Yıl: 2021 Cilt: 12 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 9 - 42 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.32001/sinecine.778131 İndeks Tarihi: 29-09-2021

SİNEMANIN MARDİN’DEKİ SEYRİ:SİNEMA, ŞEHİR VE SEYİR

Öz:
İkinci Meşrutiyet sonrası sinema, Weinberg’in 1908 yılında Tepebaşı’nda Pathé Sineması’nı açmasıyla diğer eğlence programlarını zenginleştiren teknolojik bir buluş olmaktan çıkar, tek başına bir eğlence haline gelir. Büyük şehirler dışında ilk film gösterimleri, yine bu tarihte yapılır. Halkevlerinden önce Anadolu’da birkaç girişimcinin teşebbüsleriyle açılan sinema salonları kısa sürede kapanır. Halkevleri bünyesinde açılan sinema salonları çoğunlukla çok amaçlı salonlar olsalar da sinemanın toplumsal alanda önemli bir kültür ögesi haline gelmesine aracılık etmiştir. 1938 yılında Mardin’de açılan Halkevi Sineması’nın da benzer bir işlevi olmuştur. Halkevi Sineması’ndan sonra 1950’lerde Mardin’de birçok sinema açılmıştır. Çalışmada 1960-1975 yılları arasında Mardin’de sinema olgusu, sinema salonları, gösterilen filmler ve dönemin seyir pratikleri üzerinden değerlendirilmiştir. Bu bağlamda Mardin’deki ilk film gösteriminin tarihi ve ilk sinema salonunun hangisi olduğu tespit edildikten sonra ileriki yıllarda açılan sinema salonlarının sayısı, teknik ve ergonomik durumları, Mardinlilerin sinemaya karşı ilgileri, izlenen filmler, yerel sinema haberleri ve sinemanın gündelik hayattaki yeri incelenmiştir. T.C. Cumhurbaşkanlığı Devlet Arşivleri Başkanlığı’ndaki belgeler ve dönemin yerel gazeteleri ve belirtilen dönemde şehirde yaşamış ilgili kişilerle yapılan görüşmeler ile Mardin’de sinemanın, şehrin gündelik yaşam ve eğlence kültürü üzerinde önemli bir rol oynadığı tespit edilmiştir.
Anahtar Kelime:

THE COURSE OF CINEMA IN MARDİN: CINEMA, CITY, AND SPECTATORSHIP

Öz:
After the Second Constitutional Monarchy and the opening of Weinberg’s PathéCinema in Tepebaşı in 1908, cinema became a form of entertainment in its ownright rather than something that enriched other entertainment programs. Thiswas also when the frst movie screenings were held outside of big cities, thoughentrepreneurial eforts to establish movie theaters in Anatolia often provedshort lived. Things changed with the opening of movie theaters in the People’sHouses (Halkevleri), which helped make cinema an important cultural elementin local social life. In Mardin, the People’s House Cinema opened in 1938, fol lowed by many other cinemas in the 1950s. This study evaluates cinema in Mar din in the period 1960–75, including the movie theaters, flms screened, and theviewing practices of the period. It details when the frst movie was screened inMardin and the frst movie theaters to open there, and it examines the movietheaters opened in the following years, their technical and ergonomic condi tions, the interest of the people of Mardin in cinema, the flms they watched, thelocal cinema news, and the place of the cinema in daily life. Based on documentsobtained from the State Archives of the Presidency of Republic of Turkey, localnewspapers from the period, and interviews with people who lived in the cityat the time, it argues that cinema played an important role in the daily life andentertainment culture of the city of Mardin.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Bibliyografik
APA DUYAN Y (2021). SİNEMANIN MARDİN’DEKİ SEYRİ:SİNEMA, ŞEHİR VE SEYİR. , 9 - 42. 10.32001/sinecine.778131
Chicago DUYAN YEKTANURSIN SİNEMANIN MARDİN’DEKİ SEYRİ:SİNEMA, ŞEHİR VE SEYİR. (2021): 9 - 42. 10.32001/sinecine.778131
MLA DUYAN YEKTANURSIN SİNEMANIN MARDİN’DEKİ SEYRİ:SİNEMA, ŞEHİR VE SEYİR. , 2021, ss.9 - 42. 10.32001/sinecine.778131
AMA DUYAN Y SİNEMANIN MARDİN’DEKİ SEYRİ:SİNEMA, ŞEHİR VE SEYİR. . 2021; 9 - 42. 10.32001/sinecine.778131
Vancouver DUYAN Y SİNEMANIN MARDİN’DEKİ SEYRİ:SİNEMA, ŞEHİR VE SEYİR. . 2021; 9 - 42. 10.32001/sinecine.778131
IEEE DUYAN Y "SİNEMANIN MARDİN’DEKİ SEYRİ:SİNEMA, ŞEHİR VE SEYİR." , ss.9 - 42, 2021. 10.32001/sinecine.778131
ISNAD DUYAN, YEKTANURSIN. "SİNEMANIN MARDİN’DEKİ SEYRİ:SİNEMA, ŞEHİR VE SEYİR". (2021), 9-42. https://doi.org/10.32001/sinecine.778131
APA DUYAN Y (2021). SİNEMANIN MARDİN’DEKİ SEYRİ:SİNEMA, ŞEHİR VE SEYİR. sinecine: Sinema Araştırmaları Dergisi, 12(1), 9 - 42. 10.32001/sinecine.778131
Chicago DUYAN YEKTANURSIN SİNEMANIN MARDİN’DEKİ SEYRİ:SİNEMA, ŞEHİR VE SEYİR. sinecine: Sinema Araştırmaları Dergisi 12, no.1 (2021): 9 - 42. 10.32001/sinecine.778131
MLA DUYAN YEKTANURSIN SİNEMANIN MARDİN’DEKİ SEYRİ:SİNEMA, ŞEHİR VE SEYİR. sinecine: Sinema Araştırmaları Dergisi, vol.12, no.1, 2021, ss.9 - 42. 10.32001/sinecine.778131
AMA DUYAN Y SİNEMANIN MARDİN’DEKİ SEYRİ:SİNEMA, ŞEHİR VE SEYİR. sinecine: Sinema Araştırmaları Dergisi. 2021; 12(1): 9 - 42. 10.32001/sinecine.778131
Vancouver DUYAN Y SİNEMANIN MARDİN’DEKİ SEYRİ:SİNEMA, ŞEHİR VE SEYİR. sinecine: Sinema Araştırmaları Dergisi. 2021; 12(1): 9 - 42. 10.32001/sinecine.778131
IEEE DUYAN Y "SİNEMANIN MARDİN’DEKİ SEYRİ:SİNEMA, ŞEHİR VE SEYİR." sinecine: Sinema Araştırmaları Dergisi, 12, ss.9 - 42, 2021. 10.32001/sinecine.778131
ISNAD DUYAN, YEKTANURSIN. "SİNEMANIN MARDİN’DEKİ SEYRİ:SİNEMA, ŞEHİR VE SEYİR". sinecine: Sinema Araştırmaları Dergisi 12/1 (2021), 9-42. https://doi.org/10.32001/sinecine.778131