DÖRT İSİM, BİR KİTAP: MİFTÂHU’N-NÛR VE HAZÂİNÜ’S-SÜRÛR
Yıl: 2021 Cilt: 31 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 135 - 144 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022
DÖRT İSİM, BİR KİTAP: MİFTÂHU’N-NÛR VE HAZÂİNÜ’S-SÜRÛR
Öz: Eski Anadolu Türkçesi döneminde uzmanlık alanı olarak göz hastalıklarını ele alan ve özel olarak bukonuda yazılmış tıp yazmalarının sayısı fazla değildir. Bu yazmalar arasında, yazıldığı dönemde vesonrasında çokça okunup istinsah edilen Miftâhu’n-Nûr ve Hazâinü’s-Sürûr adlı eser önemli bir yere sahiptir.XV. yüzyılın önemli göz hekimlerinden biri olan Mü’min b. Mukbil Sinobî tarafından yazılan bu eserinbilinen sekiz nüshası mevcuttur. Bu makale kapsamında, bu önemli tıp yazmasının tespit edilen dört yeninüshası hakkında bilgi verilecek ve bu nüshalar tanıtılmaya çalışılacaktır. Kataloglarda dört farklı isimle(Miftâhu’n-Nûr ve Hazâinü’s-Sürûr, Kitābu Emrāżi’l-ʿAyn, Kitâb-ı Kehhâl-nâme-i Nurü’l-Uyûn,Vasiyyetnâme-i Kehhâlin) kaydedilen bu yeni nüshalar değerlendirilirken tıp yazmaları üzerine yapılacakçalışmalarda nüsha tespitinin önemi ve tespit aşamasında dikkat edilecek hususlar üzerinde de durulacaktır.
Anahtar Kelime: Four Name, One Book: Miftâhu’n-Nûr ve Hazâinü’s-Sürûr
Öz: There are not many medical manuscripts written specifically on this subject that deal with eye diseases as an area of expertise in the Old Anatolian Turkish period. Among these manuscripts, Miftâhu’nNûr and Hazâinü’s-Sürûr, which are widely read and retained, have an important place. Written by Mü’min b. Mukbil Sinobî, one of the most important ophthalmologists of the 15th century, there are eight known copies of the work. Within the scope of this article, information will be given about the four new copies of this important medical manuscript and these copies will be tried to be introduced. In addition, the importance of the determination of copies will be mentioned in the studies on medical manuscripts and the issues to be considered during the determination phase will be emphasized.
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- Akkiraz Ayhan, Z. (2011). Kitâbu Emrâzi’l-Ayn (İnceleme-Metin-Dizin). Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Cumhuriyet Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sivas.
- Argunşah, M. (1999). Tuhfe-i Murâdî. Ankara: TDK.
- Ateş, Ahmet (1948). "Burdur-Anlatya ve Havalisi Kütüphanelerinde Bulunan Türkçe, Arapça ve Farsça Bazı Mühm Eserler," Türk Dili ve Edebiyatı Dergisi. cilt II, sayı 3-4, s. 171-191.
- Bayat, Ali Haydar ve Okumuş, N. (2004). Muhammed bin Mahmûd-ı Şirvânî - Mürşid (Göz Hastalıkları). Ankara: Atatürk Kültür Merkezi Yayını.
- Bişkin, H. V. (2010). Vasiyetname-i Kehhalin. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Niğde Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Niğde.
- Cinaz, N. (2005). Mü’min Bin Mukbil Sinobî/Miftâhu’n-Nûr Hazâ’inü’s-Sürûr. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Cumhuriyet Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sivas.
- Doğan, Ş. (2016). "Tarihî Tıp Metni Çalışmalarında Karşılaşılan Sorunlar Üzerine". Uludağ Üninversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, 20(31), 257–270.
- Efendioğlu, S. (2012). Cinânü’l-Cenân’ın Yeni Nüshaları. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 16(1), 315–325.
- Güven, M. (2012). "İslamî Dönem İlk Türkçe Tıp Yazmalarının Türk Tıp Bilimi ve Deontolojisi Açısından Görüngesel “Perspektifi” Bağlamda Değerlendirilmesi". Lokman Hekim Journal, 2(1), 1–10.
- Keskinbora, K. ve Başağaoğlu, İ. (2010). Göz Nurunun Anahtarı ve Neşe Hazineleri (Miftahu’n-Nur ve Hazainü’s-Sürur), Mü’min bin Mukbil. İstanbul: Nobel Tıp Kitabevleri.
- Okun, Z. (2015). Kitāb-ı Keḥḥāl-nāme-i Nūrü’l-ʿUyūn (İnceleme-Metin-Dizin-Tıpkıbasım). Yayımlanmamış Doktora Tezi, Marmara Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü, İstanbul.
- Tahir, B. M. (2016). Osmanlı Müellifleri. (H. M. A. Y. Saraç, Ed.). Ankara: TÜBA.
- Ünal, M. Ş. (1994). Mü’min bin Mukbil Miftah’ün-Nur ve Hazainü’s-Sürur. Yayımlanmamış Doktora Tezi, İnönü Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Malatya.
- Fransa Milli Kütüphanesi, “Türkçe Yazmaları Bölümü Miftâhu'n-Nûr’un Turc 172 arşiv numaralı nüshası, https://archivesetmanuscrits.bnf.fr/ark:/12148/cc92682h [Erişim tarihi: 19.08.2020].
- Kültür ve Turizm Bakanlığı Türkiye Yazma Eserler Kurumu Başkanlığı, “Yazma Eserler Katalog Taraması”, www.yazmalar.gov.tr [Erişim tarihi: 15.02.2020]
| APA | PARLAR Z (2021). DÖRT İSİM, BİR KİTAP: MİFTÂHU’N-NÛR VE HAZÂİNÜ’S-SÜRÛR. , 135 - 144. |
| Chicago | PARLAR ZAHIDE DÖRT İSİM, BİR KİTAP: MİFTÂHU’N-NÛR VE HAZÂİNÜ’S-SÜRÛR. (2021): 135 - 144. |
| MLA | PARLAR ZAHIDE DÖRT İSİM, BİR KİTAP: MİFTÂHU’N-NÛR VE HAZÂİNÜ’S-SÜRÛR. , 2021, ss.135 - 144. |
| AMA | PARLAR Z DÖRT İSİM, BİR KİTAP: MİFTÂHU’N-NÛR VE HAZÂİNÜ’S-SÜRÛR. . 2021; 135 - 144. |
| Vancouver | PARLAR Z DÖRT İSİM, BİR KİTAP: MİFTÂHU’N-NÛR VE HAZÂİNÜ’S-SÜRÛR. . 2021; 135 - 144. |
| IEEE | PARLAR Z "DÖRT İSİM, BİR KİTAP: MİFTÂHU’N-NÛR VE HAZÂİNÜ’S-SÜRÛR." , ss.135 - 144, 2021. |
| ISNAD | PARLAR, ZAHIDE. "DÖRT İSİM, BİR KİTAP: MİFTÂHU’N-NÛR VE HAZÂİNÜ’S-SÜRÛR". (2021), 135-144. |
| APA | PARLAR Z (2021). DÖRT İSİM, BİR KİTAP: MİFTÂHU’N-NÛR VE HAZÂİNÜ’S-SÜRÛR. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 31(1), 135 - 144. |
| Chicago | PARLAR ZAHIDE DÖRT İSİM, BİR KİTAP: MİFTÂHU’N-NÛR VE HAZÂİNÜ’S-SÜRÛR. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 31, no.1 (2021): 135 - 144. |
| MLA | PARLAR ZAHIDE DÖRT İSİM, BİR KİTAP: MİFTÂHU’N-NÛR VE HAZÂİNÜ’S-SÜRÛR. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, vol.31, no.1, 2021, ss.135 - 144. |
| AMA | PARLAR Z DÖRT İSİM, BİR KİTAP: MİFTÂHU’N-NÛR VE HAZÂİNÜ’S-SÜRÛR. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 2021; 31(1): 135 - 144. |
| Vancouver | PARLAR Z DÖRT İSİM, BİR KİTAP: MİFTÂHU’N-NÛR VE HAZÂİNÜ’S-SÜRÛR. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 2021; 31(1): 135 - 144. |
| IEEE | PARLAR Z "DÖRT İSİM, BİR KİTAP: MİFTÂHU’N-NÛR VE HAZÂİNÜ’S-SÜRÛR." Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 31, ss.135 - 144, 2021. |
| ISNAD | PARLAR, ZAHIDE. "DÖRT İSİM, BİR KİTAP: MİFTÂHU’N-NÛR VE HAZÂİNÜ’S-SÜRÛR". Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 31/1 (2021), 135-144. |
