Mera Islah ve Amenajman Uygulamalarının Vejetasyon Üzerine Etkileri: Türkiye, Samsun İli Aslançayırı Köyü Merası Örneği
Yıl: 2021 Cilt: 8 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 168 - 176 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.19159/tutad.875860 İndeks Tarihi: 29-09-2021
Mera Islah ve Amenajman Uygulamalarının Vejetasyon Üzerine Etkileri: Türkiye, Samsun İli Aslançayırı Köyü Merası Örneği
Öz: Bu araştırma, ıslah ve amenajman uygulamalarının mera vejetasyonunda meydana getirdiği değişimleri belirlemeye yönelik olarak Türkiye’nin Orta Karadeniz Bölgesi’nde yer alan Samsun ili Havza ilçesi Aslançayırı köyü merasında (41°00'52" K, 35°38'59" D, rakım 800 m) yürütülmüştür. Kullanımından kaynaklı tahribata bağlı olarak mera iki farklı kesim halinde ele alınmış ve ıslahına yönelik bütüncül bir program uygulanmıştır. Meranın genelinde gübreleme, temizleme biçimive münavebeli otlatma sistemi uygulanmış olup; ek olarak 1. Kesime(Sürülerek tahrip edilen mera)üstten tohumlama, 2. Kesime (Taban mera) ise havalandırma uygulaması yapılmıştır. Merada gerçekleşen değişim ıslah öncesi ve sonrası dönemde modifiyeedilmiş tekerlekli lup metoduyla yapılan ölçümlerle belirlenmiştir. Islah uygulamalarının baklagil ve buğdaygil oranını artırdığı, diğer familyaların oranını azalttığı ve dengeli bir vejetasyon oluş masına katkı sağladığı belirlenmiştir. Islah öncesinde tek yıllık türlerin, istilacı türlerin ve azalıcı türlerin oranlarının sırasıyla %29.25, %70.33 ve %18.68 olduğu, ıslah sonrası dönemde ise tek yıllık türlerin ve istilacı türlerin azalış, azalıcı türlerin artış göstererek sırasıyla %15.46, %45.02, %46.54 oranlarında bulunduğu belirlenmiştir. Islah öncesi dönemde merada Lotus corniculatus, Hordeum murinum, Taraxacum officinale, Bellis perennis, Carex acuta, Cyndon dactylon ve Scariola viminea türleri hâkim iken ıslah sonrasında Trifolium repens, Poa pratensis, Lolium perennegibi azalıcı türlerin hâkim konuma geldiği gözlemlenmiştir. Islah ve amenajman uygulamalarının, mera genelinde bitkiyle kaplı alanı % 91.0’dan %98.4’e, otlatma kapasitesini 10.17 hayvan birimi (HB)’nden 18.01 HB’ne arttırdığı, mera durum ve sağlık sınıflamasını da orta-sağlıklıdan iyi-sağlıklı kategorisine yükselttiğibelirlenmiştir. Elde edilen ilerlemenin sağlanmasında, aşırı ve zamansız otlatmanın engellenmesinin en belirleyici faktör olduğu sonucuna varılmış olup, sürdürülebilirlik bakımından uygulanan otlatma planının devam ettirilmesi tavsiye edilmektedir.
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- Alay, F., İspirli, K., Uzun, F., Çınar, S., Aydın, İ., Çankaya, N., 2016. Uzun süreli serbest otlatmanın doğal meralar üzerine etkileri. Gaziosmanpaşa Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 33(1): 116-124.
- Algan, D., Aydın, İ.,2017. Üstten tohumlanan ve gübrelenen merada otların nitrat ve makro element içerikleri. Anadolu Tarım Bilimleri Dergisi, 32(3): 374-382.
- Altın, M., Tuna, C., Gür, M., 2010. Tekirdağ taban ve kıraç meralarının verim ve botanik kompozisyonuna gübrelemenin etkisi. Tekirdağ Ziraat Fakültesi Dergisi, 7(2): 191-198.
- Altın, M., Tuna, C., Nizam, İ., Ateş, E.,2005. Pirinççi köyü meraları dolgu alanlarını bitkilendirme uygulamaları. Türkiye VI. Tarla Bitkileri Kongresi, Bildiriler Kitabı Cilt II, 5-9 Eylül, Antalya, s. 1157-1162.
- Altıntaş, G., Altıntaş, A., Çakmak, E., Demir, O., 2018. Islah edilmiş meraların sürdürülebilirliği üzerine bir araştırma: Amasya-Tokat-Sivas örneği. Tarım Ekonomisi Araştırma Dergisi, 4(2): 1-16. Anonim, 2021a. Bitkisel Üretim İstatistikleri. (https://data.tuik.gov.tr/Kategori/GetKategori?p=Tarim-111),(Erişim tarihi: 20.01.2021).
- Anonim, 2021b. Tarım ve Orman Bakanlığı 2019 yılı Faaliyet Raporu. (https://www.tarimorman.gov.tr/ SGB/Belgeler/Bakanl%C4%B1k_Faaliyet_Raporlar%C4%B1/2019%20yili%20faaliyet%20raporu.PDF),(Erişim tarihi: 20.01.2021).
- Anonim, 2021c. Dünya Geneli Şehirlerde İklim Verileri. (https://tr.climate-data.org/asya/tuerkiye/samsun /havza-15891/),(Erişim tarihi: 20.01.2021).
- Aydın, İ., Uzun, F.,2000. Effect of different improvement methods on yield and botanical composition of natural pasture in Salur Village of Ladik Town. Turkish Journal of Agriculture and Forestry, 24(2): 301-307.
- Aygün, C., Kara, İ., Sever, A.L., Erdoğdu, İ., Atalay, A.K., Özaydın, K.A., Aydoğmuş, O.,2017. Eskişehir ili meralarının azotlu ve fosforlu gübre gereksinimlerinin belirlenmesi. Toprak Su Dergisi, 6(1): 44-51.
- Babalık, A. A., Fakir, H., 2017. Korunan ve otlatılan mera alanlarında vejetasyon özelliklerinin karşılaştırılması: Kocapınar Merası örneği. Türkiye Ormancılık Dergisi, 18(3): 207-211.
- Bakır, Ö., 1999. Otlatma Amenajmanı ve Otlatma Sistemleri, Mera Kanunu Eğitim ve Uygulama El Kitab ı-1, Çayır-Mera Amenajmanı ve Islahı, Matsa Basımevi, Ankara, s. 173-207.
- Bakoglu, A., Bagci, E., Erkovan, H.I., Koc, A., Kocak, A., 2009. Seed stocks of grazed and ungrazed rangelands on Palandoken Mountains of Eastern Anatolia. Journal of Food, Agriculture and Environment, 7(3&4): 674-678.
- Çınar, S., Hatipoğlu, R., Avcı, M., İnal, İ., Yücel, C., Avağ , A., 2014. Hatay ili Kırıkhan ilçesi taban meralarının vejetasyon yapısı üzerine bir araştırma. Gaziosmanpaşa Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 31(2): 52-60.
- Demirhan, E., Özyazıcı, M.A., 2019. Determination of vegetation and soil properties of the floodplain rangeland in the continental climate zone of Turkey. Applied Ecology and Environmental Research, 17(6): 15531-15546.
- Erden, İ., Acar, Z., Manga, İ., Aydın, İ., Özyazıcı, M.A., Akkaş, N., 1994. Samsun koşullarında gübrelemenin doğal mer’anın ot verimi, kalitesi ve botanik kompozisyonuna etkileri üzerinde bir araştırma. Tarla Bitkileri Kongresi, 25-29 Nisan, Çayır-Mer’a ve Yembitkileri Bildirileri, Cilt III, Bornova-İzmir, s. 83-87.
- Gökkuş, A., Koç, A., Çomaklı, B., 2000. Çayır-Mer'aUygulama Kılavuzu. Atatürk Üniversitesi, ZiraatFakültesi, Yayın No: 142, Erzurum.
- Holechek, J.L., Pieper, R.D., Herbel, C.H., 2010. Range Management: Principles and Practices (6th Edition). Prentice Hall, one Lake Street, Upper Saddle River, Amsterdam. İspirli, K.,Alay, F.,Uzun, F.,Çankaya, N., 2016.Doğal meralardaki vejetasyon örtüsü ve yapısı üzerine otlatma ve topografyanın etkisi. Türkiye Tarımsal Araştırmalar Dergisi, 3(1): 14-22.
- Kendir, H., 1999. Ayaş (Ankara)’ta doğal bir meranın bitki örtüsü, yem verimi ve mera durumu. Tarım Bilimleri Dergisi, 5(1): 104-110.
- Koç, A., Çakal, Ş., 2004. Comparison of some rangeland canopy coverage methods. International Soil Congress Natural Resource Management for Sustainable Development, 7-10 June, Erzurum, p. 41-45.
- Koç, A., Gökkuş, A., Altın, M.,2003. Mera durumu tespitinde dünyada yaygın olarak kullanılan yöntemlerin mukayesesi ve Türkiye için bir öneri. Türkiye 5. Tarla Bitkileri Kongresi, 13-17 Ekim, Diyarbakır, s. 36-42.
- Özyazıcı, M.A., Yıldız, A., 2017. Türkiye’nin doğusunda yer alan doğal bir meranın toprak ve bitki örtüsünün beslenme dinamiği. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Doğa Bilimleri Dergisi, 20(Özel Sayı): 109-115.
- Şahinoğlu, O., Uzun, F.,2016. Taban mera ıslahında farklı metotların etkinliği: I. Agronomik özellikler. Anadolu Tarım Bilimleri Dergisi, 31(3): 423-432.
- Türker, A.H., 2006. Mersin-Tarsus Oluk Koyak köyü Topak Ardıç mevkisinde 1997 yılından beri korunmuş ağaçlandırma sahasındaki otsu vejetasyonun özellikleri üzerine bir araştırma. Yüksek lisans tezi, Çukurova Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Adana.
- Uzun, F., Alay, F., İspirli, K., 2016. Bartın ili meralarının bazı özellikleri. Tarımsal Araştırmalar Dergisi, 3(2): 174-183.
- Uzun, F., Ocak, N., 2019.Some vegetation characteristics of rangelands subjected to different grazing pressures with single- or multi-species of animals for a long time (A case of Zonguldak province, Turkey). Anadolu Tarım Bilimleri Dergisi, 34(3): 360-370.
- Yavuz, T., Sürmen, M., Töngel, M.Ö., Avağ, A., Özaydın, A.K., Yıldız, H., 2012. Amasya mera vejetasyonlarının bazı özellikleri. Tarım Bilimleri Araştırma Dergisi, 5(1): 181-185.
- Yıldız, A., Özyazıcı, M.A., 2017. Karasal iklim kuşağında bulunan bir meranın farklı yöneylerinde botanik kompozisyonun, ot verimi ve ot kalitesinin belirlenmesi. Türkiye Tarımsal Araştırmalar Dergisi, 4(3): 218-231.
APA | YAVUZ T, İspirli K (2021). Mera Islah ve Amenajman Uygulamalarının Vejetasyon Üzerine Etkileri: Türkiye, Samsun İli Aslançayırı Köyü Merası Örneği. , 168 - 176. 10.19159/tutad.875860 |
Chicago | YAVUZ Tamer,İspirli Kadir Mera Islah ve Amenajman Uygulamalarının Vejetasyon Üzerine Etkileri: Türkiye, Samsun İli Aslançayırı Köyü Merası Örneği. (2021): 168 - 176. 10.19159/tutad.875860 |
MLA | YAVUZ Tamer,İspirli Kadir Mera Islah ve Amenajman Uygulamalarının Vejetasyon Üzerine Etkileri: Türkiye, Samsun İli Aslançayırı Köyü Merası Örneği. , 2021, ss.168 - 176. 10.19159/tutad.875860 |
AMA | YAVUZ T,İspirli K Mera Islah ve Amenajman Uygulamalarının Vejetasyon Üzerine Etkileri: Türkiye, Samsun İli Aslançayırı Köyü Merası Örneği. . 2021; 168 - 176. 10.19159/tutad.875860 |
Vancouver | YAVUZ T,İspirli K Mera Islah ve Amenajman Uygulamalarının Vejetasyon Üzerine Etkileri: Türkiye, Samsun İli Aslançayırı Köyü Merası Örneği. . 2021; 168 - 176. 10.19159/tutad.875860 |
IEEE | YAVUZ T,İspirli K "Mera Islah ve Amenajman Uygulamalarının Vejetasyon Üzerine Etkileri: Türkiye, Samsun İli Aslançayırı Köyü Merası Örneği." , ss.168 - 176, 2021. 10.19159/tutad.875860 |
ISNAD | YAVUZ, Tamer - İspirli, Kadir. "Mera Islah ve Amenajman Uygulamalarının Vejetasyon Üzerine Etkileri: Türkiye, Samsun İli Aslançayırı Köyü Merası Örneği". (2021), 168-176. https://doi.org/10.19159/tutad.875860 |
APA | YAVUZ T, İspirli K (2021). Mera Islah ve Amenajman Uygulamalarının Vejetasyon Üzerine Etkileri: Türkiye, Samsun İli Aslançayırı Köyü Merası Örneği. Türkiye Tarımsal Araştırmalar Dergisi, 8(2), 168 - 176. 10.19159/tutad.875860 |
Chicago | YAVUZ Tamer,İspirli Kadir Mera Islah ve Amenajman Uygulamalarının Vejetasyon Üzerine Etkileri: Türkiye, Samsun İli Aslançayırı Köyü Merası Örneği. Türkiye Tarımsal Araştırmalar Dergisi 8, no.2 (2021): 168 - 176. 10.19159/tutad.875860 |
MLA | YAVUZ Tamer,İspirli Kadir Mera Islah ve Amenajman Uygulamalarının Vejetasyon Üzerine Etkileri: Türkiye, Samsun İli Aslançayırı Köyü Merası Örneği. Türkiye Tarımsal Araştırmalar Dergisi, vol.8, no.2, 2021, ss.168 - 176. 10.19159/tutad.875860 |
AMA | YAVUZ T,İspirli K Mera Islah ve Amenajman Uygulamalarının Vejetasyon Üzerine Etkileri: Türkiye, Samsun İli Aslançayırı Köyü Merası Örneği. Türkiye Tarımsal Araştırmalar Dergisi. 2021; 8(2): 168 - 176. 10.19159/tutad.875860 |
Vancouver | YAVUZ T,İspirli K Mera Islah ve Amenajman Uygulamalarının Vejetasyon Üzerine Etkileri: Türkiye, Samsun İli Aslançayırı Köyü Merası Örneği. Türkiye Tarımsal Araştırmalar Dergisi. 2021; 8(2): 168 - 176. 10.19159/tutad.875860 |
IEEE | YAVUZ T,İspirli K "Mera Islah ve Amenajman Uygulamalarının Vejetasyon Üzerine Etkileri: Türkiye, Samsun İli Aslançayırı Köyü Merası Örneği." Türkiye Tarımsal Araştırmalar Dergisi, 8, ss.168 - 176, 2021. 10.19159/tutad.875860 |
ISNAD | YAVUZ, Tamer - İspirli, Kadir. "Mera Islah ve Amenajman Uygulamalarının Vejetasyon Üzerine Etkileri: Türkiye, Samsun İli Aslançayırı Köyü Merası Örneği". Türkiye Tarımsal Araştırmalar Dergisi 8/2 (2021), 168-176. https://doi.org/10.19159/tutad.875860 |