Erzurum’da Görev Yapan Öğretmenlerin Memnuniyet Düzeylerinin Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi

KAYGUSUZ, Salih; TAN HATUN, Esengül; KURTLU, Yasemin; PALA, Ömer Faruk

Erzurum’da Görev Yapan Öğretmenlerin Memnuniyet Düzeylerinin Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi

Salih KAYGUSUZ, (Millî Eğitim Bakanlığı, Türkiye Coğrafyası Anabilim Dalı, Türkiye)

Yasemin KURTLU, (Millî Eğitim Bakanlığı, Türkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Anabilim Dalı, Türkiye)

Ömer Faruk PALA, (Millî Eğitim Bakanlığı, Din Psikolojisi Anabilim Dalı, Türkiye)

Esengül TAN HATUN (Millî Eğitim Bakanlığı, Türkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Anabilim Dalı, Türkiye)

Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi

21 3

Yıl: 2021 Cilt: 41 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 911 - 954 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Erzurum’da Görev Yapan Öğretmenlerin Memnuniyet Düzeylerinin Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi

Öz:

Bu araştırmanın amacı, Erzurum merkez ve çevre ilçelerinde Millî Eğitim Bakanlığına bağlı okullarda görev yapan öğretmenlerin memnuniyet düzeylerinin çeşitli değişkenlere göre incelenmesidir. Bu amaç doğrultusunda öğretmenlerin; görev yaptıkları ilçeye, okul türüne, hizmet yıllarına, cinsiyetlerine, eğitim durumlarına ve alanlarına göre memnuniyet düzeyleri arasında bir farklılık var mıdır?” soruları cevaplanmıştır. Nicel bir yaklaşımla tarama yöntemine göre yürütülen araştırmanın örneklemini, Erzurum merkez ve çevre ilçelerinde görev yapan 4.471 öğretmen oluşturmaktadır. Veri toplama aracı olarak araştırmacılar tarafından geliştirilen 60 madde ve beş alt boyuttan oluşan “Öğretmen Memnuniyeti Anketi” kullanılmıştır. Ankette elde edilen sonuçlara göre öğretmenlerin görev yapılan ilçe, okul türü, hizmet yılı, cinsiyet, eğitim durumu ve alanlarına göre memnuniyet düzeyleri arasında anlamlı farklılıklar olduğu belirlenmiştir. Araştırma sonuçlarından hareketle öğretmenlerin memnuniyet düzeylerinin düşük ve yüksek oluş nedenlerinin nitel çalışmalarla derinlemesine araştırılabileceği ve mesleğe yeni başlayan öğretmenlerin memnuniyet düzeylerinin düşük olma nedenlerinin farklı araştırmalarda ele alınabileceği önerilerinde bulunulmuştur. Ayrıca fiziki koşullar, sosyal, kültürel ve sportif faaliyetler konusunda öğretmenlerin memnuniyet düzeylerinin artırılması için çalışmalar yapılabileceği önerilmiştir.

Anahtar Kelime: İş doyumu Motivasyon Memnuniyet Eğitimin niteliği Öğretmen memnuniyeti İş tatmini

Investigation of the Satisfaction Levels of Teachers Working in Erzurum in Terms of Various Variables

Öz:

The aim of this study is the investigation of the satisfaction levels of teachers working in schools affiliated to the Ministry of National Education in Erzurum and its surrounding districts according to various variables. In line with this goal, the questions of “is there a difference in satisfaction levels of teachers according to the districts where they work, type of schools for which they work, years of service, gender, educational status, and branches?” were answered. The sample of this study, which was conducted using a survey method with a quantitative approach, consists of 4.471 teachers working in the center of Erzurum and its surrounding districts. The Teacher Satisfaction Questionnaire, which was developed by the researchers and consists of 60 items and 5 subscales, was used as the data collection tool. Based on the results, significant differences were determined in teachers' satisfaction levels according to the districts where they work, the type of schools for which they work, years of service, gender, educational status, and branches. Based on the research results, suggestions were made that the reasons why teachers' satisfaction levels are low and high can be investigated in detail through qualitative studies and that the reasons for new teachers’ low satisfaction levels can be addressed by different studies. It can also be recommended that studies should be conducted to improve the satisfaction level of teachers on physical conditions, social, cultural, and sports activities.

Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

Aşkar, P., Erden, M., (1987). Öğretmen adaylarının mesleğe yönelik tutumları. Çağdaş Eğitim Dergisi, (121), s. 8-11.
Bogler, R., (2002). Two profiles of school teachers: A discriminant analysis of job satisfaction. Teaching and Teacher Education, 18(6), s. 665-673.
Büyükgöze, H., & Özdemir, M. (2017). Examining job satisfaction and teacher performance within affective events theory. İnönü University Journal of the Faculty of Education, 18(1), pp. 311-325.
Castillo, J. X., Conklin, E.A., Cano,, J., (1999). Job satisfaction of OHIO agricultural education teachers. Journal of Agricultural Education, 40(2), pp.19-27.
Costales, A. F., Riaño, X. A. G., (2018). Satisfaction degree of English teachers of preschool and primary education in the principality of Asturias. Aula Abierta, 47(4), 463-470. DOI: https://doi.org/10.17811/rifie.47.4.2018.463-470
Çetinkanat, C., (2000). Örgütlerde güdülenme ve iş doyumu. Ankara: Anı Yayıncılık.
Çevik, A., & Köse A. (2017). Öğretmenlerin okul kültürü algıları ile motivasyonları arasındaki ilişkinin incelemesi. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 6(2), 996-1014. https://app.trdizin.gov.tr/publication/paper/detail/TWpRMU5UZzNOdz09 adresinden edinilmiştir.
Demirel, F., (2006). Sınıf öğretmenlerinin iş doyum düzeyleri (Denizli ili örneği). Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Denizli: Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İlköğretim Ana Bilim Dalı Sınıf Öğretmenliği Bilim Dalı.
Demirtaş, Z., (2010). Teachers’ job satisfaction levels. Procedia Social and Behavioral Sciences, 9, 1069-1073. DOI: 10.1016/j.sbspro.2010.12.287
Doğan, S., Karataş, A., (2011). Örgütsel etiğin çalışan memnuniyetine etkisi üzerine bir araştırma. Erciyes Üniversitesi İİBF Dergisi, 37, 1-40.
Duman, C., (2006). Ortaöğretim kurumlarında görev yapan coğrafya öğretmenlerinin iş tatmini. Yayımlanmamış yüksek Lisans Tezi, İstanbul: Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Ortaöğretim Sosyal Alanlar Ana Bilim Dalı, Coğrafya Öğretmenliği bilim Dalı.
Evans, L. (1997). Addressing problems of conceptualization and construct validity in researching teachers’ job satisfaction. Educational Research, 39(3), 319-331. Doi:10.1080/0013188970390307
Evran, A., (2011). Devlet ve özel ilköğretim okullarında çalışan 4 ve 5. Sınıf öğretmenlerinin iş memnuniyeti ve benlik algısı düzeylerinin karşılaştırılması. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul: Maltepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Psikoloji Ana Bilim Dalı Endüstri ve Örgüt Psikolojisi Programı.
Genç, T., (1990). Kamu yönetiminde çalışanların morali. Türk İdare Dergisi, 388.
Gökçe, R. (2005). Birinci sınıf tatil köyünde performans değerlemenin iş görenlerin iş doyumuna etkisi üzerine bir uygulama. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Griffin, D. K. (2010). A survey of Bahamian and Jamaican teachers' level of motivation and job satisfaction. Journal of Invitational Theory and Practice, 16, pp. 57-77.
Hackman, J.R., Oldham, G.R., (1975). Development of the job diagnostic survey. Journal of Applied Psychology. 16, 159-170.
Kalhotra, S. K., (2012). A study of job satisfaction of primary and secondary school teachers. Golden Research Thoughts, 1(11), pp.1-4.
Karakaya Çiçek, H., & Çoruk, A. (2017). İlköğretim okullarında görev yapan öğretmenlerin okul yaşam kalitesi algıları ile iş doyumu algıları arasındaki ilişki. Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 31, 750-761, http://dx.doi.org/10.14582/DUZGEF.1838.
Karasar, N., (2015). Bilimsel araştırma yöntemi. (28.baskı), Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
Kavcar, C. (1987). Yüksek öğretmen okulunun öğretmen yetiştirmedeki yeri, Öğretmen Yetiştiren Yükseköğretim Kurumlarının Dünü-Bugünü-Geleceği Sempozyumu. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim, Gazi Mesleki Eğitim, Teknik Eğitim Fakültesi, Ankara.
Kılıç, Ö.S., (2011). İlköğretim okullarında görev yapan okul müdürü ve öğretmenlerin iş doyumu (Tokat ili örneği). Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Konya: Selçuk Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı Eğitim Yönetimi, Teftişi, Planlaması ve Ekonomisi Bilim Dalı.
Kim, I., Loadman, W.E., (1994). Predicting teacher JOD satisfaction. https://files.eric.ed.gov/fulltext/ED383707.pdf adresinden 18.08.2020 tarihinde alıntılanmıştır.
Kuruüzüm, A., Çelik, N. (2005). İkinci mertebe faktör modeli ile öğretmen iş doyumunu belirleyen faktörlerin analizi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 29, s.137-146.
Küçük, F., (2007). Çalışanların işe güdülenmesinde Herzberg’in motivasyon-hijyen faktörlerinin önemi: Belediye çalışanlarına yönelik bir uygulama. Finans Politik & Ekonomik Yorumlar, 44 (511), s. 75-94.
Mackenzie, N., (2007). Teacher morale: More complex than we think?. The Australian Educational Researcher, 34(1), pp. 89-104.
Mbua, F. N., (2003). Educational administration: Theory and practice. Limbe, South West Province, Cameroon: Design House.
Morgan, M., & O'Leary, M. (2004). A study of factors associated with the job satisfaction of beginning teachers. The Irish Journal of Education/Iris Eireannach an Oideachais, 35, pp.73-86. http://www.jstor.com/stable/30077496
Mullins, L.J., (1996). Management and organizational behaviour. (Fourth ed), London: Pitmon Publishing.
Özdemir, M., Civelek, Ş., Çetin, Y. E., Karapınar, N., & Özel, D. (2015). Öğretmenlerin eğitimsel çevresel ve sosyal sorunları (Şırnak ili örneği). Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 26, 163-181. DOI: 10.14582/DUZGEF.609
Özsüer, V.S., (2016). Occupational motivation and job satisfaction of Turkish secondary school teachers of English and other subjects. Master of Art, İstanbul: Yeditepe Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
Paksoy, H. M. (2007). Üniversitelerde akademik personelin iş memnuniyeti: Harran Üniversitesi örneği. Selçuk Üniversitesi Karaman İİBF Dergisi, 12, s.138-151.
Sabuncuoğlu, Z., Tak, B., (2002). Çalışanların iş tatminlerinin müşteri tatmini üzerindeki etkilerinin incelenmesine yönelik bir araştırma. 9.Ulusal Yönetim ve Organizasyon Kongresi (İstanbul): 463-477.
Sarı, M., Canoğulları, E., & Yıldız, E. (2018). Öğretmenlerin okul yaşam kalitesi algıları ile mesleki motivasyon düzeylerinin incelenmesi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 47, 387-409. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/499010 adresinden edinilmiştir.
Sertel, G. (2016). Okullarda örgüt kültürünün öğretmenlerin iş motivasyonuna etkisi (Denizli ili Honaz ilçe örneği). (Tezsiz Yüksek Lisans Projesi). Pamukkale Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Denizli.
Sökmen, Y., (2018). Sınıf öğretmenlerinin öz-yeterlik, özerklik, iş memnuniyeti, öğretmen katılımı ve tükenmişliği arasındaki ilişki: Bir model geliştirme çalışması. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Erzurum: Atatürk Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Temel Eğitim Ana Bilim Dalı Sınıf Öğretmenliği Bilim Dalı.
Spector, P. E. (1997). Job satisfaction, application, assessment, causes and consequences, London: Sage Publication.
Tabachnick B.G., Fidell, L.S. (2013). Using multivariate statistics. (sixth ed.), Boston: Pearson.
Taş, A., & Selvitopu, A. (2020). Lise öğretmenlerinin iş doyumu ve mesleki motivasyon düzeylerinin incelenmesi. Bayburt Eğitim Fakültesi Dergisi, 15(29), 23-42. https://doi.org/10.35675/befdergi.426989
Taşdan, M., Tiryaki, E., (2008). Özel ve devlet ilköğretim okulu öğretmenlerinin iş doyumu düzeylerinin karşılaştırılması. Eğitim ve Bilim Education and Science, 33(147), 54-70.
Telef, B. B. (2011). Öğretmenlerin öz-yeterlikleri, iş doyumları, yaşam doyumları ve tükenmişliklerinin incelenmesi. İlköğretim Online, 10(1), 91-108. https://dergipark.org.tr/tr/pub/ilkonline/issue/8593/106849 adresinden edinilmiştir.
Telman, N., Ünsal, P. (2004). Çalışan memnuniyeti. İstanbul: Epsilon Yayınları.
Tengilimoğlu, D., (2005). Hizmet işletmelerinde liderlik davranışları ile iş doyumu arasındaki ilişkinin belirlenmesine yönelik bir araştırma. Ticaret ve Turizm Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(5), s. 21-27.
Toker, B., 2007. Demografik değişkenlerin iş tatminine etkisi: İzmir’deki beş ve dört yıldızlı otellere yönelik bir uygulama. Doğuş Üniversitesi Dergisi, 8(1), 92-107.
Tunç, S. (2019). İş doyumunun yaşam memnuniyetine etkisi: Öğretmenler üzerine bir araştırma. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
Türk Dil Kurumu, (2005). Türkçe sözlük. (10. Baskı), Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
Tütüncü, Ö., (2001). Kar amacı gütmeyen yiyecek içecek işletmelerinde iş doyumunun analizi. Dokuz Eylül Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2(3), s. 130-151.
Unutkan, G.A., (1995). İşletmelerin yönetimi ve örgüt kültürü. Ankara: Türkmen Kitabevi.
Ünal, A. (2015). İş doyumu, yaşam doyumu ve yaşam anlamı değişkenlerinin ilkokul ve ortaokul öğretmenlerinin mesleki bağlılıkları üzerine etkisi. (Yüksek Lisans Tezi) Ondokuz Mayıs Üniversitesi, eğitim Bilimleri Enstitüsü, Samsun.
Yardibi, N., (2018). Öğretmenlerin yöneticilerden memnuniyet düzeylerinin iş performanslarına etkisi. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 14(1), s. 426-435. DOI: http://dx.doi.org/10.17860/mersinefd.401087.

APA	KAYGUSUZ S, KURTLU Y, PALA Ö, TAN HATUN E (2021). Erzurum’da Görev Yapan Öğretmenlerin Memnuniyet Düzeylerinin Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi. , 911 - 954.
Chicago	KAYGUSUZ Salih,KURTLU Yasemin,PALA Ömer Faruk,TAN HATUN Esengül Erzurum’da Görev Yapan Öğretmenlerin Memnuniyet Düzeylerinin Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi. (2021): 911 - 954.
MLA	KAYGUSUZ Salih,KURTLU Yasemin,PALA Ömer Faruk,TAN HATUN Esengül Erzurum’da Görev Yapan Öğretmenlerin Memnuniyet Düzeylerinin Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi. , 2021, ss.911 - 954.
AMA	KAYGUSUZ S,KURTLU Y,PALA Ö,TAN HATUN E Erzurum’da Görev Yapan Öğretmenlerin Memnuniyet Düzeylerinin Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi. . 2021; 911 - 954.
Vancouver	KAYGUSUZ S,KURTLU Y,PALA Ö,TAN HATUN E Erzurum’da Görev Yapan Öğretmenlerin Memnuniyet Düzeylerinin Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi. . 2021; 911 - 954.
IEEE	KAYGUSUZ S,KURTLU Y,PALA Ö,TAN HATUN E "Erzurum’da Görev Yapan Öğretmenlerin Memnuniyet Düzeylerinin Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi." , ss.911 - 954, 2021.
ISNAD	KAYGUSUZ, Salih vd. "Erzurum’da Görev Yapan Öğretmenlerin Memnuniyet Düzeylerinin Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi". (2021), 911-954.

APA	KAYGUSUZ S, KURTLU Y, PALA Ö, TAN HATUN E (2021). Erzurum’da Görev Yapan Öğretmenlerin Memnuniyet Düzeylerinin Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 41(2), 911 - 954.
Chicago	KAYGUSUZ Salih,KURTLU Yasemin,PALA Ömer Faruk,TAN HATUN Esengül Erzurum’da Görev Yapan Öğretmenlerin Memnuniyet Düzeylerinin Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi 41, no.2 (2021): 911 - 954.
MLA	KAYGUSUZ Salih,KURTLU Yasemin,PALA Ömer Faruk,TAN HATUN Esengül Erzurum’da Görev Yapan Öğretmenlerin Memnuniyet Düzeylerinin Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, vol.41, no.2, 2021, ss.911 - 954.
AMA	KAYGUSUZ S,KURTLU Y,PALA Ö,TAN HATUN E Erzurum’da Görev Yapan Öğretmenlerin Memnuniyet Düzeylerinin Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi. 2021; 41(2): 911 - 954.
Vancouver	KAYGUSUZ S,KURTLU Y,PALA Ö,TAN HATUN E Erzurum’da Görev Yapan Öğretmenlerin Memnuniyet Düzeylerinin Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi. 2021; 41(2): 911 - 954.
IEEE	KAYGUSUZ S,KURTLU Y,PALA Ö,TAN HATUN E "Erzurum’da Görev Yapan Öğretmenlerin Memnuniyet Düzeylerinin Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi." Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 41, ss.911 - 954, 2021.
ISNAD	KAYGUSUZ, Salih vd. "Erzurum’da Görev Yapan Öğretmenlerin Memnuniyet Düzeylerinin Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi". Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi 41/2 (2021), 911-954.