Yıl: 2021 Cilt: 30 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 57 - 72 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.51800/ecd.837251 İndeks Tarihi: 29-07-2022

SİVRİHİSAR (ESKİŞEHİR) GELENEKSEL KENT DOKUSUNUN KORUMA BAĞLAMINDA DEĞERLENDİRİLMESİ

Öz:
Zengin tarihi ve kültürel değerlere sahip birçok kenti bulunan Türkiye’ de tarihi kentlerin korunmasına yönelik ulusal ve uluslararasıçalışmalar yürütülmektedir. Özellikle 1950 sonrasında ortaya çıkan hızlı nüfus artışı ve çarpık kentleşme sonucunda tarihi kentdokularında tahribatın artmasıyla taşınmaz eski eserleri koruma çalışmaları gündeme gelmiş ve çeşitli yasal düzenlemeler yapılmıştır.Günümüzde de korumaya yönelik çalışmalar devam etmekte olup, tarihi bölgelerde sağlıklaştırma uygulamaları sürdürülmektedir.Çeşitli medeniyetlerin izlerini barındıran tarihi kentlerimizde sürdürülebilirlik çerçevesinde koruma faaliyetleri büyük önemtaşımaktadır. Köklü bir tarihi geçmişi olan ve geleneksel dokusunu koruyan Sivrihisar kenti çalışma alanı olarak seçilmiştir. Çalışmanınyöntemi; problemin belirlenmesi, literatür taraması, yerinde gözlem ve inceleme, değerlendirme, sonuç ve öneriler olmak üzere 5aşamadan oluşmaktadır.Sivrihisar’ın geçmişteki önemini kaybettiği dönemler olmasına karşın, günümüzde turizm potansiyeli ile tekrar değer kazanmayabaşlamıştır. Planlama çalışmaları, Sivrihisar tarihi kent dokusunun korunmasını sağlayacak nitelik taşımaktadır. Sivrihisar’da sondönemde restorasyon, cephe yenileme ve sokak sağlıklaştırma çalışmaları hız kazanmıştır. Sivrihisar’ın geleceği açısından bunlar önemliçalışmalardır. Ancak, kontrolsüz turizmin tarihi kent dokusu üzerinde olumsuz etkileri olacağı açıktır. Tarihi kent merkezinde korunmaihtiyacı olan yapıların bulunması ve turizm karşısında oluşabilecek korunamama sorunsalı çalışmanın problemini oluşturmaktadır. Bu bağlamda eski ve yeni kent dokusu ele alınarak planlama faaliyetlerinin değerlendirilmesi ve sorunlara ilişkin çözüm önerileri çalışmanınamacını oluşturmaktadır.Sivrihisar’ın aşırı turist yoğunluğundan olumsuz şekilde etkilenmemesi için taşıma kapasitesinin dikkate alınması gereklidir. Sivrihisar’daturizm, sürdürülebilirlik ilkeleri çerçevesinde ele alınmalıdır. Koruma, sağlıklaştırma ve yenileme gibi politikalar uygulanarak yıpranantarihi dokunun sürekliliği sağlanmalıdır.
Anahtar Kelime: tarihi çevre kentsel koruma geleneksel doku

Evaluation of Sivrihisar (Eskişehir) Traditional Urban Texture in the Context of Conservation

Öz:
The national and international studies for the conservation of the city are carried out in Turkey has many cities with rich historical and cultural values. Especially after 1950 with the increase in the destruction of historical city textures as a result of the rapid population growth and unplanned urbanization, the conservation of immovable antiquities has come to the fore and various legal regulations have been made. Conservation efforts continue today, and rehabilitation practices are continued in historical regions. It is of great importance to carry out conservation activities within the framework of sustainability in the historical cities, which contain the traces of various civilizations. Sivrihisar city, which has a deep-rooted history and preserved its traditional texture, was chosen as the study area. The method of the study consists of 5 stages as determination of the problem, literature review, on-site observation and examination, evaluation, results and recommendations. Although Sivrihisar lost its importance in the past, today it has started to gain value again with its tourism potential. Planning studies have the quality to ensure theconservation of Sivrihisar historical city texture. Restoration, facade renovation and street improvement works have gained speed in Sivrihisar recently. These are important studies for the future of Sivrihisar. However, it is clear that uncontrolled tourism will have negative effects on the historical urban texture. The problem of the study is the presence of buildings in the historical city center that need conservation and not to be conserved against tourism. In this context, evaluating the planning studies by considering the old and new urban texture and proposing solutions to the problems constitute the aim of the study. The carrying capacity of Sivrihisar should be taken into consideration in order not to be adversely affected by the excessive tourist density. Tourism in Sivrihisar should be handled within the framework of sustainability principles. By applying policies such as conservation, rehabilitation and renewal, the continuity of the worn out historical texture should be ensured.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • AKS Planlama ve Mühendislik Ltd. Şti. 2011. Sivrihisar Kentsel Sit Alanı Koruma Amaçlı İmar Planı, Plan Açıklama Raporu, Sivrihisar Belediye Başkanlığı, Sivrihisar.
  • Aksoy, E. 2005. Kentsel gelişme ile ulaşım etkileşimi-Sivrihisar örneği, Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi. Aksoy, E. 2010. Kentsel gelişmede ulaşımın etkinliği Sivrihisar. Eski Yeni Dergi, 34-43.
  • Aytekin, O. 2013. Eskişehir ili Sivrihisar ilçesi Kapaklıkaya evi restorasyon önerisi, Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi.
  • Bultan, S. 2019. Eskişehir ili, Sivrihisar ilçesi, Mavi Han restorasyon önerisi, Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi.
  • Cansever, T. 2010. Osmanlı Şehri. (1). İstanbul: Timaş Yayınları, 66, 95-98.
  • Çeçener, B. 1992. Ülkemizde taşınmaz kültür ve doğa varlıklarını koruma olayı ve bu konuda bazı eleştirel görüşler. Ege Mimarlık Dergisi, 2, 46-48.
  • Çöteli, M.G. 2012. Kültürel peyzajın korunması ve sürdürülebilir kentsel gelişmenin yaratılması yönünde bir politika önerisi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (32):1,71-110.
  • Halaç, H. H., Yıldırım, Ö. C., Abacı, C. S. 2017. Sivrihisar sakin şehir olabilir mi?, Route Educational and Social Science Journal, 4(7), 142-160.
  • İnceoğlu, M. 2013. Sivrihisar’da sürdürülebilirlik üzerine üç mimari proje, E-Journal of New World Sciences Academy NWSA-Social Sciences, 8 (3), 133-152.
  • Kan, H. 2009. Taraklı yerleşimindeki tarihi dokunun sürdürülebilirliği bağlamında kentsel koruma ve geliştirme stratejileri, Yüksek Lisans Tezi, Bartın Üniversitesi.
  • Kapuci, C. 2004. Tarihi kent dokusunun turizm potansiyeline etkisi: İznik kenti örneği. Yüksek Lisans Tezi, Zonguldak Karaelmas Üniversitesi.
  • Karaağaç, N. 2018. Sivrihisar Süpürgelik mevkii III. derece arkeolojik sit alanı koruma amaçlı nazım imar planı açıklama raporu.
  • Koca, H. 2019. Osmanlı hâkimiyetinde Sivrihisar kazası, Yüksek Lisans Tezi, Hitit Üniversitesi.
  • Kuçak Toprak, G. 2020. Türkiye’de kentsel sit alanlarında yeni yapı tasarımlarına yönelik bir yöntem önerisi: Göynük, Sivrihisar, Sille, Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi.
  • Öz, K. 2018. Eskişehir ili Sivrihisar ilçesi mevcut geleneksel ve yeni kent dokusunun mekansal kullanım bağlamında biçim grameri analizi, Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi.
  • Özcan, K. 2009. Sürdürülebilir Kentsel korumanın olabilirliği üzerine bir yaklaşım önerisi: Konya tarihi kent merkezi örneği, METU JFA 26(2), 1-18.
  • Özdemir, H. 2007. Tarihi çevrede kentsel peyzaj tasarım ilkelerinin belirlenmesi, İstanbul Zeyrek örneğinde bir irdeleme. Yüksek Lisans Tezi, Zonguldak Karaelmas Üniversitesi.
  • Ramsay, W.M. 1960. Anadolu’nun tarihi coğrafyası, Mihri Pektaş (çev.), İstanbul: Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları.
  • Sayan, Y. 2009. Sivrihisar evleri. İzmir / Türkiye: Ege Üniversitesi Yayınları, Sivrihisar Belediyesi Arşivi, 2017.
  • Sivrihisar Koruma Amaçlı Revizyon imar Planı Raporu, 2016.
  • Urlu, N., Mut, T. 2016. Sivrihisar nazım imar planı açıklama raporu, Ortek Proje Ltd.Şti. Eskişehir.
  • Yazgan, M. E., Erdoğan, E. 1992. Tarihi Çevrelerde Peyzaj Planlama. Peyzaj Mimarlığı Derneği Yayınları: 2, Ankara.
  • Yusof, N.A., Mui, L.Y., Meng, L.L., Fern,T.S. 2007. Urban conservation as a development strategy to revitalize real estate market: an analysis of property transactions in Georgetown Penang, Journal of Construction in Developing Countries, 12(2):43-61.
  • Url-1. Blogspot, 2020. https://2.bp.blogspot.com/-8jtSnNW78T0/XF2jYEg8fSI/AAAAAA AAvk8/bP6x1wfqMIoemfUz7Tle42ZDQVq-6BgqACLcBGAs/s1600/sivrihisar_eskisehir.jpg, Erişim Tarihi.26.10.2020.
  • Url-2. Sivrihsar Kültür ve Haber Portalı, 2020. www.sivrihisar.web.tr Erişim Tarihi. 26.10.2020
  • Url-3. Google Earth, 2020. Google.earth.com Erişim Tarihi.04.12.2020
  • Url-4. Anadolu Ajansı, 2020. https://www.aa.com.tr/tr/turkiye/dunya-mirasi-sivrihisar-ulu-cami-cemaatinekavustu/1870331 Erişim Tarihi.04.12.2020.
  • Url-5. Sivrihisar Belediyesi, 2020. https://sivrihisar.bel.tr/gezilecek-yerler/ulu-cami/ Erişim Tarihi.04.12.2020
  • Url-6. Sivrihisar Belediyesi Facebook Sayfası, 2021. www.facebook.com/sivrihisarbld/ posts/2244241825835173 Erişim Tarihi.13.02.2021
APA koca c, koç a (2021). SİVRİHİSAR (ESKİŞEHİR) GELENEKSEL KENT DOKUSUNUN KORUMA BAĞLAMINDA DEĞERLENDİRİLMESİ. , 57 - 72. 10.51800/ecd.837251
Chicago koca canan,koç ahmet SİVRİHİSAR (ESKİŞEHİR) GELENEKSEL KENT DOKUSUNUN KORUMA BAĞLAMINDA DEĞERLENDİRİLMESİ. (2021): 57 - 72. 10.51800/ecd.837251
MLA koca canan,koç ahmet SİVRİHİSAR (ESKİŞEHİR) GELENEKSEL KENT DOKUSUNUN KORUMA BAĞLAMINDA DEĞERLENDİRİLMESİ. , 2021, ss.57 - 72. 10.51800/ecd.837251
AMA koca c,koç a SİVRİHİSAR (ESKİŞEHİR) GELENEKSEL KENT DOKUSUNUN KORUMA BAĞLAMINDA DEĞERLENDİRİLMESİ. . 2021; 57 - 72. 10.51800/ecd.837251
Vancouver koca c,koç a SİVRİHİSAR (ESKİŞEHİR) GELENEKSEL KENT DOKUSUNUN KORUMA BAĞLAMINDA DEĞERLENDİRİLMESİ. . 2021; 57 - 72. 10.51800/ecd.837251
IEEE koca c,koç a "SİVRİHİSAR (ESKİŞEHİR) GELENEKSEL KENT DOKUSUNUN KORUMA BAĞLAMINDA DEĞERLENDİRİLMESİ." , ss.57 - 72, 2021. 10.51800/ecd.837251
ISNAD koca, canan - koç, ahmet. "SİVRİHİSAR (ESKİŞEHİR) GELENEKSEL KENT DOKUSUNUN KORUMA BAĞLAMINDA DEĞERLENDİRİLMESİ". (2021), 57-72. https://doi.org/10.51800/ecd.837251
APA koca c, koç a (2021). SİVRİHİSAR (ESKİŞEHİR) GELENEKSEL KENT DOKUSUNUN KORUMA BAĞLAMINDA DEĞERLENDİRİLMESİ. EGE COĞRAFYA DERGİSİ, 30(1), 57 - 72. 10.51800/ecd.837251
Chicago koca canan,koç ahmet SİVRİHİSAR (ESKİŞEHİR) GELENEKSEL KENT DOKUSUNUN KORUMA BAĞLAMINDA DEĞERLENDİRİLMESİ. EGE COĞRAFYA DERGİSİ 30, no.1 (2021): 57 - 72. 10.51800/ecd.837251
MLA koca canan,koç ahmet SİVRİHİSAR (ESKİŞEHİR) GELENEKSEL KENT DOKUSUNUN KORUMA BAĞLAMINDA DEĞERLENDİRİLMESİ. EGE COĞRAFYA DERGİSİ, vol.30, no.1, 2021, ss.57 - 72. 10.51800/ecd.837251
AMA koca c,koç a SİVRİHİSAR (ESKİŞEHİR) GELENEKSEL KENT DOKUSUNUN KORUMA BAĞLAMINDA DEĞERLENDİRİLMESİ. EGE COĞRAFYA DERGİSİ. 2021; 30(1): 57 - 72. 10.51800/ecd.837251
Vancouver koca c,koç a SİVRİHİSAR (ESKİŞEHİR) GELENEKSEL KENT DOKUSUNUN KORUMA BAĞLAMINDA DEĞERLENDİRİLMESİ. EGE COĞRAFYA DERGİSİ. 2021; 30(1): 57 - 72. 10.51800/ecd.837251
IEEE koca c,koç a "SİVRİHİSAR (ESKİŞEHİR) GELENEKSEL KENT DOKUSUNUN KORUMA BAĞLAMINDA DEĞERLENDİRİLMESİ." EGE COĞRAFYA DERGİSİ, 30, ss.57 - 72, 2021. 10.51800/ecd.837251
ISNAD koca, canan - koç, ahmet. "SİVRİHİSAR (ESKİŞEHİR) GELENEKSEL KENT DOKUSUNUN KORUMA BAĞLAMINDA DEĞERLENDİRİLMESİ". EGE COĞRAFYA DERGİSİ 30/1 (2021), 57-72. https://doi.org/10.51800/ecd.837251