ESKİŞEHİR KÜLLÜOBA’DA İLK TUNÇ ÇAĞ III’DEN ORTA TUNÇ’A GEÇİŞ EVRESİNE AİT İKİ ADAK ÇUKURU
Yıl: 2020 Cilt: 0 Sayı: 27 Sayfa Aralığı: 81 - 94 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.22520/tubaar2020.27.005 İndeks Tarihi: 29-07-2022
ESKİŞEHİR KÜLLÜOBA’DA İLK TUNÇ ÇAĞ III’DEN ORTA TUNÇ’A GEÇİŞ EVRESİNE AİT İKİ ADAK ÇUKURU
Öz: Bu çalışmada, Küllüoba kazılarında tespit edilmiş ve İTÇ III’den Orta Tunç’a Geçiş Evresine tarihlenen iki çukuruniçinde bulunmuş olan hayvan kemiklerinin Arkeozoolojik açıdan incelemeleri paylaşılmıştır. Bir çukur içindentam bir koyun ve diğerinde de tam bir domuz iskeletleri anatomik bütünlüğü bozulmamış bir şekilde gün ışığınaçıkarılmıştır. Domuz iskeletinin bulunduğu çukurda, sığıra ait kalıntılar da bulunmuştur. Her çukurun da silo yapılarıile ilintisi bulunmaktadır. Koyun ve domuz yaklaşık bir yaşlarındadır; bu da bize koyunun Mayıs aylarında öldürülüpçukura konduğunu göstermektedir. Küllüoba’daki bu iki adak çukurlarının bereket kavramı ile alakalı olduğunudüşünülürken; Anadolu’daki birçok adak çukurları, anma amaçlı, ölü gömme ritüelleri veya yeraltı tanrıları ileilintilidir.
Anahtar Kelime: TWO VOTIVE PITS BELONGING TO THE TRANSITION PHASE FROM EBA III TO EARLY BRONZE AGE IN ESKİŞEHİR KÜLLÜOBA
Öz: In this study, Archaeozoological investigations of the animal bones from two pits which were discovered during the Küllüoba excavations dating from the EBA III to the Middle Bronze Age were published. A complete sheep and a complete pig skeleton were unearthed in their anatomical positions and both pit is also associated with silo structures. In the pit where the pig skeleton was found, the remains of a cattle were also discovered. Sheep and pig are about a year old; this shows us that the sheep might have been killed and put in the pit around May. While these two votive pits in Küllüoba are thought to be related to the concept of fertility; many other votive pits in Anatolia are associated with memorial burial rituals or underground gods.
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- ARBUCKLE, B.S/KANSA, S.W/KANSA, E/ORTON, D/CAKIRLAR, C/GOURICHON, L/vd. 2014. “Data Sharing Reveals Complexity in the Westward Spread of Domestic Animals across Neolithic Turkey.”, PLoS ONE 9(6): e99845. https://doi.org/10.1371/ journal.pone.0099845
- ARIHAN, O. 2000. Population Biology, Spatial Distribution and Grouping Patterns of the Anatolian Mouflon Ovis gmelinii anatolica (Valenciennes, 1856). M. Sc.Thesis, Middle East Technical University, Ankara.
- BAŞKURT, R. 2016. Anadolu’da İlk Tunç Çağı 3 Adak Çukurları, Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
- COLLINS, B. J. 2002. “Necromancy, Fertility and the Dark Earth: The Use of Ritual Pits in Hittite Cult”, Magic and Ritual in The Ancient World, P. Mirecki ve M. Meyer (ed.), BRILL, Leiden. Boston. Köln, 224-241.
- EFE, T./ TÜRKTEKİ, M. 2011. “Early Bronze Age Pottery in the Inland Western Anatolian Region.” Across: the Cyclades and Western Anatolia during the 3rd Millennium BC. Istanbul: Sabancı Univ. Sakıp Sabancı Müzesi, 214-23.
- ESİN, U. 1982. “Değirmentepe (Malatya) Kazısı 1981 Yılı Sonuçları”, IV. Kazı SonuçlarıToplantısı, 39-48.
- FİDAN M. E./ SARI, D./ TÜRKTEKİ M. 2015. “An Overview of the Western Anatolian Early Bronze Age.” European Journal Of Archaeology, 18(1), 60- 89.
- DURU, R. 2006. Gedikli Karahöyük I: Prof. Dr. U. Bahadır Alkım’ın Yönetiminde 1964-1967 Yıllarında Yapılan Kazıların Sonuçları/The Results of Excavations Directed by Prof. Dr. U. Bahadır Alkım in the Years 1964-1967, Türk Tarih Kurumu Yayınları, V. Dizi, Sayı 51, Ankara: Türk Tarih Kurumu.
- GÜNDEM, C.Y. 2003. Die Funde von Wild- und Haussäugetieren aus dem Bronzezeitlichen Küllüoba. University of Tübingen, not published Master Thesis.
- GÜNDEM, C.Y. 2012. “The Subsistence Economy in Inland Northwestern Anatolia During the Chalcolithic and Early Bronze Age”, MASROP E-Dergi, Cilt 6 Sayı 7, 250-300.
- GÜNDEM, C.Y. 2015. “Arkeozooloji Biliminin Arkeoloji Dünyasındaki Önemi Bölüm I”, Batman Üniversitesi Yaşam Bilimleri Dergisi, Cilt: 5, Sayı 1,125-138.
- GÜNDEM, C.Y. 2019 “MÖ 7. Binyılda Tepecik-Çiftlik Höyük’te Hayvan Ekonomisinin Gelişimi ve Evcil Sığırın İç Anadolu Platosu’nda Ortaya Çıkışı”, TUBA-AR, 2019, 27-45..
- GÜNDEM, C.Y. 2020 Uzun Yürüyüş, Arkeolojik Hayvan Kalıntılarının Hikayesi, Arkeozooloji Bilimi Nedir?, Ege Yayınları, İstanbul.
- HABERMEHL, K.H. 1975. Die Alterbestimmung bei Haus- und Labortieren. Hamburg-Berlin.
- HENTON, E. 2012. “The combined use of oxygen isotopes and microwear in sheep teeth to elucidate seasonal management of domestic herds: the case study of Çatalhöyük, central Anatolia.”, Journal of Archaeological Science 39 (10): 3264-3276. https://doi.org/10.1016/j.jas.2012.05.020
- KANSA, S.W./GAULD, S.C./ CAMPBELL S./CARTER E. 2009. “Whose bones are those? Preliminary comparative analysis of fragmented human and animal bones in the “Death Pit” at Domuztepe, a Late Neolithic settlement in southeastern Turkey.” Anthropozoologica 44 (1): 159- 172. https://doi.org/10.5252/az2009n1a7
- KUSSINGER, S. 1988 Tierknochenfunde vom Lidar Höyük in Südostanatolien (Grabungen 1979-86) (Doctoral dissertation, University of Groningen).
- MEADOW, R.H. 1999. “The Use of Size Index Scaling Techniques for Research on Archaeozoological Collections from the Middle East” Historia Animalium ex Ossibus: Beiträge aur Paläoanatomie, Archäologie, Ägyptologie, Ethnologie und Geschichte der Tiermedizin. (Eds. Becker C./ H. Manhart/J. Peters/J. Schibler). Verlag Marie Leidorf. Rahden/Westf., 285-300.
- PİŞKİN, E. 2019. “Sacrifices at Šapinuwa: Evidence from Animal Bones.” In: A. Suel (ed.) Proceedings of the 9th International Hititology Congress, 2015 Çorum, Turkey, 805-822.
- POPKIN, P. R. 2013. “Hittite animal sacrifice: Integrating zooarchaeology and textual analysis.”, Bones, Behaviour, Belief: The Zooarchaeological Evidence as a Source for Ritual Practice in Ancient Greece and Beyond. Edited by Gunnel Ekroth and Jenny Wallensten. Stockholm: Svenska Institutet i Athen, 101-14.
- RAUH, H. 1981. Knochenfunde von Säugetieren aus dem Demircihöyük (Nordwestanatolien). Dissertation, München.
- RUSSELL, N. 2012. Social Zooarchaeology: Humans and Animals in Prehistory. Cambridge University Press, Cambridge.
- RUSSELL, N./ MARTIN, L./TWISS K. C. 2009. “Building memories: commemorative deposits at Çatalhöyük.”, Anthropozoologica 44 (1),103-128. https://doi.org/10.5252/az2009n1a5
- SOLDADO, J. L. R. 2016. Structured Deposition of Animal Remains in the Fertile Crescent During the Bronze Age. Archaeopress Publishing Limited, 2016.
- SEVİNÇ, F. 2009. “Hititlerde Yeraltı Dünyası”, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 9(1), Eskişehir, 231-247.
- ŞAHİN, F. 2015. “Küllüoba Orta Tunç Çağı’na Geçiş Dönemi: Mimarisi ve Çanak Çömleği.”, 30. Arkeometri Sonuçları Toplantısı, 39:55
- TEİCHERT, M. 1975. “Osteometrische Untersuchungen zur Berechnung der Wiederristhöhe bei Schafen”, in Clason A. T (ed.), Archaeozoological Studies. North-Holland Publishing Co.,Amsterdam; Elsevier, New York: 1-69.
- TÜRKTEKİ, M. 2012. ”Batı ve Orta Anadolu’da Çark Yapımı Çanak Çömleğin Ortaya Çıkışı ve Yayılımı”, MASROP/ E-Dergi 7, 45-11.
- TÜRKTEKİ, M./BAŞKURT, R. 2017. “Anadolu’da Ilk Tunç Çagı Sonunda Geleneksel Bir Ritüel Uygulaması Küllüoba Kazısı Işığında Adak Çukurları Üzerine Bir Değerlendirme”, Anadolu/ Anatolia 42, 1-28.
- UERPMANN, H.P. 1979. Probleme der Neolithisierung des Mittelmeerraums. Tübinger Atlas des Vorderen Orients, Reihe B, Nr. 28. Wiesbaden. Dr. Ludwig Reichert Verlag.
- VON DEN DRIESCH, A.E. 1976. A guide to the measurement of animal bones from archaeological sites: as developed by the Institut für Palaeoanatomie, Domestikationsforschung und Geschichte der Tiermedizin of the University of Munich. Peabody Museum of Archaeology and Ethnology, Harvard University.
- ZEDER M.A. 2006. “Reconciling rates of long bone fusion and tooth eruption and wear in sheep (Ovis) and goat (Capra)”, Recent Advances in Ageing and Sexing Animal Bones (Ed. Ruscillo D.). Oxford, Oxbow, 87-118.
- http://www.fef.hitit.edu.tr/tr/arkeoloji/detay/sapinuvaortakoy-arkeolojik-kazi-projesi.
| APA | Gündem C (2020). ESKİŞEHİR KÜLLÜOBA’DA İLK TUNÇ ÇAĞ III’DEN ORTA TUNÇ’A GEÇİŞ EVRESİNE AİT İKİ ADAK ÇUKURU. , 81 - 94. 10.22520/tubaar2020.27.005 |
| Chicago | Gündem Can Yümni ESKİŞEHİR KÜLLÜOBA’DA İLK TUNÇ ÇAĞ III’DEN ORTA TUNÇ’A GEÇİŞ EVRESİNE AİT İKİ ADAK ÇUKURU. (2020): 81 - 94. 10.22520/tubaar2020.27.005 |
| MLA | Gündem Can Yümni ESKİŞEHİR KÜLLÜOBA’DA İLK TUNÇ ÇAĞ III’DEN ORTA TUNÇ’A GEÇİŞ EVRESİNE AİT İKİ ADAK ÇUKURU. , 2020, ss.81 - 94. 10.22520/tubaar2020.27.005 |
| AMA | Gündem C ESKİŞEHİR KÜLLÜOBA’DA İLK TUNÇ ÇAĞ III’DEN ORTA TUNÇ’A GEÇİŞ EVRESİNE AİT İKİ ADAK ÇUKURU. . 2020; 81 - 94. 10.22520/tubaar2020.27.005 |
| Vancouver | Gündem C ESKİŞEHİR KÜLLÜOBA’DA İLK TUNÇ ÇAĞ III’DEN ORTA TUNÇ’A GEÇİŞ EVRESİNE AİT İKİ ADAK ÇUKURU. . 2020; 81 - 94. 10.22520/tubaar2020.27.005 |
| IEEE | Gündem C "ESKİŞEHİR KÜLLÜOBA’DA İLK TUNÇ ÇAĞ III’DEN ORTA TUNÇ’A GEÇİŞ EVRESİNE AİT İKİ ADAK ÇUKURU." , ss.81 - 94, 2020. 10.22520/tubaar2020.27.005 |
| ISNAD | Gündem, Can Yümni. "ESKİŞEHİR KÜLLÜOBA’DA İLK TUNÇ ÇAĞ III’DEN ORTA TUNÇ’A GEÇİŞ EVRESİNE AİT İKİ ADAK ÇUKURU". (2020), 81-94. https://doi.org/10.22520/tubaar2020.27.005 |
| APA | Gündem C (2020). ESKİŞEHİR KÜLLÜOBA’DA İLK TUNÇ ÇAĞ III’DEN ORTA TUNÇ’A GEÇİŞ EVRESİNE AİT İKİ ADAK ÇUKURU. TÜBA-AR: Türkiye Bilimler Akademisi Arkeoloji Dergisi, 0(27), 81 - 94. 10.22520/tubaar2020.27.005 |
| Chicago | Gündem Can Yümni ESKİŞEHİR KÜLLÜOBA’DA İLK TUNÇ ÇAĞ III’DEN ORTA TUNÇ’A GEÇİŞ EVRESİNE AİT İKİ ADAK ÇUKURU. TÜBA-AR: Türkiye Bilimler Akademisi Arkeoloji Dergisi 0, no.27 (2020): 81 - 94. 10.22520/tubaar2020.27.005 |
| MLA | Gündem Can Yümni ESKİŞEHİR KÜLLÜOBA’DA İLK TUNÇ ÇAĞ III’DEN ORTA TUNÇ’A GEÇİŞ EVRESİNE AİT İKİ ADAK ÇUKURU. TÜBA-AR: Türkiye Bilimler Akademisi Arkeoloji Dergisi, vol.0, no.27, 2020, ss.81 - 94. 10.22520/tubaar2020.27.005 |
| AMA | Gündem C ESKİŞEHİR KÜLLÜOBA’DA İLK TUNÇ ÇAĞ III’DEN ORTA TUNÇ’A GEÇİŞ EVRESİNE AİT İKİ ADAK ÇUKURU. TÜBA-AR: Türkiye Bilimler Akademisi Arkeoloji Dergisi. 2020; 0(27): 81 - 94. 10.22520/tubaar2020.27.005 |
| Vancouver | Gündem C ESKİŞEHİR KÜLLÜOBA’DA İLK TUNÇ ÇAĞ III’DEN ORTA TUNÇ’A GEÇİŞ EVRESİNE AİT İKİ ADAK ÇUKURU. TÜBA-AR: Türkiye Bilimler Akademisi Arkeoloji Dergisi. 2020; 0(27): 81 - 94. 10.22520/tubaar2020.27.005 |
| IEEE | Gündem C "ESKİŞEHİR KÜLLÜOBA’DA İLK TUNÇ ÇAĞ III’DEN ORTA TUNÇ’A GEÇİŞ EVRESİNE AİT İKİ ADAK ÇUKURU." TÜBA-AR: Türkiye Bilimler Akademisi Arkeoloji Dergisi, 0, ss.81 - 94, 2020. 10.22520/tubaar2020.27.005 |
| ISNAD | Gündem, Can Yümni. "ESKİŞEHİR KÜLLÜOBA’DA İLK TUNÇ ÇAĞ III’DEN ORTA TUNÇ’A GEÇİŞ EVRESİNE AİT İKİ ADAK ÇUKURU". TÜBA-AR: Türkiye Bilimler Akademisi Arkeoloji Dergisi 27 (2020), 81-94. https://doi.org/10.22520/tubaar2020.27.005 |
