SİNEMASAL GERÇEKÇİLİK HALEN MÜMKÜN MÜ?KLASİK VE GÜNCEL KURAMLAR BAĞLAMINDAGÜNÜMÜZ TÜRKİYE SİNEMASINDA GERÇEKÇİLİKEĞİLİMLERİ

Ulaş Can OLGUNSOY (Anadolu Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eskişehir, Türkiye)
sinecine: Sinema Araştırmaları Dergisi
5 0
Yıl: 2021 Cilt: 12 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 113 - 145 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.32001/sinecine.819386 İndeks Tarihi: 29-09-2021

SİNEMASAL GERÇEKÇİLİK HALEN MÜMKÜN MÜ?KLASİK VE GÜNCEL KURAMLAR BAĞLAMINDAGÜNÜMÜZ TÜRKİYE SİNEMASINDA GERÇEKÇİLİKEĞİLİMLERİ

Öz:
Bu çalışmada, geçmişten bugüne sinemasal gerçekçilik üzerine süregelen tartışmalardan hareketle, 2009-2019 yılları arasında aktif olarak film üreten Türkiyesinemasından dört yönetmen (Nuri Bilge Ceylan, Pelin Esmer, Emin Alper, Tayfun Pirselimoğlu) çerçevesinde sinemasal gerçekçilik tartışması yürütülmüş, Türkiye sinemasının güncel örneklerindeki farklı gerçekçilik eğilimleri metin analizi yöntemiyle incelenmiştir. Bugünün Türkiye sinemasındaki gerçekçi yönelimler, farklı yönetmenlerce var edilen filmlerde, farklı biçimlerde görünür olmaktadır; çalışma, bu noktadan hareketle günümüzde sinemasal gerçekçiliğin geçerliliği ve önemi üzerinde duran, tek boyutlu, sınırları belirli, kısıtlayıcı bir gerçekçilik anlayışına karşı gerçekçi anlayışın çeşitli tarzlarda var olabileceğini vurgulayan bir niteliktedir. Ayrıca günümüzde dijital teknolojilerin film yapım süreçleriyle iç içe geçmesi, sinemasal gerçekçilik teorisini sorgulanır hale getirmiştir. Bu anlamda çalışma, sinemasal gerçekçilik düşüncesinin, günümüzün sinemasal pratikleri adına halen geçerli olduğunu, teorinin pratiği var etmek ve anlamak adına önemini koruduğunu, sinema mecrasının gerçeklikle olan ilişkisini sürdürdüğünü vurgulamaya dönük bir çabadır. Dolayısıyla dijitalleşmeyle birlikte film çalışmaları içerisinde dile getirilen “gerçekçi sinemanın sonu mu geliyor?” sorusuna karşılık olarak, gerçekçiliğin halen sinema için geçerli ve etkili bir teori olduğu fikri de temellendirilmeye çalışılmıştır.
Anahtar Kelime:

IS CINEMATIC REALISM STILL POSSIBLE? REALIST TENDENCIES IN TURKISH CINEMA TODAY IN THE CONTEXT OF CLASSICAL AND CURRENT THEORIES

Öz:
This study uses textual analysis to discuss cinematic realism in the work of fourTurkish flmmakers (Nuri Bilge Ceylan, Pelin Esmer, Emin Alper, and TayfunPirselimoğlu) active between 2009 and 2019. It examines the realist tendenciesin the work of these flmmakers within the context of debates about whethercinematic realism remains relevant today. Realist tendencies in today’s Turkishflms are visible in diferent forms in flms made by diferent flmmakers and instyles which are sometimes in opposition to the mainstream, one-dimension al, bounded, and restrictive understanding of cinematic realism. This is due, inpart, to the impact the intertwining of digital technologies and flmmaking pro cesses has had on the theory of cinematic realism, leading to questions aboutits applicability to cinema today. This study argues for the ongoing relevance ofcinematic realism in today’s cinematic practices and maintains that the theorycontinues to ofer insights into the medium’s relationship with reality, even inan increasingly digital world.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Bibliyografik
  • Aitken, I. (2015). Avrupa sinema kuramları: eleştirel analiz (Çev. Z. Atam, S. Akgül & B. Erzi). Doruk.
  • Andrew, J. D. (2013). Sinema araştırmalarının özü ve gelişimi (Çev. S. Aydınlı & D. Okay). sinecine, 4(1), 141-173.
  • Andrew, J. D. (2018a). Büyük sinema kuramları (Çev. Z. Atam). Doruk.
  • Andrew, J. D. (2018b). Sinema nedir! Bazin’in arayışı (Çev. M. Tumen). Küre.
  • Aristoteles. (2017). Poetika (Çev. İ. Tunalı). Remzi.
  • Balsom, E. (2016). Görüntüyü kurtarmak: Çağdaş sanat sinemasında süre ve ölçek (Çev. B. Şimşek). A. Karadoğan (Ed.), Auteur Kuram ve Sanat Sineması Üzerine (s. 211-224). De Ki.
  • Barrett, T. (2012). Sanatı eleştirmek: günceli anlamak (Çev. G. Metin). Hayalperest.
  • Bazin, A. (1966). Çağdaş sinemanın sorunları (Çev. N. Özön). Bilgi.
  • Bazin, A. (2013). Sinema nedir? (Çev. İ. Şener). Doruk.
  • Belton, J. (2002). Digital cinema: a false revolution, October, 100, 98-114.
  • Benjamin, W. (2018). Pasajlar (Çev. A. Cemal). YKY.
  • Berköz, E. (2004, Mart). “Koleksiyoncu amca film oldu”. Pelin Esmer ve Mithat Esmer ile söyleşi. Milliyet. https://www.milliyet.com.tr/ pazar/koleksiyoncu-amca-film-oldu-5110986 (Erişim Tarihi: 25 Ekim 2020).
  • Bordwell, D. (2010). Sanat sineması anlatımı (Çev. E. S. Onat). A. Karadoğan (Ed.), Sanat Sineması Üzerine: Yaklaşımlar ve Tartışmalar (s. 125-178). De Ki.
  • Branston, G. (2019). Neden kuram? (Çev. A. Gürata). S. Büker & Y. G. Topçu (Ed.), Sinema: Tarih – Kuram – Eleştiri (s. 63-87). İthaki.
  • Brubaker, D. (1993). André Bazin on automatically made images. The Journal of Aesthetics and Art Criticism, 51(1), 59-67.
  • Bütev, S. & Öztürk, S. (2017). Tayfun Pirselimoğlu ile söyleşi / An interview with Tayfun Pirselimoğlu. SineFilozofi, 2(3), 220-239.
  • Casetti, F. (2011a). Sutured reality: film, from photographic to digital. October. 138, 95-106.
  • Casetti, F. (2011b). Sinemasal deneyim (Çev. D. Kırmızı). sinecine, 2(2), 81-93.
  • Clarke, J. (2012). Sinema akımları: sinema dünyasını değiştiren filmler (Çev. Ç. E. Babaoğlu). Kalkedon.
  • Currie, G. (1999). Visible traces: documentary and the contents of photographs. The Journal of Aesthetics and Art Criticism, 57(3), 285- 297.
  • Çalışlar, A. (1992). Tiyatro kavramları sözlüğü. Boyut.
  • Daldal, A. (2003). Gerçekçi geleneğin izinde kracauer, “basit anlatı” ve Nuri Bilge Ceylan sineması, Doğu Batı, 25(7), 255-273.
  • Diken, B., Gilloch, G. & Hammond, C. (2018). Nuri Bilge Ceylan sineması: Türkiyeli bir sinemacının küresel hayal gücü (Çev. A. N. Bingöl). Metis.
  • Erkılıç, H. (2017). Dijital sinema teorisi üzerine: akışkan sinema ve akışkan sinema teorisi. SineFilozofi, 2(4), 56-72.
  • Fischer, E. (2010). Sanatın gerekliliği (Çev. C. Çapan). Payel.
  • Hançerlioğlu, O. (2018). Felsefe sözlüğü. Remzi.
  • Hudlin, E. W. (1980). Understanding the realist tendency in the cinema. Journal of Aesthetic Education, 14(2), 81-91.
  • Gürata, A. (2019). Sinema ve kuram. S. Büker & Y. G. Topçu (Ed.), Sinema: Tarih – Kuram – Eleştiri (s. 57-62). İthaki.
  • Jakobson, R. (2016). Sanatta gerçekçilik üstüne (Çev. M. Rifat & S. Rifat). T. Todorov (Ed.), Yazın Kuramı: Rus Biçimcilerinin Metinleri (s. 91-101). YKY.
  • Karadoğan, A. (2018). Modernist estetik: Türkiye’de sanat sineması tarihine giriş (1896-2000). De Ki.
  • Keat, R. & Urry, J. (2016). Bilim olarak sosyal teori (Çev. N. Çelebi). İmge.
  • Kellner, D. (2013). Sinema savaşları: Bush-Cheney döneminde Hollywood sineması ve siyaset (Çev. G. Koca). Metis.
  • Kolker, R. P. (2010). Değişen bakış: çağdaş uluslararası sinema (Çev. E. Yılmaz). De Ki.
  • Kolker, R. P. (2011). Film, biçim ve kültür (Çev. F. Ertınaz, A. Güney, Z. Özen, O. Şakır, B. Tokem, D. Tunalı & E. Yılmaz). De Ki.
  • Kovács, A. B. (2016). Modernizmi seyretmek: Avrupa sanat sineması 1950-1980 (Çev. E. Yılmaz). De Ki.
  • Kracauer, S. (2011). Kitle süsü (Çev. O. Kılıç). Metis.
  • Kracauer, S. (2015). Film teorisi: fiziksel gerçekliğin kurtuluşu (Çev. Ö. Çelik). Metis.
  • Kural, N. (2018, Mayıs). “Sevilmesi zor bir karakter kurmak önemliydi”. Nuri Bilge Ceylan ile söyleşi. Milliyet. http://www. milliyet.com.tr/pazar/sevilmesi-zor-bir-karakter-kurmakonemliydi-2676671 (Erişim Tarihi: 18 Kasım 2019).
  • Larsen, P. (2002). Mediated fiction. K. B. Jensen (Ed.) A Handbook of Media and Communication Research: Qualitative and Quantitative Methodologies (s. 117-137). Routledge.
  • Manovich, L. (1999) What is digital cinema. P. Lunenfeld (Ed.), The Digital Dialectic: New Essays on New Media (s. 172-193). MIT Press.
  • Maule, R. (2008). Beyond auteurism: new directions in authorial film practices in France, Italy and Spain since the 1980s. Intellect Books.
  • Monaco, J. (2001). Bir film nasıl okunur? sinema dili, tarihi ve kuramı: sinema, medya ve mültimedya Dünyası (Çev. E. Yılmaz). Oğlak.
  • Morris, P. (2010). Realizm (Çev. E. Bozkırlı). Sitare.
  • Mutlu, E. (2012). İletişim sözlüğü. Sofos.
  • Nannicelli, T. & Turvey, M. (2016). Against ‘post-cinema’. Cinéma & Cie: International Film Studies Journal, 26/27, 33-44.
  • Nichols, B. (2017). Belgesel sinemaya giriş (Çev. D. Eruçman). Boğaziçi Üniversitesi Yayınevi.
  • Özçetin, B. (2018). Kitle iletişim kuramları: kavramlar, okullar, modeller. İletişim.
  • Rodowick, D. N. (2007). The virtual life of film. Harvard University Press.
  • Sözen, M. & Tanyeli, U. (2017). Sanat kavram ve terimleri sözlüğü: resim – heykel – mimarlık, geleneksel Türk sanatları, uygulamalı sanatlar ve genel sanat kavramları. Remzi.
  • Stam, R. (2014). Sinema teorisine giriş (Çev. S. Salman & Ç. Asatekin). Ayrıntı.
  • Stam, R., Burgoyne, R. & Lewis, S. F. (2019). Sinemasal göstergebilim sözlüğü (Çev. S. Gündeş). Es.
  • Suner, A. (2006). Hayalet ev: yeni Türk sinemasında aidiyet, kimlik ve bellek. Metis.
  • Şen, E. (2018, Mayıs). Tayfun Pirselimoğlu röportajı. Filmloverss. https://www.filmloverss.com/tayfun-pirselimoglu-roportaji/ (Erişim Tarihi: 2 Ocak 2020).
  • Wagstaff, C. (2007). Italian neorealist cinema: an aesthetic approach. University of Toronto Press.
  • Williams, R. (2018). Anahtar sözcükler: kültür ve toplumun sözvarlığı (Çev. S. Kılıç). İletişim.
  • Wollen, P. (2014). Sinemada göstergeler ve anlam (Çev. Z. Aracagök & B. Doğan). Metis.
  • Zaim, D. (2008). Odaklandığın şey gerçeğindir: Türkiye sineması, alüvyonik Türk sineması ve uluslararası kabul – 1. Bölüm. Altyazı, 78, 48-55.
  • Zavattini, C. (1997). Yen gerçekçilik üzerine tezler (Çev. Ö. Gezer). Görüntü, 6, 48-52.
  • Ziss, A. (2016). Estetik: gerçekliği sanatsal özümsemenin bilimi (Çev. Y. Şahan). Hayalperest.
APA Olgunsoy U (2021). SİNEMASAL GERÇEKÇİLİK HALEN MÜMKÜN MÜ?KLASİK VE GÜNCEL KURAMLAR BAĞLAMINDAGÜNÜMÜZ TÜRKİYE SİNEMASINDA GERÇEKÇİLİKEĞİLİMLERİ. , 113 - 145. 10.32001/sinecine.819386
Chicago Olgunsoy Ulaş Can SİNEMASAL GERÇEKÇİLİK HALEN MÜMKÜN MÜ?KLASİK VE GÜNCEL KURAMLAR BAĞLAMINDAGÜNÜMÜZ TÜRKİYE SİNEMASINDA GERÇEKÇİLİKEĞİLİMLERİ. (2021): 113 - 145. 10.32001/sinecine.819386
MLA Olgunsoy Ulaş Can SİNEMASAL GERÇEKÇİLİK HALEN MÜMKÜN MÜ?KLASİK VE GÜNCEL KURAMLAR BAĞLAMINDAGÜNÜMÜZ TÜRKİYE SİNEMASINDA GERÇEKÇİLİKEĞİLİMLERİ. , 2021, ss.113 - 145. 10.32001/sinecine.819386
AMA Olgunsoy U SİNEMASAL GERÇEKÇİLİK HALEN MÜMKÜN MÜ?KLASİK VE GÜNCEL KURAMLAR BAĞLAMINDAGÜNÜMÜZ TÜRKİYE SİNEMASINDA GERÇEKÇİLİKEĞİLİMLERİ. . 2021; 113 - 145. 10.32001/sinecine.819386
Vancouver Olgunsoy U SİNEMASAL GERÇEKÇİLİK HALEN MÜMKÜN MÜ?KLASİK VE GÜNCEL KURAMLAR BAĞLAMINDAGÜNÜMÜZ TÜRKİYE SİNEMASINDA GERÇEKÇİLİKEĞİLİMLERİ. . 2021; 113 - 145. 10.32001/sinecine.819386
IEEE Olgunsoy U "SİNEMASAL GERÇEKÇİLİK HALEN MÜMKÜN MÜ?KLASİK VE GÜNCEL KURAMLAR BAĞLAMINDAGÜNÜMÜZ TÜRKİYE SİNEMASINDA GERÇEKÇİLİKEĞİLİMLERİ." , ss.113 - 145, 2021. 10.32001/sinecine.819386
ISNAD Olgunsoy, Ulaş Can. "SİNEMASAL GERÇEKÇİLİK HALEN MÜMKÜN MÜ?KLASİK VE GÜNCEL KURAMLAR BAĞLAMINDAGÜNÜMÜZ TÜRKİYE SİNEMASINDA GERÇEKÇİLİKEĞİLİMLERİ". (2021), 113-145. https://doi.org/10.32001/sinecine.819386
APA Olgunsoy U (2021). SİNEMASAL GERÇEKÇİLİK HALEN MÜMKÜN MÜ?KLASİK VE GÜNCEL KURAMLAR BAĞLAMINDAGÜNÜMÜZ TÜRKİYE SİNEMASINDA GERÇEKÇİLİKEĞİLİMLERİ. sinecine: Sinema Araştırmaları Dergisi, 12(1), 113 - 145. 10.32001/sinecine.819386
Chicago Olgunsoy Ulaş Can SİNEMASAL GERÇEKÇİLİK HALEN MÜMKÜN MÜ?KLASİK VE GÜNCEL KURAMLAR BAĞLAMINDAGÜNÜMÜZ TÜRKİYE SİNEMASINDA GERÇEKÇİLİKEĞİLİMLERİ. sinecine: Sinema Araştırmaları Dergisi 12, no.1 (2021): 113 - 145. 10.32001/sinecine.819386
MLA Olgunsoy Ulaş Can SİNEMASAL GERÇEKÇİLİK HALEN MÜMKÜN MÜ?KLASİK VE GÜNCEL KURAMLAR BAĞLAMINDAGÜNÜMÜZ TÜRKİYE SİNEMASINDA GERÇEKÇİLİKEĞİLİMLERİ. sinecine: Sinema Araştırmaları Dergisi, vol.12, no.1, 2021, ss.113 - 145. 10.32001/sinecine.819386
AMA Olgunsoy U SİNEMASAL GERÇEKÇİLİK HALEN MÜMKÜN MÜ?KLASİK VE GÜNCEL KURAMLAR BAĞLAMINDAGÜNÜMÜZ TÜRKİYE SİNEMASINDA GERÇEKÇİLİKEĞİLİMLERİ. sinecine: Sinema Araştırmaları Dergisi. 2021; 12(1): 113 - 145. 10.32001/sinecine.819386
Vancouver Olgunsoy U SİNEMASAL GERÇEKÇİLİK HALEN MÜMKÜN MÜ?KLASİK VE GÜNCEL KURAMLAR BAĞLAMINDAGÜNÜMÜZ TÜRKİYE SİNEMASINDA GERÇEKÇİLİKEĞİLİMLERİ. sinecine: Sinema Araştırmaları Dergisi. 2021; 12(1): 113 - 145. 10.32001/sinecine.819386
IEEE Olgunsoy U "SİNEMASAL GERÇEKÇİLİK HALEN MÜMKÜN MÜ?KLASİK VE GÜNCEL KURAMLAR BAĞLAMINDAGÜNÜMÜZ TÜRKİYE SİNEMASINDA GERÇEKÇİLİKEĞİLİMLERİ." sinecine: Sinema Araştırmaları Dergisi, 12, ss.113 - 145, 2021. 10.32001/sinecine.819386
ISNAD Olgunsoy, Ulaş Can. "SİNEMASAL GERÇEKÇİLİK HALEN MÜMKÜN MÜ?KLASİK VE GÜNCEL KURAMLAR BAĞLAMINDAGÜNÜMÜZ TÜRKİYE SİNEMASINDA GERÇEKÇİLİKEĞİLİMLERİ". sinecine: Sinema Araştırmaları Dergisi 12/1 (2021), 113-145. https://doi.org/10.32001/sinecine.819386
Sayfa Oluşturulma Tarihi
23-04-2024 19:24

İLETİŞİM

TÜBİTAK ULAKBİM TR Dizin

Yüzüncüyıl, İşçi Blokları Mahallesi

Muhsin Yazıcıoğlu Caddesi No:51/C

06530 Çankaya / ANKARA +90 (312) 298 92 00

trdizin@tubitak.gov.tr

TÜBİTAK ULAKBİM Ulusal Akademik Ağ ve Bilgi Merkezi Cahit Arf Bilgi Merkezi © Tüm Hakları Saklıdır. Gizlilik Politikası Kullanım Şartları