ZÜBÜK: BİR İKTİDAR ROMANI
Yıl: 2020 Cilt: 7 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 354 - 375 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.17572/mj2020.2.354375 İndeks Tarihi: 29-07-2022
ZÜBÜK: BİR İKTİDAR ROMANI
Öz: Bu metin çeşitli tahakküm ve tabiiyet ilişkileri arasındaki farklara Aziz Nesin’in Zübük romanının ayrıntılı bir incelemesi üzerinden odaklanmaktadır. Çalışmada iktidarın, temel bir niteliğiyle egemenlik ve otorite biçimindeki tahakküm ve tabiiyet ilişkilerinden ayrılabileceği öne sürülmektedir. Siyasal bir kavram olarak iktidarın temelinde taktiklerin yarattığı suç ortaklıklarının olduğu vurgulanmaktadır. Nesin’in yapıtı iktidarın bu temel eğilimini kavramak için eşsiz bir olanak sunar: itibarı yerle bir olmuş bir babanın mülksüz, eğitimsiz, mesleksiz varisi olarak resmedilen Zübük kurnazlığı, manipülatif yetenekleri ve fesatlığı sayesinde fırsatçı kasaba ahalisi ve eşrafı üzerinde değişen biçimler alan “suç ortaklıkları” inşa ederek tahakküm kurar ve siyasette hızla yükselir. Çalışma, bu tartışma yoluyla, gayri-şahsi hukuksal, kurumsal, geleneksel-simgesel kaynaklara dayanan daha dirençli, kararlı ve öngörülebilir egemenlik ve otorite ilişkileri ile kıyaslandığında iktidarın çok daha kırılgan, değişken, öngörülemez bir tahakküm ve tabiiyet ilişkisi olduğunu ileri sürmektedir. Siyasal kuram düzeyinde ise iktidarın siyasal olanın olumsallığıyla yakından ilişkili bir kavram olarak değerlendirilmesi gerektiğine işaret edilmiştir.
Anahtar Kelime: ZÜBÜK: A NOVEL OF POWER
Öz: This paper focuses on the differences among various forms of domination through a detailed examination of Zübük, a novel by Aziz Nesin. The study argues that power may differ from certain relations of domination as sovereignty and authority with its one fundamental aspect; the basis of power as a political concept is in fact complicity created by tactics. Nesin’s work presents a unique opportunity to grasp this fundamental proclivity of power: Zübük, a dispossessed, uneducated, idle man, who is depicted as the heir of a disreputable father, establishes domination over the dwellers and notables of a small town by constructing “complicities” through his cunning, manipulative skills and intrigue, and quickly rises in politics. This examination of the novel indicates that power is a fragile, unstable, and unpredictable form of domination compared to the resilient, stable and predictable relations of sovereignty and authority based on impersonal legal, institutional and traditional-symbolic sources. The paper also concludes that the concept of power should be evaluated in close relation with the contingency of the political.
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- Agamben, G. (2001). Kutsal İnsan (İ. Türkmen, Çev.). İstanbul: Ayrıntı.
- Ağaoğulları, M. A. ve Köker, L. (2000). Kral-Devlet ya da Ölümlü Tanrı. Ankara: İmge.
- Akal, C. B. (2005). İktidarın Üç Yüzü. Ankara: Dost.
- Arendt, H. (1996). Geçmişle Gelecek Arasında (B. S. Şener, Çev.). İstanbul: İletişim.
- Arendt, H. (1997). Şiddet Üzerine (B. Peker, Çev.). İstanbul: İletişim.
- Arıkan-Akdağ, G. (2014). Ethnicity and Elections in Turkey – Party Politics and the Mobilization of Swing Voters. London: Routledge.
- Aytaç, G. (2016). Çağdaş Türk Romanı Üzerine İncelemeler. Ankara: Doğu-Batı Yayınları.
- Bachrach, P. ve Baratz, M. S. (1972). Power & Poverty. New York: Oxford University Press.
- Baykan, T. S. (2018). The Justice and Development Party in Turkey – Populism, Personalism, Organization. Cambridge: Cambridge University Press.
- Baykan, T. S. (2019). Türkiye’de İdeolojik ve Programatik Olmayan Parti-seçmen Bağları Üzerine Kavramsal Bir Tartışma: Popülizm, Personalizm, Patronaj. Toplum ve Bilim, 147, 10-44.
- Bezirci, A. (2008). Seçme Romanlar. İstanbul: Evrensel Basım Yayın.
- Bochenski, J. M. (2018). Otorite (H. Görgün, Çev.). İstanbul: Küre.
- Bourdieu, P. (1984). Distinction (R. Nice, Çev.). Cambridge, Massachusetts: Harvard University Press.
- Bourdieu, P. (2006). Pratik Nedenler (H. U. Tanrıöver, Çev.). İstanbul: Hil Yayınları.
- Bourdieu, P. (2016a). Seçilmiş Metinler (L. Ünsaldı, Çev.). Ankara: Heretik.
- Bourdieu, P. (2016b). Devlet Üzerine (A. Sümer, Çev.). İstanbul: İletişim.
- Bourdieu, P. ve Wacquant, L. J. D. (2003). Düşünümsel Bir Antropoloji için Cevaplar (N. Ökten, Çev.). İstanbul: İletişim.
- Braud, P. (2017). Siyaset Sosyolojisi (E. C. Gürcan, Çev.). Ankara: İmaj.
- Breuer (2019). The relevance of Weber’s conception and typology of herrschaft. E. Hanke, L. A. Scaff ve S. Whimster (Der.), içinde, The Oxford Handbook of Max Weber (s. 237-259). Oxford: Oxford University Press.
- Cantek, L. (2014). Şehre Göçen Eşek – Popüler Kültür, Mizah ve Tarih. İstanbul: İletişim.
- Çoruk, F. J. G. (2014). Hiciv Üzerine Bir Çalışma (Türk, İngiliz ve Ermeni Edebiyatları Örnekleminde), Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Ermeni Dili ve Kültürü Anabilim Dalı, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
- Dahl, R. A. (1965). Modern Political Analysis. New Jersey: Yale University Press.
- de Certeau, M. (2008). Gündelik Hayatın Keşfi-I (L. A. Özcan, Çev.). Ankara: Dost Yayınları.
- de La Boetie, E. (2016). Gönüllü Kulluk Üzerine Söylev (M. A. Ağaoğulları, Çev.). Ankara: İmge.
- Demirel, T. (2004). Adalet Partisi: İdeoloji ve Politika. İstanbul: İletişim.
- Demirel, T. (2011). Türkiye’nin Uzun On Yılı Demokrat Parti İktidarı ve 27 Mayıs Darbesi. İstanbul: Bilgi.
- Duverger, M. (y.y.). Siyaset Sosyolojisi (Ş. Tekeli, Çev.). Varlık Yayınları.
- Foucault, M. (2005). Özne ve İktidar (I. Ergüden, O. Akınhay, Çev.). İstanbul: Ayrıntı.
- Foucault, M. (2006). Hapishanenin Doğuşu (M. A. Kılıçbay, Çev.). Ankara: İmge.
- Foucault, M. (2007). Cinselliğin Tarihi (H. U. Tanrıöver, Çev.). İstanbul: Ayrıntı.
- Gramsci, A. (2003). Hapishane Defterleri (A. Cemgil, Çev.). İstanbul: Belge.
- Güneş-Ayata, A. (2010). CHP: Örgüt ve İdeoloji (B. Tarhan & N. Tarhan, Çev.). İstanbul: Gündoğan Yayınları.
- Haugaard, M. ve S. R. Clegg (2009). Introduction: why power in the central concept of the social sciences.
- S. R. Clegg ve M. Haugaard (Der.), içinde, The Sage Handbook of Power (s. 1-24). London: Sage.
- Kalaycıoğlu, E. (2002). ‘The Motherland Party: The Challenge of Institutionalization in a Charismatic Leader Party’. Turkish Studies, 3 (1), 41–61.
- Kapani, M. (2001). Politika Bilimine Giriş. Ankara: Bilgi.
- Kara, O. E. (2019). Yapabileceğimizi Yapmak – Minör Siyaset ve Türkiye Örneği. İstanbul: İletişim.
- Kılıçdaroğlu, K. (2019). Gelişmekte Olan Ülkelerde Siyasi Partiler ve Parti Stratejileri (K. Turanlı, Çev.). Ankara: Tekin Yayınevi.
- İspirli, E. (2006). Aziz Nesin’in Romanları Üzerine Bir İnceleme, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı Yeni Türk Edebiyatı Bilim Dalı, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
- Laclau, E. (1990). New Reflections on the Revolution of Our Time. Londra ve New York: Verso. Lukes, S. (2016). İktidar (M. Ratip, Çev.). İstanbul: İletişim.
- Laclau, E. (2006). İktidar ve Otorite (S. Tekay, Çev.). T. Bottomore ve R. Nisbet (Der.), içinde Sosyolojik Çözümlemenin Tarihi – II (s. 885-944). İstanbul: Kırmızı.
- Machiavelli, N. (1999). Prens (N. Güvenç, Çev.). İstanbul: Anahtar.
- Mendel, G. (2005). Bir Otorite Tarihi (I. Ergüden, Çev.). İstanbul: İletişim.
- Mouffe, C. (2015). Siyasal Üzerine (M. Ratip, Çev.). İstanbul: İletişim.
- Nesin, A. (2019). Zübük. İstanbul: Nesin Yayınevi.
- Orum, A. M. ve Dale, J. G. (2016). Siyaset Sosyolojisi (İ. Kaya, Çev.). İstanbul: Say.
- Samsakçı, M. (2014). Siyaset ve Roman. İstanbul: Kitabevi.
- Sayarı, S. (1976). ‘Aspects of Party Organization in Turkey’. Middle East Journal, 30 (2), 187–199.
- Scott, James C. (1995). Tahakküm ve Direniş Sanatları (A. Türker, Çev.). İstanbul: Ayrıntı.
- Scott, James C. (2008). Devlet Gibi Görmek (N. Erdoğan, Çev.). İstanbul: Versus.
- Scott, John (2004). Power. Cambridge: Polity.
- Schüler, H. (1999). Türkiye’de Sosyal Demokrasi-Particilik, Hemşehrilik, Alevilik (Y. Tonbul, Çev.). İstanbul: İletişim.
- Schmitt, C. (2018). Siyasal Kavramı (E. Göztepe, Çev.). İstanbul: Metis.
- Sennett, R. (1992). Otorite (K. Durand, Çev.). İstanbul: Ayrıntı.
- Sunar İ (1985). Demokrat Parti ve Popülizm. M. Belge (Der.), içinde, Cumhuriyet Dönemi Türkiye Ansiklopedisi Cilt 8, (s. 2076–2086). İstanbul: İletişim,
- Swartz, D. (2018). Kültür ve İktidar (E. Gen, Çev.). İstanbul: İletişim.
- Şengül, T. H. (2018). İktidar. G. Atılgan, ve E. A. Aytekin (Der.), içinde, Siyaset Bilimi (s. 41-53). İstanbul: Yordam.
- Weber M. (1978). Economy and Society (E. Fischoff vd., Çev.). Berkeley: University of California Press.
- Wendt, F. (2018). Authority. Cambridge: Polity.
- Wuthrich, (2015). National Elections in Turkey. Syracuse: Syracuse University Press.
| APA | Baykan T (2020). ZÜBÜK: BİR İKTİDAR ROMANI. , 354 - 375. 10.17572/mj2020.2.354375 |
| Chicago | Baykan Toygar Sinan ZÜBÜK: BİR İKTİDAR ROMANI. (2020): 354 - 375. 10.17572/mj2020.2.354375 |
| MLA | Baykan Toygar Sinan ZÜBÜK: BİR İKTİDAR ROMANI. , 2020, ss.354 - 375. 10.17572/mj2020.2.354375 |
| AMA | Baykan T ZÜBÜK: BİR İKTİDAR ROMANI. . 2020; 354 - 375. 10.17572/mj2020.2.354375 |
| Vancouver | Baykan T ZÜBÜK: BİR İKTİDAR ROMANI. . 2020; 354 - 375. 10.17572/mj2020.2.354375 |
| IEEE | Baykan T "ZÜBÜK: BİR İKTİDAR ROMANI." , ss.354 - 375, 2020. 10.17572/mj2020.2.354375 |
| ISNAD | Baykan, Toygar Sinan. "ZÜBÜK: BİR İKTİDAR ROMANI". (2020), 354-375. https://doi.org/10.17572/mj2020.2.354375 |
| APA | Baykan T (2020). ZÜBÜK: BİR İKTİDAR ROMANI. Moment Dergi, 7(2), 354 - 375. 10.17572/mj2020.2.354375 |
| Chicago | Baykan Toygar Sinan ZÜBÜK: BİR İKTİDAR ROMANI. Moment Dergi 7, no.2 (2020): 354 - 375. 10.17572/mj2020.2.354375 |
| MLA | Baykan Toygar Sinan ZÜBÜK: BİR İKTİDAR ROMANI. Moment Dergi, vol.7, no.2, 2020, ss.354 - 375. 10.17572/mj2020.2.354375 |
| AMA | Baykan T ZÜBÜK: BİR İKTİDAR ROMANI. Moment Dergi. 2020; 7(2): 354 - 375. 10.17572/mj2020.2.354375 |
| Vancouver | Baykan T ZÜBÜK: BİR İKTİDAR ROMANI. Moment Dergi. 2020; 7(2): 354 - 375. 10.17572/mj2020.2.354375 |
| IEEE | Baykan T "ZÜBÜK: BİR İKTİDAR ROMANI." Moment Dergi, 7, ss.354 - 375, 2020. 10.17572/mj2020.2.354375 |
| ISNAD | Baykan, Toygar Sinan. "ZÜBÜK: BİR İKTİDAR ROMANI". Moment Dergi 7/2 (2020), 354-375. https://doi.org/10.17572/mj2020.2.354375 |
