Yıl: 2021 Cilt: 0 Sayı: 68 Sayfa Aralığı: 343 - 390 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.46955/ankuayd.943747 İndeks Tarihi: 30-09-2021

NİYAZİ BERKES’İN YETİŞTİĞİ DÖNEM VE İLK YAZILARI

Öz:
Sosyolog ve düşünce tarihi yazarı Niyazi Berkes, 21 Ekim 1908’de, Lefkoşa’da dünyaya geldi. 1931-32 ders yılında İstanbul Darülfünunu Felsefe Bölümü’nden mezun oldu. 1935-1939 arasında Felsefe ve İçtimaiyat Mecmuası, Siyasi İlimler Mecmuası, Siyasal Bilgiler dergilerinde yazılar yazdı. 1939’da Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi Felsefe Enstitüsü’nde asistan oldu. Bu yıllarda Niyazi Berkes’in yazma faaliyetinde bariz bir artış ve yazdığı konularda dikkate değer bir çeşitlenme olmuştur. 1940’larda Ankara köylerinde gerçekleştirdiği sosyolojik tetkiklerinde, Türk Devrimi’nin üst yapı kurumlarında gerçekleştirdiği radikal değişikliklerin kalıcı olmasının, iktisadi ve sosyal hayattaki koşulların da kökten biçimde değiştirebilmesine bağlı olduğu kanaatine varmıştır. Yurt ve Dünya (1941-1944) dergisinde Faşizm, ırkçılık ve Kapitalizm’e dair yazılar yazdı. Osmanlı modernleşme tarihini incelemiş; İbrahim Müteferrika, Namık Kemal ve Ziya Gökalp’ı Batı, uygarlık, laiklik, din-devlet ilişkileri konularını nasıl anladıkları yönüyle ele almıştır. Bu çerçevedeki yazıları onun, sosyolojiden tarihe özellikle de düşünce tarihine yöneldiğini, Türk tarihi ile Batı toplumlarının tarihi arasındaki temel farklılıkları önemsediğini göstermektedir. Niyazi Berkes’te 1940’lı yıllardaki; genelde doğu toplumlarında, özelde Osmanlı toplumunda, din-devlet ilişkilerinin tarihsel seyrini araştırma eğilimi, sonraki yıllarda genişleyip derinleşerek ömür boyu sürmüştür.
Anahtar Kelime:

EARLY LIFE OF NİYAZİ BERKES AND HIS FIRST WRITINGS

Öz:
Sociologist and intellectual history writer Niyazi Berkes was born on October 21, 1908 in Nicosia. He graduated from Philosophy Department of Istanbul Darulfunun (University) in academic year of 1931-32. Between 1935 and 1939, he wrote articles for such magazines as Felsefe ve İçtimaiyat Mecmuası, Siyasi İlimler Mecmuası and Siyasal Bilgiler. He was assigned as research assistant to Philosophy Institute of the Faculty of Language, History and Geography in 1939. During those years a significant increase and diversification took place in writing activities of Niyazi Berkes and topics on which he writes. Through sociological studies he engaged in villages of Ankara during 1940s, he attempted to analyze social change phenomenon in villages. With these studies he drew the conclusion that possibility of the radical changes for Turkish Revolution depends on radical changing of conditions of social and economic life. In Yurt ve Dünya magazine which was published between 1941 and 1944, he usually wrote articles about racism, fascism and capitalism. Another issue he mainly dealt with in Yurt and Dünya magazines is modernization steps initiated in Ottoman State. In this sense, he discussed İbrahim Müteferrika, Namık Kemal and Ziya Gökalp in the aspect of how they understood topics of the West, civilization, secularism, and relations between the religion and the state. His writings, which are based on these topics, show that he developed an interestein history, especially the history of thought, rather than sociology and he thought that the fundamental differences between the Turkic and European peoples’ history is important. Around the 40’s, Berkes’ tendency to research the religion-state relations in Eastern Societies, in particular that of Ottoman Society, throughout the history increased and lasted for his whole life, in an ever growing manner.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Atatürk, Mustafa Kemal; Söylev, Basıma Hazırlayan: Hıfzı Veldet Velidedeoğlu, 11. Basım, Çağdaş Yayınları, İstanbul, 1982.
  • Atatürk’ün Söylev ve Demeçleri III (1918-1937), 5. Basım, Türk İnkılap Tarihi Enstitüsü Yayınları, Ankara, 1997.
  • Berkes, Niyazi; Atatürk ve Devrimler, 2. Basım, Adam Yayınları, İstanbul, 1993.
  • ------------------; Bazı Ankara Köyleri Üzerinde Bir Araştırma-Birinci Kitap, Uzluk Basımevi, Ankara, 1942.
  • ------------------; Siyasi Partiler, Yurt ve Dünya Yayınları, İstanbul, 1946.
  • ------------------; Unutulan Yıllar, İletişim Yayınları, İstanbul, 1997.
  • Boratav, Korkut; Türkiye’de Devletçilik, 2. Basım, Savaş Yayınları, Ankara, 1989.
  • Çeçen, Anıl; Atatürk’ün Kültür Kurumları Halkevleri, Gündoğan Yayınları, Ankara, 1990.
  • Ertan, Temuçin Faik; Kadrocular ve Kadro Hareketi, T.C. Kültür Bak, Ankara, 1994.
  • Esmer Ahmet Şükrü-SANDER Oral; “İkinci Dünya Savaşında Türk Dış Politikası” Olaylarla Türk Dış Politikası (1919-1995), 9. Basım, Siyasal Kitabevi, Ankara, 1996.
  • Georgeon, François; Türk Milliyetçiliğinin Kökenleri Yusuf Akçura (1876-1935), 2. Basım, Tarih Vakfı Yurt Yayınları, İstanbul, 1986.
  • Goloğlu, Mahmut; Türkiye Cumhuriyeti Tarihi – II 1931-1938 Tek Partili Cumhuriyet, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, İstanbul, 2009.
  • Güneş, İhsan; Birinci TBMM’nin Düşünce Yapısı (1920-1923), Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, İstanbul, 1997.
  • Karal, Enver Ziya; Atatürk ve Devrim (Konferans ve Makaleler 1935-1978), TTK Basımevi, Ankara, 1980.
  • Kayalı, Kurtuluş; Türk Düşünce Dünyası I, Ayyıldız Yayınları, Ankara, 1994.
  • Küçük, Yalçın; Türkiye Üzerine Tezler C. 4, Salyangoz Yayınları, İstanbul, 2007.
  • Peker, Recep; İnkılap Dersleri, Ülkü Dergisi Yayınları (35. Sayı İlavesi), Ankara, 1936.
  • Sanay, Eyyüp; Hilmi Ziya Ülken, Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları, Ankara, 1986.
  • Sander, Oral; Siyasi Tarih 1918-1994, 7. Basım, İmge Kitabevi, Ankara, 1998.
APA Dinçer H (2021). NİYAZİ BERKES’İN YETİŞTİĞİ DÖNEM VE İLK YAZILARI. , 343 - 390. 10.46955/ankuayd.943747
Chicago Dinçer Hasan NİYAZİ BERKES’İN YETİŞTİĞİ DÖNEM VE İLK YAZILARI. (2021): 343 - 390. 10.46955/ankuayd.943747
MLA Dinçer Hasan NİYAZİ BERKES’İN YETİŞTİĞİ DÖNEM VE İLK YAZILARI. , 2021, ss.343 - 390. 10.46955/ankuayd.943747
AMA Dinçer H NİYAZİ BERKES’İN YETİŞTİĞİ DÖNEM VE İLK YAZILARI. . 2021; 343 - 390. 10.46955/ankuayd.943747
Vancouver Dinçer H NİYAZİ BERKES’İN YETİŞTİĞİ DÖNEM VE İLK YAZILARI. . 2021; 343 - 390. 10.46955/ankuayd.943747
IEEE Dinçer H "NİYAZİ BERKES’İN YETİŞTİĞİ DÖNEM VE İLK YAZILARI." , ss.343 - 390, 2021. 10.46955/ankuayd.943747
ISNAD Dinçer, Hasan. "NİYAZİ BERKES’İN YETİŞTİĞİ DÖNEM VE İLK YAZILARI". (2021), 343-390. https://doi.org/10.46955/ankuayd.943747
APA Dinçer H (2021). NİYAZİ BERKES’İN YETİŞTİĞİ DÖNEM VE İLK YAZILARI. ATATÜRK YOLU DERGİSİ, 0(68), 343 - 390. 10.46955/ankuayd.943747
Chicago Dinçer Hasan NİYAZİ BERKES’İN YETİŞTİĞİ DÖNEM VE İLK YAZILARI. ATATÜRK YOLU DERGİSİ 0, no.68 (2021): 343 - 390. 10.46955/ankuayd.943747
MLA Dinçer Hasan NİYAZİ BERKES’İN YETİŞTİĞİ DÖNEM VE İLK YAZILARI. ATATÜRK YOLU DERGİSİ, vol.0, no.68, 2021, ss.343 - 390. 10.46955/ankuayd.943747
AMA Dinçer H NİYAZİ BERKES’İN YETİŞTİĞİ DÖNEM VE İLK YAZILARI. ATATÜRK YOLU DERGİSİ. 2021; 0(68): 343 - 390. 10.46955/ankuayd.943747
Vancouver Dinçer H NİYAZİ BERKES’İN YETİŞTİĞİ DÖNEM VE İLK YAZILARI. ATATÜRK YOLU DERGİSİ. 2021; 0(68): 343 - 390. 10.46955/ankuayd.943747
IEEE Dinçer H "NİYAZİ BERKES’İN YETİŞTİĞİ DÖNEM VE İLK YAZILARI." ATATÜRK YOLU DERGİSİ, 0, ss.343 - 390, 2021. 10.46955/ankuayd.943747
ISNAD Dinçer, Hasan. "NİYAZİ BERKES’İN YETİŞTİĞİ DÖNEM VE İLK YAZILARI". ATATÜRK YOLU DERGİSİ 68 (2021), 343-390. https://doi.org/10.46955/ankuayd.943747