Yıl: 2021 Cilt: 24 Sayı: 3 Sayfa Aralığı: 586 - 593 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.18016/ksutarimdoga.vi.752972 İndeks Tarihi: 28-07-2021

Seri 82 × B35 Ekmeklik Buğday (Triticum aestivum L.) Melez Popülasyonunda F4 Bireylerinin Fonksiyonel DNA Markörleri İle Değerlendirilmesi

Öz:
Buğday üretiminde yaygın olarak görülen sarı pas hastalığı önemliverim kayıplarına yol açmaktadır. Bu çalışmada, sarı pasa dayanıklıB35 yerel ekmeklik buğday genotipi ile hassas olan Seri 82 çeşidininmelezlenmesi sonucunda elde edilen F4 bitkileri ve ebeveynlerkullanılmıştır. Genotipler gluten mukavemeti (Glu-B1),vernalizasyon (Vrn-A1), bodurluk (Rht8, uzun Rht-B1a & Rht-D1a vekısa RhtB1b &Rht-D1b), yüksek protein oranı (Gpc-B1), dane sertliği,sarı pas (Yr51), kara pas (Sr49), çavdar translokasyonu ve mumsuluk(Wx-A1) özelliklerine ait allel spesifik markörler ile karakterizeedilmiştir. Buğday genotiplerinde 16 DNA marköründen 39 adetpolimorfik bant elde edilmiş, ortalama allel sayısı 2.4, ortalamapolimorfizm bilgi içeriği (PIC) değeri 0.52 olarak tespit edilmiştir. Enyüksek bant sayısı (6) VRN1AF marköründe, en düşük bant sayısı (1)Sun104 ve UHW89 markörlerinde elde edilmiştir. Sarı pasadayanıklılık geni Yr51 (Sun104 markörü) Seri 82×B35-1 ve 5, karapasa dayanıklılık geni Sr49 (Sun479 markörü) Seri 82×B35-1, 2, 3, 4,5 ve 6, (Sun209 markörü) Seri 82 ve B35, bodurluk genleri RhtB1b(BF-MR1 markörü) Seri 82×B35-1, 2, 3, 4, 5 ve 6, Rht-D1a (DF2-WR2markörü) Seri 82×B35-2, 3, 4 ve 6, Rht8 (WMS261 markörü) Seri82×B35-2, 3, 4 ve 6, çavdar translokasyon genleri (NOR markörü) Seri82×B35-2, 3 ve 4, (RIS markörü) Seri 82, B35, Seri 82×B35-1, 2, 3, 4,5 ve 6 genotiplerinde tespit edilmiştir. DNA markörlerine göreyapılmış olan dendrogram, ebevynlerin F4 bireylerine benzerliğinin %54 oranında olduğunu, Seri 82×B35-3 ve 4 genotiplerinin % 95oranıyla birbirine en benzer genotipler olduğunu ortaya koymuştur.
Anahtar Kelime:

Evaluation of F4 Individuals Belong to Seri 82 × B35 Bread Wheat (Triticum aestivum L.) Cross Population Using Functional DNA Markers

Öz:
Yellow rust disease commonly observed in wheat production causes serious grain yield losses. In this study, F4 plants obtained from crossing between bread wheat landrace B35 known as tolerant to stripe rust and cv. Seri 82 known as susceptible to stripe rust, and their parents were used. Genotypes were characterized with allele specific markers for gluten strength (Glu-B1), vernalisation (Vrn-A1), dwarfing (Rht8, tall Rht-B1a & Rht-D1a and short RhtB1b &RhtD1b), high protein ratio (Gpc-B1), grain hardness, stripe rust (Yr51), stem rust (Sr49), rye translocation and waxy (Wx-A1) genes. Thirtynine polymorphic bands were obtained from 16 DNA markers for wheat genotypes, the average allele number was determined as 2.4 and the average polymorphism information content (PIC) was calculated as 0.52. The highest allelic marker was VRN1AF (vernalisation) with 6 alleles and the lowest allelic markers were Sun104 (stem rust) and UHW89 (high protein ratio) with only one allele. Stripe rustYr51 (Sun104 marker) in Seri 82×B35-1 and 5 genotypes, stem rust Sr49 (Sun479) in Seri 82×B35-1, 2, 3, 4, 5 and 6 genotypes, (Sun209 marker) in Seri 82 and B35 genotypes, dwarfing genes Rht-B1b (BF-MR1 marker) in Seri 82×B35-1, 2, 3, 4, 5 and 6 genotypes, Rht-D1a (DF2-WR2 marker) in Seri 82×B35-2, 3, 4 and 6 genotypes, Rht8 (WMS261 marker) in Seri 82×B35-2, 3, 4 and 6 genotypes and rye translocation genes (NOR marker) in Seri 82×B35- 2, 3 and 4 genotypes and (RIS marker) in Seri 82, B35, Seri 82×B35- 1, 2, 3, 4, 5 and 6 genotypes were identified. A dendrogram created from DNA markers showed that Seri 82 and B35 genotypes were found 54% similar to F4 individuals, while Seri 82 × B35-3 and 4 genotypes were the most similar genotypes with 95%.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Aydemir G, Dumlupinar Z, Yüce I, Baskonus T, Sunulu S, Gungor H 2020. Evaluation of Individuals Obtained from B28×Kunduru-1149 Reciprocal Cross Population by Functional Markers. KSU J. Agric Nat 23 (4):1005-1011.
  • Bansal UK, Muhammad S, Forrest KL, Hayden MJ, Bariana HS 2015. Mapping Of A New Stem Rust Resistance Gene Sr49 İn Chromosome 5B of Wheat. Theoretical And Applied Genetics, 128: 2113-2119.
  • Dice LR 1945. Measures of The Amount of Ecologic Association Between Species. Ecology, 26, S. 297- 302.
  • Dumlupınar Z, Jellen EN, Bonman JM, Jackson EW 2016. Genetic Diversity And Crown Rust Resistance Of Oat Landraces From Various Locations Throughout Turkey. DOI: 10.3906/Tar1509-43, Turk J Agric For 40: 262-268.
  • Fu YB, Peterson GW, Chong J, Fetch T, Wang ML 2007. Microsatellite Variation in Avena sterilis Oat Germplasm. Theor Appl Genet 114: 10229-11038.
  • Gul’tyaeva EI, Kanyuka IA, Alpat’eva NV, Baranova OA, Dmitriev AP, Pavlyushin VA 2009. Molecular Approaches in Identifying Leaf Rust Resistance Genes in Russian Wheat Varieties. Russian Agricultural Sciences, 35(5): 316-319.
  • Güngör H 2019. Allelic Variations And Agronomic Comparisons of Durum Wheat Cultivars Under East-Mediterranean Conditions International Journal of Agriculture And Biology 21(4):891-898 Doı: 10.17957/Ijab/15.0972.
  • Güngör H, Dumlupınar Z 2019. Bolu Koşullarında Bazı Ekmeklik Buğday (Triticum aestivum L.) Çeşitlerinin Verim, Verim Unsurları ve Kalite Yönünden Değerlendirilmesi. Türk Tarım ve Doğa Bilimleri Dergisi, 6(1): 44-51.
  • He X, Bjornstad A 2012. Diversity of North European Oat Analyzed by SSR, AFLP And Dart Markers. Theor Appl Genet 125: 57-70.
  • Kekilli Ö 2019. Bazı Makarnalık Buğday Çeşitlerinin Allel Spesifik DNA Markörlerle Karakterizasyonu, Yüksek Lisans Tezi. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü Tarımsal Biyoteknoloji Ana Bilim Dalı Yüksek Lisans Tezi Kahramanmaraş, S 30.
  • Kiraz H, Yüce İ, Kaya E, Kekilli Ö, Ocaktan H, Topsakal M, Gürocak NY, Osanmaz H, Kılınç FM, Başkonuş T, Dumlupınar Z 2019. Characterization of M3 Mutants of Seri 82 Bread Wheat Cultivar Using Functional Markers. BSJ Agri, 2(4): 194-202.
  • Koebner RMD 1995. Generation of PCR-Based Markers For The Detection of Rye Chromatin in A Wheat Background. Theoretical And Applied Genetics, 90(5): 740-745.
  • Korzun V, Roder MS, Worland AJ, Borner A 1997. Intrachromosal Mapping of The Genes For Dwarfing (Rht12) And Vernelisation Response (Vrn1) in Wheat By Using RFLP And Microsatellite Markers. Plant Breeding 116: 227-232.
  • Leisova L, Kucera L, Dotlacil L 2007. Genetic Resources of Barley And Oat Characterized by Microsatellites. Czech J Genet Plant 43: 97-104.
  • Leisova L, Ovesna J 2001. The Use of Microsatellite Analysis For The Identification of Wheat Varieties. Czech J Genet Plant 116: 227-232.
  • Li YC, Fahima T, Peng JH, Roder MS, Kirzhner VM, Beiles A, Korol AB, Nevo E 2000. Edaphitic Microsatellite DNA Divergence in Wild Emmer Wheat, Triticum dicoccoides, At A Microsite: Tabigha, Israel. Theor. Appl. Genet. 101: 1029– 1038.
  • Medini M, Hamze S, Rebai A, Baum M 2005. Analysis of Genetic Diversity in Tunisian Durum Wheat Cultivars And Related Wild Species By SSR And AFLP Markers. Genet Resour Crop Ev 52: 21-31.
  • Montilla-Bascon G, Sanchez-Martin J, Rispail N, Rubiales D, Mur L, Langdon T, Grifftihs I, Howarth C, Prats E 2013. Genetic Diversity And Population Structure Among Oat Cultivars And Landraces. Plant Mol Biol Rep 31: 1305-1314.
  • Nersting LG, Andersen SB, Von Bothmer R, Gullord M, Jorgensen RB 2006. Morphological And Molecular Diversity of Nordic Oat Through One Hundred Years of Breeding. Euphytica 150: 327- 337.
  • Oliver RE, Obert DE, Hu G, Bonman JM, O’LearyJepsen E, Jackson EW 2010. Development of OatBased Markers From Barley And Wheat Microsatellites. Genome, 53(6): 458-471.
  • Özberk İ, Zencirci N, Özkan H, Özberk F, Eser V 2010. Dünden Bugüne Makarnalık Buğday Islahı ve Geleceğe Bakış. Makarnalık Buğday ve Mamulleri Konferansı, 17-18 Mayıs, 2010.
  • Özcan B 2008. Kendilenmiş Monoik Atlantik Sakızı Popülasyonunda Genetik Haritalama İçin Polimorfik Yöntem ve Markörlerin Belirlenmesi. Çukurova Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Biyoteknoloji Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, 68s.
  • Randhawa M, Bansal U, Valarik M, Klocova B, Dolezel J, Bariana H 2014. Molecular Mapping of Stripe Rust Resistance Gene Yr51 in Chromosome 4AL of Wheat. Theoretical And Applied Genetics, 127: 317- 324.
  • Richmond TA, Somerville CR 2001. Integrative Approaches to Determining CSL Function. Plant Mol. Biol 47: 131-143.
  • Rohlf FJ 2005. NTSYS-Pc: Numerical Taxonomy And Multivariate Analysis System Version 2.2. Setauket, Exeter Publishing, New York, USA.
  • Roussel V, Leisova L, Exbrayat F, Stenho Z, BalFourier F 2005. SSR Allelic Diversity Changes in 480 European Bread Wheat Varieties Released From 1840 To 2000. Theor Appl Genet 111: 162-170.
  • Weir BS 1996. Genetic Data Analysis II: Methods for Discrete Population Genetic Data. Sinauer Associates, Inc., Sunderland., MA.
  • Yakışır E 2015. Bazı Ekmeklik Buğday (Triticum aestivum L.) Genotiplerinin Kurağa Karşı Tepkilerinin SSR Markörleri ile Belirlenmesi. Tezi. Selçuk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Tarla Bitkileri Ana Bilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi Konya. S 56.
  • Yüce İ 2018. Karakılçık M4 Bireylerinde Hastalık ve Kalite ile İlgili Allellerin Moleküler Analizlerle Tespiti. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü Tarımsal Biyoteknoloji Ana Bilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi Kahramanmaraş. S. 29.
APA KOÇYİĞİT B, YÜCE İ, BAŞKONUŞ T, DOKUYUCU T, Akkaya A, DUMLUPINAR Z (2021). Seri 82 × B35 Ekmeklik Buğday (Triticum aestivum L.) Melez Popülasyonunda F4 Bireylerinin Fonksiyonel DNA Markörleri İle Değerlendirilmesi. , 586 - 593. 10.18016/ksutarimdoga.vi.752972
Chicago KOÇYİĞİT Bilge Kübra,YÜCE İlker,BAŞKONUŞ TUĞBA,DOKUYUCU TEVRICAN,Akkaya Aydın,DUMLUPINAR ZIYA Seri 82 × B35 Ekmeklik Buğday (Triticum aestivum L.) Melez Popülasyonunda F4 Bireylerinin Fonksiyonel DNA Markörleri İle Değerlendirilmesi. (2021): 586 - 593. 10.18016/ksutarimdoga.vi.752972
MLA KOÇYİĞİT Bilge Kübra,YÜCE İlker,BAŞKONUŞ TUĞBA,DOKUYUCU TEVRICAN,Akkaya Aydın,DUMLUPINAR ZIYA Seri 82 × B35 Ekmeklik Buğday (Triticum aestivum L.) Melez Popülasyonunda F4 Bireylerinin Fonksiyonel DNA Markörleri İle Değerlendirilmesi. , 2021, ss.586 - 593. 10.18016/ksutarimdoga.vi.752972
AMA KOÇYİĞİT B,YÜCE İ,BAŞKONUŞ T,DOKUYUCU T,Akkaya A,DUMLUPINAR Z Seri 82 × B35 Ekmeklik Buğday (Triticum aestivum L.) Melez Popülasyonunda F4 Bireylerinin Fonksiyonel DNA Markörleri İle Değerlendirilmesi. . 2021; 586 - 593. 10.18016/ksutarimdoga.vi.752972
Vancouver KOÇYİĞİT B,YÜCE İ,BAŞKONUŞ T,DOKUYUCU T,Akkaya A,DUMLUPINAR Z Seri 82 × B35 Ekmeklik Buğday (Triticum aestivum L.) Melez Popülasyonunda F4 Bireylerinin Fonksiyonel DNA Markörleri İle Değerlendirilmesi. . 2021; 586 - 593. 10.18016/ksutarimdoga.vi.752972
IEEE KOÇYİĞİT B,YÜCE İ,BAŞKONUŞ T,DOKUYUCU T,Akkaya A,DUMLUPINAR Z "Seri 82 × B35 Ekmeklik Buğday (Triticum aestivum L.) Melez Popülasyonunda F4 Bireylerinin Fonksiyonel DNA Markörleri İle Değerlendirilmesi." , ss.586 - 593, 2021. 10.18016/ksutarimdoga.vi.752972
ISNAD KOÇYİĞİT, Bilge Kübra vd. "Seri 82 × B35 Ekmeklik Buğday (Triticum aestivum L.) Melez Popülasyonunda F4 Bireylerinin Fonksiyonel DNA Markörleri İle Değerlendirilmesi". (2021), 586-593. https://doi.org/10.18016/ksutarimdoga.vi.752972
APA KOÇYİĞİT B, YÜCE İ, BAŞKONUŞ T, DOKUYUCU T, Akkaya A, DUMLUPINAR Z (2021). Seri 82 × B35 Ekmeklik Buğday (Triticum aestivum L.) Melez Popülasyonunda F4 Bireylerinin Fonksiyonel DNA Markörleri İle Değerlendirilmesi. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Tarım ve Doğa Dergisi, 24(3), 586 - 593. 10.18016/ksutarimdoga.vi.752972
Chicago KOÇYİĞİT Bilge Kübra,YÜCE İlker,BAŞKONUŞ TUĞBA,DOKUYUCU TEVRICAN,Akkaya Aydın,DUMLUPINAR ZIYA Seri 82 × B35 Ekmeklik Buğday (Triticum aestivum L.) Melez Popülasyonunda F4 Bireylerinin Fonksiyonel DNA Markörleri İle Değerlendirilmesi. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Tarım ve Doğa Dergisi 24, no.3 (2021): 586 - 593. 10.18016/ksutarimdoga.vi.752972
MLA KOÇYİĞİT Bilge Kübra,YÜCE İlker,BAŞKONUŞ TUĞBA,DOKUYUCU TEVRICAN,Akkaya Aydın,DUMLUPINAR ZIYA Seri 82 × B35 Ekmeklik Buğday (Triticum aestivum L.) Melez Popülasyonunda F4 Bireylerinin Fonksiyonel DNA Markörleri İle Değerlendirilmesi. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Tarım ve Doğa Dergisi, vol.24, no.3, 2021, ss.586 - 593. 10.18016/ksutarimdoga.vi.752972
AMA KOÇYİĞİT B,YÜCE İ,BAŞKONUŞ T,DOKUYUCU T,Akkaya A,DUMLUPINAR Z Seri 82 × B35 Ekmeklik Buğday (Triticum aestivum L.) Melez Popülasyonunda F4 Bireylerinin Fonksiyonel DNA Markörleri İle Değerlendirilmesi. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Tarım ve Doğa Dergisi. 2021; 24(3): 586 - 593. 10.18016/ksutarimdoga.vi.752972
Vancouver KOÇYİĞİT B,YÜCE İ,BAŞKONUŞ T,DOKUYUCU T,Akkaya A,DUMLUPINAR Z Seri 82 × B35 Ekmeklik Buğday (Triticum aestivum L.) Melez Popülasyonunda F4 Bireylerinin Fonksiyonel DNA Markörleri İle Değerlendirilmesi. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Tarım ve Doğa Dergisi. 2021; 24(3): 586 - 593. 10.18016/ksutarimdoga.vi.752972
IEEE KOÇYİĞİT B,YÜCE İ,BAŞKONUŞ T,DOKUYUCU T,Akkaya A,DUMLUPINAR Z "Seri 82 × B35 Ekmeklik Buğday (Triticum aestivum L.) Melez Popülasyonunda F4 Bireylerinin Fonksiyonel DNA Markörleri İle Değerlendirilmesi." Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Tarım ve Doğa Dergisi, 24, ss.586 - 593, 2021. 10.18016/ksutarimdoga.vi.752972
ISNAD KOÇYİĞİT, Bilge Kübra vd. "Seri 82 × B35 Ekmeklik Buğday (Triticum aestivum L.) Melez Popülasyonunda F4 Bireylerinin Fonksiyonel DNA Markörleri İle Değerlendirilmesi". Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Tarım ve Doğa Dergisi 24/3 (2021), 586-593. https://doi.org/10.18016/ksutarimdoga.vi.752972