Öğretmenlik Mesleğinin Statüsüne Yönelik Algı Ölçeği: Bir Ölçek Geliştirme Çalışması

MEİRKULOVA ,Aida; GELİŞLİ ,YÜCEL

Aida MEİRKULOVA

(Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eğitim Programları, Ankara, Türkiye)

YÜCEL GELİŞLİ

(Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Bölümü, Eğitim Programları ve Öğretim Anabilim Dalı, Ankara, Türkiye)

Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi

Yıl: 2021Cilt: 41Sayı: 2ISSN: 1301-9058Sayfa Aralığı: 1145 - 1172Metin Dili: Türkçe

46 0

Türkçe
İngilizce

Öğretmenlik Mesleğinin Statüsüne Yönelik Algı Ölçeği: Bir Ölçek Geliştirme Çalışması

Öz: Bu çalışmanın amacı, öğretmen ve aday öğretmenlerin öğretmenlik mesleğinin statüsünü nasılalgıladığını belirlemeye yönelik Likert tipli bir ölçek geliştirmektir. Araştırma tarama modelindebetimsel bir özellik göstermektedir. Araştırmanın örneklemini Açımlayıcı Faktör Analizi (AFA)için 319 katılımcı, Doğrulayıcı Faktör Analizi (DFA) 960 katılımcı oluşturmuştur. Araştırmadaölçeğin kapsam geçerliği (KGO) için uzman görüşüne başvurulmuş, ikinci aşamada ölçeğin yapıgeçerliği için Açımlayıcı Faktör Analizi (AFA) ve ölçeğin faktör yapısını doğrulamak içinDoğrulayıcı Faktör Analizi (DFA) uygulanmıştır. AFA sonucunda toplam varyansın % 39,298’iniaçıklayan, 25 madden oluşan ve 3 faktörden oluşan bir yapı elde edilmiştir. Ortaya çıkanfaktörler; «Öğretmen ve Öğretmenlik Mesleğinin Değeri» (ÖÖMD), «Öğretmenlik MesleğineVerilen Önem (ÖMVÖ)», «Öğretmenlik Mesleğini Etkileyen Hususlar» (ÖMEH) olarakadlandırılmıştır. Ölçeğin genel Cronbach Alpha güvenirlik katsayısı .855 olarak hesaplanmıştır.Ayrıca ölçeğin güveniliği için bağımsız gruplar t-testi sonucunda, alt-üst %27’lik gruplararasında madde ve faktörlerin ayırt edici olduğu; madde toplam ve madde kalan korelasyondeğerlerinin anlamlı olduğu saptanmıştır. Faktörler arasındaki korelasyon katsayısı, ölçeğintümü için anlamlı bulunmuştur. AFA ile elde edilen üç faktörlü yapı, DFA ile test edilmiştir.Uyum indeksine göre önerilen üç faktörlü yapı doğrulanmıştır. Gerçekleştirilen analizlere göreölçeğin gerekli psikometrik özelliklere sahip olduğu gözlenmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Konu Alanı:

Perception Scale Towards the Status of the Teaching Profession: A Scale Development Study

Öz:The aim of this study is to develop a Likert type scale to determine how teachers and prospective teachers perceive the status of the teaching profession. The research is a descriptive scale development study. The sample of the study consisted of 319 participants for Exploratory Factor Analysis (EFA) and 960 participants for Confirmatory Factor Analysis (CFA). In the study, expert opinion was consulted for the content validity (CVR) of the scale, and in the second stage, Exploratory Factor Analysis (EFA) was applied for the construct validity of the scale and thereafter Confirmatory Factor Analysis (CFA) to verify the factor structure of the scale. As a result of EFA, a structure consisting of 25 items and 3 factors was obtained, which explains 39.298% of the total variance. The overall Cronbach Alpha reliability coefficient of the scale was calculated as .776. In addition, as a result of the independent groups t-test for the reliability of the scale, it was found that the items and factors are distinctive between the upper and lower 27% groups; item total and item remaining correlation values were found significant. The correlation coefficient between the factors, the whole scale was found significant. The three-factor structure obtained with EFA was tested with CFA. The three-factor structure proposed according to the fit index was confirmed. According to the analyzes performed, the validity and reliability of the scale was provided.

Anahtar Kelimeler:

Konu Alanı:

Belge Türü: DergiMakale Türü: Araştırma MakalesiErişim Formatı: Erişime Açık

Abiev, J. (2006). Pedagoji tarihi. Almatı: Darın yayınevi.
Akyüz, Y. (2012). Türkiye’de öğretmenlerin toplumsal değişmedeki etkileri. Ankara: Pegem Akademi.
Ataünal, A. (2000). Öğretmenlik mesleğine giriş veya nasıl bir öğretmen. Ankara: 20 Mayıs Eğitim Kültür ve Sosyal Dayanışma Vakfı Yayını.
Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu, Atatürk Araştırma Merkezi. (2006). Atatürk’ün Söylev ve Demeçleri I-III (açıklamalı dizin ile) Baskı: Divan Yayıncılık LTD. ŞTİ.
Ayre, C. & Scally, A.J. (2014). Critical values for Lawshe’s content validity ratio: revisiting the original methods of calculation. Measurement and Evaluation in Counseling and Development. 47(1): 79-86.
Brown, T. A. (2015). Confirmatory factor analysis for applied research (2nd ed.). New York, NY, US: The Guilford Press.
Ceylan, T. (2011). Toplumsal sistem analizinde toplumsal statü ve rol. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 15 (1), 89-104.
Cohen R.J., Swerdlik M.E. (2010). Psychological testing and assessment. Boston: McGraw-Hill Companies.
Çokluk, Ö., Şekercioğlu, G., Büyüköztürk, Ş. (2018). Sosyal bilimler çok değişkenli istatistik spss ve lisrel uygulamaları. Ankara: PEGEM AKADEMİ.
DeVellis, R. F. (2017). Ölçek geliştirme: Kuram ve uygulamalar (Çev. Totan, T.). Ankara: Nobel Yayıncılık.
Erkuş, A. (2012). Psikolojide ölçme ve ölçek geliştirme-1: Temel kavramlar ve işlemler. Ankara: Pegem Akademi.
Fichter, J. (2015). Sosyoloji Nedir. (Çev.Çeleb, N.). Ankara: Anı Yayıncılılık.
Giddens, A. (2013). Sosyoloji. (Çev. Güzel,C.). İstanbul: 1.Baskı: Kırmızı Yayınları.
Kartal, M., Bardakçı, S. (2018). SPSS ve AMOS uygulamalı örneklerle güvenirlik ve Geçerlik Analizleri. Ankara: Akademisyen Kitabevi A.Ş.
Hargreaves, L. (2009) The Status and Prestige of Teachers and Teaching. L.J. Saha, Dworkin, A.G. International Handbook of Research on Teachers and Teaching, 217–229.
Hoyle, E. (2001) Teaching Prestige, Status and Esteem. Educational Management & Administration, Vol 29(2) 139–152.
Hu, L.-t., & Bentler, P. M. (1999). Cutoff criteria for fit indexes in covariance structure analysis: Conventional criteria versus new alternatives. Structural Equation Modeling, 6 (1), 1-55.
Tabachnick, B.,Fidell, L. (2007). Using Multivariate Statistics. Amerika-Boston: Pearson Education.
Tezcan, M. (1992b). Eğitim Sosyolojisi. Ankara: ZİRVE OFSET. ARASTi
Tezbaşaran, A. (1996). Likert tipi ölçek hazırlama kılavuzu. Ankara: Türk Psikologlar Derneği Yayınları.
Yaşlıoğlu M. Sosyal Bilimlerde Faktör Analizi ve Geçerlilik: Keşfedici ve Doğrulayıcı Faktör Analizlerinin Kullanılması. İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi Cilt: 46, Özel Sayı 2017, 74-85.