PİRSELİMOĞLU'NUN OMEGA ERKEKLERİ:MİMETİK RESSENTIMENT VEDOLAYIMSIZ ARZULAR

Mehmet SARI (İstanbul Üniversitesi, İletişim Fakültesi, İstanbul, Türkiye)
sinecine: Sinema Araştırmaları Dergisi
3 0
Yıl: 2021 Cilt: 12 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 43 - 83 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.32001/sinecine.788856 İndeks Tarihi: 29-09-2021

PİRSELİMOĞLU'NUN OMEGA ERKEKLERİ:MİMETİK RESSENTIMENT VEDOLAYIMSIZ ARZULAR

Öz:
Bu çalışmada René Girard’ın insan arzusunun kökenleri ve işleyişini tasarımladığı mimetik kuramı çerçevesinde yönetmen Tayfun Pirselimoğlu’nun Pus(2009), Saç (2010) ve Ben O Değilim (2013) filmlerindeki erkek karakterler çözümlenmiştir. Ele alınan filmlerin ortak özelliği erkek ana karakterlerin sosyo-ekonomik yapının en altında yuvalanan, hem maddi hem de kişiler arası ilişkiler açısından mağdur-kurban konumuna yerleştirilen ‘omega erkek’ler olmalarıdır. Pirselimoğlu’nun omega erkeklerinin duygudurumları Girard’ın mimetik kuramı ve bu kuram bağlamındaki ressentiment çerçevesinde incelenmiştir. Girardcı yaklaşımın toplumsal cinsiyet perspektifiyle melezleştirilmesi yoluyla metin analizi gerçekleştirilmiştir. Bu bağlamda, erilliğin yitimini deneyimleyen erkek karakterlerin hayata karşı ressentiment dolu oldukları sonucuna varılmıştır. Hâkimiyeti altında oldukları iktidarsızlık hissinden başka bir erkeğe dönüşerek kurtulmak isterler ve kimliklerini ressentiment duygusuna göre oluştururlar.
Anahtar Kelime:

İRSELİMOĞLU'S OMEGA MALES: MIMETIC RESSENTIMENT and UNMEDIATED DESIRE

Öz:
This study analyzes the male characters in director Tayfun Pirselimoğlu’s filmsPus (2009), Saç (2010), and Ben O Değilim (2013) within the framework of RenéGirard’s mimetic theory, which is based on the origins and the functioning ofhuman desire. The common feature of the films is that the main characters are'omega males' nestled at the bottom of the socio-economic structure and placedin the position of victim in terms of both economics and interpersonal relations.This study examines the mood states of Pirselimoğlu’s omega males within theframework of ressentiment in Girard’s mimetic theory and conducts a textualanalysis that pairs this Girardian approach with a gender perspective. It arguesthat Pirselimoğlu’s male characters experience the loss of masculinity and arefull of ressentiment toward life; they desire to get rid of the feeling of impotenceby transforming into other men, and they form their identity through theemotion of ressentiment.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Bibliyografik
  • Anspach, M. R. (2011). Imitation and violence: empirical evidence and the mimetic model. S. R. Garrels (Ed.), Mimesis and Science Empirical Research on Imitation and the Mimetic Theory of Culture and Religion (s. 129-154). Michigan State University Press.
  • Arxer, S. L. (2011). Hybrid masculine power: reconceptualizing the relationship between homosociality and hegemonic masculinity. Humanity & Society, 35, 390-422.
  • Atay, T. (2004). “Erkeklik” en çok erkeği ezer! Toplum ve Bilim, 101, 11-30.
  • Brackley, D. (2002). Expanding the shrunken soul false humility, ressentiment, and magnanimity. Studies in the Spirituality of Jesuits, 34(4). http://goo.gl/aUV7Cz (Erişim Tarihi: 13 Ocak 2020).
  • Bozok, M. (2015). Ataerkil ve cinsiyetçi erkeklikler, erkeklik ve erkekliklerin eleştirisi, profeminizm, ben ve kendim. A. Akaltun (Ed.), Erkekler (s. 29-38.). NotaBene.
  • Buys, E. (2013a, 24 Eylül). Types of the scapegoat mechanism. https://mimeticmargins.com/2013/09/24/types-of-the-scapegoatmechanism/ (Erişim Tarihi: 9 Mart 2020).
  • Buys, E. (2013b, 1 Ekim). Real life cases of ressentiment. https:// mimeticmargins.com/2013/10/01/real-life-cases-of-ressentiment/ (Erişim Tarihi: 10 Mart 2020).
  • Buys, E. (2013c, 30 Eylül). Philosophy in American Beauty. https:// mimeticmargins.com/2013/09/30/philosophy-in-americanbeauty/ (Erişim Tarihi: 10 Mart 2020).
  • Capriles, R. (2012). Leadership by resentment from ressentiment to redemption. Edward Elgar Publishing.
  • Chow, R. (2012). Sacrifice mimesis, and the theorizing of victimhood (a speculative essay). H. Sussman (Ed.) Impasses of the Post-Global: Theory in the Era of Climate Change, Vol. 2. http://goo.gl/Kv8J1B (Erişim Tarihi: 4 Mart 2020).
  • Connell, R. W. (1998). Toplumsal cinsiyet ve iktidar: toplum, kişi ve cinsel politika (Çev. C. Soydemir). Ayrıntı.
  • Çabuklu, Y. (2006). Uzam ve kötülük. Everest.
  • Çenebaşı, E. (2010). Inaction as theme and structure in Dostoevsky’s ‘Notes From Underground’ and Melville’s ‘Bartleby, The Scrivener’ (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Sabancı Üniversitesi Sanat ve Sosyal Bilimler Fakültesi.
  • Çiçekoğlu, F. (2015). Şehrin itirazı: gezi direnişi öncesi İstanbul filmlerinde isyan eşiği. Metis.
  • Deleuze, G. (2010). Nietzsche ve felsefe (Çev. F. Taylan). Norgunk.
  • Denzin, N. K. (1991). Images of postmodern society: social theory and contemporary cinema. Sage Publications.
  • Dik, T. (2012). Tanzimat’tan cumhuriyete ressentiment’ın dönüşümü: Nezihe Muhiddin ve Leyla Erbil (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). İhsan Doğramacı Bilkent Üniversitesi Ekonomik ve Sosyal Bilimler Enstitüsü.
  • Dumouchel, P. (2014). The ambivalence of scarcity and other essays. Michigan State University Press.
  • Dumouchel, P. (2015). Foreword. S. Tomelleri (Ed.) Ressentiment Reflections on Mimetic Desire and Society (s. xv-xxvi). Michigan State University Press.
  • Edwards, L. G. (2009). The crisis of masculine space: the end of the gentlemen’s club in British modern fiction (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Texas A&M University.
  • Erdal, B. (2015). Yarı tanrı babalar ve onların mahsun oğulları. Suret Psikokültürel Analiz, 6, 73-94.
  • Fleming, C. (2004). René Girard violence and mimesis. Polity Press Ltd.
  • Gallese, V. (2009). The two sides of mimesis Girard’s mimetic theory, embodied simulation and social identification. Journal of Consciousness Studies, 16(4), 21-44.
  • Gelfer, J. (2014). Will the real Joseph Gelfer please stand up: multiple masculinities and the self. J. Gelfer (Ed.), Masculinities in a Global Era (s. 53-68). Springer.
  • Girard, R. (1987). Things hidden since the foundation of the world (Çev. Stephen Bann & Michael Metteer). Stanford UP.
  • Girard, R. (2003). Şiddet ve kutsal (Çev. N. Alpay). Kanat Kitap.
  • Girard, R. (2010). Kültürün kökenleri (Çev. M. Yaman & A. Er). Dost Kitabevi.
  • Girard, R. (2013). Romantik yalan ve romansal hakikat edebi yapıda ben ve öteki (Çev. A. E. İldem). Metis.
  • Godfrey, S. (2007). Villainous victims: the paradox of the ‘damaged’ man in Naked and Nil By Mouth. eSharp, 9. http://www.gla.ac.uk/ media/media_41214_en.pdf (Erişim Tarihi: 20 Mart 2020).
  • Grande, P. B. (T.Y.). Mimesis and desire an analysis of the religious nature of mimesis and desire in the work of René Girard. http://girardstudies.com/www.girardstudies.com/Boker_files/ Memisis%20and%20desire.doc (Erişim Tarihi: 26 Şubat 2020).
  • Güçlü, Ö. (2010). Silent representations of women in the new cinema of Turkey. Sinecine, 1(2), 71-85.
  • Gürbilek, N. (2013, 18 Mayıs). Güçlü edebiyatın ardında hemen her zaman bir kriz var. Oggito. https://oggito.com/icerikler/nurdangurbilek-guclu-edebiyatin-ardinda-hemen-her-zaman-bir-krizvar-/1628 (Erişim Tarihi: 26 Haziran 2020).
  • Hicks, S. R. C. (2004). Explaining postmodernism skepticism and socialism from Rousseau to Foucault. Scholargy Publishing.
  • Horsley, J. (2013, 5 Ocak). Mimetic Desire and the Scapegoat Mechanism (Perception Warfare p 9). Auticulture. https:// auticulture.wordpress.com/2013/01/05/mimetic-desire-and-thescapegoat-mechanism-perception-warfare-p-9/ (Erişim Tarihi: 4 Mart 2020).
  • Hron, M. (2009). Translating pain: immigrant suffering in literature and culture. University of Toronto Press.
  • İpek, Ö. (2016). “Vicdan ve ölüm üçlemesi” ekseninde aynı kentlerin g’ayrı dünyaları. H. Köse & Ö. İpek (Ed.), Gözdeki Kıymık: Yeni Türkiye Sinemasında Madun ve Maduniyet İmgeleri (s. 146-163). Metis.
  • Kıraç, R. (2008). Film icabı: Türkiye sinemasına ideolojik bir bakış. De Ki.
  • Kimmel, M. S. (2001). Global masculinities: restoration and resistance. B. Pease, & K. Pringe (Ed.), A Man’s World? Changing Men’s Practices in a Globalized World (s. 21-37). Zed Books.
  • Koçak, O. (2013). Sunuş. R. Girard (Ed.) Romantik Yalan ve Romansal Hakikat Edebi Yapıda Ben ve Öteki (s. 9-19). Metis.
  • Körük, T. (2020). Ben “o”yum: Tayfun Pirselimoğlu sinemasında arzu üçgeni. Sinefilozofi, Özel Sayı 2020, 282-295. https://doi. org/10.31122/sinefilozofi.674540
  • Lukes, D. (2012). Omega males: critical masculinities in fiction and theory (Yayımlanmamış Doktora Tezi). New York University Department of Comparative Literature.
  • Moruno, D. M. (2013). Introduction. B. Fantini, D. M. Moruno, & J. Moscoso (Ed.), On Resentment: Past and Present (s. 1-16). Cambridge Scholars Publishing.
  • Myers, C. (2012). Scapegoats and redemption on Shutter Island. Journal of Religion & Film, 16(1). http://digitalcommons.unomaha. edu/jrf/vol16/iss1/2
  • Naqvi, F. (2007). The literary and cultural rhetoric of victimhood: Western Europe, 1970-2005. Palgrave Macmillan.
  • Onur, H. & Koyuncu, B. (2004). “Hegenomik” erkekliğin görünmeyen yüzü: sosyalizasyon sürecinde erkeklik oluşumları ve krizleri üzerine düşünceler. Toplum ve Bilim Dergisi, 101, 31-49.
  • Orr, J. (1997). Sinema ve modernlik (Çev. A. Bahçıvan). Bilim ve Sanat.
  • Örnek, S. A. (2012). Nietzsche’siz hayat bir hatadır. Nemesis Kitap.
  • Özbay, C. (2013). Türkiye’de hegemonik erkekliği aramak. Doğu Batı Düşünce Dergisi, 16(63), 185-204.
  • Öztürk, A. (2011). Bir erkeklik alt alanı olarak eşcinsel erkeklik alanı (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Akdeniz Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
  • Palaver, W. (2013). René Girard’s mimetic theory. Michigan State University Press.
  • Romero, R. (2009). Scripture’s reversal: recognizing the scapegoat with René Girard and Flannery O’Connor. Journal of Philosophy & Scripture, 6. https://journalofphilosophyandscripture.org/wpcontent/uploads/2018/12/romero.pdf (Erişim Tarihi: 3 Mart 2020).
  • Sancar, S. (2011). Erkeklik: imkansız iktidar ailede piyasada ve sokakta erkekler. Metis.
  • Sayın, B. (2014). ‘Ressentiment’ kavramı açısından Nietzsche ahlakı üzerine bir araştırma (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
  • Scheler, M. (2004). Hınç ressentiment (Çev. A. Yılmaz). Kanat Kitap.
  • Sennett, R. (2013). Kamusal insanın çöküşü (Çev. S. Durak & A. Yılmaz). Ayrıntı.
  • Solomon, R. C. (1992). Nietzsche ad hominem: perspectivism, personality and ressentiment. B. Magnus & K. Higgins (Ed), The Cambridge Companion to Nietzsche (s. 180-222). Cambridge University Press.
  • Stringer, R. (2000). “A Nietzschean breed”: Feminism, victimology, ressentiment. A. D. Schrift (Ed.), Why Nietzsche Still? Reflections on Drama, Culture, and Politics (s. 247-273). University of California Press.
  • Stringer, R. (2003). Knowing victims: feminism, ressentiment and the category ‘victim’ (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Australian National University.
  • Suner, A. (2006). Hayalet ev yeni Türk sinemasında aidiyet, kimlik ve bellek. İstanbul: Metis.
  • Süalp, Z. T. A. (2010). Türkiye sinemasının dönemselleştirilmesi I. Yeni Film, 20, 35-41.
  • Süalp, T. A. (2015). Erkek melodramı. S. Aytaç, Z. Dadak, Ö. Gökçe, B. Göl, G. Onaran, A. Ö. Tuncer, F. Yücel (Ed.), Altyazı’nın Gayri Resmî ve Resimli Türkiye Sinema Sözlüğü (s. 80-81). Boğaziçi Üniversitesi Mithat Alam Film Merkezi.
  • Tomelleri, S. (2015). Ressentiment reflections on mimetic desire and society. Michigan State University Press.
  • Tuğrul, S. (2010). Ebedi kutsal ezeli kurban çok tanrılılıktan tek tanrılılığa kutsal ve kurbanlık mekanizmaları. İletişim.
  • Ulusay, N. (2004). Günümüz Türk sinemasında ‘erkek filmleri’nin yükselişi ve erkeklik krizi. Toplum ve Bilim, 101, 144-161.
  • Walsh, F. (2010). Male trouble: masculinity and the performance of crisis. Palgrave Macmillan.
  • Yücel, F. (2014, Eylül). Her şey başa döner. Tayfun Pirselimoğlu’yla söyleşi. Altyazı, 142, 24-29.
APA Sarı M (2021). PİRSELİMOĞLU'NUN OMEGA ERKEKLERİ:MİMETİK RESSENTIMENT VEDOLAYIMSIZ ARZULAR. , 43 - 83. 10.32001/sinecine.788856
Chicago Sarı Mehmet PİRSELİMOĞLU'NUN OMEGA ERKEKLERİ:MİMETİK RESSENTIMENT VEDOLAYIMSIZ ARZULAR. (2021): 43 - 83. 10.32001/sinecine.788856
MLA Sarı Mehmet PİRSELİMOĞLU'NUN OMEGA ERKEKLERİ:MİMETİK RESSENTIMENT VEDOLAYIMSIZ ARZULAR. , 2021, ss.43 - 83. 10.32001/sinecine.788856
AMA Sarı M PİRSELİMOĞLU'NUN OMEGA ERKEKLERİ:MİMETİK RESSENTIMENT VEDOLAYIMSIZ ARZULAR. . 2021; 43 - 83. 10.32001/sinecine.788856
Vancouver Sarı M PİRSELİMOĞLU'NUN OMEGA ERKEKLERİ:MİMETİK RESSENTIMENT VEDOLAYIMSIZ ARZULAR. . 2021; 43 - 83. 10.32001/sinecine.788856
IEEE Sarı M "PİRSELİMOĞLU'NUN OMEGA ERKEKLERİ:MİMETİK RESSENTIMENT VEDOLAYIMSIZ ARZULAR." , ss.43 - 83, 2021. 10.32001/sinecine.788856
ISNAD Sarı, Mehmet. "PİRSELİMOĞLU'NUN OMEGA ERKEKLERİ:MİMETİK RESSENTIMENT VEDOLAYIMSIZ ARZULAR". (2021), 43-83. https://doi.org/10.32001/sinecine.788856
APA Sarı M (2021). PİRSELİMOĞLU'NUN OMEGA ERKEKLERİ:MİMETİK RESSENTIMENT VEDOLAYIMSIZ ARZULAR. sinecine: Sinema Araştırmaları Dergisi, 12(1), 43 - 83. 10.32001/sinecine.788856
Chicago Sarı Mehmet PİRSELİMOĞLU'NUN OMEGA ERKEKLERİ:MİMETİK RESSENTIMENT VEDOLAYIMSIZ ARZULAR. sinecine: Sinema Araştırmaları Dergisi 12, no.1 (2021): 43 - 83. 10.32001/sinecine.788856
MLA Sarı Mehmet PİRSELİMOĞLU'NUN OMEGA ERKEKLERİ:MİMETİK RESSENTIMENT VEDOLAYIMSIZ ARZULAR. sinecine: Sinema Araştırmaları Dergisi, vol.12, no.1, 2021, ss.43 - 83. 10.32001/sinecine.788856
AMA Sarı M PİRSELİMOĞLU'NUN OMEGA ERKEKLERİ:MİMETİK RESSENTIMENT VEDOLAYIMSIZ ARZULAR. sinecine: Sinema Araştırmaları Dergisi. 2021; 12(1): 43 - 83. 10.32001/sinecine.788856
Vancouver Sarı M PİRSELİMOĞLU'NUN OMEGA ERKEKLERİ:MİMETİK RESSENTIMENT VEDOLAYIMSIZ ARZULAR. sinecine: Sinema Araştırmaları Dergisi. 2021; 12(1): 43 - 83. 10.32001/sinecine.788856
IEEE Sarı M "PİRSELİMOĞLU'NUN OMEGA ERKEKLERİ:MİMETİK RESSENTIMENT VEDOLAYIMSIZ ARZULAR." sinecine: Sinema Araştırmaları Dergisi, 12, ss.43 - 83, 2021. 10.32001/sinecine.788856
ISNAD Sarı, Mehmet. "PİRSELİMOĞLU'NUN OMEGA ERKEKLERİ:MİMETİK RESSENTIMENT VEDOLAYIMSIZ ARZULAR". sinecine: Sinema Araştırmaları Dergisi 12/1 (2021), 43-83. https://doi.org/10.32001/sinecine.788856
Sayfa Oluşturulma Tarihi
17-04-2024 21:20

İLETİŞİM

TÜBİTAK ULAKBİM TR Dizin

Yüzüncüyıl, İşçi Blokları Mahallesi

Muhsin Yazıcıoğlu Caddesi No:51/C

06530 Çankaya / ANKARA +90 (312) 298 92 00

trdizin@tubitak.gov.tr

TÜBİTAK ULAKBİM Ulusal Akademik Ağ ve Bilgi Merkezi Cahit Arf Bilgi Merkezi © Tüm Hakları Saklıdır. Gizlilik Politikası Kullanım Şartları