  • Hurka, Thomas. Virtue, Vice, and Value. Oxford: Oxford University Press., 2001.
  • Hursthouse, Rosalind. On Virtue Ethics. Oxford: Oxford University Press, 1999.
  • MacIntyre, Alasdair. Erdem Peşinde. Çev. Muttalip Özcan. İstanbul: Ayrıntı Yayınları, 2001.
  • McKerlie, Dennis. “Aristotle and Egoism”. The Southern Journal of Philosophy XXXVl/ (1998), 531- 555.
  • Platon. Devlet. Çev. Sabahattin Eyüboğlu, M. Ali Cimcoz. İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, 2020.
  • Rachels, James. “Ethical Egoism”. Ethical Theory: An Onthology. Ed. Russ Shafer-Landau. 193-199. Malden: MA: Blackwell Publishers, 2013.
  • Russell, Daniel C. “Virtue Ethics, Happiness, and the Good Life”. Cambridge Companion to Virtue Ethics. Ed. Daniel C. Russell. 7-28. Cambridge: Cambridge University Press, 2013.
  • Scotus, John Duns. Duns Scotus on the Will and Morality. Washington: DC: Catholic University of America Press, 1997.
  • Shafer-Landau, Russ. “Important Technical Terms in Ethics”. The Continuum Companion to Ethics. Ed. Christian Miller. cvi- cxxx. London: Continuum International Publishing Group, 2011.
  • Shaver, Robert. “Egoism”. The Stanford Encyclopedia of Philosoph. Erişim 25 Nisan 2020. https:// plato.stanford.edu/entries/egoism/
  • Swanton, Christine. Virtue Ethics: A Pluralistic View. Oxford: Oxford University Press, 2003.
  • Toner, Christopher. “The Self-Centredness Objection to Virtue Ethics”. Philosophy 81/4 (2006): 595 - 618.
  • Toner, Christopher. “Virtue Ethics and Egoism”. Routledge Companion to Virtue Ethics. Ed. Lorraine Besser-Jones ve Michael Slote. 345–357. NewYork: Routledge, 2015.
  • Toner, Christopher. “Virtue Ethics and the Nature and Forms of Egoism.”. Journal of Philosophical Research 35/ (2010), 275–303.
  • Türker, Ömer. Ahlâk. İstanbul: Ketebe Yayınları, 2020.
  • Van Zyl, Liezl. Virtue Ethics: A Contemporary Introduction. New York: Routledge, 2019.
  • Williams, Bernard. Ethics and the Limits of Philosophy. London: Routletge, 2006.
  • Wolf, Susan. “Moral Saints”. Ethical Theory: An Onthology. Ed. Russ Shafer-Landau. 200-211. Malden: MA: Blackwell Publishers, 2013.
  • Yaran, Cafer S. İslam Ahlâk Felsefesine Giriş. İstanbul: Değerler Eğitimi Merkezi Yayınları, 2012.
APA ÇAKMAK M (2021). Erdem Ahlâkı, Mutluluk ve Egoizm İthamı. , 1 - 28. 10.14395/hid.873241
Chicago ÇAKMAK MUSTAFA Erdem Ahlâkı, Mutluluk ve Egoizm İthamı. (2021): 1 - 28. 10.14395/hid.873241
MLA ÇAKMAK MUSTAFA Erdem Ahlâkı, Mutluluk ve Egoizm İthamı. , 2021, ss.1 - 28. 10.14395/hid.873241
AMA ÇAKMAK M Erdem Ahlâkı, Mutluluk ve Egoizm İthamı. . 2021; 1 - 28. 10.14395/hid.873241
Vancouver ÇAKMAK M Erdem Ahlâkı, Mutluluk ve Egoizm İthamı. . 2021; 1 - 28. 10.14395/hid.873241
IEEE ÇAKMAK M "Erdem Ahlâkı, Mutluluk ve Egoizm İthamı." , ss.1 - 28, 2021. 10.14395/hid.873241
ISNAD ÇAKMAK, MUSTAFA. "Erdem Ahlâkı, Mutluluk ve Egoizm İthamı". (2021), 1-28. https://doi.org/10.14395/hid.873241
APA ÇAKMAK M (2021). Erdem Ahlâkı, Mutluluk ve Egoizm İthamı. Hitit ilahiyat dergisi, 20(1), 1 - 28. 10.14395/hid.873241
Chicago ÇAKMAK MUSTAFA Erdem Ahlâkı, Mutluluk ve Egoizm İthamı. Hitit ilahiyat dergisi 20, no.1 (2021): 1 - 28. 10.14395/hid.873241
MLA ÇAKMAK MUSTAFA Erdem Ahlâkı, Mutluluk ve Egoizm İthamı. Hitit ilahiyat dergisi, vol.20, no.1, 2021, ss.1 - 28. 10.14395/hid.873241
AMA ÇAKMAK M Erdem Ahlâkı, Mutluluk ve Egoizm İthamı. Hitit ilahiyat dergisi. 2021; 20(1): 1 - 28. 10.14395/hid.873241
Vancouver ÇAKMAK M Erdem Ahlâkı, Mutluluk ve Egoizm İthamı. Hitit ilahiyat dergisi. 2021; 20(1): 1 - 28. 10.14395/hid.873241
IEEE ÇAKMAK M "Erdem Ahlâkı, Mutluluk ve Egoizm İthamı." Hitit ilahiyat dergisi, 20, ss.1 - 28, 2021. 10.14395/hid.873241
ISNAD ÇAKMAK, MUSTAFA. "Erdem Ahlâkı, Mutluluk ve Egoizm İthamı". Hitit ilahiyat dergisi 20/1 (2021), 1-28. https://doi.org/10.14395/hid.873241