İstanbul’da Kayıt Dışı İstihdamın Sosyo-Demografik Belirleyicileri

Oğuz BAŞOL, (Kırklareli Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri Bölümü, Kırklareli, Türkiye)
Esin Cumhur YALÇIN (Kırklareli Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri Bölümü, Kırklareli, Türkiye)
Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi
4 1
Yıl: 2020 Cilt: 20 Sayı: 4 Sayfa Aralığı: 173 - 190 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 01-10-2021

İstanbul’da Kayıt Dışı İstihdamın Sosyo-Demografik Belirleyicileri

Öz:
Çalışanların sosyal güvenlik kurumuna hiç bildirilmemesi ya da eksik bildirilmesi olarak tanımlanan kayıt dışıistihdam; zaman, ekonomi, düzenleme ve sosyal koruma boyutlarıyla bireylere zarar vermektedir. Bu bağlamdamevcut araştırma, İstanbul’da kayıt dışı istihdamı etkileyen sosyo-demografik özellikleri tespit etmeyiamaçlamaktadır. Araştırmada 2017 yılı TÜİK Hanehalkı İşgücü Anketi mikro veri seti kullanılmıştır. Örneklemolarak İstatistiki Bölge Birimleri Sınıflamasında (İBBS 2. düzey) TR10 İstanbul bölgesi, 15-64 yaş arası ve özelsektörde aktif çalışanlar seçilmiştir. Örneklem hacmi bu kısıtlar altında 13930 çalışandan oluşmaktadır.Araştırmada kayıt dışı çalışmayı etkileyen sosyo-demografik değişkenleri belirlemek amacıyla iki model tahminedilmiştir. İlk modelde cinsiyet, yaş grubu, eğitim durumu, medeni durum ve işyerinde çalışan sayısı; ikincimodelde ek olarak çalışma şekli bulunmaktadır. İlk model sonuçlarında, kadınların, gençlerin, düşük eğitimdüzeyine sahip olanların, evli, dul/boşanmışların ve küçük işletmelerde çalışanların kayıt dışı istihdam edilmeolasılıklarının daha yüksek olduğu görülmüştür. İkinci modelde ise, gençlerin, düşük eğitim düzeyine sahipolanların, dul/boşanmışların, küçük işletmelerde çalışanların ve yarı zamanlı olanların kayıt dışı istihdamedilme olasılıklarının daha yüksek olduğu tespit edilmiştir.
Anahtar Kelime:

Socio-Demographic Determinants of Informal Employment in Istanbul

Öz:
Informal employment, defined as not reporting or underreporting of employees to the social security institution, harms individuals by time, economy, regulation and social protection. In this context, the present study aims to define the socio-demographic determinants of informal employment in Istanbul. In the research, the TurkStat Household Labor Force 2017 Survey micro data set was used. The sample consists of 13930 employees who are between 15-64 years old and active in the private sector in Istanbul (NUTS Level 2, TR10). In the study, two models were estimated to define the socio-demographic determinants of informal employment. The first model included the variables of gender, age, education level, marital status, and size of the company. The second model consisted of work type in addition to the variables of the first model. The results of the first model showed that the employees who are women, young, low educated, married, widowed/divorced, and working in small enterprises are more likely to be unregistered. The results of the second model showed that the ones who are young, low educated, widowed/divorced, working in small enterprises, and as part-timers are more likely to be unregistered.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Alpar, R. (2017). Uygulamalı çok değişkenli istatistiksel yöntemler. Ankara: Detay Yayıncılık.
  • Arias, J., Artuc, E., Lederman, D. ve Rojas, D. (2018). Trade, informal employment and labor adjustment costs. Journal of Development Economics, 133, 396-414. doi: 10.1016/j.jdeveco.2018.03.006
  • Biçerli, M.K. (2007). Çalışma ekonomisi. İstanbul: Beta Yayınları.
  • Binay, M. (2015). Optimal informal employment ratio for Turkish economy. Procedia Economics and Finance 26(2015), 598-602. doi: 10.1016/S2212-5671(15)00960-0
  • Blekking, J., Waldman, K., Tuholske, C. ve Evans, T. (2020). Formal/Informal employment and urban food security in Sub-Saharan Africa. Applied Geography, 114(2020), 102131. doi: 10.1016/j.apgeog.2019.102131
  • Bosch, M., Goni-Pacchioni, E. ve Maloney, W. (2012). Trade liberalization, labor reforms and formal–informal employment dynamics. Labour Economics, 19(5), 653-667. doi: 10.1016/j.labeco.2012.03.001
  • Bölükbaş, M. (2018). Kayıt dışı istihdam ve genç işsizlik ekonomik büyüme ile ilişkili olabilir mi? Türkiye için ekonometrik bir analiz. Sosyal Güvenlik Dergisi, 8(2), 75-90. doi: 10.32331/sgd.492902
  • Bülbül, O.G. (2012). Unregistered employment dynamics in Turkey: Unregistered employment which phase of informalization process?. International Journal of Social Sciences and Humanity Studies, 4(2), 375- 385. Erişim adresi: https://www.sobiad.org/eJOURNALS/journal_IJSS/arhieves/2012_2/okan_guray.pdf
  • Çalış, Ş. (2014). Endüstri ilişkilerinde yeni gelişmeler. B. Uçkan ve Ş. Çalış (Ed.), Endüstri ilişkileri (s. 190-215) içinde. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları.
  • Çelik, M.Y. (2012). Boyutları ve farklı algılarıyla küreselleşme. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 32, 57-74. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/55770
  • Çetin, C. ve Dinç Özcan, E. (2013). İnsan kaynakları yönetimi. İstanbul: Beta Yayınları.
  • Dam, M.M., Ertekin, Ş. ve Kızılca, N. (2018). Türkiye’de kayıt dışı istihdamın boyutu: Ekonometrik bir analiz. Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 33(1), 293-318. doi: 10.24988/deuiibf.2018331725
  • Fernandez, A. ve Meza, F. (2015). Informal employment and business cycles in emerging economies: The case of Mexico. Review of Economics Dynamics, 18(2), 381-405. doi: 10.1016/j.red.2014.07.001
  • Gorz, A. (2001). Yaşadığımız sefalet (N. Tutal, Çev.). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
  • Görgücü, İ. ve Koç, M. (2011). 4857 sayılı İş Kanununa göre kısmi çalışma uygulanması. Çalışma ve Toplum, 28, 149-174. Erişim adresi: http://www.acarindex.com/dosyalar/makale/acarindex-1423873983.pdf
  • Gujarati, D. N. (2001). Temel ekonometri (Ü. Şenesen, G. Günlük Şenesen, Çev.), İstanbul: Literatür Yayıncılık.
  • Güloğlu, T. (2005). The reality of informal employment in Turkey. Visiting Fellow Working Papers. New York: Cornell University Press.
  • Güloğlu, T., Korkmaz, A. ve Kip, M. (2003). Türkiye’de kayıt dışı istihdam gerçeğine bir bakış. Sosyal Siyaset Konferansları Dergisi, 45(1), 51-96. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/en/pub/iusskd/issue/919/10377
  • Horemans, J., Marx, I. ve Nolan, B. (2016). Hanging in, but only just: Part-Time employment and in-work poverty throughout the crisis. IZA Journal of European Labor Studies, 5(5), 1-19. Erişim adresi: https://izajoels.springeropen.com/articles/10.1186/s40174-016-0053-6
  • Hosmer D.W. ve Lemeshow, S. (2000). Applied logistic regression. New York: John Wiley and Sons.
  • ILO (1998). World of work: World employment report, 1998-1999. Geneva: ILO Publication.
  • ILO (2018). Women and men in the informal economy: A statistical picture. Geneva: ILO Publications.
  • ILO (2019). Informal employment. Erişim adresi: https://www.ilo.org/ilostat/
  • Işığıçok, Ö. (2005). 21. Yüzyılda istihdam ve insan onuruna yakışır iş. Bursa: Ezgi Kitabevi.
  • Işığıçok, Ö. (2014). İstihdam ve işsizlik. Bursa: Dora Yayınevi.
  • Işığıçok, Ö. (2015). İstihdam ve işsizlik. A. Tokol ve Y. Alper (Ed.), Sosyal politika (s. 122-161) içinde. Bursa: Dora Yayınevi.
  • Işık, N. ve Acar, M. (2003). Kayıt dışı ekonomi: Ölçme yöntemleri, boyutları, yarar ve zararları üzerine bir değerlendirme. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 21, 117-136. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/erciyesiibd/issue/5878/77797
  • İpek, M. (2014). Kayıt dışı istihdamda küresel etkiler ve sosyal örüntüler. Çalışma ve Toplum, 2014(1), 163- 186. Erişim adresi: https://www.calismatoplum.org/makale/kayit-disiistihdamda-kuresel-etkiler-vesosyal- oruntuler
  • Kalaycı, C. ve Kalan, E. (2017). Türkiye’de kayıt dışı istihdamla mücadele politikalarının analizi. Uluslararası Ekonomi, İşletme ve Politika Dergisi, 1(1), 17-34. doi: 10.29216/ueip.335215
  • Kaleli, E. ve Karaca, C. (2019). Türkiye’de kayıt dışı istihdama ilişkin çözüm önerileri. Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi, 44, 769-792. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/819942
  • Kaya, M.G. (2019). Evaluation of the Relationship between Informal Employment, Income Tax and Economic Growth on Terms of Turkey Economy. Journal of Yasar University, 14(Special Issue), 108-117. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/680658
  • Kepenek, Y. ve Yentürk, N. (2007). Türkiye ekonomisi. İstanbul: Remzi Kitabevi.
  • Koray, M. (2005). Sosyal politika. Ankara: İmge yayınları.
  • Kul Parlak, N. (2016). İş-Yaşam dengesi açısından esnek çalışmanın analizi. Kırklareli Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 5(2), 109-137. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/265273
  • Kutbay, H. (2018). Kayıt dışı istihdamın vergi gelirleri üzerindeki etkisi. Social Sciences Research Journal, 7(2),172-189. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/485543
  • Loayza, N. ve Rigolini, J. (2011). Informal employment: Safety net or growth engine. World Development, 39(9), 1503-1515. doi: 10.1016/j.worlddev.2011.02.003
  • Lordoğlu, K. ve Özkaplan, N. (2003). Çalışma iktisadı. İstanbul: Der Yayınları. OECD (2008). Declaring work or staying underground: Informal employment in seven OECD countries, OECD employment outlook. Paris: OECD Publications.
  • OECD (2019). Tackling vulnerability in the informal economy. Paris: OECD Publications.
  • Ongan, N. (2005). Ekonomik krizin emek piyasalarına etkileri. İstanbul: Birleşik Metal-İş Yayınları.
  • Önsal, N. (2017). Endüstri ilişkileri sözlüğü. Ankara: Türk Metal Sendikası Araştırma ve Eğitim Merkezi.
  • Öztürk, S. ve Başar, D. (2018). Türkiye’de kadınların işgücü piyasasına yönelik tercihleri: Kayıt dışı sektör özelinde bir analiz. Sosyal Güvenlik Dergisi, 8(2), 41-58. doi: 10.32331/sgd.492887
  • Rose, J. ve Hewitt, B. (2019). Does part-time employment status really reduce time pressure? Journal of Sociology, 55(2), 366-388. doi: 10.1177/1440783318800822
  • SGK (2019). Kayıt dışı istihdam oranları. Erişim adresi: http://www.sgk.gov.tr/wps/portal/sgk/tr/calisan/kayitdisi_istihdam/kayitdisi_istihdam_oranlari
  • Stock, J. H. ve Watson, M. W. (2011). Ekonometriye giriş (B. Saraçoğlu, Çev). Ankara: Efil Yayınevi.
  • Şahin, M. (2018). İşverenler perspektifinden Türkiye’de kayıt dışı istihdamın temel belirleyicileri: Bir anketten sonuçlar. Hitit Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 11(3), 2055-2071. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/588309
  • Şen, G. (2008). AB ve Türkiye’de kayıt dışı istihdam ve etkileri. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi̇). Gazi Üniversitesi, Ankara.
  • Şenel, D. (2019). İnşaat Sektöründe Kayıt Dışı İstihdamın İncelenmesi: Denizli İli Örneği. Süleyman Demirel Üniversitesi Vizyoner Dergisi, 10(23), 66-83. doi: 10.21076/vizyoner.448902
  • TDK (2019). Güncel Türkçe sözlük. Erişim adresi: https://sozluk.gov.tr
  • Temiz, H.E. (2004). Eğreti istihdam: İşgücü piyasasında güvencesizliğin ve istikrarsızlığın yeni yapılanması. Çalışma ve Toplum, 2, 55-80. Erişim adresi: https://www.calismatoplum.org/makale/egreti-istihdamisgucu- piyasasinda-guvencesizligin-ve-istikrarsizligin-yeni-yapilanmasi
  • Toksöz, G. ve Türcan Özşuca, Ş. (2002). Enformel sektörde istihdamın ve işgücünün özellikleri. İktisat Dergisi, 430, 29-35. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/8040
  • Uyanık, Y. (2008). Neo-Liberal küreselleşme sürecinde işgücü piyasaları. Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, 10(2), 209-224. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/en/download/articlefile/ 287448
  • Williams, C.C. (2009). Formal and informal employment in Europe: Beyond dualistic representations. European Urban and Regional Studies, 16(2), 147-159. doi: 10.1177/0969776408101686
  • Yağmur, A.S. (2013). Seçilen ülkeler ve ülkemizdeki kayıt dışı istihdamın karşılaştırılması ve seçilen AB üyesi devletlerde kayıt dışı istihdamla mücadele örnekleri. Sosyal Güvence Dergisi, 3, 1-19. doi: 10.21441/sguz.2013317887
  • Yalçın, E.C. ve Başol, O. (2020). Kısmi süreli çalışmayı etkileyen bazı sosyo-demografik değişkenler: TR 21 bölgesi örneği. Sosyal Güvenlik Dergisi, 10(1), 75-88. doi: 10.32331/ sgd.752986
  • Yıldırım, S. (2017). İşsizlik sigortasıyla kayıt dışı istihdamın etkileşimi. Fırat Üniversitesi, Uluslararası İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 1(1), 1-29. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/515379
  • Yurdakul, F.B. (2014). Almanya’da kayıt dışı istihdamla mücadele politikaları ve uygulamalarının yabancı işgücüne etkilerinin değerlendirilmesi. (Uzmanlık tezi). Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, Ankara.
  • Yuyucu, A. (2017). Türk iş hukuku çerçevesinde kısmi zamanlı çalışmanın uygulaması. Hak-İş Uluslararası Emek ve Toplum Dergisi, 6(15), 398-407. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/download/articlefile/ 337658
  • Yüksel, H. (2017). Türk Sinemasında Dış Göçün Kayıt Dışı İstihdama Yansımaları: Gurbetçi Şaban Filmi Örneği. Çalışma İlişkileri Dergisi, 8(2), 18-55. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/447240
  • Zaklı, S.B. (2009). Türkiye’de kayıt dışı istihdam ve ekonomik boyutu. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi̇). Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi, Karaman.
APA Başol O, YALÇIN E (2020). İstanbul’da Kayıt Dışı İstihdamın Sosyo-Demografik Belirleyicileri. , 173 - 190.
Chicago Başol Oğuz,YALÇIN ESIN CUMHUR İstanbul’da Kayıt Dışı İstihdamın Sosyo-Demografik Belirleyicileri. (2020): 173 - 190.
MLA Başol Oğuz,YALÇIN ESIN CUMHUR İstanbul’da Kayıt Dışı İstihdamın Sosyo-Demografik Belirleyicileri. , 2020, ss.173 - 190.
AMA Başol O,YALÇIN E İstanbul’da Kayıt Dışı İstihdamın Sosyo-Demografik Belirleyicileri. . 2020; 173 - 190.
Vancouver Başol O,YALÇIN E İstanbul’da Kayıt Dışı İstihdamın Sosyo-Demografik Belirleyicileri. . 2020; 173 - 190.
IEEE Başol O,YALÇIN E "İstanbul’da Kayıt Dışı İstihdamın Sosyo-Demografik Belirleyicileri." , ss.173 - 190, 2020.
ISNAD Başol, Oğuz - YALÇIN, ESIN CUMHUR. "İstanbul’da Kayıt Dışı İstihdamın Sosyo-Demografik Belirleyicileri". (2020), 173-190.
APA Başol O, YALÇIN E (2020). İstanbul’da Kayıt Dışı İstihdamın Sosyo-Demografik Belirleyicileri. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 20(4), 173 - 190.
Chicago Başol Oğuz,YALÇIN ESIN CUMHUR İstanbul’da Kayıt Dışı İstihdamın Sosyo-Demografik Belirleyicileri. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 20, no.4 (2020): 173 - 190.
MLA Başol Oğuz,YALÇIN ESIN CUMHUR İstanbul’da Kayıt Dışı İstihdamın Sosyo-Demografik Belirleyicileri. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, vol.20, no.4, 2020, ss.173 - 190.
AMA Başol O,YALÇIN E İstanbul’da Kayıt Dışı İstihdamın Sosyo-Demografik Belirleyicileri. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 2020; 20(4): 173 - 190.
Vancouver Başol O,YALÇIN E İstanbul’da Kayıt Dışı İstihdamın Sosyo-Demografik Belirleyicileri. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 2020; 20(4): 173 - 190.
IEEE Başol O,YALÇIN E "İstanbul’da Kayıt Dışı İstihdamın Sosyo-Demografik Belirleyicileri." Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 20, ss.173 - 190, 2020.
ISNAD Başol, Oğuz - YALÇIN, ESIN CUMHUR. "İstanbul’da Kayıt Dışı İstihdamın Sosyo-Demografik Belirleyicileri". Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 20/4 (2020), 173-190.
Sayfa Oluşturulma Tarihi
23-04-2024 19:27

İLETİŞİM

TÜBİTAK ULAKBİM TR Dizin

Yüzüncüyıl, İşçi Blokları Mahallesi

Muhsin Yazıcıoğlu Caddesi No:51/C

06530 Çankaya / ANKARA +90 (312) 298 92 00

trdizin@tubitak.gov.tr

TÜBİTAK ULAKBİM Ulusal Akademik Ağ ve Bilgi Merkezi Cahit Arf Bilgi Merkezi © Tüm Hakları Saklıdır. Gizlilik Politikası Kullanım Şartları