Türkiye’deki Kamu Hastanelerinde İdari Pozisyonda Görev Yapan Hekimlerin Profillerine Yönelik Bir Çalışma
Yıl: 2021 Cilt: 8 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 254 - 262 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.34087/cbusbed. 799117 İndeks Tarihi: 01-10-2021
Türkiye’deki Kamu Hastanelerinde İdari Pozisyonda Görev Yapan Hekimlerin Profillerine Yönelik Bir Çalışma
Öz: Giriş ve Amaç: Hekimler sağlık hizmetlerinin sunumunda uygulayıcı konumunda oldukları için onlar olmadan sağlıkhizmetlerini düşünmek imkânsızdır. Türkiye’de hekim adayları (hazırlık hariç) altı yıllık bir eğitimleyetiştirilmektedir. Hem devlet hem de hekim adayı bu süreçte maddi manevi bir yükün altına girmektedir. Hekimlerinsağlık alanında ekip lideri konumunda olmaları onların sağlık kurumlarındaki idari görevlerde de istihdamedilmelerini beraberinde getirmektedir. Ancak idari görevler hekimlerin, hekimlik ve yöneticilik arasında kalmasınave körelmesine sebep olabilecektir. Bu çalışmayla Türkiye’de idari pozisyonlarda görev yapan hekimlerin profillerinintespit edilmesi hedeflenmektedir.Gereç ve Yöntemler: Bu çalışma ikincil verilerden yararlanılan nicel bir araştırmadır. Çalışmanın evreniTürkiye’deki kamu hastanelerinden oluşmaktadır. Örneklem seçilmeden, evrenin tamamına ulaşılmaya çalışılmıştır.Elde edilen veriler SPSS programına aktarılarak frekans dağılımlarına bakılmıştır.Bulgular: Çalışma kapsamında 1638 hekim yöneticinin profilleri incelenmiştir. Bu kişilerden 577’si başhekim geriyekalanlar ise başhekim yardımcılarından oluşmaktadır. Başhekim ve başhekim yardımcılarının yaklaşık olarak beştebiri (%18.1) kadınlardan oluşmaktadır. Başhekimlerden %11.1’i kadınlardan oluşurken %88.9’u erkeklerdenoluşmaktadır. Çalışmada hekim yöneticilerin büyük çoğunluğunun (%63.2) uzman hekimler olduğu sonucunaulaşılmıştır.Sonuç: Hekim açığı fazla olan Türkiye’de bir de başhekim ve başhekim yardımcılığı gibi idari pozisyonlara uzmanhekimlerin getirilmesinin bu açığı daha da yükselteceği düşünülmektedir. Bu çalışmayla maddi/manevi oldukçayüksek maliyetlerle yetişen uzman hekimlerin mesleklerine yabancılaşacakları idari pozisyonlara getirilmesi yerine,en tepede denetleyicilerin yine hekim olması kaydıyla, başhekim yardımcısı gibi daha alt pozisyonlara alana yatkınmeslek gruplarından (sağlık yönetimi, işletme, hemşirelik vb. mezunu) kişilerin getirilmesi önerilmektedir.
Anahtar Kelime: A Study on The Proile of Physicians Who Work in Administrative Positions in the Public Hospitals in Turkey
Öz: Objective: It is impossible to think about health services without physicians because they are practitioners in the provision of medical health services. Physician candidates in Turkey (excluding preparation) are grown to a six-year education. Both the state and the candidate of physician are under a material and moral burden in this process. Today, the positions of the team leaders in the field of healthcare physicians can cause them to be included in administrative positions in health institutions. However, it may cause the physicians who are in administrative positions to remain between physician and management and become blind. In this study, the physicians who work in administrative positions in Turkey, aims to identify the profile. Material and Methods: This study is a quantitative study using secondary data. The universe of the study consists of public hospitals in Turkey. Without choosing the sample, it was tried to reach the whole universe. The frequency distributions were analyzed by transferring the obtained data to the SPSS program. 255 Results: Within the scope of the study, profiles of 1638 physician managers were examined. 577 of these persons are chief physicians and the rest are deputy chief physicians. Approximately one-fifth (18.1%) of the chief physician and deputy chiefs are women. While 11.1% of the chief physicians are women, 88.9% are men. In the study, it was concluded that the majority of physician managers (63.2%) were specialist physicians. Conclusion: : It can be considered that bringing specialist physicians to administrative positions such as chief physician and assistant chief physician in Turkey with a high physician deficit will increase this deficit. Rather than bringing specialist physicians who grow up with this material / moral cost and time loss to administrative positions where they will be alienated from their professions, people from occupational groups (health management, bachelor degree etc.) lower positions (such as deputy chief physician) provided that supervisors are physicians at the top, is recommended.
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- 1.Sağlık İstatistikleri Yıllığı 2019 Haber Bülteni, Erişim Tarihi: 03.12.2020, https://dosyamerkez.saglik.gov.tr/Eklenti/39024,haberbulteni-2019pdf.pdf?0
- 2.Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi Sonuçları, Erişim tarihi: 19. 08. 2020. http://www.tuik.gov.tr/Start.do.
- 3.OECD (2020), Doctors (indicator), doi: 10.1787/4355e1ec-en (Accessed on 04 December 2020)
- 4.Turner, B.S, Tıbbi Güç ve Toplumsal Bilgi, Çev. Ü. Tatlıcan, Bursa: Sentez yayıncılık. 2011.
- 5.Akdaş, A, Sur, H, Şişman, N, Gemlik, N,“İdari Görevi Bulunan Hekimlerin Sağlık Yönetimine Bakış Açıları.” SD Sağlık Düşüncesi ve Tıp Kültürü Dergisi, 2008, Sayı 5.
- 6.Olağanüstü Hal Kapsamında Bazı Düzenlemeler Yapılması Hakkında Kanun Hükmünde Kararname, (2017). KHK/694, 15 Ağustos 2017.
- 7.Kaya, R.R, Kaya, E, “Hekimlerin Yönetim Macerası: Melez İş Kimliği ve Hekim Yöneticiler.” SDÜ Sağlık Yönetimi Dergisi, 2019, 1(2), 82-102.
- 8.Kaya, R.R, Melez İş Kimliği: Hekim Yöneticiler Üzerine Nitel Bir Çalışma. Süleyman Demirel Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü. Yüksek Lisans Tezi. Isparta, 2018.
- 9.Abuhanoğlu, H, Cankul, İ.H, Ayanoğlu, Y, Mezuniyet Öncesi Tıp Eğitimi Maliyetlerinin Belirlenmesi: Tıp Fakültesinde Bir Uygulama, Sağlıkta Performans ve Kalite Dergisi, 2012, 4(2), 39-65.
- 10. Altunışık, R, Coşkun, R., Bayraktaroğlu, S, Yıldırım, E. Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri, Sakarya: Sakarya Yayıncılık, 2012.
- 11. T.C. Sağlık Bakanlığı 2019 Faaliyet Raporu, Erişim Tarihi: 19.08.2020, https://dosyamerkez.saglik.gov.tr/Eklenti/36626,tcsaglik-bakanligi-faaliyet-raporu-2019pdf.pdf?0.
- 12. Kılıç, M, Tunç, Ş, İnsan Kaynakları Planlaması Açısından Doğu ve Güneydoğu Anadolu Bölgelerinde Çalışan Hekimlerin Sorunları ve Memnuniyet Durumlarının Değerlendirilmesi, Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi, 2004, 7(1), 39-64.
- 13. Cascon-Pereira, R, Chillas, S, Hallier, J, Role-Meanings As A Critical Factor in Understanding Doctor Manager’s Identity Work and Different Role Identities, Social Science & Medicine, 2016, 170, 18-25.
- 14. Kippist, L, Fitzgerald, A, The paradoxical role of the hybrid clinician manager, Mind the Gap: Policy and Practice in the Reform of Healthcare: Proceedings of the Biennial International Conference in Organisational Behaviour in Health Care (OBHC), 2010, 11-14 Apr. 2010. Birmingham, United.
- 15. Joffe, M, MacKenzie-Davey, K, The Problem of Identity in Hybrid Managers: Who Are Medical Directors? International Journal of Leadership in Public Services, 2012, 8(3), 161 – 174.
- 16. Hayran, O. (2016), Sağlık Hizmetlerinin Yönetimi: Hekimler Mi, Profesyonel Yöneticiler Mi?, Erişim tarihi: 09. 08. 2020.
- 17. Soysal, A, Baysal, T, Sağlık Kurumlarında Cam Tavan Sendromu: Kayseri Özel Sağlık Kurumlarında Bir Araştırma, KSÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2016, 13(2), 225-264.
- 18. Yıldız, S, Türkiye’de Cam Tavan Sendromunun Varlığı Üzerine Bir Araştırma. Organizasyon ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 2014, 6(1), 72-90.
- 19. Mizrahi, R, Aracı, H, Kadın Yöneticiler ve Cam Tavan Sendromu Üzerine Bir Araştırma, Organizasyon ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 2010, 2(1), 149-156.
- 20. Öğüt, A, Türkiye’de Kadın Girişimciliğin ve Yöneticiliğin Önündeki Güçlükler: Cam Tavan Sendromu, Girişimcilik ve Kalkınma Dergisi, 2006, 1(1), 56-78.
- 21. Örücü, E, Kılıç, R, Kılıç, T., Cam Tavan Sendromu Ve Kadınların Üst Düzey Yönetici Pozisyonuna Yükselmelerindeki Engeller: Balıkesir İli Örneği, Yönetim ve Ekonomi Dergisi, 2007, 14(2), 117- 135.
- 22. Tengilimoğlu, D, Işık, O, ve Akbolat, M, Sağlık işletmeleri yönetimi, 9. Baskı, Ankara: Nobel Yayıncılık, 2018.
- 23. Sağlık Hizmetleri Temel Kanunu, Sağlık Personelinin Tazminat ve Çalışma Esaslarına Dair Kanun, Devlet Memurları Kanunu ve Tababet ve Şuabatı San'atlarının Tarzı İcrasına Dair Kanun ile Sağlık Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun, (Kabul Tarihi: 21.06.2005, Kanun No: 5371). Erşim Tarihi: 04.12.2020, https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2005/07/20050705-2.htm.
- 24. Yılmaz, Ö, Bölgesel eşitsizlik: Türkiye örneği, Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 2001, 15(1), 1-19.
- 25. Alkan, F, Erdem, R, Türkiye’de yurt içi sağlık personeli hareketliliğinin değerlendirilmesine yönelik bir çalışma, Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi, 2019, 22(3), 515-542.
- 26. Acar, S, Kazancık Bilen, L, Meydan, M.C, Işık, M, İllerin Ve Bölgelerin Sosyo-Ekonomik Gelişmişlik Sıralaması Araştırması SEGE-2017 Ankara.: Kalkınma Ajansları Genel Müdürlüğü, 2019.
- 27. TÜİK, İllerin Aldığı Göç, Verdiği Göç, Net Göç ve Net Göç Hızı, Erişim Tarihi: 04.12.2020, https://data.tuik.gov.tr/Kategori/GetKategori?p=nufus-vedemografi-109&dil=1
- 28. Taycan, O, Erdoğan Taycan, S, ÇELIK, Ç, Doğu Anadolu Bölgesi’nde yer alan bir ilde devlet hizmet yükümlülüğü’nün hekimler üzerindeki etkileri ve tükenmişlik, Türk Psikiyatri Dergisi, 2013, 24(3): 190.
- 29. Uysal, Ş.A, Sağlık Meslek Gruplarının Hubris Sendromu Eğilimlerine Dair Nitel Bir Çalışma, Doktora Tezi, Isparta: Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2018.
- 30. EUROSTAT, (2020) Healthcare personnel statistics – physicians, Erişim Tarihi: 01.12.2020. https://ec.europa.eu/eurostat/statistics explained/pdfscache/37382.pdf.
| APA | Kaya R, ALKAN A (2021). Türkiye’deki Kamu Hastanelerinde İdari Pozisyonda Görev Yapan Hekimlerin Profillerine Yönelik Bir Çalışma. , 254 - 262. 10.34087/cbusbed. 799117 |
| Chicago | Kaya Ramazan Rüçhan,ALKAN Ahmet Türkiye’deki Kamu Hastanelerinde İdari Pozisyonda Görev Yapan Hekimlerin Profillerine Yönelik Bir Çalışma. (2021): 254 - 262. 10.34087/cbusbed. 799117 |
| MLA | Kaya Ramazan Rüçhan,ALKAN Ahmet Türkiye’deki Kamu Hastanelerinde İdari Pozisyonda Görev Yapan Hekimlerin Profillerine Yönelik Bir Çalışma. , 2021, ss.254 - 262. 10.34087/cbusbed. 799117 |
| AMA | Kaya R,ALKAN A Türkiye’deki Kamu Hastanelerinde İdari Pozisyonda Görev Yapan Hekimlerin Profillerine Yönelik Bir Çalışma. . 2021; 254 - 262. 10.34087/cbusbed. 799117 |
| Vancouver | Kaya R,ALKAN A Türkiye’deki Kamu Hastanelerinde İdari Pozisyonda Görev Yapan Hekimlerin Profillerine Yönelik Bir Çalışma. . 2021; 254 - 262. 10.34087/cbusbed. 799117 |
| IEEE | Kaya R,ALKAN A "Türkiye’deki Kamu Hastanelerinde İdari Pozisyonda Görev Yapan Hekimlerin Profillerine Yönelik Bir Çalışma." , ss.254 - 262, 2021. 10.34087/cbusbed. 799117 |
| ISNAD | Kaya, Ramazan Rüçhan - ALKAN, Ahmet. "Türkiye’deki Kamu Hastanelerinde İdari Pozisyonda Görev Yapan Hekimlerin Profillerine Yönelik Bir Çalışma". (2021), 254-262. https://doi.org/10.34087/cbusbed. 799117 |
| APA | Kaya R, ALKAN A (2021). Türkiye’deki Kamu Hastanelerinde İdari Pozisyonda Görev Yapan Hekimlerin Profillerine Yönelik Bir Çalışma. Celal Bayar Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 8(2), 254 - 262. 10.34087/cbusbed. 799117 |
| Chicago | Kaya Ramazan Rüçhan,ALKAN Ahmet Türkiye’deki Kamu Hastanelerinde İdari Pozisyonda Görev Yapan Hekimlerin Profillerine Yönelik Bir Çalışma. Celal Bayar Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi 8, no.2 (2021): 254 - 262. 10.34087/cbusbed. 799117 |
| MLA | Kaya Ramazan Rüçhan,ALKAN Ahmet Türkiye’deki Kamu Hastanelerinde İdari Pozisyonda Görev Yapan Hekimlerin Profillerine Yönelik Bir Çalışma. Celal Bayar Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi, vol.8, no.2, 2021, ss.254 - 262. 10.34087/cbusbed. 799117 |
| AMA | Kaya R,ALKAN A Türkiye’deki Kamu Hastanelerinde İdari Pozisyonda Görev Yapan Hekimlerin Profillerine Yönelik Bir Çalışma. Celal Bayar Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi. 2021; 8(2): 254 - 262. 10.34087/cbusbed. 799117 |
| Vancouver | Kaya R,ALKAN A Türkiye’deki Kamu Hastanelerinde İdari Pozisyonda Görev Yapan Hekimlerin Profillerine Yönelik Bir Çalışma. Celal Bayar Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi. 2021; 8(2): 254 - 262. 10.34087/cbusbed. 799117 |
| IEEE | Kaya R,ALKAN A "Türkiye’deki Kamu Hastanelerinde İdari Pozisyonda Görev Yapan Hekimlerin Profillerine Yönelik Bir Çalışma." Celal Bayar Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 8, ss.254 - 262, 2021. 10.34087/cbusbed. 799117 |
| ISNAD | Kaya, Ramazan Rüçhan - ALKAN, Ahmet. "Türkiye’deki Kamu Hastanelerinde İdari Pozisyonda Görev Yapan Hekimlerin Profillerine Yönelik Bir Çalışma". Celal Bayar Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi 8/2 (2021), 254-262. https://doi.org/10.34087/cbusbed. 799117 |
