Yıl: 2019 Cilt: 17 Sayı: 68 Sayfa Aralığı: 51 - 72 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 02-10-2021

BANKNOTLARDAN POLİTİKAYI OKUMAK: CUMHURİYET DÖNEMİ BANKNOTLARINA DAİR BİR DEĞERLENDİRME

Öz:
İktidarlar, politik gündemlerini yönettikleri topluma çeşitli yollarla bildirirler. Ulus-devletlerin kuruluş ve gelişim dönemlerinde bu süreç önemli bir rol oynar. Zira söz konusu dönemler hem ulusa hem de devletin şekline ilişkin yeni formasyonların oluşturulduğu ve uygulamaya geçirildiği dönemlerdir. Ulusa dair en önemli gelişmeyse “kimlik” başlığı altında yaşanır. Ulus-devlet kuruluş süreçleri, ulusun kimliğinin yaratılarak veya varsayılarak yüceltildiği süreçlerdir. Ulusal marşlar, bayraklar, mühürler ve birtakım semboller bu süreçlerde önem kazanırlar. Bu çalışmada ele alınacak olan sembolse banknotlar olacaktır. Tüm yurttaşların ortak kullanımında olan ve sınırlar içerisinde serbest dolaşıma sahip bu sembol Türkiye Cumhuriyeti’nin bir ulus-devlet olarak kuruluşunda oynadığı rol bağlamında ele alınacaktır. Banknotlar bayrak ve marş gibi sembollerden faklı olarak yalnızca ulus kimliğine ilişkin bir sembol değeri taşımaz. Banknotlar aynı zamanda devletin görünürlüğüne de hizmet eder. Kültür ve eğitim politikaları ve altyapı yatırımları gibi meseleler de banknotların konusu edilerek vatandaşın görebileceği hale getirilir. Böylelikle banknotlar, ulus-devletin “devlet” bağlamı için de değerlendirilebilir hale gelir. Bu çalışmada hem ulus-devletin kuruluş sürecinden hem de Cumhuriyet tarihinin belirli dönemlerinden belirli banknotlar seçilmiştir ve banknotların, Cumhuriyet tarihinde politik göstergeler olarak nasıl kullanılmış olduğuna odaklanılacaktır.
Anahtar Kelime:

Reading Politics Over Banknotes: A Consideration of Banknotes from Republic Era

Öz:
The governments submit their political agendas to the society in which they managed, withvarious instruments. This has a significant role in the nation-state building processes. Inthese processes, new formations about nation and state are constituted and implemented.The most significant issue about nation is in the context of “identitiy” title. In nation-statebuilding processes, identity of nation is glorified by creating or assuming. National anthems,flags, stamps and some symbols come into prominence in these periods. Banknotes are oneof these symbols and will be focus of this article. This symbol that is in common use for allcitizens and can be circulate freely in borders, will be discussed in the contxt of its role in thebuilding process of Turkish Republic as a nation-state. Banknotes, unlike symbols like flags andanthems, are not just symbols of national identity. It also serves for visibility of state. Issueslike culture and education policies and infrastructure investments can be selected and thus makevisible for citizens. Thus, banknotes become evaluable for the context of “state” of nation-state.In this article, some spesific banknotes from spresific periods of the history of Republic wasselected and will be focused on how banknotes was used as political indicators in the historyof Republic.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Akın, Y. (2018), Gürbüz ve Yağız Evlatlar: Erken Cumhuriyet’te Beden Terbiyesi ve Spor (İstanbul:İletişim Yayınları,1. Baskı).
  • Anderson, B. (1995), Hayali Cemaatler (İstanbul:Metis Yayınları,2. Baskı) (Çev.İ.Savaşır).
  • Aydemir, S. Ş. (1992), Tek Adam (1922-1938), C. 3 (İstanbul:Remzi Kitabevi,11. Baskı).
  • Billig, M. (2002), Banal Milliyetçilik (İstanbul:Gelenek Yayınları,1. Baskı) (Çev.C.Şişkolar).
  • Bora, T. (2003), Türk Sağının Üç Hali: Milliyetçilik, Muhafazakârlık, İslamcılık (İstanbul:Birikim Yayınları,3. Baskı).
  • Çeçen, A. (1996), Kültür ve Politika (Ankara:Gündoğan Yayınları,2. Baskı).
  • Gellner, E. (1992), Uluslar ve Ulusculuk (İstanbul:İnsan Yayınları, 1. Baskı) (Çev.B.E.Behar ve G.G.Özdoğan).
  • Gottfried, G. (2011), “Aesthetics and Political Iconography of Money” U. J.
  • Hebel ve C. Wagner (Der.), Pictorial Cultures and Political Iconographies (De Gruyter,1. Baskı):419-428.
  • Helleiner, E. (1998), “National Currencies and National Identities” American Behavioral Scientist (Cilt:41,Sayı.10):1409-1436.
  • Hobsbawm, E. (1993), 1780’den Günümüze Milletler ve Milliyetçilik (İstanbul:Ayrıntı Yayınları,1. Baskı) (Çev.O.Akınhay).
  • Hroch, M. (2011), Avrupa’da Milli Uyanış (İstanbul:İletişim Yayınları,1. Baskı) (Çev.A.Özdemir).
  • Hymans, J. E. C. (2005), “International Patterns in National Identity Content: The Case of Japenese Banknote Iconography” Journal of East Asian Studies (Cilt:5,Sayı.2): 315-346.
  • Kadıoğlu, A. (1999), Cumhuriyet İradesi Demokrasi Muhasebesi (İstanbul:Metis Yayınları,1. Baskı).
  • Köker, L. (1995), Modernleşme, Kemalizm ve Demokrasi (İstanbul:İletişim Yayınları,3. Baskı).
  • Moore, M. (2001), The Ethics of Nationalism (New York, NY:Oxford University Press,1. Baskı).
  • Nagel, J. (2013), “Erkeklik ve Milliyetçilik: Ulusun İnşasında Toplumsal Cinsiyet ve Cinsellik” A. G. Altınay (Der.), Vatan, Millet, Kadınlar (İstanbul:İletişim Yayınları,5. Baskı):65-101.
  • Pekşen, A. (2004), “Türk Lirası Banknotlarının Görselliği Üzerine” İzinsiz Gösteri Dergisi, http://www.izinsizgosteri.net/asalsayi05/ali.peksen_05. html (Erişim tarihi:10.11.2019).
  • Penrose, J./Cumming, C. (2011), “Money talks: banknote iconography and symbolic constructions of Scotland” Nations and Nationalism (Cilt:17,Sayı.4):821-842.
  • Peters, J. D. (1999), Speaking Into the Air: A History of the Idea of Communication (University of Chicago Press,1. Baskı).
  • Pointon, M. (1998), “Money and Nationalism” G. Cubitt (Der.), Imagining Nations (Manchester University Press,1. Baskı):229-254.
  • Renan, E. (1946), Nutuklar ve Konferanslar (Ankara:Sakarya Basımevi,1. Baskı) (Çev.Z.İhsan).
  • Rifat, M. (2000), XX. Yüzyılda Dilbilim ve Göstergebilim Kuramları, C. 1 (İstanbul:Om Yayınları,1. Baskı).
  • Schnapper, D. (1995), Yurttaşlar Cemaati: Modern Ulus Fikrine Dair (İstanbul:Kesit Yayıncılık,1. Baskı) (Çev.Ö.Okur).
  • Smith, A. D. (1994), Milli Kimlik (İstanbul:İletişim Yayınları,1. Baskı) (Çev.B.S.Şener).
  • Şerifsoy, S. (2013), “Aile ve Kemalist Modernizasyon Projesi, 1928-1950” A. G. Altınay (Der.), Vatan, Millet, Kadınlar ((İstanbul:İletişim Yayınları,5. Baskı):167-200.
  • Tschoegl, A. E. (2004), “Change the regime – change the money: Bulgarian banknotes, 1885-2003” Balkanologie (Cilt:7,Sayı.2):7-31.
  • Yeşilkaya, G. N. (2003), Halkevleri: İdeoloji ve Mimarlık (İstanbul:İletişim Yayınları,2. Baskı).
  • Yılmaz, M/Temizkan, M. (2013), “Türkiye Cumhuriyetinde Tedavüle Sürülen Banknotların Göstergebilimsel Çözümlemesi” İletişim Kuram ve Araştırma Dergisi (Sayı.36):86-131.
  • Zürcher, E. J. (1995), Modernleşen Türkiye’nin Tarihi (İstanbul:İletişim Yayınları,1. Baskı) (Çev.Y.S.Gönen).
APA Altun E (2019). BANKNOTLARDAN POLİTİKAYI OKUMAK: CUMHURİYET DÖNEMİ BANKNOTLARINA DAİR BİR DEĞERLENDİRME. , 51 - 72.
Chicago Altun Erdoğan BANKNOTLARDAN POLİTİKAYI OKUMAK: CUMHURİYET DÖNEMİ BANKNOTLARINA DAİR BİR DEĞERLENDİRME. (2019): 51 - 72.
MLA Altun Erdoğan BANKNOTLARDAN POLİTİKAYI OKUMAK: CUMHURİYET DÖNEMİ BANKNOTLARINA DAİR BİR DEĞERLENDİRME. , 2019, ss.51 - 72.
AMA Altun E BANKNOTLARDAN POLİTİKAYI OKUMAK: CUMHURİYET DÖNEMİ BANKNOTLARINA DAİR BİR DEĞERLENDİRME. . 2019; 51 - 72.
Vancouver Altun E BANKNOTLARDAN POLİTİKAYI OKUMAK: CUMHURİYET DÖNEMİ BANKNOTLARINA DAİR BİR DEĞERLENDİRME. . 2019; 51 - 72.
IEEE Altun E "BANKNOTLARDAN POLİTİKAYI OKUMAK: CUMHURİYET DÖNEMİ BANKNOTLARINA DAİR BİR DEĞERLENDİRME." , ss.51 - 72, 2019.
ISNAD Altun, Erdoğan. "BANKNOTLARDAN POLİTİKAYI OKUMAK: CUMHURİYET DÖNEMİ BANKNOTLARINA DAİR BİR DEĞERLENDİRME". (2019), 51-72.
APA Altun E (2019). BANKNOTLARDAN POLİTİKAYI OKUMAK: CUMHURİYET DÖNEMİ BANKNOTLARINA DAİR BİR DEĞERLENDİRME. Eğitim Bilim Toplum, 17(68), 51 - 72.
Chicago Altun Erdoğan BANKNOTLARDAN POLİTİKAYI OKUMAK: CUMHURİYET DÖNEMİ BANKNOTLARINA DAİR BİR DEĞERLENDİRME. Eğitim Bilim Toplum 17, no.68 (2019): 51 - 72.
MLA Altun Erdoğan BANKNOTLARDAN POLİTİKAYI OKUMAK: CUMHURİYET DÖNEMİ BANKNOTLARINA DAİR BİR DEĞERLENDİRME. Eğitim Bilim Toplum, vol.17, no.68, 2019, ss.51 - 72.
AMA Altun E BANKNOTLARDAN POLİTİKAYI OKUMAK: CUMHURİYET DÖNEMİ BANKNOTLARINA DAİR BİR DEĞERLENDİRME. Eğitim Bilim Toplum. 2019; 17(68): 51 - 72.
Vancouver Altun E BANKNOTLARDAN POLİTİKAYI OKUMAK: CUMHURİYET DÖNEMİ BANKNOTLARINA DAİR BİR DEĞERLENDİRME. Eğitim Bilim Toplum. 2019; 17(68): 51 - 72.
IEEE Altun E "BANKNOTLARDAN POLİTİKAYI OKUMAK: CUMHURİYET DÖNEMİ BANKNOTLARINA DAİR BİR DEĞERLENDİRME." Eğitim Bilim Toplum, 17, ss.51 - 72, 2019.
ISNAD Altun, Erdoğan. "BANKNOTLARDAN POLİTİKAYI OKUMAK: CUMHURİYET DÖNEMİ BANKNOTLARINA DAİR BİR DEĞERLENDİRME". Eğitim Bilim Toplum 17/68 (2019), 51-72.