Yıl: 2021 Cilt: 22 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 52 - 59 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.17474/artvinofd.761789 İndeks Tarihi: 29-07-2022

Çam fıstığı pazarlamasında dağıtım kanallarının ve gelir dağılımının belirlenmesi (Bergama-Kozak örneği)

Öz:
Türkiye’de odun dışı orman ürünleri yönetim ve işletmeciliğinde, odun dışı bitkisel ürünler önemli biryer tutmaktadır. Türkiye’ de planlı olarak üretime konu olan odun dışı bitkisel orman ürünleriiçerisinde önemli bir yere sahip olan ve Orman Genel Müdürlüğü’nün odun dışı bitkisel ürünlerbakımından en çok gelir elde ettiği önemli türlerden biri de, fıstık çamıdır. Bu çalışma ile; çam fıstığınınüretiminden nihai tüketiciye ulaşmasına değin geçen süreçte oluşan dağıtım kanal türlerini ortayakoymak, dağıtım kanalı üyelerinin her birinin elde ettiği gelirleri belirlemek amaçlanmıştır. Bu amacaulaşmak için dağıtım kanalında yer alan üyeler ile derinlemesine görüşmeler gerçekleştirilmiştir.Yapılan görüşmeler sonucu elde edilen veriler neticesinde; devlet ormanlarından toplanan çam fıstığıticaretinden elde edilen toplam gelirden perakendecilerin % 48, kooperatifin %31, orman köylüsünün% 20 oranında pay aldığı belirlenirken, Kozak Orman İşletme Şefliğinin ise %1 oranında pay aldığı tespitedilmiştir. Bununla beraber, şahsa ait arazilerden toplanan çam fıstığının ticaretinden elde edilentoplam gelirden perakendecilerin % 49, kooperatifin %31 ve orman köylüsünün % 20 oranında payaldığı belirlenmiştir.
Anahtar Kelime: Kırsal Kalkınma Orman Köylüsü Odun Dışı Orman Ürünleri

Determination of distribution channels and income distribution in pine nuts marketing (Bergama-Kozak case)

Öz:
Non-wood plant products play an important role in non-wood forest products management in Turkey. Pine nut which has a significant share in the Turkish non-timber plant products market has been produced in a planned way in Turkey. Besides, stone pine is one of the most income-generating species among the plant products to the General Directorate of Forestry. The aims of this study are to determine; (1) distribution channel types emerging from the beginning of the production to the final consumer, (2) income of the each of the distribution channel members and (3) the share of the channel members in the distribution channel. In order to achieve this goal, depth interviews were conducted with the members of the distribution channel. As a result of the data of these interviews; it was determined that the retailers had a share of 48%, the cooperative 31% and the forest villagers had a share of 20% from the total income generated from pine nut trade collected from state forest, while the Kozak State Forest Management had only a share of 1%. In addition, it was determined that the retailers had a share of 49%, a cooperative 31% and the forest villagers had a share of 20% from the total income generated from pine nut trade collected from private land.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Açıkgöz Altunel T (2011) Odun Dışı Orman Ürünlerinin Dünyada Ve Türkiye’de Sosyoekonomik Boyutu. Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
  • Baltacı, A. (2018) Nitel Araştırmalarda Örnekleme Yöntemleri ve Örnek Hacmi Sorunsalı Üzerine Kavramsal Bir İnceleme. Bitlis Eren Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7(1), 231-274.
  • Başkale H (2016) Nitel Araştırmalarda Geçerlik, Güvenirlik ve Örneklem Büyüklüğünün Belirlenmesi, Dokuz Eylul University E-Journal of Nursing Faculty, 9(1), 23-28.
  • Croitoru L (2007) Valuing the non-timber forest products in the Mediterraneanregion. Review Ecological economics 63:768-775
  • Çakmaklı T (2019) Bartın ilinde odun dışı orman ürünlerinin sosyoekonomik analizi. Yüksek Lisans Tezi, Bartın Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü.
  • Çetin T (2003) Doğal Ortam-Ekonomik Faaliyet İlişkisine Bir Örnek: Kozak Yöresi (Bergama). G.Ü. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 23,1, 23-46.
  • Düden S (2012) Dağıtım Kanalı İşlem Maliyetlerinin Fırsatçılık ve İşbirliği Açısından Değerlendirilmesi: Türkiye Otomotiv Sektörü Dağıtım Kanalı Üzerine Bir Uygulama. Akdeniz Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, Antalya, 111s
  • Eker Ö ve Laz B (2018) Kahramanmaraş Orman İşletme Müdürlüğü’ne Bağlı Orman İşletme Şefliklerinde Fıstık Çamı (Pinus pinea)’nın Ekolojik ve Sosyo-Ekonomik Yönden İncelenmesi. 4th International Non-Wood Forest Products Symposium ,4-6 October 2018, Bursa/Türkiye.
  • Eliçin G (1981) Fıstık Çamı (Pinus Pinea L.)'nın Yayılışı Hakkında Bazı Görüşler. Orman Fakültesi Dergisi 31:90-92
  • FAO (1999) Towards a harmonised definition of non-wood forest product.
  • Göksu E ve Adanacıoğlu H (2018) Türkiye'de odun dışı orman ürünlerinde doğrudan pazarlama. Türkiye Ormancılık Dergisi, 19(2), 210-218.
  • Holley J ve Cherla K (1998) The Medicinal Plants Sector in India. Delhi, India: The International Development Research Center, South Asia Regional Office, Medicinal and Aromatic Plants Programme in Asia.
  • Kar SP ve Jacobson MG (2012) NTFP income contribution to household economy and related socio-economic factors: lessons from Bangladesh. Forest Policy and Economics 14:136-142.
  • Kılcı M, Sayman M, Akkaş ME, Bucak C, Parlak S, Boza Z (2011) Kozak Havzası Fıstık çamı (Pinus pinea L.) Ormanlarında Kozalak Verimini Etkileyen Ekolojik Faktörler. Ege Ormancılık Araştırma Enstitüsü Yayınları Çeşitli Yayınlar Serisi No: 5
  • Kızmaz M (2001) Policies to Promote Sustainable Forest Operations & Utilization of Non-wood Forest Products. Ministry of Forestry of Turkey, Seminar Proceedings, Harvesting of Non-Wood Forest Products, Ankara.
  • Koçak AS (2015) Endüstriyel Mal Üreten İşletmelerin Etkili Bir Dağıtım Kanalı Modeli Oluşturması ve Çelik Sektörüne Yönelik Bir Uygulama. Beykent Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, İstanbul, 86 s
  • Komut O ve Öztürk A (2010) Gümüşhane yöresinde odun dışı orman ürünleri işletmeciliği: Mevcut durum, sorunlar ve öneriler. III. Ulusal Karadeniz Ormancılık Kongresi, Cilt: 3, 1167-1175
  • OGM, (2012) Orman Genel Müdürlüğü, 2012 yılına ait Odun Dışı Ürünler Üretim Cetveli, Odun Dışı Ürün ve Hizmetler Dairesi Başkanlığı, Ankara.
  • OGM, (2013) Orman Genel Müdürlüğü, 2013 yılına ait Odun Dışı Ürünler Üretim Cetveli, Odun Dışı Ürün ve Hizmetler Dairesi Başkanlığı, Ankara.
  • OGM, (2014) Orman Genel Müdürlüğü, 2014 yılına ait Odun Dışı Ürünler Üretim Cetveli, Odun Dışı Ürün ve Hizmetler Dairesi Başkanlığı, Ankara.
  • OGM, (2015) Orman Genel Müdürlüğü, 2015 yılına ait Odun Dışı Ürünler Üretim Cetveli, Odun Dışı Ürün ve Hizmetler Dairesi Başkanlığı, Ankara.
  • OGM, (2016) Orman Genel Müdürlüğü, 2016 yılına ait Odun Dışı Ürünler Üretim Cetveli, Odun Dışı Ürün ve Hizmetler Dairesi Başkanlığı, Ankara.
  • OGM, (2017) Orman Genel Müdürlüğü, 2017 yılına ait Odun Dışı Ürünler Üretim Cetveli, Odun Dışı Ürün ve Hizmetler Dairesi Başkanlığı, Ankara.
  • Olsen CS, Helles F (2009) Market efficiency and benefit distribution in medicinal plant markets: empirical evidence from South Asia. Int J Biodivers Sci Manag. 2009, 5: 53-62. 10.1080/17451590903063129.
  • Özdemir, G., Keskin, G., Özüdoğru, H. (2011). Türkiye’de Ekonomik Krizler ve Tarımsal Kooperatiflerin Önemi, Tekirdağ Ziraat Fakültesi Dergisi, Cilt: 11, Sayı: 1, 101-113.
  • Şafak İ ve Okan, T (2004) Kekik, Defne ve Çam Fıstığının Üretimi ve Pazarlanması. Çevre ve Orman Bakanlığı, Ege Ormancılık Araştırma Müdürlüğü, Sayı: 10, 101-129, İzmir.
  • Topçuoğlu A (1966) Fıstıkçamı Ormanlarından Faydalanma. Tarım Bakanlığı, Orman Genel Müdürlüğü, Teknik Haberler Bülteni, Sayı: 19, Ankara 75 s.
  • Türker MF ve Sarıtaş E (2018) Identıfıcatıon of The Most Produced Non-Wood Herbal Products and Analysing Theır Production On The Basis of Regional Forest Directorates In Turkey. People-ForestScience, Saraybosna, Bosna Hersek.
  • Türker MF, Öztürk A ve Tiryaki E (2002) Ülkemiz Ormancılık Sektöründe Odun Dışı Orman Ürünleri Kapsamında Değerlendirilen Odun Dışı Bitkisel Ürünlerin İşletmeciliği. II.Ulusal Karadeniz Ormancılık Kongresi bildiriler kitabı (Cilt I) içinde, 15-18 Mayıs 2002 (ss. 270- 279). Artvin: Kafkas Üniversitesi Artvin Orman Fakültesi.
  • Türker MF, Öztürk A, Pak M ve Tiryaki E (2001) Türkiye Ormancılığında Odun Dışı Orman Ürünleri İşletmeciliğinde Karşılaşılan Sorunlar ve Çözüm Önerileri. Türkiye Ormancılar Derneği, 1. Ulusal Ormancılık Kongresi (19-20 Mart 2001) Bildiri Kitabı, sayfa:306-316, Kardelen Ofset, Ankara.
  • Türker MF, Sarıtaş E ve Yılmaz C (2018) Requirement, Feasibility And Possible Opportunities of Determination of Real Tariff Prices For Non-Wood Herbal Products. Artvin Çoruh Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, 19:122-128.
  • URL-1, https://www.nufusu.com/ilce/bergama_izmir-nufusu 21 Ekim 2018.
  • URL-2, http://cografyaharita.com/haritalarim/4l_izmir_ili_haritasi.png 29 Aralık 2020
  • Walter S, Vantomme P, Kıllmann W ve Ndeckere F (2003) Benefit Sharing Arrangements in the Field of Non-Wood Forest Products: Status and Links to Certification. Sustainable Production of Wood and Non-Wood Forest Products. Proceedings of the IUFRO Division 5 Research Groups 5.11 and 5.12, pp-11-120, Rotorua, New Zealand.
  • Yaman K ve Akyıldız H (2008) Kastamonu’da Yetişen Bazı odun Dışı Orman ürünlerinin Toplama, İşleme ve Pazarlama Maliyetleri. Kastamonu ün. Orman Fakültesi Dergisi, 8 (1), 26-36. Kastamonu.
  • Yıldırım A ve Şimşek H (2013) Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri, Ankara.
  • Yükselen C (2013) Pazarlama İlkeler-Yönetim-Örnek Olaylar, Detay Yayıncılık, Ankara
  • Zeisel H (1982) Sosyal Araştırmalarda Sayısal Anlatım. Onur Kumbaracıbaşı, Gazi Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, Gazi Üniversitesi Yayın 12,10, Ankara
APA SARITAŞ E, TÜRKER M (2021). Çam fıstığı pazarlamasında dağıtım kanallarının ve gelir dağılımının belirlenmesi (Bergama-Kozak örneği). , 52 - 59. 10.17474/artvinofd.761789
Chicago SARITAŞ Elif,TÜRKER Mustafa Fehmi Çam fıstığı pazarlamasında dağıtım kanallarının ve gelir dağılımının belirlenmesi (Bergama-Kozak örneği). (2021): 52 - 59. 10.17474/artvinofd.761789
MLA SARITAŞ Elif,TÜRKER Mustafa Fehmi Çam fıstığı pazarlamasında dağıtım kanallarının ve gelir dağılımının belirlenmesi (Bergama-Kozak örneği). , 2021, ss.52 - 59. 10.17474/artvinofd.761789
AMA SARITAŞ E,TÜRKER M Çam fıstığı pazarlamasında dağıtım kanallarının ve gelir dağılımının belirlenmesi (Bergama-Kozak örneği). . 2021; 52 - 59. 10.17474/artvinofd.761789
Vancouver SARITAŞ E,TÜRKER M Çam fıstığı pazarlamasında dağıtım kanallarının ve gelir dağılımının belirlenmesi (Bergama-Kozak örneği). . 2021; 52 - 59. 10.17474/artvinofd.761789
IEEE SARITAŞ E,TÜRKER M "Çam fıstığı pazarlamasında dağıtım kanallarının ve gelir dağılımının belirlenmesi (Bergama-Kozak örneği)." , ss.52 - 59, 2021. 10.17474/artvinofd.761789
ISNAD SARITAŞ, Elif - TÜRKER, Mustafa Fehmi. "Çam fıstığı pazarlamasında dağıtım kanallarının ve gelir dağılımının belirlenmesi (Bergama-Kozak örneği)". (2021), 52-59. https://doi.org/10.17474/artvinofd.761789
APA SARITAŞ E, TÜRKER M (2021). Çam fıstığı pazarlamasında dağıtım kanallarının ve gelir dağılımının belirlenmesi (Bergama-Kozak örneği). Artvin Çoruh Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, 22(1), 52 - 59. 10.17474/artvinofd.761789
Chicago SARITAŞ Elif,TÜRKER Mustafa Fehmi Çam fıstığı pazarlamasında dağıtım kanallarının ve gelir dağılımının belirlenmesi (Bergama-Kozak örneği). Artvin Çoruh Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi 22, no.1 (2021): 52 - 59. 10.17474/artvinofd.761789
MLA SARITAŞ Elif,TÜRKER Mustafa Fehmi Çam fıstığı pazarlamasında dağıtım kanallarının ve gelir dağılımının belirlenmesi (Bergama-Kozak örneği). Artvin Çoruh Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, vol.22, no.1, 2021, ss.52 - 59. 10.17474/artvinofd.761789
AMA SARITAŞ E,TÜRKER M Çam fıstığı pazarlamasında dağıtım kanallarının ve gelir dağılımının belirlenmesi (Bergama-Kozak örneği). Artvin Çoruh Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi. 2021; 22(1): 52 - 59. 10.17474/artvinofd.761789
Vancouver SARITAŞ E,TÜRKER M Çam fıstığı pazarlamasında dağıtım kanallarının ve gelir dağılımının belirlenmesi (Bergama-Kozak örneği). Artvin Çoruh Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi. 2021; 22(1): 52 - 59. 10.17474/artvinofd.761789
IEEE SARITAŞ E,TÜRKER M "Çam fıstığı pazarlamasında dağıtım kanallarının ve gelir dağılımının belirlenmesi (Bergama-Kozak örneği)." Artvin Çoruh Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, 22, ss.52 - 59, 2021. 10.17474/artvinofd.761789
ISNAD SARITAŞ, Elif - TÜRKER, Mustafa Fehmi. "Çam fıstığı pazarlamasında dağıtım kanallarının ve gelir dağılımının belirlenmesi (Bergama-Kozak örneği)". Artvin Çoruh Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi 22/1 (2021), 52-59. https://doi.org/10.17474/artvinofd.761789