BAĞIMSIZ DENETİM RAPORLARINDA YENİ UYGULAMA: KİLİT DENETİM KONULARININ RAPORLANMASI VE BİST 100 ANALİZİ

Çakalı, Kaan Ramazan

BAĞIMSIZ DENETİM RAPORLARINDA YENİ UYGULAMA: KİLİT DENETİM KONULARININ RAPORLANMASI VE BİST 100 ANALİZİ

Kaan Ramazan ÇAKALI (Türkiye Kalkınma ve Yatırım Bankası Anonim Şirketi, Teftiş Kurulu Başkanlığı, İstanbul, Türkiye)

Denetişim

13 2

Yıl: 2021 Cilt: 0 Sayı: 23 Sayfa Aralığı: 60 - 77 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

BAĞIMSIZ DENETİM RAPORLARINDA YENİ UYGULAMA: KİLİT DENETİM KONULARININ RAPORLANMASI VE BİST 100 ANALİZİ

Öz:

Son yıllarda denetim raporlarının kullanıcılar açısından daha fazla bilgiler içermesi gerekliliği oluşmuştur. Bu çerçevede ülkemizde Kamu Gözetimi ve Muhasebe Standartları Kurumu tarafından 2017 yılında kilit denetim konularına ilişkin olarak 701 numaralı denetim standardı yayınlanmıştır. Kilit denetim konuları bağımsız denetçilerin en fazla önem verdikleri ve en çok çaba harcadıkları konulardır. Çalışma kapsamında 701 numaralı denetim standardı çerçevesinde BİST 100 endeksinde yer alan işletmelerin 2020 yılı sonu bağımsız denetim raporları incelenerek bildirilen kilit denetim konularının analizlerine yer verilmiştir. Sonuç olarak işletme başına ortalamada en fazla kilit denetim konusunun Elektrik, Gaz ve Buhar alt sektöründe faaliyet gösteren firmaların denetim raporlarında yer aldığı görülmüştür. En fazla raporlanan kilit denetim konuları finansal araçlar, hasılatlar ve maddi duran varlıklar ve yatırım amaçlı gayrimenkullerle ilgilidir. Bununla birlikte dört büyük denetim firması haricindeki firmaların dört büyük denetim firmasına kıyasla daha fazla kilit denetim konusu raporladıkları belirlenmiştir. Ayrıca, ulaşılan sonuçlar uluslararası literatürde yapılan benzer çalışmalarla karşılaştırılmış ve genel olarak farklı sonuçlara ulaşılmıştır.

Anahtar Kelime: BDS 701 Bağımsız Denetim Raporu Kilit Denetim Konuları

NEW PRACTICE IN INDEPENDENT AUDIT REPORTS: KEY AUDIT MATTERS REPORTING AND BIST 100 ANALYSIS

Öz:

In recent years, it has become necessary for audit reports to contain more information for users. In this context, in 2017, the Public Oversight Accounting and Auditing Standards Authority published the auditing standard numbered 701 regarding key audit matters in our country. Key audit matters are the issues that the independent auditors attach most importance to and put the most effort into. Within the scope of the study, the independent audit reports of the enterprises included in the BIST 100 index within the framework of the audit standard numbered 701 were examined and analyses of the key audit matters were included. As a result, it has been observed that the most key audit matters on average per enterprise were included in the audit reports of companies operating in the Electricity, Gas and Steam sub-sector. The key audit matters most frequently reported related to financial instruments, revenues and property, plant and equipment, and investment property. However, it was determined that firms other than big four audit firms reported more key audit matters compared to big four audit firms. In addition, the results obtained were compared with similar studies in the international literature on the basis of sector, number of enterprises, subject and audit firm, and generally different results were obtained.

Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

Ardiana, P. A. (2014). The role of external audit in ımproving firm’s value: Case of Indonesia, December, 21, The 5th International Conference of the Japanese Accounting Review (1-15). http://www.rieb.kobe-u.ac.jp/tjar/conference/5th/CA-1_PutuAgus ARDIANA . pdf adresinden alındı.
Arzova, S. B. & Şahin, B. Ş. (2020). Kilit denetim konuları: BİST 30, BİST 50 ve BİST 100 endekslerinde yer alan finans kurumlarına yönelik analiz. Muhasebe ve Denetime Bakış, 20(60), 75-94.
Aytaç, A. & Gençoğlu, Ü. G. (2020). Key Audit Matters: A Perspective Based on Bibliometric Analysis. Muhasebe Bilim Dünyası Dergisi, 22(3), 547-562.
Brouwer, A., Eimers, P. & Langendijk, H. (2016). The relationship between key audit matters in the new auditor’s report and the risks reported in the management report and the estimates and judgments in the notes to the financial statements, Maandblad Voor Accountancy en Bedrijfseconomie, 90(12), 580-613.
Erdem, B. (2020). Finansal tablolardaki hile olasılığının kilit denetim konularına etkisi: Borsa İstanbul’da bir analiz. ESAM Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 1/2, 245-260.
Ertan, Y. & Kızık, E. (2019). Kilit denetim konuları: BİST imalat sektöründe faaliyette bulunan işletmelerin 2017 yılı denetim raporlarının incelenmesi. Muhasebe ve Finansman Dergisi, Ağustos 2019 Özel Sayısı, 263-278.
Ferreira, C. & Morais, A.I. (2019). Analysis of the relationship between company characteristics and key audit matters disclosed. Revista Contabilidade & Finanças, 31(4), 262-274.
Hollie, D. (2020). Early evidence on the as 3101 critical audit matters disclosure. Journal of Forensic and Investigative Accounting, 12(1), 45-54.
İşseveroğlu, G. (2019). Bağımsız Denetim Raporunda Kilit Denetim Konuları: BİST Sigorta Şirketlerinin 2017- 2018 Yılları Analizi. Muhasebe ve Finansman Dergisi, 84, 49-64.
Josheski, D. & Jovanova, B. (2012). External Audit and Relation Between Internal Auditors, Supervisory Body and External Auditors of the Banking Sector in the Republic of Macedonia, MPRA Paper, 39754, 1-12.
Karapınar, A. & Dölen, T. (2020). Bağımsız denetim raporlarında kilit denetim konusu açıklamaları: Türkiye örneği. Muhasebe Bilim Dünyası Dergisi, 22(4), 763-780.
Kavut, F. & Güngör, N. (2018). Bağımsız denetimde kilit denetim konuları: BİST-100 şirketlerinin 2017 yılı analizi. Muhasebe Enstitüsü Dergisi, 16(59), 59-70.
Keskin, D. A., Tutar, S., Öktem, B. & Akçay, B. (2020). Arı okunabilirlik endeksine göre cinsiyetin kilit denetim konularının okunabilirliği üzerine etkisi: Sektörel bir inceleme. Marmara Üniversitesi Öneri Dergisi, 15(53), 209-228.
Kocamış, T.U. & Yıldırım, G. (2019). Bağımsız denetçi raporunda kilit denetim konuları: Olası etkileri. IBAD Sosyal Bilimler Dergisi, Ekim 2019 Özel Sayısı, 634-642.
Li, H. (2017). The benefit of adding key audit matters to the auditing report. Advances in Economics, Business and Management Research, 49, 21-24.
Matta, J. & Feghali, K. (2020). The impact of Key Audit Matters (KAMs) on financial ınformation quality: Evidence from Lebanon. Indonesian Management and Accounting Research, 19(2), 137-164.
Nasta, L.N. & Ladar, C.T. (2015). Convergences and divergences between ınternal and external audit on ınternational context. AGORA International Journal of Administration Sciences, 1, 46-55.
Oghuvwu, M.E. & Orakwue, A.C. (2019). Determinants of key audit matters disclosure. Accounting and Taxation Review, 3(3), 69-77.
Özcan, A. (2021). What factors affect the disclosure of key audit matters? Evidence from manufacturing firms. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 17(1), 149-161.
Pinto, I. & Morais, A.I. (2018). What matters in disclosures of key audit matters? Evidence from Europe, Journal of International Financial Management & Accounting, 30(6), 145-162.
Pries, F., & Scott, S. (2018). Costs and benefits of key audit matter reporting for smaller public entities: The Australian experience. College of Business and Economics, University of Guelph, 31(2), 1-9.
Sahyda, R. (2019). Key audit matters in enhanced auditor’s report: Tracing Malaysia in ıts first year ımplementation. International Journal of Progressive Sciences and Technologies, 13(1), 39-45.
Sarısoy, Ö. (2021). Kritik/ Kilit denetim konularının BİST 30 ve Dow Jones 30 endekslerindeki işletmelerin denetçi raporları üzerinden karşılaştırılması. Muhasebe ve Denetime Bakış, 21(63), 159-182.
Sierra-Garcia, L., Gambetta, N., Garcia-Benau, M. & Orta-Perez, M. (2019). Understanding the determinants of the magnitude of entity-levelrisk and account-levelrisk key audit matters: The case of The United Kingdom, The British Accounting Review, 51(3), 227-240.
Taş, O., Mert, H. & Varcan Baskaya, A. (2019). Bağımsız denetim raporlarında kilit denetim konuları ve uygulamaya dönük bir araştırma. PressAcademia Procedia, 9(1), 155-159.
Teraman, Ö. & Çelik, B. (2019). Kilit denetim konularının bağımsız denetim raporuna yansıtılması: Bağımsız denetçileri etkilemesi üzerine bir araştırma. Çukurova Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 23(1), 49-61.
Tusek, V. & Jezovita, A. (2018). The key audit matters as an element of the ındependent auditor’s report – A Booster to the Corporate Governance. Intereulaweast, 5(2), 241-276.
Vik, C. & Walter, M. C. 2017. The reporting practices of key audit matters in the big five audit firms in Norway (Basılmamış yüksek lisans tezi). BI Norwegian Business School, Oslo.
Association of Chartered Certified Accountants. (2018). Key audit matters: Unlocking the secrets of the audit. https://www.accaglobal.com/vn/en/ professional-insights/ global-profession/key-audit-matters.html adresinden alındı.
Kamuyu Aydınlatma Platformu. (2020). https://www.kap. org.tr/tr/bildirim-sorgu. (Erişim Tarihi, 25-28 Nisan 2021).
BDS 705. (2014). Bağımsız Denetçi Raporunda Olumlu Görüş Dışında Bir Görüş Verilmesi. https://www.kgk.gov. tr/ Portalv2Uploads/files/Duyurular/v2/BDS/BDS%20 705.pdf adresinden alındı.
BDS 701. (2016). Kilit Denetim Konularının Bağımsız Denetçi Raporunda Bildirilmesi. https://www.kgk. gov.tr/Portalv2Uploads/ files/Duyurular/v1/BDS/ BDS701(20160908).pdf adresinden alındı.
BDS 700. (2014). Finansal Tablolara İlişkin Görüş Oluşturma ve Raporlama. https://www.kgk.gov.tr/Portalv2Uploads/files/ Duyurular/v2/BDS/BDS%20700(2).pdf adresinden alındı.

APA	Çakalı K (2021). BAĞIMSIZ DENETİM RAPORLARINDA YENİ UYGULAMA: KİLİT DENETİM KONULARININ RAPORLANMASI VE BİST 100 ANALİZİ. , 60 - 77.
Chicago	Çakalı Kaan Ramazan BAĞIMSIZ DENETİM RAPORLARINDA YENİ UYGULAMA: KİLİT DENETİM KONULARININ RAPORLANMASI VE BİST 100 ANALİZİ. (2021): 60 - 77.
MLA	Çakalı Kaan Ramazan BAĞIMSIZ DENETİM RAPORLARINDA YENİ UYGULAMA: KİLİT DENETİM KONULARININ RAPORLANMASI VE BİST 100 ANALİZİ. , 2021, ss.60 - 77.
AMA	Çakalı K BAĞIMSIZ DENETİM RAPORLARINDA YENİ UYGULAMA: KİLİT DENETİM KONULARININ RAPORLANMASI VE BİST 100 ANALİZİ. . 2021; 60 - 77.
Vancouver	Çakalı K BAĞIMSIZ DENETİM RAPORLARINDA YENİ UYGULAMA: KİLİT DENETİM KONULARININ RAPORLANMASI VE BİST 100 ANALİZİ. . 2021; 60 - 77.
IEEE	Çakalı K "BAĞIMSIZ DENETİM RAPORLARINDA YENİ UYGULAMA: KİLİT DENETİM KONULARININ RAPORLANMASI VE BİST 100 ANALİZİ." , ss.60 - 77, 2021.
ISNAD	Çakalı, Kaan Ramazan. "BAĞIMSIZ DENETİM RAPORLARINDA YENİ UYGULAMA: KİLİT DENETİM KONULARININ RAPORLANMASI VE BİST 100 ANALİZİ". (2021), 60-77.

APA	Çakalı K (2021). BAĞIMSIZ DENETİM RAPORLARINDA YENİ UYGULAMA: KİLİT DENETİM KONULARININ RAPORLANMASI VE BİST 100 ANALİZİ. Denetişim, 0(23), 60 - 77.
Chicago	Çakalı Kaan Ramazan BAĞIMSIZ DENETİM RAPORLARINDA YENİ UYGULAMA: KİLİT DENETİM KONULARININ RAPORLANMASI VE BİST 100 ANALİZİ. Denetişim 0, no.23 (2021): 60 - 77.
MLA	Çakalı Kaan Ramazan BAĞIMSIZ DENETİM RAPORLARINDA YENİ UYGULAMA: KİLİT DENETİM KONULARININ RAPORLANMASI VE BİST 100 ANALİZİ. Denetişim, vol.0, no.23, 2021, ss.60 - 77.
AMA	Çakalı K BAĞIMSIZ DENETİM RAPORLARINDA YENİ UYGULAMA: KİLİT DENETİM KONULARININ RAPORLANMASI VE BİST 100 ANALİZİ. Denetişim. 2021; 0(23): 60 - 77.
Vancouver	Çakalı K BAĞIMSIZ DENETİM RAPORLARINDA YENİ UYGULAMA: KİLİT DENETİM KONULARININ RAPORLANMASI VE BİST 100 ANALİZİ. Denetişim. 2021; 0(23): 60 - 77.
IEEE	Çakalı K "BAĞIMSIZ DENETİM RAPORLARINDA YENİ UYGULAMA: KİLİT DENETİM KONULARININ RAPORLANMASI VE BİST 100 ANALİZİ." Denetişim, 0, ss.60 - 77, 2021.
ISNAD	Çakalı, Kaan Ramazan. "BAĞIMSIZ DENETİM RAPORLARINDA YENİ UYGULAMA: KİLİT DENETİM KONULARININ RAPORLANMASI VE BİST 100 ANALİZİ". Denetişim 23 (2021), 60-77.