Psikolojik Sağlamlık için Koruyucu Faktörler Ölçeği Türkçe Formunun Geçerlik ve Güvenirliği
Yıl: 2021 Cilt: 22 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 16 - 29 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.12984/egeefd.793597 İndeks Tarihi: 29-07-2022
Psikolojik Sağlamlık için Koruyucu Faktörler Ölçeği Türkçe Formunun Geçerlik ve Güvenirliği
Öz: Bu çalışmanın amacı, Psikolojik Sağlamlık için Koruyucu Faktörler Ölçeği’ni (PSKFÖ) Türkçeyeuyarlamak ve psikometrik incelemesini yapmaktır. Araştırmanın katılımcıları 256 bireyden (% 65’i kadın)oluşmaktadır. Katılımcıların yaş ortalaması 30.78’dir. Araştırmada öncelikle ölçeğin dilsel eş değerlikçalışmaları yapılmıştır. PSKFÖ’nün yapı geçerliği için Doğrulayıcı Faktör Analizi (DFA) yapılmıştır. DFAsonucunda ölçeğin orijinal formdaki gibi üç boyutlu ve 15 maddeli yapısının doğrulandığı ve Türkçeformun iyi uyum değerlerine sahip olduğu görülmüştür (χ2/ sd = 1.99; p <.001; CFI = .98; NNFI = .97;SRMR = .053; RMSEA = .062). Ölçeğin iç tutarlılık güvenirliği için Cronbach alpha katsayısı hesaplanmışve PSKFÖ’nün iç tutarlık katsayısı toplam puan için .93, bireysel boyut için .76, akran boyutu için .87, aileboyutu için .92 olarak saptanmıştır. Ölçüt bağıntı geçerliği için, PSKFÖ ile Kısa Psikolojik SağlamlıkÖlçeği (KPSÖ) arasındaki ilişkiye bakılmış ve ölçek puanları arasında pozitif yönde ve anlamlı bir ilişkiyerastlanmıştır. Analizler sonucunda PSKFÖ’nün Türk örnekleminde geçerli ve güvenilir bir ölçme aracıolduğunu sonucuna ulaşılmıştır.
Anahtar Kelime: The Validity and Reliability of the Turkish Version of the Protective Factors for Resilience Scale
Öz: The aim of the study was to adapt the Protective Factors for Resilience Scale (PFRS) into Turkish and to examine its psychometric properties. The participants of the study consist of 256 individuals (65 % women, mean age is 30.78). At first, linguistic equivalence studies of the scale were carried out. For the construct validity of the PFRS, Confirmatory Factor Analysis (CFA) was performed. CFA showed that the threedimensional and 15-item structure of the original scale was acceptable for the Turkish sample and had acceptable goodness of fit values (χ2 / df = 1.99; p < .001; CFI = .98; NNFI = .97; SRMR = .053; RMSEA = .062). Cronbach alpha coefficient was calculated for the reliability analysis. The internal consistency of the scale was found to be .93 for the total score, .76 for the individual dimension, .87 for the peer dimension, and .92 for the family dimension. For criterion-related validity, the relationship between PFRS and the Brief Resilience Scale (BRS) was examined and a positive relationship was found between scale scores. Consequently, the findings of the study showed that PFRS is a valid and reliable measurement tool in Turkish sample.
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- Aiken, L., & Groth Marnat, G. (2006). Psychological testing and assessment. Boston: Allyn and Bacon.
- Apaydın Demirci, Z. ve Mersin, S. (2020). Pozitif psikolojinin krizle baş etmede önemi. Humanities Sciences (NWSAHS), 15(1), 36-44. doi: 10.12739/NWSA.2020.15.1.4C0233
- Arslan, G. (2015). Ergenlerde psikolojik sağlamlık: Bireysel koruyucu faktörlerin rolü. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 5(44), 73-82.
- Aydın, M. ve Egemberdiyeva, A. (2018). Üniversite öğrencilerinin psikolojik sağlamlık düzeylerinin incelenmesi. Türkiye Eğitim Dergisi, 3(1), 37-53.
- Aydoğan, D. ve Eryiğit Madzwamuse, S. (2019). Okullarda yılmazlığı güçlendirme el kitabı tüm okul yaklaşımı. Ankara: Pegem Akademi.
- Basım, H. N. ve Çetin, F. (2011). Yetişkinler için Psikolojik Dayanıklılık Ölçeği’nin güvenirlilik ve geçerlilik çalışması. Türk Psikiyatri Dergisi, 22(2), 104-116.
- Bonanno, G. A., Galea, S., Bucciarelli, A., & Vlahov, D. (2006). Psychological resilience after disaster: New York City in the after math of the September 11th terrorist attack. Psychological Science, 17(3), 181-186. doi: 10.1111/j.1467-9280.2006.01682.x
- Bulut, S., Doğan, U. ve Altundağ, Y. (2013). Adolescent Psychological Resilience Scale: Validity and reliability study. Suvremena Psihologija, 16(1), 21-32
- Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2018). Bilimsel araştırma yöntemleri (24. baskı). Ankara: Pegem Akademi Yayınevi.
- Caputo, A. (2017). Social desirability bias in self-reported well-being measures: Evidence from an online survey. Universitas Psychologica, 16(2), 245-255.
- Çokluk, Ö., Şekercioğlu, G. ve Büyüköztürk, Ş. (2012). Sosyal bilimler için çok değişkenli istatistik: SPSS ve LISREL uygulamaları (2. baskı). Ankara: Pegem Akademi.
- Dağ, İ. (2005). Psikolojik test ve ölçeklerde geçerlik ve güvenirlik. Psikiyatri Psikoloji Psikofarmakoloji Dergisi, 13(4), 17-23.
- Dias, P. C., & Cadime, I. (2017). Protective factors and resilience in adolescents: The mediating role of selfregulation. Psicología Educativa, 23(1), 37-43. doi: 10.1016/j.pse.2016.09.003
- Doğan, T. (2015). Kısa Psikolojik Sağlamlık Ölçeğinin Türkçe'ye uyarlanması: Geçerlilik ve güvenirlilik çalışması. The Journal of Happiness & Well-Being, 3(1), 93-102.
- Foa, E. B., Cahill, S. P., Boscarino, J. A., Hobfoll, S. E., Lahad, M., Mc Nally, R. J., & Solomon, Z. (2005). Social, psychological, and psychiatric interventions following terrorist attacks: Recommendations for practice and research. Neuro Psychopharmacology, 30(10), 1806-1817.
- Gizir, C. A. (2004). Academic resilience: An investigation of protective factors contributing to the academic achievement of eight grade students in poverty. (Unpublished doctoral dissertation). Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Ankara.
- Gizir, C. A. (2007). Psikolojik sağlamlık, risk faktörleri ve koruyucu faktörler üzerinde bir derleme çalışması. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 3(28),113-128.
- Gürgan, U. (2006). Yılmazlık Ölçeği (YÖ): Ölçek geliştirme, güvenirlik ve geçerlik çalışması. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 39(2), 45-74.
- Harms, C., Pooley, J. A., & Cohen, L. (2017). The protective factors for resilience scale (PFRS): Development of the scale. Cogent Psychology,4(1), 1-16. doi: 10.1080/23311908.2017.1400415
- Hjemdal, O., Vogel, P. A., Solem, S., Hagen, K., & Stiles, T. C. (2011). The relationship between resilience and levels of anxiety, depression, and obsessive – compulsive symptoms in adolescents. Clinical Psychology & Psychotherapy, 18(4), 314-321. doi: 10.1002/cpp.719
- Işık, Ş. (2016). Psikolojik dayanıklılık ölçeğinin geliştirilmesi: Geçerlilik ve güvenirlilik çalışması. The Journal of Happiness & Well-Being, 4(2), 165-182.
- Karaırmak, Ö. (2006). Psikolojik sağlamlık, risk faktörleri ve koruyucu faktörler. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 3(26), 129-142.
- Karaırmak, Ö. (2010). Establishing the psychometric qualities of the Connor-Davidson Resilience Scale (CDRISC) using exploratory and confirmatory factor analysis in a trauma survivor sample. Psychiatry Research, 179(3), 350-356. doi: 10.1016/j.psychres.2009.09.012
- Kline, R. B. (2015). Principles and practice of structural equation modeling (4th ed.). New York: Guilford Publications.
- Marsh, H. W., Hau, K. T., Artelt, C., Baumert, J., & Peschar, J. L. (2006). OECD’s brief self-report measure of educational psychology’s most useful affective constructs: Cross-cultural, psychometric comparisons across 25 countries. International Journal of Testing, 6(4), 311-360. doi: 10.1207/s15327574ijt0604_1
- Martinez Torteya, C., Anne Bogat, G., Von Eye, A., & Levendosky, A. A. (2009). Resilience among children exposed to domestic violence: The role of risk and protective factors. Child Development, 80(2), 562-577. doi: 10.1111/j.1467-8624.2009.01279.x
- Masten, A. S. (2001). Ordinary magic: Resilience processes in development. American Psychologist, 56, 227-238. doi: 10.1037//0003-066X.56.3.227
- Masten, A. S., & Powell, J. L. (2003). A resilience framework for research, policy, and practice. In S. Luthar (Ed.), Resilience and vulnerabilities: Adaptation in the context of childhood adversities (pp. 1-25). New York: Cambridge University Press.
- Morland, L. A., Butler, L. D., & Leskin, G. A. (2008). Resilience and thriving in a time of terrorism. In S. Joseph & P. A. Linley (Eds.), Trauma, recovery, and growth: Positive psychological perspectives on posttraumatic stress (pp. 39-61). New Jersey: John Wiley & Sons, Inc.
- Öz, F. ve Yılmaz, E. B.(2009). Ruh sağlığının korunmasında önemli bir kavram: Psikolojik sağlamlık. Hacettepe Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi, 16(3), 82-89.
- Pooley, J. A., & Cohen, L. (2010). Resilience: A definition in context. Australian Community Psychologist, 22, 30-37.
- Steinhardt, M., & Dolbier, C. (2008). Evaluation of a resilience intervention to enhance coping strategies and protective factors and decrease symptomatology. Journal of American College Health, 56(4), 445-453. doi: 10.3200/JACH.56.44.445-454
- Şahin, T. ve Güçlü, M. (2019). Sporda psikolojik dayanıklılık. Ankara: Pegem Akademi.
- Tabachnick, B. G., & Fidell, L. S. (2013). Using multivariate statistics (6th ed.). Boston, MA: Pearson Education.
- Tavşancıl, E. (2010). Tutumların ölçülmesi ve SPSS ile veri analizi (4. baskı). Ankara: Nobel Yayıncılık.
- Terzi, Ş. (2006). Kendini toparlama gücü ölçeğinin uyarlanması: Geçerlik ve güvenirlik çalışmaları. Türk Psikolojik Danışmanlık ve Rehberlik Dergisi, 26, 77-86.
- Tümlü, G. Ü. (2012). Psikolojik dayanıklılık düzeyleri farklı üniversite öğrencilerinin temas engellerinin incelenmesi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
- Ünlü, Z. R. (2018). Sosyal medya bağımlılığı ve psikolojik dayanıklılık. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Üsküdar Üniversitesi, İstanbul.
- Varıcıer, Ş. E. (2019). Yetişkin psikolojik sağlamlığı üzerine bir inceleme: Algılanan ebeveyn tutumu, kontrol odağı, algılanan sosyal destek ve stresle başa çıkma stilleri. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). İbn-i Haldun Üniversitesi, İstanbul.
- Wagnild, G. M., & Young, H. M. (1993). Development and psychometric evaluation of the Resilience Scale. Journal of Nursing Measurement, 1, 156-178.
- Yazıcı, E. (2019). Aile değerleri ile aile yılmazlığı arasındaki ilişkinin incelenmesi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). İstanbul Üniversitesi, İstanbul.
- Yılmaz, M. (2019). Öğretmenlerin psikolojik dayanıklılıkları ile iş yaşam kaliteleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Erzincan Binali Yıldırım Üniversitesi, Erzincan.
- Zakeri, H. Jowkar, B., & Razmjoee, M. (2010). Parenting styles and resilience. Procedia Social and Behavioral Science, 5, 1067-1070. doi: 10.1016/j.sbspro.2010.07.236
| APA | Tanko Ç, Eksi F, HATUN O, Eksi H (2021). Psikolojik Sağlamlık için Koruyucu Faktörler Ölçeği Türkçe Formunun Geçerlik ve Güvenirliği. , 16 - 29. 10.12984/egeefd.793597 |
| Chicago | Tanko Çiğdem,Eksi Fusun,HATUN OSMAN,Eksi Halil Psikolojik Sağlamlık için Koruyucu Faktörler Ölçeği Türkçe Formunun Geçerlik ve Güvenirliği. (2021): 16 - 29. 10.12984/egeefd.793597 |
| MLA | Tanko Çiğdem,Eksi Fusun,HATUN OSMAN,Eksi Halil Psikolojik Sağlamlık için Koruyucu Faktörler Ölçeği Türkçe Formunun Geçerlik ve Güvenirliği. , 2021, ss.16 - 29. 10.12984/egeefd.793597 |
| AMA | Tanko Ç,Eksi F,HATUN O,Eksi H Psikolojik Sağlamlık için Koruyucu Faktörler Ölçeği Türkçe Formunun Geçerlik ve Güvenirliği. . 2021; 16 - 29. 10.12984/egeefd.793597 |
| Vancouver | Tanko Ç,Eksi F,HATUN O,Eksi H Psikolojik Sağlamlık için Koruyucu Faktörler Ölçeği Türkçe Formunun Geçerlik ve Güvenirliği. . 2021; 16 - 29. 10.12984/egeefd.793597 |
| IEEE | Tanko Ç,Eksi F,HATUN O,Eksi H "Psikolojik Sağlamlık için Koruyucu Faktörler Ölçeği Türkçe Formunun Geçerlik ve Güvenirliği." , ss.16 - 29, 2021. 10.12984/egeefd.793597 |
| ISNAD | Tanko, Çiğdem vd. "Psikolojik Sağlamlık için Koruyucu Faktörler Ölçeği Türkçe Formunun Geçerlik ve Güvenirliği". (2021), 16-29. https://doi.org/10.12984/egeefd.793597 |
| APA | Tanko Ç, Eksi F, HATUN O, Eksi H (2021). Psikolojik Sağlamlık için Koruyucu Faktörler Ölçeği Türkçe Formunun Geçerlik ve Güvenirliği. Ege Eğitim Dergisi, 22(1), 16 - 29. 10.12984/egeefd.793597 |
| Chicago | Tanko Çiğdem,Eksi Fusun,HATUN OSMAN,Eksi Halil Psikolojik Sağlamlık için Koruyucu Faktörler Ölçeği Türkçe Formunun Geçerlik ve Güvenirliği. Ege Eğitim Dergisi 22, no.1 (2021): 16 - 29. 10.12984/egeefd.793597 |
| MLA | Tanko Çiğdem,Eksi Fusun,HATUN OSMAN,Eksi Halil Psikolojik Sağlamlık için Koruyucu Faktörler Ölçeği Türkçe Formunun Geçerlik ve Güvenirliği. Ege Eğitim Dergisi, vol.22, no.1, 2021, ss.16 - 29. 10.12984/egeefd.793597 |
| AMA | Tanko Ç,Eksi F,HATUN O,Eksi H Psikolojik Sağlamlık için Koruyucu Faktörler Ölçeği Türkçe Formunun Geçerlik ve Güvenirliği. Ege Eğitim Dergisi. 2021; 22(1): 16 - 29. 10.12984/egeefd.793597 |
| Vancouver | Tanko Ç,Eksi F,HATUN O,Eksi H Psikolojik Sağlamlık için Koruyucu Faktörler Ölçeği Türkçe Formunun Geçerlik ve Güvenirliği. Ege Eğitim Dergisi. 2021; 22(1): 16 - 29. 10.12984/egeefd.793597 |
| IEEE | Tanko Ç,Eksi F,HATUN O,Eksi H "Psikolojik Sağlamlık için Koruyucu Faktörler Ölçeği Türkçe Formunun Geçerlik ve Güvenirliği." Ege Eğitim Dergisi, 22, ss.16 - 29, 2021. 10.12984/egeefd.793597 |
| ISNAD | Tanko, Çiğdem vd. "Psikolojik Sağlamlık için Koruyucu Faktörler Ölçeği Türkçe Formunun Geçerlik ve Güvenirliği". Ege Eğitim Dergisi 22/1 (2021), 16-29. https://doi.org/10.12984/egeefd.793597 |
