Cinsel İşlev Bozukluğu Olan Çiftlerde Evlilik Uyumunda Kişilik Özellikleri Etkili mi? Cinsel Doyumun Aracı Etkisi

Cennet ŞAFAK ÖZTÜRK, (Aydın Adnan Menderes Üniversitesi, Fen Edebiyat Fakültesi, Psikoloji Bölümü, Aydın, Türkiye)
Haluk ARKAR, (Ege Üniversitesi, Edebiyat Fakültesi, Psikoloji Bölümü, İzmir, Türkiye)
Ceren GÖKDAĞ (Ege Üniversitesi, Edebiyat Fakültesi, Psikoloji Bölümü, İzmir, Türkiye)
Türk Psikiyatri Dergisi
32 6
Yıl: 2020 Cilt: 31 Sayı: 4 Sayfa Aralığı: 259 - 268 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.5080/u23742 İndeks Tarihi: 24-09-2021

Cinsel İşlev Bozukluğu Olan Çiftlerde Evlilik Uyumunda Kişilik Özellikleri Etkili mi? Cinsel Doyumun Aracı Etkisi

Öz:
Amaç: Çalışmanın temel amacı cinsel işlev bozukluğu (CİB) olançiftlerde kişilik özellikleri, evlilik ilişkisi ve cinsel doyum arasındakiilişkileri araştırmaktır. İkincil amaç hem kişilik özellikleri ile cinseldoyum arasında evlilik uyumunun hem de kişilik özellikleri ile evlilikuyumu arasında cinsel doyumun aracı etkisini sınamaktır.Yöntem: Çalışmanın örneklemi CİB tanısı konulan 101 evli kişi veonların eşlerinden oluşan toplam 202 kişiden oluşmuştur. KatılımcılaraKişisel Bilgi Formu, Mizaç ve Karakter Envanteri (MKE), GolombokRust Cinsel Doyum Ölçeği (GRCDÖ), Çift Uyum Ölçeği (ÇUÖ)uygulanmıştır.Bulgular: Yüksek zarardan kaçınma, düşük kendini yönetmeözelliklerinin azalmış evlilik uyumu ve azalmış cinsel doyumla ilişkisibulunmuştur. Azalmış cinsel doyumun azalmış evlilik uyumu ileilişkili olduğu görülmüştür. Çoklu aracı değişken analizi sonuçlarınagöre, kişilik özellikleri ile cinsel doyum arasındaki ilişkide evlilikuyumunun aracı etkisi görülmezken, kişilik özellikleri ile evlilik uyumuarasındaki ilişkide cinsel doyumun aracı etkisi bulunmuştur. Kendiniyönetme karakter özelliği, evlilik uyumunu cinsel doyum üzerindenyordamaktadır.Sonuç: Çalışmanın bulguları kişilik özelliklerinin cinsel doyum veevlilik uyumuna etkilerinin özellikle CİB olan kişilerde daha dikkatlive ayrıntılı ele alınması gerektiğini ortaya koymaktadır. Sağlıklıevlilik işlevlerini geliştirmek için tasarlanacak müdahalelerde kişiliközellikleri ve cinsel doyumun atlanmaması gerektiği söylenebilir. CİBpsikoterapisinde kişilik özellikleri ve cinsel işlevlere odaklanmak evlilikuyumuna etki edebilir.
Anahtar Kelime:

Are Personality Traits Effective in Marital Adjustment in Couples with Sexual Dysfunction? The Mediating Effect of Sexual Satisfaction

Öz:
Objective: The primary aim of the study is to investigate the relationships between personality traits, marital relationship and sexual satisfaction in couples with sexual dysfunction (SD). The secondary aim is to examine the mediating effects of marital adjustment between personality traits and sexual satisfaction, and of sexual satisfaction between personality traits and marital adjustment. Method: The study was conducted with a total of 202 participants consisting of 101 married individuals diagnosed with SD and their spouses. Personal Information Form, Temperament and Character Inventory (TCI), Golombok-Rust Sexual Satisfaction Scale (GRISS), and Dyadic Adjustment Scale (DAS) were administered to the participants. Results: High harm avoidance and low self-directedness were associated with decreased marital adjustment and reduced sexual satisfaction. Reduced sexual satisfaction was related to the decreased marital adjustment. According to the results of multiple mediating analyzes, mediating effect of marital adjustment was not significant in the relationship between personality traits and sexual satisfaction, while the mediating effect of sexual satisfaction was significant in the relationship between personality traits and marital adjustment. Namely, selfdirectedness predicted the marital adjustment through the mediating role of sexual satisfaction. Conclusion: The results of this study demonstrated that the effects of personality traits on sexual satisfaction and marital adjustment should be considered cautiously and in detail, especially in people with SD. Interventions designed to improve healthy marital functioning should include personality traits and sexual satisfaction. In the psychotherapy for SD, focusing on personality traits and sexual functions can affect marital adjustment.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Althof SE, Leiblum SR, Chevret-Measson M ve ark. (2005) Psychological and interpersonal dimensions of sexual function and dysfunction. J Sex Med 2: 793-800.
  • American Psychiatric Association (2013) Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders. 5th ed. Arlington, VA, American Psychiatric Association. Amerikan Psikiyatri Birliği (2000) DSM-IV-TR Tanı Ölçütleri Başvuru El Kitabı, İkinci Baskı (2005) (Çev. Ed: E Köroğlu). Ankara, Hekimler Yayın Birliği.
  • Arkar H (2004) Cloninger’in Psikobiyolojik Kişilik Kuramının Türk Örnekleminde Sınanması. Yayınlanmamış Doktora Tezi, İzmir, Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
  • Arkar H, Sorias O, Tunca Z ve ark. (2005) Mizaç ve Karakter Envanteri’nin Türkçe formunun faktör yapısı, geçerlik ve güvenilirliği. Turk Psikiyatri Derg 16: 190-204.
  • Barrientos JE, P’aez D (2006) Psychosocial variables of sexual satisfaction in Chile. J Sex Marital Ther 32: 351-68.
  • Borg C, Peters ML, Schultz WW ve ark. (2012) Vaginismus: heightened harm avoidance and pain catastrophizing cognitions. J Sex Med 9: 558-67.
  • Byers ES, MacNeil S (2006) Further validation of the interpersonal exchance model of sexual satisfaction. J Sex Marital Ther 32: 53-69.
  • Chávez-Eakle RA, Lara MDC, Cruz-Fuentes C (2006) Personality: A possible bridge between creativity and psychopathology? Creativity Res J 18: 27-38.
  • Chen Z, Tanaka N, Uji M ve ark. (2007) The role of personalities in the marital adjustment of Japanese Couples. Soc Behav and Pers 35: 561-72.
  • Cloninger CR, Svrakic DM, Przybeck TR (1993) A psychobiological model of temperament and character. Arch Gen Psychiatry 50: 975-90.
  • Cloninger CR, Przybeck TR, Svrakic DM ve ark. (1994) The Temperament and Character Inventory (TCI): A guide to its development and use. St Louis, Missouri, Center for Psychobiology of Personality.
  • Crisp C, Vaccaro C, Fellner A ve ark. (2015) The influence of personality and coping on female sexual function: A population survey. J Sex Med 12: 109- 15.
  • Crisp CC, Vaccaro CM, Pancholy A ve ark. (2013) Is female sexual dysfunction related to personality and coping? An exploratory study. Sex Med 1: 69-75.
  • Derogatis LR, Meyer JK (1979) The invested partner in sexual disorders: A profile. Am J Psychiatry 136: 1545-9.
  • Fışıloğlu H, Demir A (2000) Applicability of the Dyadic Adjustment Scale for marital quality with Turkish couples. Eur J Psychol Assess 16: 214-8.
  • Fisher T, McNulty J (2008) Neuroticism and marital satisfaction: The mediating role played by the sexual relationship. J Fam Psychol 22: 112-22.
  • Gülsün M, Aydın H, Gülçat Z (2006) Evlilik ilişkisi ve kadın cinsel işlev bozukluğu üzerine bir çalışma. Türkiye’de Psikiyatri 8: 67-73.
  • Harris JM, Cherkas LF, Kato BS ve ark. (2008) Normal variations in personality are associated with coital orgasmic infrequency in heterosexual women: A population-based study. J Sex Med 5: 1177-83.
  • Heaven PCL, Fitzpatrick J, Craig FL ve ark. (2000) Five personality factors and sex: Preliminary findings. Pers and Individual Differences 28: 1133-41.
  • Kansız M, Arkar H (2011) Mizaç ve karakter özelliklerinin evlilik doyumu üzerine etkisi. Anadolu Psikiyatri Derg 12: 24-9.
  • Karney B, Bradbury TN (1995) The longitudinal course of marital quality and stability: A review of theory, methods, and research. Psychol Bull 118: 3-34.
  • Kempeneers P, Andrianne R, Bauwens S ve ark. (2013) Functional and psychological characteristics of Belgian men with premature ejaculation and their partners. Arch Sex Behav 42: 51-66.
  • Kennedy SH, Dickens SE, Eisfeld BS ve ark. (1999) Sexual dysfunction before antidepressant therapy in major depression. J Affect Disord 56: 201-8.
  • Konkan R, Bayrak M, Gönüllü OG ve ark. (2012) Vajinusmuslu kadınlarda cinsel işlev ve doyum. Düşünen Adam Psikiyatri ve Nörolojik Bilimler Dergisi 25: 305-11.
  • Köse S, Sayar K, Ak İ ve ark. (2004) Mizaç ve Karakter Envanteri (Türkçe TCI): Geçerlik, güvenirliği ve faktör yapısı. Klinik Psikofarmakoloji Bül 14: 107- 31.
  • Kurpisz J, Mak M, Lew-Starowicz M ve ark. (2016) Personality traits, gender roles and sexual behaviours of young adult males. Ann Gen Psychiatry 15: 28.
  • Laumann EO, Paik A, Rosen RC (1999) Sexual dysfunction in the United States: Prevalence and predictors. JAMA 281: 537-44.
  • Leeners B, Hengartner MP, Rössler W ve ark. (2014) The role of psychopathological and personality covariates in orgasmic difficulties: A prospective longitudinal evaluation in a cohort of women from age 30 to 50. J Sex Med 11: 2928-37.
  • Lewis RW, Fugl-Meyer KS, Corona G ve ark. (2010) Definitions/epidemiology/ risk factors for sexual dysfunction. J Sex Med 7: 1598-607.
  • Litzinger S, Gordon KC (2005) Exploring relationships among communication, sexual satisfaction and marital satisfaction. J Sex Marital Ther 31: 409-24.
  • McCabe M, Althof SE, Assalian P ve ark. (2010) Psychological and interpersonal dimensions of sexual function and dysfunction. J Sex Med 7(1 Pt 2): 327-36.
  • Meltzer AL, McNulty JK (2016) Who is having more and better sex? The Big Five as predictors of sex in marriage. J Res in Pers 63: 62-6.
  • Metz ME, Epstein N (2002) Assessing the role of relationship conflict in sexual dysfunction. J Sex Marital Ther 28: 139-64.
  • Micò U, Scimeca G, Bruno A ve ark. (2013) The relationship between personality and sexual motivation: an investigation based on Cloninger’s model in nonclinical Italian subjects. Riv Psichiatr 48: 307-14.
  • Moyano N, Sierra JC (2013) Relationships between personality traits and positive/negative sexual cognitions. Int J Clin and Health Psychol 13: 189- 96.
  • Oattes MK, Offman A (2007) Global self-esteem and sexual self-esteem as predictors of sexual communication in intimate relationships. Can J Hum Sex 16: 89-100.
  • Oksuz E, Malhan S (2005) The prevalence of male sexual dysfunction and potential risk factors in Turkish men: a web-based survey. Int J Impot Res 17: 539-45.
  • Oksuz E, Malhan S (2006) Prevalence and risk factors for female sexual dysfunction in Turkish women. J Urol 175: 654-8.
  • Ojo AAE (2017) Personality traits and sexual satisfaction as determinants of marital satisfaction among couples in Ibadan. Gender and Behav 15: 8421- 41.
  • Peixoto MM, Nobre P (2016) Personality traits, sexual problems, and sexual orientation: An empirical study. J Sex Marital Ther 42: 199-213.
  • Preacher KJ, Hayes AF (2008) Asymptotic and resampling strategies for assessing and comparing ındirect effects in multiple mediator models. Behav Res Methods 40: 879-91.
  • Quinta Gomes AL, Nobre P (2011) Personality traits and psychopathology on male sexual dysfunction: an empirical study. J Sex Med 8: 461-9.
  • Rahmani A, Khoei E, Gholi LA (2009) Sexual satisfaction and its relation to marital happiness in Iranians. Iranian Journal of Public Health 38: 77-82.
  • Rust J, Golombok S (1986) The GRISS: A psychometric instrument for the assessment of sexual dysfunction. Arch Sex Behav 15: 157-65.
  • Rust J, Golombok S, Collier J (1988) Marital problems and sexual dysfunction: how are they related? Br J Psychiatry 152: 629-31.
  • Samaneh N (2012) Personality type and marital satisfaction. Interdisciplinary J Contemp Res in Business 4: 372-83.
  • Sánchez-Fuentes MM, Santos-Iglesias P, Sierra JC (2014) A systematic review of sexual satisfaction. Intern J Clin and Health Psychol 14: 67-75.
  • Santtila P, Wager I, Witting K ve ark. (2008) Discrepancies between sexual desire and sexual activity: Gender differences and associations with relationship satisfaction. J Sex Marital Ther 34: 31-44.
  • Schenk J, Pfrang H (1986) Extraversion, neuroticim, and sexual behavior. Interrelationships in a sample of young men. Arch Sex Behav 15: 449-55.
  • Sevi Tok ES, Arkar H (2012) Psikobiyolojik Kişilik Modeli ile Beş Faktör Kişilik Kuramının Türk örnekleminde karşılaştırılması. Anadolu Psikiyatri Derg 13: 262-9.
  • Spanier GB (1976) Measuring dyadic adjustment: New scales for assessing the quality of marriage and similar dyads. J Marriage Family 38: 15-28.
  • Spanier GB, Lewis RA (1980) Marital quality: A review of the seventies. J Marriage Family 42: 825-39.
  • Şafak Öztürk C, Arkar H (2018) Temperament and character dimensions, marital adjustment, and sexual satisfaction in couples with sexual dysfunction. Turkish J Clin Psychiatry 21: 231-44.
  • Timm TM, Keiley MK (2011) The effects of differentiation of self, adult attachment, and sexual communication on sexual and marital satisfaction: a path analysis. J Sex Marital Ther 37: 206-23.
  • Tuğrul C, Öztan N, Kabakçı E (1993) Golombok-Rust Cinsel Doyum Ölçeği’nin standardizasyon çalışması. Turk Psikiyatri Derg 4: 83-8.
  • Trudel G, Boulos L, Matte B (1993) Dyadic adjustment in couples with hypoactive sexual desire. J Sex Edu and Ther 19: 31-6.
  • Trudel G, Landry L, Larose Y (1997) Low sexual desire: The role of anxiety, depression and marital adjustment. Sex and Marital Ther 12: 95-9.
  • Wilson GD, Cousins JM (2003) Partner similarity and relationship satisfaction: development of a compatibility quotient. Sex and Relationship Ther 18: 161-70.
  • Zinbarg RE, Uliaszek AA, Adler JM (2008) The role of personality in psychotherapy for anxiety and depression. J Per 76: 1649-88.
APA Şafak Öztürk C, ARKAR H, GOKDAG C (2020). Cinsel İşlev Bozukluğu Olan Çiftlerde Evlilik Uyumunda Kişilik Özellikleri Etkili mi? Cinsel Doyumun Aracı Etkisi. , 259 - 268. 10.5080/u23742
Chicago Şafak Öztürk Cennet,ARKAR Haluk Arkar,GOKDAG CEREN Cinsel İşlev Bozukluğu Olan Çiftlerde Evlilik Uyumunda Kişilik Özellikleri Etkili mi? Cinsel Doyumun Aracı Etkisi. (2020): 259 - 268. 10.5080/u23742
MLA Şafak Öztürk Cennet,ARKAR Haluk Arkar,GOKDAG CEREN Cinsel İşlev Bozukluğu Olan Çiftlerde Evlilik Uyumunda Kişilik Özellikleri Etkili mi? Cinsel Doyumun Aracı Etkisi. , 2020, ss.259 - 268. 10.5080/u23742
AMA Şafak Öztürk C,ARKAR H,GOKDAG C Cinsel İşlev Bozukluğu Olan Çiftlerde Evlilik Uyumunda Kişilik Özellikleri Etkili mi? Cinsel Doyumun Aracı Etkisi. . 2020; 259 - 268. 10.5080/u23742
Vancouver Şafak Öztürk C,ARKAR H,GOKDAG C Cinsel İşlev Bozukluğu Olan Çiftlerde Evlilik Uyumunda Kişilik Özellikleri Etkili mi? Cinsel Doyumun Aracı Etkisi. . 2020; 259 - 268. 10.5080/u23742
IEEE Şafak Öztürk C,ARKAR H,GOKDAG C "Cinsel İşlev Bozukluğu Olan Çiftlerde Evlilik Uyumunda Kişilik Özellikleri Etkili mi? Cinsel Doyumun Aracı Etkisi." , ss.259 - 268, 2020. 10.5080/u23742
ISNAD Şafak Öztürk, Cennet vd. "Cinsel İşlev Bozukluğu Olan Çiftlerde Evlilik Uyumunda Kişilik Özellikleri Etkili mi? Cinsel Doyumun Aracı Etkisi". (2020), 259-268. https://doi.org/10.5080/u23742
APA Şafak Öztürk C, ARKAR H, GOKDAG C (2020). Cinsel İşlev Bozukluğu Olan Çiftlerde Evlilik Uyumunda Kişilik Özellikleri Etkili mi? Cinsel Doyumun Aracı Etkisi. Türk Psikiyatri Dergisi, 31(4), 259 - 268. 10.5080/u23742
Chicago Şafak Öztürk Cennet,ARKAR Haluk Arkar,GOKDAG CEREN Cinsel İşlev Bozukluğu Olan Çiftlerde Evlilik Uyumunda Kişilik Özellikleri Etkili mi? Cinsel Doyumun Aracı Etkisi. Türk Psikiyatri Dergisi 31, no.4 (2020): 259 - 268. 10.5080/u23742
MLA Şafak Öztürk Cennet,ARKAR Haluk Arkar,GOKDAG CEREN Cinsel İşlev Bozukluğu Olan Çiftlerde Evlilik Uyumunda Kişilik Özellikleri Etkili mi? Cinsel Doyumun Aracı Etkisi. Türk Psikiyatri Dergisi, vol.31, no.4, 2020, ss.259 - 268. 10.5080/u23742
AMA Şafak Öztürk C,ARKAR H,GOKDAG C Cinsel İşlev Bozukluğu Olan Çiftlerde Evlilik Uyumunda Kişilik Özellikleri Etkili mi? Cinsel Doyumun Aracı Etkisi. Türk Psikiyatri Dergisi. 2020; 31(4): 259 - 268. 10.5080/u23742
Vancouver Şafak Öztürk C,ARKAR H,GOKDAG C Cinsel İşlev Bozukluğu Olan Çiftlerde Evlilik Uyumunda Kişilik Özellikleri Etkili mi? Cinsel Doyumun Aracı Etkisi. Türk Psikiyatri Dergisi. 2020; 31(4): 259 - 268. 10.5080/u23742
IEEE Şafak Öztürk C,ARKAR H,GOKDAG C "Cinsel İşlev Bozukluğu Olan Çiftlerde Evlilik Uyumunda Kişilik Özellikleri Etkili mi? Cinsel Doyumun Aracı Etkisi." Türk Psikiyatri Dergisi, 31, ss.259 - 268, 2020. 10.5080/u23742
ISNAD Şafak Öztürk, Cennet vd. "Cinsel İşlev Bozukluğu Olan Çiftlerde Evlilik Uyumunda Kişilik Özellikleri Etkili mi? Cinsel Doyumun Aracı Etkisi". Türk Psikiyatri Dergisi 31/4 (2020), 259-268. https://doi.org/10.5080/u23742
Sayfa Oluşturulma Tarihi
17-04-2024 21:15

İLETİŞİM

TÜBİTAK ULAKBİM TR Dizin

Yüzüncüyıl, İşçi Blokları Mahallesi

Muhsin Yazıcıoğlu Caddesi No:51/C

06530 Çankaya / ANKARA +90 (312) 298 92 00

trdizin@tubitak.gov.tr

TÜBİTAK ULAKBİM Ulusal Akademik Ağ ve Bilgi Merkezi Cahit Arf Bilgi Merkezi © Tüm Hakları Saklıdır. Gizlilik Politikası Kullanım Şartları